tag:blogger.com,1999:blog-67313060269080946842024-03-12T21:36:09.477-07:00Sosyal Bilgiler Çalışma Kitabı Cevaplarıİlköğretim 4,5,6,ve 7. Sınıflar Sosyal Bilgiler Dersi Çalışma Kitabı Cevapları, Konu Anlatımları, Sorularıçalışma kitabı cevaplarıhttp://www.blogger.com/profile/17043711503943562158noreply@blogger.comBlogger207125tag:blogger.com,1999:blog-6731306026908094684.post-54164167830598238672013-05-12T13:48:00.000-07:002013-05-12T13:48:08.061-07:007.Sınıf Sosyal Bilgiler Çalışma Kitabı Cevapları Sayfa 63<br />
7.Sınıf Sosyal Bilgiler Çalışma Kitabı Cevapları Sayfa 63<br />
<br />
63.SAYFA:<br />
<br />
<br />
Kalkınma Planları:<br />
1930 Göktürk'te modern türk donanması temaları alındı<br />
Sanayi:<br />
1927 Sanayi-i Teşvik Kanunları çıkarıldı<br />
1934 Birinci Beş Yıllık Sanayi Planı uygulamaya koyuldu<br />
1935 Modern Etkik Arama Enstitüsü kuruldu<br />
Bankacılık:<br />
1924 T.C. Ziraat Bankası kuruldu<br />
Tarım:<br />
1903 Ulusal Sesler Fabrikası açıldı<br />
Savunma Sanayi:<br />
1930 Ankara'da sanayi kongresi toplandı..<br />
www.aygunhoca.com<br />
<div>
<br /></div>
çalışma kitabı cevaplarıhttp://www.blogger.com/profile/17043711503943562158noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6731306026908094684.post-33644120547991147072013-05-12T13:44:00.003-07:002013-05-12T13:44:19.226-07:007.Sınıf Sosyal Bilgiler Çalışma Kitabı Cevapları Sayfa 64<br />
<b>7.Sınıf Sosyal Bilgiler Çalışma Kitabı Cevapları Sayfa 64</b><br />
<br />
64.SAYFA:<br />
1.T.İ.K 'de alınan kararlar daha sonra ekonomi ile ilgili yapılacak çalışmalara temel teşkil etmiştir.<br />
2. Bir toplantı ile herkese tasarrufun önemi bildirilebilir ya da afişlerle..<br />
3.Bu size ait bir soru.... (:<br />
4. İlk önce olur olmaz şeylere para harcamamak,Lüzumsuz ise söndür sözü ile ışıkları gece gündüz açık bırakmamak<br />
5.Su, Petrol, Doğal gaz<br />
6.HEm ülkemize hem geleceğimize katkı sağlamış oluruz.<br />
7.TASARRUF ET ÇOCUĞUNUN GELECEĞİ KURTULSUN... (:<br />
8. Gösteriler yapabilir veya daha iyi açıklamak için tiyatroya çevirilebilir..<br />
www.aygunhoca.com<br />
<div>
<br /></div>
çalışma kitabı cevaplarıhttp://www.blogger.com/profile/17043711503943562158noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6731306026908094684.post-5589393016634535452013-05-12T13:43:00.000-07:002014-01-29T04:38:10.524-08:007.Sınıf Sosyal Bilgiler Çalışma Kitabı Cevapları Sayfa 77<br />
7.Sınıf Sosyal Bilgiler Çalışma Kitabı Cevapları Sayfa 77<br />
<br />
Sayfa 77<br />
1-Sık sık kaldıkları hanlar,yiyeceklerin pişirilip ısıtılması için aralıklarla yapılmış ocaklar,lale,sümbül,nergis gibi çiçekler,hayvanlara eziyet edilmemesini sevmemeleri,ev dekoresi oldukça sadeydi,genellikle üç duvara dayalı halıyla örtülü divanlar ve dolaplar odanın baş eşyasıydı,geniş bakır sini yemek masası olarak kullanılırdı.<br />
2-Yukarıdaki etkenlerden ve Türklerden etkilenmiş olabilirler.<br />
3-Seyyahlar bu gözlemlerinin kendi ülkelerindeki insanlarında Türk Kültürü'nü öğrenebilmesi için yazmışlardır.<br />
4-Türklerin dürüt olduklarını yorumlamışlardır.<br />
5-Metinde geçen uygulamaların az da olsa birçoğu günümüzde hâlâ mevcut.<br />
6-Yiyeceklerin pişirilip ısıtılması için dış duvara aralıklarla yapılmış ocaklar,bakır sininin yemek masası olarak kullanılması günümüzde hâlâ var.<br />
www.aygunhoca.com<br />
<div>
<br />
<br />
<span style="background-color: #f9f9f9; color: #555555; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 18.200000762939453px;">Çalışma Kitapları Cevapları,Ders Kitabı Cevapları, Çk, Türkçe, Matematik, Fen Teknoloji, Sosyal Bilgiler, İngilizce, Almanca, Fransızca, Din Kültürü Ahlak Bilgisi, Arapça, Tüm Dersler, Meb Yyaınları, Pasifik, Gökçen, Zambak, Yıldırım, A yayınları, Atlantik, Dörtel, İmyay, Gizem, Meram Yayınları, Ada, Ekoyay, Bilgetürk, Anıttepe, Altın Kitaplar, Canmatematik, Yayını, çklar, cevaplar,cevabı,sayfa, çalışma kitabı,4-5-6-7-8. Sınıflar,</span><br />
<ul style="background-color: #f9f9f9; color: #555555; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 18.200000762939453px; list-style-type: none; margin: 0px; padding: 0px 0px 0px 10px;">
<li class="first" style="list-style: square; margin-bottom: 30px;"><span class="item-title" style="font-size: 17px; font-weight: bold;"><a href="http://aygunhoca.com/calisma-kitaplari-cevaplari/345-4-sinif-matematik-calisma-kitabi-cevaplari-meram-yayinlari.html" style="color: deepskyblue; outline: none; text-decoration: none;">4. Sınıf Matematik Çalışma Kitabı Cevapları Meram Yayınları</a></span><div class="category-desc" style="display: inline-block; line-height: 1.7em; margin: 10px 0px; padding-left: 0px;">
4. Sınıf Matematik Çalışma Kitabı Cevapları sayfa sayfa cevaplar, tamamı, tüm yayınlar,Meram Yayınları</div>
</li>
<li style="list-style: square; margin-bottom: 30px;"><span class="item-title" style="font-size: 17px; font-weight: bold;"><a href="http://aygunhoca.com/calisma-kitaplari-cevaplari/344-4-sinif-matematik-calisma-kitabi-cevaplari-meb-yayinlari.html" style="color: deepskyblue; outline: none; text-decoration: none;">4. Sınıf Matematik Çalışma Kitabı Cevapları Meb Yayınları</a></span><div class="category-desc" style="display: inline-block; line-height: 1.7em; margin: 10px 0px; padding-left: 0px;">
4. Sınıf Matematik Çalışma Kitabı Cevapları sayfalar, cevaplar, tamamı, tüm yayınlar,meb,Meb Yayınları</div>
</li>
<li style="list-style: square; margin-bottom: 30px;"><span class="item-title" style="font-size: 17px; font-weight: bold;"><a href="http://aygunhoca.com/calisma-kitaplari-cevaplari/346-5-sinif-matematik-calisma-kitabi-cevaplari.html" style="color: deepskyblue; outline: none; text-decoration: none;">5. Sınıf Matematik Çalışma Kitabı Cevapları</a></span><div class="category-desc" style="display: inline-block; line-height: 1.7em; margin: 10px 0px; padding-left: 0px;">
5. Sınıf Matematik Çalışma Kitabı Cevapları sayfa sayfa cevaplar, tamamı, tüm yayınlar,meb</div>
</li>
<li style="list-style: square; margin-bottom: 30px;"><span class="item-title" style="font-size: 17px; font-weight: bold;"><a href="http://aygunhoca.com/calisma-kitaplari-cevaplari/347-6-sinif-matematik-calisma-kitabi-cevaplari-meb-yayinlari.html" style="color: deepskyblue; outline: none; text-decoration: none;">6. Sınıf Matematik Çalışma Kitabı Cevapları Meb Yayınları</a></span><div class="category-desc" style="display: inline-block; line-height: 1.7em; margin: 10px 0px; padding-left: 0px;">
6. Sınıf Matematik Çalışma Kitabı Cevapları Meb Yayınları, cevaplar, tamamı, tüm yayınlar,meb</div>
</li>
<li style="list-style: square; margin-bottom: 30px;"><span class="item-title" style="font-size: 17px; font-weight: bold;"><a href="http://aygunhoca.com/calisma-kitaplari-cevaplari/348-6-sinif-matematik-calisma-kitabi-cevaplari-dortel-yayinlari.html" style="color: deepskyblue; outline: none; text-decoration: none;">6. Sınıf Matematik Çalışma Kitabı Cevapları Dörtel Yayınları</a></span><div class="category-desc" style="display: inline-block; line-height: 1.7em; margin: 10px 0px; padding-left: 0px;">
6. Sınıf Matematik Çalışma Kitabı Cevapları, Dörtel Yayınları, cevaplar, tamamı, tüm yayınlar,</div>
</li>
<li style="list-style: square; margin-bottom: 30px;"><span class="item-title" style="font-size: 17px; font-weight: bold;"><a href="http://aygunhoca.com/calisma-kitaplari-cevaplari/349-7-sinif-matematik-calisma-kitabi-cevaplari-meb-yayinlari.html" style="color: deepskyblue; outline: none; text-decoration: none;">7. Sınıf Matematik Çalışma Kitabı Cevapları Meb Yayınları</a></span><div class="category-desc" style="display: inline-block; line-height: 1.7em; margin: 10px 0px; padding-left: 0px;">
7. Sınıf Matematik Çalışma Kitabı Cevapları Meb Yayınları, cevaplar, tamamı, tüm yayınlar,meb,Meb Yayınları</div>
</li>
<li style="list-style: square; margin-bottom: 30px;"><span class="item-title" style="font-size: 17px; font-weight: bold;"><a href="http://aygunhoca.com/calisma-kitaplari-cevaplari/388-7-sinif-matematik-calisma-kitabi-cevaplari-aydin-yayinlari.html" style="color: deepskyblue; outline: none; text-decoration: none;">7. Sınıf Matematik Çalışma Kitabı Cevapları Aydın Yayınları</a></span><div class="category-desc" style="display: inline-block; line-height: 1.7em; margin: 10px 0px; padding-left: 0px;">
7. Sınıf, Matematik, Çalışma Kitabı, Aydın Yayınları, Cevapları, yayınları,cevabı, çk, aydın</div>
</li>
<li style="list-style: square; margin-bottom: 30px;"><span class="item-title" style="font-size: 17px; font-weight: bold;"><a href="http://aygunhoca.com/calisma-kitaplari-cevaplari/350-8-sinif-matematik-calisma-kitabi-cevaplari-canmatematik-yayinlari.html" style="color: deepskyblue; outline: none; text-decoration: none;">8. Sınıf Matematik Çalışma Kitabı Cevapları Canmatematik Yayınları</a></span><div class="category-desc" style="display: inline-block; line-height: 1.7em; margin: 10px 0px; padding-left: 0px;">
8. Sınıf Matematik Çalışma Kitabı Cevapları Canmatematik Yayınları, cevaplar, tamamı, tüm yayınlar,</div>
</li>
<li style="list-style: square; margin-bottom: 30px;"><span class="item-title" style="font-size: 17px; font-weight: bold;"><a href="http://aygunhoca.com/calisma-kitaplari-cevaplari/352-4-sinif-turkce-calisma-kitabi-cevaplari.html" style="color: deepskyblue; outline: none; text-decoration: none;">4. Sınıf Türkçe Çalışma Kitabı Cevapları</a></span><div class="category-desc" style="display: inline-block; line-height: 1.7em; margin: 10px 0px; padding-left: 0px;">
4. Sınıf Türkçe Çalışma Kitabı Cevapları sayfa sayfa cevaplar,tamamı, Tüm Yayınlar, Meb Yayınları</div>
</li>
<li style="list-style: square; margin-bottom: 30px;"><span class="item-title" style="font-size: 17px; font-weight: bold;"><a href="http://aygunhoca.com/calisma-kitaplari-cevaplari/353-5-sinif-turkce-calisma-kitabi-cevaplari-meb-yayinlari.html" style="color: deepskyblue; outline: none; text-decoration: none;">5. Sınıf Türkçe Çalışma Kitabı Cevapları Meb Yayınları</a></span><div class="category-desc" style="display: inline-block; line-height: 1.7em; margin: 10px 0px; padding-left: 0px;">
5. Sınıf Türkçe Çalışma Kitabı Cevapları sayfa sayfa cevaplar,tamamı, Tüm Yayınlar, Meb Yayınları</div>
</li>
<li style="list-style: square; margin-bottom: 30px;"><span class="item-title" style="font-size: 17px; font-weight: bold;"><a href="http://aygunhoca.com/calisma-kitaplari-cevaplari/354-5-sinif-turkce-calisma-kitabi-cevaplari-ada-yayinlari.html" style="color: deepskyblue; outline: none; text-decoration: none;">5. Sınıf Türkçe Çalışma Kitabı Cevapları Ada Yayınları</a></span><div class="category-desc" style="display: inline-block; line-height: 1.7em; margin: 10px 0px; padding-left: 0px;">
5. Sınıf Türkçe Çalışma Kitabı Cevapları sayfa sayfa cevaplar,tamamı, Tüm Yayınlar, Ada Yayınları</div>
</li>
<li style="list-style: square; margin-bottom: 30px;"><span class="item-title" style="font-size: 17px; font-weight: bold;"><a href="http://aygunhoca.com/calisma-kitaplari-cevaplari/355-6-sinif-turkce-calisma-kitabi-cevaplari.html" style="color: deepskyblue; outline: none; text-decoration: none;">6. Sınıf Türkçe Çalışma Kitabı Cevapları</a></span><div class="category-desc" style="display: inline-block; line-height: 1.7em; margin: 10px 0px; padding-left: 0px;">
6. Sınıf Türkçe Çalışma Kitabı Cevapları sayfa sayfa cevaplar,tamamı, Tüm Yayınlar, Meb Yayınları</div>
</li>
<li style="list-style: square; margin-bottom: 30px;"><span class="item-title" style="font-size: 17px; font-weight: bold;"><a href="http://aygunhoca.com/calisma-kitaplari-cevaplari/356-7-sinif-turkce-calisma-kitabi-cevaplari-meb-yayinlari.html" style="color: deepskyblue; outline: none; text-decoration: none;">7. Sınıf Türkçe Çalışma Kitabı Cevapları Meb Yayınları</a></span><div class="category-desc" style="display: inline-block; line-height: 1.7em; margin: 10px 0px; padding-left: 0px;">
7. Sınıf Türkçe Çalışma Kitabı Cevapları sayfa sayfa cevaplar,tamamı, Tüm, Yayınlar, Meb, Yayınları</div>
</li>
<li style="list-style: square; margin-bottom: 30px;"><span class="item-title" style="font-size: 17px; font-weight: bold;"><a href="http://aygunhoca.com/calisma-kitaplari-cevaplari/357-7-sinif-turkce-calisma-kitabi-cevaplari-pasifik-yayinlari.html" style="color: deepskyblue; outline: none; text-decoration: none;">7. Sınıf Türkçe Çalışma Kitabı Cevapları Pasifik Yayınları</a></span><div class="category-desc" style="display: inline-block; line-height: 1.7em; margin: 10px 0px; padding-left: 0px;">
7. Sınıf, Türkçe, Çalışma Kitabı, Cevapları, sayfa, sayfa, cevaplar,tamamı, Tüm, Yayınlar, Pasifik Yayınları</div>
</li>
<li style="list-style: square; margin-bottom: 30px;"><span class="item-title" style="font-size: 17px; font-weight: bold;"><a href="http://aygunhoca.com/calisma-kitaplari-cevaplari/358-7-sinif-turkce-calisma-kitabi-cevaplari-gizem-yayinlari.html" style="color: deepskyblue; outline: none; text-decoration: none;">7. Sınıf Türkçe Çalışma Kitabı Cevapları Gizem Yayınları</a></span><div class="category-desc" style="display: inline-block; line-height: 1.7em; margin: 10px 0px; padding-left: 0px;">
7. Sınıf, Türkçe, Çalışma Kitabı, Cevapları, sayfa, sayfa, cevaplar,tamamı, Tüm, Yayınlar, Gizem, Yayınları,</div>
</li>
<li style="list-style: square; margin-bottom: 30px;"><span class="item-title" style="font-size: 17px; font-weight: bold;"><a href="http://aygunhoca.com/calisma-kitaplari-cevaplari/359-8-sinif-turkce-calisma-kitabi-cevaplari-gokcen-yayinlari.html" style="color: deepskyblue; outline: none; text-decoration: none;">8. Sınıf Türkçe Çalışma Kitabı Cevapları Gökcen Yayınları</a></span><div class="category-desc" style="display: inline-block; line-height: 1.7em; margin: 10px 0px; padding-left: 0px;">
8. Sınıf, Türkçe, Çalışma Kitabı, Cevapları, sayfa, sayfa, cevaplar,tamamı, Tüm, Yayınlar, Gökcen Yayınları,</div>
</li>
<li style="list-style: square; margin-bottom: 30px;"><span class="item-title" style="font-size: 17px; font-weight: bold;"><a href="http://aygunhoca.com/calisma-kitaplari-cevaplari/360-4-sinif-fen-ve-teknoloji-calisma-kitabi-cevaplari.html" style="color: deepskyblue; outline: none; text-decoration: none;">4. Sınıf Fen ve Teknoloji Çalışma Kitabı Cevapları</a></span><div class="category-desc" style="display: inline-block; line-height: 1.7em; margin: 10px 0px; padding-left: 0px;">
4. Sınıf Fen ve Teknoloji Çalışma Kitabı Cevapları sayfa sayfa cevaplar, tamamı, Tüm Yayınlar, Meb Yayınları</div>
</li>
<li style="list-style: square; margin-bottom: 30px;"><span class="item-title" style="font-size: 17px; font-weight: bold;"><a href="http://aygunhoca.com/calisma-kitaplari-cevaplari/361-5-sinif-fen-ve-teknoloji-calisma-kitabi-cevaplari.html" style="color: deepskyblue; outline: none; text-decoration: none;">5. Sınıf Fen ve Teknoloji Çalışma Kitabı Cevapları</a></span><div class="category-desc" style="display: inline-block; line-height: 1.7em; margin: 10px 0px; padding-left: 0px;">
5. Sınıf Fen ve Teknoloji Çalışma Kitabı Cevapları sayfa sayfa cevaplar, tamamı, Tüm Yayınlar, Meb Yayınları</div>
</li>
<li style="list-style: square; margin-bottom: 30px;"><span class="item-title" style="font-size: 17px; font-weight: bold;"><a href="http://aygunhoca.com/calisma-kitaplari-cevaplari/362-6-sinif-fen-ve-teknoloji-calisma-kitabi-cevaplari-meb-yayinlari.html" style="color: deepskyblue; outline: none; text-decoration: none;">6. Sınıf Fen ve Teknoloji Çalışma Kitabı Cevapları Meb Yayınları</a></span><div class="category-desc" style="display: inline-block; line-height: 1.7em; margin: 10px 0px; padding-left: 0px;">
6. Sınıf Fen ve Teknoloji Çalışma Kitabı Cevapları sayfa sayfa cevaplar, tamamı, Tüm Yayınlar, Meb Yayınları</div>
</li>
<li style="list-style: square; margin-bottom: 30px;"><span class="item-title" style="font-size: 17px; font-weight: bold;"><a href="http://aygunhoca.com/calisma-kitaplari-cevaplari/363-6-sinif-fen-ve-teknoloji-calisma-kitabi-cevaplari-pasifik-yayinlari.html" style="color: deepskyblue; outline: none; text-decoration: none;">6. Sınıf Fen ve Teknoloji Çalışma Kitabı Cevapları Pasifik Yayınları</a></span><div class="category-desc" style="display: inline-block; line-height: 1.7em; margin: 10px 0px; padding-left: 0px;">
6. Sınıf Fen ve Teknoloji Çalışma Kitabı Cevapları sayfa sayfa cevaplar, tamamı, Tüm Yayınlar, Pasifik Yayınları</div>
</li>
<li style="list-style: square; margin-bottom: 30px;"><span class="item-title" style="font-size: 17px; font-weight: bold;"><a href="http://aygunhoca.com/calisma-kitaplari-cevaplari/364-7-sinif-fen-ve-teknoloji-calisma-kitabi-cevaplari-meb-yayinlari.html" style="color: deepskyblue; outline: none; text-decoration: none;">7. Sınıf Fen ve Teknoloji Çalışma Kitabı Cevapları Meb Yayınları</a></span><div class="category-desc" style="display: inline-block; line-height: 1.7em; margin: 10px 0px; padding-left: 0px;">
7. Sınıf Fen ve Teknoloji Çalışma Kitabı Cevapları sayfa sayfa cevaplar, tamamı, Tüm Yayınlar, Meb Yayınları</div>
</li>
<li style="list-style: square; margin-bottom: 30px;"><span class="item-title" style="font-size: 17px; font-weight: bold;"><a href="http://aygunhoca.com/calisma-kitaplari-cevaplari/365-7-sinif-fen-ve-teknoloji-calisma-kitabi-cevaplari-ekoyay-yayinlari.html" style="color: deepskyblue; outline: none; text-decoration: none;">7. Sınıf Fen ve Teknoloji Çalışma Kitabı Cevapları Ekoyay Yayınları</a></span><div class="category-desc" style="display: inline-block; line-height: 1.7em; margin: 10px 0px; padding-left: 0px;">
7. Sınıf Fen ve Teknoloji Çalışma Kitabı Cevapları sayfa sayfa cevaplar, tamamı, Tüm Yayınlar, Ekoyay Yayınları,</div>
</li>
<li style="list-style: square; margin-bottom: 30px;"><span class="item-title" style="font-size: 17px; font-weight: bold;"><a href="http://aygunhoca.com/calisma-kitaplari-cevaplari/366-8-sinif-fen-ve-teknoloji-calisma-kitabi-cevaplari-altin-kitaplar.html" style="color: deepskyblue; outline: none; text-decoration: none;">8. Sınıf Fen ve Teknoloji Çalışma Kitabı Cevapları Altın Kitaplar</a></span><div class="category-desc" style="display: inline-block; line-height: 1.7em; margin: 10px 0px; padding-left: 0px;">
8. Sınıf Fen ve Teknoloji Çalışma Kitabı Cevapları sayfa sayfa cevaplar, tamamı, Tüm Yayınlar, Altın Kitaplar, Yayınları</div>
</li>
<li style="list-style: square; margin-bottom: 30px;"><span class="item-title" style="font-size: 17px; font-weight: bold;"><a href="http://aygunhoca.com/calisma-kitaplari-cevaplari/367-4-sinif-din-kulturu-ve-ahlak-bilgisi-ders-kitabi-cevaplari-gizem-yayinlari.html" style="color: deepskyblue; outline: none; text-decoration: none;">4. Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Ders Kitabı Cevapları Gizem Yayınları</a></span><div class="category-desc" style="display: inline-block; line-height: 1.7em; margin: 10px 0px; padding-left: 0px;">
4. Sınıf, Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi, Ders Kitabı, Cevapları, Gizem, Yayınları,Meb, Tüm Yayınlar,</div>
</li>
<li style="list-style: square; margin-bottom: 30px;"><span class="item-title" style="font-size: 17px; font-weight: bold;"><a href="http://aygunhoca.com/calisma-kitaplari-cevaplari/368-5-sinif-din-kulturu-ve-ahlak-bilgisi-ders-kitabi-cevaplari-gokcen-yayinlari.html" style="color: deepskyblue; outline: none; text-decoration: none;">5. Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Ders Kitabı Cevapları Gokcen Yayınları</a></span><div class="category-desc" style="display: inline-block; line-height: 1.7em; margin: 10px 0px; padding-left: 0px;">
5. Sınıf, Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi, Ders Kitabı, Cevapları, Gokcen, Yayınları,Meb, Tüm Yayınlar,</div>
</li>
<li style="list-style: square; margin-bottom: 30px;"><span class="item-title" style="font-size: 17px; font-weight: bold;"><a href="http://aygunhoca.com/calisma-kitaplari-cevaplari/369-6-sinif-din-kulturu-ve-ahlak-bilgisi-ders-kitabi-cevaplari.html" style="color: deepskyblue; outline: none; text-decoration: none;">6. Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Ders Kitabı Cevapları</a></span><div class="category-desc" style="display: inline-block; line-height: 1.7em; margin: 10px 0px; padding-left: 0px;">
6. Sınıf, Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi, Ders Kitabı, Cevapları, Yayınları,Meb, Tüm Yayınlar,</div>
</li>
<li style="list-style: square; margin-bottom: 30px;"><span class="item-title" style="font-size: 17px; font-weight: bold;"><a href="http://aygunhoca.com/calisma-kitaplari-cevaplari/370-7-sinif-din-kulturu-ve-ahlak-bilgisi-ders-kitabi-cevaplari.html" style="color: deepskyblue; outline: none; text-decoration: none;">7. Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Ders Kitabı Cevapları</a></span><div class="category-desc" style="display: inline-block; line-height: 1.7em; margin: 10px 0px; padding-left: 0px;">
7. Sınıf, Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi, Ders Kitabı, Cevapları, Gizem, Yayınları,Meb, Tüm Yayınlar,</div>
</li>
<li style="list-style: square; margin-bottom: 30px;"><span class="item-title" style="font-size: 17px; font-weight: bold;"><a href="http://aygunhoca.com/calisma-kitaplari-cevaplari/371-8-sinif-din-kulturu-ve-ahlak-bilgisi-ders-kitabi-cevaplari.html" style="color: deepskyblue; outline: none; text-decoration: none;">8. Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Ders Kitabı Cevapları</a></span><div class="category-desc" style="display: inline-block; line-height: 1.7em; margin: 10px 0px; padding-left: 0px;">
8. Sınıf, Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi, Ders Kitabı, Cevapları, Yayınları,Meb, Tüm Yayınlar,</div>
</li>
<li style="list-style: square; margin-bottom: 30px;"><span class="item-title" style="font-size: 17px; font-weight: bold;"><a href="http://aygunhoca.com/calisma-kitaplari-cevaplari/372-4-sinif-ingilizce-calisma-kitabi-cevaplari.html" style="color: deepskyblue; outline: none; text-decoration: none;">4. Sınıf İngilizce Çalışma Kitabı Cevapları</a></span><div class="category-desc" style="display: inline-block; line-height: 1.7em; margin: 10px 0px; padding-left: 0px;">
4. Sınıf İngilizce Çalışma Kitabı Cevapları sayfa sayfa cevaplar, tamamı, Tüm Yayınlar, Meb Yayınları, çk</div>
</li>
<li style="list-style: square; margin-bottom: 30px;"><span class="item-title" style="font-size: 17px; font-weight: bold;"><a href="http://aygunhoca.com/calisma-kitaplari-cevaplari/373-5-sinif-ingilizce-calisma-kitabi-cevaplari-yildirim-yayinlari.html" style="color: deepskyblue; outline: none; text-decoration: none;">5. Sınıf İngilizce Çalışma Kitabı Cevapları Yıldırım Yayınları</a></span><div class="category-desc" style="display: inline-block; line-height: 1.7em; margin: 10px 0px; padding-left: 0px;">
5. Sınıf İngilizce Çalışma Kitabı Cevapları sayfa sayfa cevaplar, tamamı, Tüm Yayınlar,Yıldırım Yayınları, Meb Yayınları, çk</div>
</li>
<li style="list-style: square; margin-bottom: 30px;"><span class="item-title" style="font-size: 17px; font-weight: bold;"><a href="http://aygunhoca.com/calisma-kitaplari-cevaplari/374-6-sinif-ingilizce-calisma-kitabi-cevaplari-atlantik-yayinlari.html" style="color: deepskyblue; outline: none; text-decoration: none;">6. Sınıf İngilizce Çalışma Kitabı Cevapları Atlantik Yayınları</a></span><div class="category-desc" style="display: inline-block; line-height: 1.7em; margin: 10px 0px; padding-left: 0px;">
6. Sınıf İngilizce Çalışma Kitabı Cevapları sayfa sayfa cevaplar, tamamı, Tüm Yayınlar, Atlantik Yayınları,Meb Yayınları, çk</div>
</li>
<li style="list-style: square; margin-bottom: 30px;"><span class="item-title" style="font-size: 17px; font-weight: bold;"><a href="http://aygunhoca.com/calisma-kitaplari-cevaplari/375-7-sinif-ingilizce-calisma-kitabi-cevaplari-bilgeturk-yayinlari.html" style="color: deepskyblue; outline: none; text-decoration: none;">7. Sınıf İngilizce Çalışma Kitabı Cevapları Bilgeturk Yayınları</a></span><div class="category-desc" style="display: inline-block; line-height: 1.7em; margin: 10px 0px; padding-left: 0px;">
7. Sınıf, İngilizce, Çalışma Kitabı, Cevapları, sayfa, sayfa, cevaplar, tamamı, Tüm Yayınlar, Bilgeturk Yayınları, Meb Yayınları, çk</div>
</li>
<li style="list-style: square; margin-bottom: 30px;"><span class="item-title" style="font-size: 17px; font-weight: bold;"><a href="http://aygunhoca.com/calisma-kitaplari-cevaplari/376-8-sinif-ingilizce-calisma-kitabi-cevaplari-a-yayinlari.html" style="color: deepskyblue; outline: none; text-decoration: none;">8. Sınıf İngilizce Çalışma Kitabı Cevapları A Yayınları</a></span><div class="category-desc" style="display: inline-block; line-height: 1.7em; margin: 10px 0px; padding-left: 0px;">
8. Sınıf, İngilizce, Çalışma Kitabı, Cevapları, sayfa, sayfa, cevaplar, tamamı, Tüm Yayınlar, A Yayınları,Meb Yayınları, çk</div>
</li>
<li style="list-style: square; margin-bottom: 30px;"><span class="item-title" style="font-size: 17px; font-weight: bold;"><a href="http://aygunhoca.com/calisma-kitaplari-cevaplari/377-8-sinif-ingilizce-calisma-kitabi-cevaplari-pasifik-yayinlari.html" style="color: deepskyblue; outline: none; text-decoration: none;">8. Sınıf İngilizce Çalışma Kitabı Cevapları Pasifik Yayınları</a></span><div class="category-desc" style="display: inline-block; line-height: 1.7em; margin: 10px 0px; padding-left: 0px;">
8. Sınıf, İngilizce, Çalışma Kitabı, Cevapları, sayfa, sayfa, cevaplar, tamamı, Tüm Yayınlar, Pasifik Yayınları,Meb Yayınları, çk</div>
</li>
<li style="list-style: square; margin-bottom: 30px;"><span class="item-title" style="font-size: 17px; font-weight: bold;"><a href="http://aygunhoca.com/calisma-kitaplari-cevaplari/378-8-sinif-ingilizce-ders-ve-calisma-kitabi-cevaplari-meb.html" style="color: deepskyblue; outline: none; text-decoration: none;">8. Sınıf İngilizce Ders ve Çalışma Kitabı Cevapları Meb</a></span><div class="category-desc" style="display: inline-block; line-height: 1.7em; margin: 10px 0px; padding-left: 0px;">
8. Sınıf, İngilizce, Çalışma Kitabı, Cevapları, sayfa, sayfa, cevaplar, tamamı, Tüm Yayınlar, Yayınları,Meb Yayınları, çk,İngilizce, Ders Kitabı, Çalışma Kitabı, Cevapları,Meb,</div>
</li>
<li style="list-style: square; margin-bottom: 30px;"><span class="item-title" style="font-size: 17px; font-weight: bold;"><a href="http://aygunhoca.com/calisma-kitaplari-cevaplari/379-4-sinif-almanca-ders-ve-calisma-kitabi-cevaplari.html" style="color: deepskyblue; outline: none; text-decoration: none;">4. Sınıf Almanca Ders ve Çalışma Kitabı Cevapları</a></span><div class="category-desc" style="display: inline-block; line-height: 1.7em; margin: 10px 0px; padding-left: 0px;">
Almanca Ders Kitabı,Çalışma Kitabı Cevapları Meb, Yayını , yayınları,cevapları, tüm yayınlar, 4.Sınıf</div>
</li>
<li style="list-style: square; margin-bottom: 30px;"><span class="item-title" style="font-size: 17px; font-weight: bold;"><a href="http://aygunhoca.com/calisma-kitaplari-cevaplari/380-5-sinif-almanca-calisma-kitabi-cevaplari.html" style="color: deepskyblue; outline: none; text-decoration: none;">5. Sınıf Almanca Çalışma Kitabı Cevapları</a></span><div class="category-desc" style="display: inline-block; line-height: 1.7em; margin: 10px 0px; padding-left: 0px;">
Almanca,,Çalışma Kitabı Cevapları Meb, Yayını , yayınları,cevapları, tüm yayınlar, 5.Sınıf</div>
</li>
<li style="list-style: square; margin-bottom: 30px;"><span class="item-title" style="font-size: 17px; font-weight: bold;"><a href="http://aygunhoca.com/calisma-kitaplari-cevaplari/381-5-sinif-almanca-ders-kitabi-cevaplari.html" style="color: deepskyblue; outline: none; text-decoration: none;">5. Sınıf Almanca Ders Kitabı Cevapları</a></span><div class="category-desc" style="display: inline-block; line-height: 1.7em; margin: 10px 0px; padding-left: 0px;">
Almanca Ders Kitabı, Cevapları Meb, Yayını , yayınları,cevapları, tüm yayınlar, 5.Sınıf, çk</div>
</li>
<li style="list-style: square; margin-bottom: 30px;"><span class="item-title" style="font-size: 17px; font-weight: bold;"><a href="http://aygunhoca.com/calisma-kitaplari-cevaplari/382-4-sinif-fransizca-calisma-ve-ders-kitabi-cevaplari.html" style="color: deepskyblue; outline: none; text-decoration: none;">4. Sınıf Fransızca Çalışma ve Ders Kitabı Cevapları</a></span><div class="category-desc" style="display: inline-block; line-height: 1.7em; margin: 10px 0px; padding-left: 0px;">
Fransızca, Çalışma Kitabı, Ders Kitabı, Cevapları, Ortaokul, Lise, Tüm Yayınlar, Meb,Cevaplar, Ders Kitabı Cevapları, 4. Sınıf,çk</div>
</li>
<li style="list-style: square; margin-bottom: 30px;"><span class="item-title" style="font-size: 17px; font-weight: bold;"><a href="http://aygunhoca.com/calisma-kitaplari-cevaplari/383-5-sinif-fransizca-calisma-ve-ders-kitabi-cevaplari.html" style="color: deepskyblue; outline: none; text-decoration: none;">5. Sınıf Fransızca Çalışma ve Ders Kitabı Cevapları</a></span><div class="category-desc" style="display: inline-block; line-height: 1.7em; margin: 10px 0px; padding-left: 0px;">
Fransızca, Çalışma Kitabı, Ders Kitabı, Cevapları, Ortaokul, Lise, Tüm Yayınlar, Meb,Cevaplar, Ders Kitabı Cevapları, 5. Sınıf</div>
</li>
<li style="list-style: square; margin-bottom: 30px;"><span class="item-title" style="font-size: 17px; font-weight: bold;"><a href="http://aygunhoca.com/calisma-kitaplari-cevaplari/384-5-sinif-arapca-calisma-ve-ders-kitabi-cevaplari.html" style="color: deepskyblue; outline: none; text-decoration: none;">5. Sınıf Arapça Çalışma ve Ders Kitabı Cevapları</a></span><div class="category-desc" style="display: inline-block; line-height: 1.7em; margin: 10px 0px; padding-left: 0px;">
5. Sınıf, Arapça, Çalışma Kitabı,, Ders, Kitabı, Cevapları, Ortaokul, İmam Hatip Ortaokulu, Seçmeli Arapça, Dersi, Meb Yayınları</div>
</li>
<li class="last" style="list-style: square; margin-bottom: 30px;"><span class="item-title" style="font-size: 17px; font-weight: bold;"><a href="http://aygunhoca.com/calisma-kitaplari-cevaplari/385-diger-dersler-ders-ve-calisma-kitabi-cevaplari.html" style="color: deepskyblue; outline: none; text-decoration: none;">Diğer Dersler Ders ve Çalışma Kitabı Cevapları</a></span><div class="category-desc" style="display: inline-block; line-height: 1.7em; margin: 10px 0px; padding-left: 0px;">
Diğer Dersler, Ders Kitabı, Çalışma Kitabı, Cevapları, Vatandaşlık ve Demokrasi Eğitimi, Trafik ve Güvenlik, Bilişim Teknolojileri, Müzüik, Teknoloji Tasarım, Görsel Sanatlar, Cevabı</div>
</li>
</ul>
</div>
çalışma kitabı cevaplarıhttp://www.blogger.com/profile/17043711503943562158noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6731306026908094684.post-27962955667737032842013-05-12T13:38:00.002-07:002013-05-12T13:38:59.161-07:007.Sınıf Sosyal Bilgiler Çalışma Kitabı Cevapları Sayfa 78<br />
<b>7.Sınıf Sosyal Bilgiler Çalışma Kitabı Cevapları Sayfa 78</b><br />
<br />
Sayfa 78<br />
ulşaım:izmir aydın demir yolu hattı 1856<br />
haberleşme Posta teşkilatı 1840<br />
telgraf müdürlüğü avrupa seyahatleri başladı<br />
takvim-i vekayi<br />
hukuk:ilk osmanlı yasası1876<br />
ilk meclis 1846<br />
eğitim:galatasaray lisesi kuruldu1868<br />
tıp okulu açıldı.<br />
mektebi mülkiye 1856<br />
kara harp okulu açıldı1792<br />
ekonomi:memleket sandıkları kuruldu<br />
ziraat bankası kuruldu 1888<br />
<br />
şadırvan: Genellikle cami avlularında ortada bulunan, çevresindeki musluklardan ve ortasındaki fıskiyeden su akan üzeri kubbeli abdest yeri.<br />
avlu: Avlu, yapıların orta kısmında bulunan, tercihe göre üstü açık ya da kapalı olan geniş bölümdür.<br />
menkıbe: Din büyüklerinin ya da tarihe geçmiş ünlü kimselerin yaşamları ve masalsı işlerini konu edinen öykü....<br />
musiki: müzik<br />
tılsım: Doğaüstü işler yapabileceğine inanılan güç. Büyülü şey, muska<br />
www.aygunhoca.com<br />
çalışma kitabı cevaplarıhttp://www.blogger.com/profile/17043711503943562158noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6731306026908094684.post-2114385917888942572013-05-12T13:35:00.000-07:002013-05-12T13:35:42.112-07:007.Sınıf Sosyal Bilgiler Çalışma Kitabı Cevapları Sayfa 84<br />
7.Sınıf Sosyal Bilgiler Çalışma Kitabı Cevapları Sayfa 84<br />
<br />
7. Sınıf Sosyal Bilgiler Çalışma Kitabı 4. Ünite Zaman Içinde Bilim Cevapları<br />
4. ÜNITE ZAMAN IÇINDE BILIM<br />
<br />
Sayfa 84<br />
Ilk Buluş, Ilk Heyecan<br />
<br />
Yukarıda yer alan Ilk Çağ uygarlıklarına ait buluşlardan bir tanesini seçiniz. Seçtiğiniz bu buluşlarla ilgili<br />
Yapacağınız araştırmada aşağıdaki soruların cevapları yer almaktadır.<br />
* Hangi Medeniyet tarafından ne zaman bulunmuştur?<br />
*Öyküde tüm insanlar rüzgarın önüne katılarak bir yerde toplanırlar. Buraya sonradan Babil denir.<br />
*Hangi ihtiyaca yönelik olarak ortaya çıkmış?<br />
*Sadece kullanıcılarının dillerini kapsamak için ortaya çıktı.<br />
*Ortaya çıkış hikayesi nedir?<br />
*Firavun Haman'a kendisine kilden bir kule inşa ettirir ve buranın ismi Babil olur.<br />
*Bu buluşun zaman içinde gelişimi nasıldır?<br />
*Sigara kullanımından müzik tercihlerine kadar birçok konuyu kapsayan yüzlerce değişik şablon oluşturulmuştur. Bu şablonlar, kullanıcıların birbirlerini daha iyi tanımasına ve esprili şablonlarla günün stresini atmalarına yardımcı olur. Babil şablonlarının kullanımı tamamen tercihe bağlıdır.<br />
*Bu buluşun günümüzde kullanım alanı nedir?<br />
*Günümüzde kullanılmamaktadır.<br />
www.aygunhoca.com<br />
çalışma kitabı cevaplarıhttp://www.blogger.com/profile/17043711503943562158noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6731306026908094684.post-9826710361370170122013-05-12T13:31:00.000-07:002013-05-12T13:31:30.465-07:007.Sınıf Sosyal Bilgiler Çalışma Kitabı Cevapları Sayfa 85<br />
<span style="background-color: white; color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.796875px;">7.Sınıf Sosyal Bilgiler Çalışma Kitabı Cevapları Sayfa 85</span><br />
Sayfa 85<br />
Benim Buluşum<br />
1.İlk Çağda klima sisteminin kurulmuş olmasının sebebi nedir.<br />
Hava akışını sağlamak için klima sistemi kurulmuştur.<br />
2.Haberde o dönemde klima sisteminin kurulmuş olması neden şaşırtıcı bir buluş olarak<br />
nitelendirilmektedir?<br />
Kentteki en şaşırtıcı buluş ise yazın hava sıcaklığı 40 dereceye çıkmasıdır.<br />
3.Buluşların ortaya çıkışında insanların yaşadığı yerlerin coğrafi özellikleri etken midir? Neden?<br />
Etkendir. Buluş yenilik demektir,<br />
4.Günümüzde kullanılan klimanın işlevi ile ilk çağda kullanılan klima sisteminin işlevinin benzerlik farklılıkları nelerdir?<br />
Benzerlikleri hava akışını sağlamaktır farklılıkları şimdiki çağda kumanda sistemi otomatik<br />
www.aygunhoca.com<br />
çalışma kitabı cevaplarıhttp://www.blogger.com/profile/17043711503943562158noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6731306026908094684.post-9877405051986071392013-05-12T13:29:00.000-07:002013-05-12T13:29:16.291-07:007.Sınıf Sosyal Bilgiler Çalışma Kitabı Cevapları Sayfa 86<br />
<b>7.Sınıf Sosyal Bilgiler Çalışma Kitabı Cevapları Sayfa 86</b><br />
Sayfa 86<br />
<br />
Söz Uçar, Yazı Kalır<br />
<br />
1.Ilk Çağ uygarlıklarında insanlar duvarlara çizdikleri resimlerle neyi, neden anlatmak istemiş olabilirler?<br />
Eskiden kendi atalarının yaşadığını anlatmak istemiştir.<br />
<br />
2.Ilk Çağ uygarlıklarının yazıyı daha anlaşılır şekillerle ifade etmeleri yazının kullanımını hangi açılardan etkilemiştir? Örnekler veriniz.<br />
Yazıyı daha kolay okumayı etkilemiştir.<br />
<br />
3.Yazıdaki estetik anlayışı geçmiş dönemlerde ve günümüzde hangi mesleklerin oluşmasını sağlamıştır?<br />
Hattatçılık mesleği olarak yapılmıştır.<br />
<br />
4.Matbaanın bulunması ile bilim ve düşünce dünyasındaki gelişme arasındaki ilişkiyi açıklayınız?<br />
Matbaa bulunması ile kitapların şekli daha iyi olmuştur. daha okunaklı olmuştur ve daha güzel olmuştur.<br />
www.aygunhoca.com<br />
çalışma kitabı cevaplarıhttp://www.blogger.com/profile/17043711503943562158noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6731306026908094684.post-23108399231244999342013-05-12T13:25:00.000-07:002013-05-12T13:25:46.180-07:007.Sınıf Sosyal Bilgiler Çalışma Kitabı Cevapları Sayfa 90<br />
<b>7.Sınıf Sosyal Bilgiler Çalışma Kitabı Cevapları Sayfa 90</b><br />
<br />
Sayfa 90<br />
<br />
Düşününce<br />
<br />
1.Herhangi bir konuda duygu ve düşünceleriniz nedeniyle suçlanıp kınandığınız bir durum oldu mu? Böyle bir durumla karşılaşmış olsaydınız neler hissederdiniz?<br />
Böyle bir durumla karşılaşsaydım hakkımı arardım.<br />
<br />
2.Gelecekte, bilim insanlarının çalışmalarında toplumsal yararı göz önünde tutarak nasıl bir yasal düzenleme yapardınız?<br />
Bir kimse başka bir kimsenin hakkını yerse ona çok ağır ceza verirdi.<br />
<br />
3.Düşünce ve kanaat hürriyetini ifade eden bir slogan yazınız.<br />
Düşünce ve kanaat hürriyetimizi korumalıyız. <br />
www.aygunhoca.com<br />
çalışma kitabı cevaplarıhttp://www.blogger.com/profile/17043711503943562158noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6731306026908094684.post-54531143972560908372013-05-12T13:17:00.001-07:002013-05-12T13:23:01.742-07:007.Sınıf Sosyal Bilgiler Çalışma Kitabı Cevapları Sayfa 917.Sınıf Sosyal Bilgiler Çalışma Kitabı Cevapları Sayfa 111<br />
<br />
<br />
Sayfa 91<br />
Ülkeler Nasıl Gelişir<br />
<br />
1.Coğrafi keşifler ilk olarak Ispanyollar ve Portekizliler tarafından başlatılmıştır. Bunun sebebi ne olabilir?<br />
Denizlerle çevrili olması, karadan ticaretin zor ve pahalı olması, denizcilik konusunda gelişmiş<br />
olmalarından<br />
<br />
2.Coğrafi keşifler sonunda yeni ülkeler keşfedilmiştir. Bu ülkeler hangileridir?<br />
Izlanda, Tataristan, Çin, Brezilya, Moğolistan, Amerika Kıtası<br />
<br />
3.Coğrafi keşifler döneminden pek çok insan yaptıklarıyla anılmış ve yüzyıllar geçtiği halde isimleri ev yaptıkları unutulmamıştır. Sen de gelecekte anılmak ve unutulmamak için ne yapmak, ne ile hatırlanmak isterdiniz?<br />
Her okula başlayan çocuğun okula başlamadan önce çocuğun zeka durumu, istekleri, beğenileri vs. konularında sıkı bir araştırma yapılarak geleceğe o şekilde yönlendirilmesini, okulda temel dersler haricinde beğenisine göre yetiştirilmesi için gerekli uygulamaları hayata<br />
geçirirdim.<br />
<br />
4.Eğer Coğrafi Keşifleri yapacak cesur gemiciler ve onları destekleyen krallar olmasaydı şimdiki yaşamımız nasıl olurdu? Pek iyi olacağı söylenemezdi, çünkü keşifler sayesinde her alanda gelişmeler olmuştur.<br />
<br />
5.Kristof Kolomb ve arkadaşları aylarca süren bir deniz yolculuğu yapmışlardır. Bu yolculuk için nasıl hazırlık yapmış olabilirler?<br />
Yapacağı yolculuğun uzun,zor ve pahalı olmasından dolayı olmasından dolayı güçlü devletlerden yardım istemiş ancak sadece ispanya yardımcı olması üzerine uzun yolculuğa dayanacak bir gemi tedarik edilerek gerekli mürettebat, yiyecek ve içecek temin edildikten sonra keşfe çıkılmıştır. <br />
<br />
6.Coğrafi Keşiflerin yapılma nedenleri nelerdir?<br />
Avrupalıların pusulayı öğrenmeleri, gemicilik ve coğrafya bilgilerinin artması.<br />
Avrupalıların, doğu ülkelerinin zenginliklerine ulaşabilmek amacıyla yeni ticaret yolları<br />
Aramaları. Istanbul'un fethinden sonra Türklerin, doğu ticaret yollarına hakim olmaları ve<br />
Avrupalıların açık denizlere çıkma ihtiyacı hissetmeleri. Avrupa'da değerli madenlerin az<br />
bulunmasından dolayı kralların (Ispanyol-Portekiz) gemicileri desteklemesi. Avrupalıların,<br />
Hıristiyanlık dinini yaymak istemeleri. Avrupalıların dünyayı tanımak istemeleri.<br />
<br />
7.Osmanlı Devleti, Coğrafi keşifler ile birlikte ekonomik olarak zayıflamıştır. Bunun nedeni nedir?<br />
Ticaret karadan denize kaymıştır, dolayısıyla baharat ve ipek yolu eski önemini kaybetmiştir.<br />
<br />
8.Coğrafi keşiflerin sonunda yeni bulunan kıtalara göçler başladı. Bu göçlerin sonucunda neler olmuş olabilir?<br />
Avrupa kültür ve medeniyetinin yayılmasını sağlamış , Hıristiyanlık, yeni ülkelere yayılmıştır. Dünyanın bazı yerleri, Avrupalılar tarafından tanınmış, yeni kültürler, canlılar ve ırklar ortaya çıkmıştır.çalışma kitabı cevaplarıhttp://www.blogger.com/profile/17043711503943562158noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-6731306026908094684.post-53183784757683837612013-05-10T15:20:00.000-07:002013-05-10T15:20:18.463-07:007.Sınıf Sosyal Bilgiler Çalışma Kitabı Cevapları Sayfa 111<br />
7.Sınıf Sosyal Bilgiler Çalışma Kitabı Cevapları Sayfa 111<br />
Sayfa 111<br />
Resimlerden Tanıyalım<br />
<br />
1.Öğretmen olabilmek için kişilerin ne gibi ilgi ve yetenekleri olması gerektiğini düşünüyorsunuz? Bu ilgi ve yetenekler yüz yıl öncesi için de geçerli midir? Neden?<br />
Öğretmen olabilmek için birinci şart çocuklara karşı sevgi içinde bulunmak, çocuklara karşı bir şeyler öğretmenin azmi ve kararlığı içinde olmak, mesleğini sevmek. <br />
<br />
2.Günümüz toplumsal olaylarında polisin rolünü göz önünde bulundurunuz. Buna göre polisler hangi özelliklere sahip olmalıdırlar?<br />
Şuan toplumsal olaylara müdahalede polisler gerekli alet ve teçhizatlara sahip ancak toplumsal olaylara müdahalede orantısız güç kullanmakta veya olayları kontrol altına aldıktan sonra öfkesini kontrol altına alamadığından olayları çıkartanlara karşı güç kullanmaya devam etmektedir. Nasıl ki polis olarak görevi bu tür olaylara müdahale etmekse, oraya gelen insanlarında bir amacı, bir isteği yerine getirilmesi, kamuoyu oluşturulması için<br />
Toplandıklarını asla unutmamalıdır? Herkes aynı fikir ve düşüncede olmayabilir.<br />
<br />
4.Yukarıdaki fotoğraflarda geçmişte ve günümüzde yapılan arıcılık çalışmaları yer alıyor. Teknolojinin gelişimi meslekleri ve o mesleğe olan ilgili nasıl etkiler? Bunu yukarıdaki fotoğraflardan yola çıkarak açıklayınız.<br />
Fotoğraftan da görüldüğü üzere geçmişte yapılan arıcılık tamamen günün şartlarına göre<br />
yapılan, teknolojinin gelişmemesinden dolayı ilkel şartlarda yapılan bir aracılık sistemiydi. <br />
Fakat şuan yapılan arıcılık sistemi ise teknolojinin gelişmesiyle tamamen profesyonelce, gerekli alet ve teçhizatların kullanılarak yapılan bir arıcılıktır.<br />
<br />
5.Osmanlı Devleti zamanında berberler lonca teşkilatın üye olurlardı. Usta çırak ilişkisi ile bu mesleği öğrenirlerdi. Bugünkü berber ya da kuaförlerin eğitim süreçlerinde yüzyıllar önceki meslektaşlarıyla benzerlik ve farklılıkları nelerdir?<br />
Osmanlı Devleti zamanında mesleğin öğretildiği, öğrenilen bu mesleği yapabilmek için gerekli<br />
belgeyi aldıkları yer lonca teşkilatı idi. Günümüzde ise çıraklık eğitim merkezi müdürlükleri ne<br />
haftanın belirli günleri giderek mesleki ve diğer konularda öğrenim gördükleri yerdir. Her iki<br />
dönemde de mesleği öğrenmek için devlet tarafından belirlenen eğitim kurumuna gitme<br />
zorunluluğu var. Mesleği usta çıraklık ilişkisi içinde öğrenme düzeni aynı şekilde işlemektedir. <br />
Kullanılan teknoloji ise günün şartlarına göre değişmektedir.<br />
<br />
6.Gelişen teknoloji ve toplumun ihtiyaçlarının değişmesi meslek seçiminizi nasıl etkilemektedir?<br />
Yaşamın gerçekleri karşısında ilgi, istek ve yeteneklerimize uygun olmayan meslek seçimi birey ve toplum üzerinde nasıl bir etki yapmaktadır?<br />
Gelişen teknoloji ve toplumun ihtiyaçlarının değişmesi meslek seçimini çok etkilemektedir.<br />
Zamanında çok önemli bir yere sahip olan kalay ustalığı günümüzde önemini kaybetmiştir. <br />
Seçmiş olduğumuz bir mesleğin veya gerekli eğitimleri alarak sahip olduğumuz bir mesleğe<br />
fazla ihtiyacın olmaması iş bulamamamıza sebep olabilir. Bu yüzden işsizlik oranları artabilir.<br />
Meslek seçiminde o mesleğe olan ilgi ve becerimiz, mesleğin gelecekte durumunu göz önünde bulundurarak meslek seçimine dikkat etmeliyiz.<br />
<br />
7.Gelecekte hangi meslekler öne çıkabilir?<br />
Bilişim ve teknoloji, Uzay araştırmaları ve jeolojik araştırmalara yönelik meslekler öne çıkar.<br />
Kaynak: www.aygunhoca.com<br />
çalışma kitabı cevaplarıhttp://www.blogger.com/profile/17043711503943562158noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6731306026908094684.post-59450494994144233072013-05-10T15:17:00.000-07:002013-05-10T15:17:38.971-07:007.Sınıf Sosyal Bilgiler Çalışma Kitabı Cevapları Sayfa 110<br />
7.Sınıf Sosyal Bilgiler Çalışma Kitabı Cevapları Sayfa 110<br />
Sayfa 110<br />
Büyüyünce Ne Olacaksın?<br />
<br />
1.Gelecekte hangi mesleği seçmeyi düşünüyorsunuz?<br />
Doktor olmayı düşünüyorum.<br />
<br />
2.Seçtiğiniz mesleğin gerektirdiği bilgi ve becerilerin neler olduğunu biliyor musunuz? Bildiklerinizi yazınız.<br />
Sayısalcı olmak gerekiyor fen ve matematik dersleri ağırlıklıdır.<br />
<br />
3.Bu mesleği yapmak için ne tür eğitim almak gereklidir?<br />
tıp eğitimi almak gerekir.<br />
<br />
4.Bu mesleğe giriş için belli bir sınırlama (yaş, cinsiyet, boy, kilo vb.) var mıdır? Varsa bunlar nelerdir?<br />
yoktur.<br />
<br />
5.Bu mesleğin çalışma şartları nelerdir?<br />
Hastaları iyileştirme<br />
<br />
6.Bu mesleğin gelir durumu ve imkanları nelerdir?<br />
gelir durumu fazladır imkanlarıda iyidir.<br />
7.Bu meslekte ilerleme ve kendini daima geliştirebilme imkanı var mıdır? Varsa bunlar nelerdir?<br />
Vardır<br />
Kaynak: www.aygunhoca.com<br />
çalışma kitabı cevaplarıhttp://www.blogger.com/profile/17043711503943562158noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6731306026908094684.post-73889339081481612092013-05-10T15:15:00.000-07:002013-05-10T15:15:17.015-07:007.Sınıf Sosyal Bilgiler Çalışma Kitabı Cevapları Sayfa 107<br />
7.Sınıf Sosyal Bilgiler Çalışma Kitabı Cevapları Sayfa 107<br />
Sayfa 107<br />
Pabucu Dama Atılmak<br />
<br />
1.Esnaf kethüdasının çalışmaları, esnaf-müşteri ilişkilerini nasıl etkilemiştir?<br />
Olumlu yönde etkilemiş, müşteri ve esnafın haklarını korumuştur. Hileli mal satan esnafı tespit ederek gereken cezai işlemi uygulayarak esnafın hile yapmasının önüne geçmiştir.<br />
<br />
2.Alınan eşyada hile olduğunun anlaşılması durumunda, esnafa karşı nasıl davranılırdı?<br />
Gereken cezai işlem yapılırdı.<br />
<br />
3.Esnafın pabucunun dama atılması esnafın mesleki hayatında nelere yol açabilir?<br />
Usta için en büyük ayıp olup meslekteki şeref ve itibarını sıfırlar ve müşterisinin azalmasını yol açarak artık o meslekte ekmek yemesinin zor olduğuna işaret sayılırdı.<br />
<br />
4.Alınan eşyada hile olduğunun anlaşılması durumunda esnaf ağır bir şekilde cezalandırıldı. Siz o dönemlerde yaşayan bir esnaf olsaydınız çalışma ilkelerinizi nasıl belirlediniz?<br />
Dürüst bir esnaf olurdum, kesinlikle hileli mal satmazdım. <br />
www.aygunhoca.com<br />
Kaynak: www.aygunhoca.com<br />
çalışma kitabı cevaplarıhttp://www.blogger.com/profile/17043711503943562158noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6731306026908094684.post-71208864297445646842013-05-10T15:07:00.000-07:002013-05-10T15:07:34.795-07:007.Sınıf Sosyal Bilgiler Çalışma Kitabı Cevapları Sayfa 101<br />
7.Sınıf Sosyal Bilgiler Çalışma Kitabı Cevapları Sayfa 101<br />
<br />
Sayfa 101<br />
Toprak, Ekonomi ve Ordu<br />
<br />
1.Tımar sistemini nasıl tanımlarsınız?<br />
Osmanlı Devleti'nde toprağın sahibi devlet idi.Ancak çiftçinin vermekle yükümlü olduğu vergiyi devlet değil devlet adına maaş karşılığı bir görevli alır.Bu görevliye œsipahi bu uygulamaya da œtımar sistemi adı verilir.<br />
<br />
2.Osmanlı Devleti'nin tımar sistemini uygulamadaki amaçları neler olabilir?<br />
Tımar sistemine tabi topraklardan sağlanacak vergilerin doğru tespit edilmesi, sistemin sağlıklı işlemesinin temel şartıydı.<br />
<br />
3.Tımarlı sipahilerin barış zamanlarında tarımla ilgilenmesi, savaş zamanlarında ise orduya katılması, Osmanlı ekonomisini nasıl etkiliyordu?<br />
Tımar sipahileri iki görev almış ve bu iki görev çok önemli yer tutar.<br />
<br />
4.Osmanlıdaki toprak düzeni ile günümüzdeki toprak sistemi arasındaki benzerlikler ve farklılıklar nelerdir.<br />
Osmanlı Devletinde toprakların sahibi devletti, kimsenin toprak sahipliği yoktu, oysa günümüzde herkesin kendi toprağı , mülkü var. Vergiler ise Osmanlı Devleti zamanında sipahiler alırdı, günümüzde ise belediyeler bu vergileri almaktadır.<br />
<br />
Kaynak: www.aygunhoca.com<br />
çalışma kitabı cevaplarıhttp://www.blogger.com/profile/17043711503943562158noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6731306026908094684.post-90362721260808574332013-05-10T15:04:00.001-07:002013-05-10T15:04:05.445-07:007.Sınıf Sosyal Bilgiler Çalışma Kitabı Cevapları Sayfa 102<br />
7.Sınıf Sosyal Bilgiler Çalışma Kitabı Cevapları Sayfa 102<br />
<br />
Sayfa 102<br />
<br />
Yeni Yollar<br />
<br />
1.Kral Yolu'nda ticaret yapanlar mallarını nasıl taşıyorlar?<br />
Insanlar develere mallarını yükler ve götürürler.<br />
<br />
2.Baharat Yolu'nda ticaret yapanlar mallarını nasıl taşıyorlar?<br />
Develerle.<br />
<br />
3.Çin'den Istanbul'a getirilen bir malın Çin'deki ve Istanbul'daki satış fiyatları değişir mi? Neden?<br />
Değişir.Çin de fiyatını az alıp Istanbul da daha fazla satarlar.<br />
<br />
4.Ipek ve Baharat yolları varken Avrupalılar neden denizden yeni yol aramışlardır?<br />
Yeni zenginlikler ve ticaret yerleri bulmaya çalışmaları.<br />
<br />
5.Avrupalıların yeni bir yol bulması Ipek ve Baharat Yolu'nda ticaret yapanları nasıl etkilemiştir?<br />
Bence kötü yönde etkilemiştir.Avrupalılar yeni yol bulduklarından ipek ve baharat yolları izini<br />
kaybetmiştir.<br />
<br />
6.Bu yolun bulunması Ipek ve Baharat Yolu üzerinde olan Osmanlı Devleti'ni nasıl etkilemiştir?<br />
Iyi etkilemez.<br />
<br />
7.Istanbul ve Çanakkale Boğazları ülkemiz ekonomisine nasıl katkı sağlamaktadır?<br />
Çok büyük bir katkı sağladı.Iki kıtayı birbirine bağlıyor.<br />
<br />
8.Süveyş Kanalı açılmamış olsaydı Kıbrıs'ta yaşayan bir tüccar Hindistan'a ulaşıncaya kadar bu kanal yoluna oranla tahmini olarak ne kadar yol alırdı?<br />
Çok uzun bir yol alırdı.<br />
<br />
9.Ticaret açısından yolun kısalığının yararları neler olabilir? Aşağıya maddeler halinde yazınız.<br />
a)Mallar bulunduğu yere daha çabuk ulaşır.<br />
b)Günlük tüketilmesi gereken çabuk bozulabilen gıdaların ulaşım açısından önemlidir.<br />
c)Maliyet ucuz olur.<br />
<br />
Kaynak: www.aygunhoca.com<br />
çalışma kitabı cevaplarıhttp://www.blogger.com/profile/17043711503943562158noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6731306026908094684.post-33249320678695030802013-05-10T14:57:00.002-07:002013-05-10T14:57:31.904-07:007.sinif Sosyal Bilgiler Çalışma kitabı Cevapları sayfa 105<br />
7.sinif Sosyal Bilgiler Çalışma kitabı Cevapları sayfa 105<br />
Sayfa 105<br />
Internet te Vakıf<br />
<br />
1.Çevremizde birçok vakıf hizmet vermektedir. Bu vakıflar teşkilat olarak nereye bağlı olarak hizmet verirler?<br />
Vakıflar teşkilat olarak Başbakanlığa bağlıdır.<br />
<br />
2.Vakıflar Genel Müdürlüğünün tarihçesi hakkında kısa bir tanıtım yapınız.<br />
2 Mayıs 1920'de, Şer'iyye ve Evkaf Vekaleti olarak kurulan, 3 Mart 1924'te Başbakanlığa<br />
bağlanarak şimdiki adını alan, Türkiye'deki vakıfları denetlemekle yükümlü müdürlüktür.<br />
<br />
3.Vakıflar Genel Müdürlüğünün geçmişten günümüze yapmış olduğu faaliyetlerine en az dört örnek veriniz. Geçmiş dönemdeki faaliyetler ile günümüzdeki faaliyetlerin ortak yönlerini aşağıya yazınız.<br />
Vakıflar geçmişte de olduğu gibi günümüzde de eğitim alanlarında önemli bir yer tutmaktadır. Birçok eğitim öğretim kurumlarına bağlı vakıflar vardır.<br />
<br />
4.Sitede yer alan linklerden de yararlanarak çevre, yardımlaşma, dayanışma, kalkınma, eğitim, sağlık ve sosyal faaliyet vb. konularda çalışma yapan vakıflar tespit ediniz. Aşağıya bu vakıfların isimlerini yazıp hangi alanda faaliyet gösterdiklerini ve amaçlarını belirtiniz.Adalet Teşkilatını Güçlendirme Vakfı, Anadolu Çağdaş Eğitim Vakfı (ANAÇEV), Ihsan Doğramacı Vakfı Milli Eğitim Vakfı, Ortadoğu Teknik Üniversitesini Geliştirme Vakfı, Türk Silahlı Kuvvetleri Mehmetçik Vakfı, Türk Silahlı Kuvvetleri Rehabilitasyon ve Bakım Merkezi Vakfı, Türk Silahlı Kuvvetlerini Güçlendirme Vakfı<br />
Kaynak: www.aygunhoca.com<br />
çalışma kitabı cevaplarıhttp://www.blogger.com/profile/17043711503943562158noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6731306026908094684.post-63521662106769107102012-12-29T17:40:00.000-08:002012-12-29T17:40:33.567-08:0010. Sınıf Coğrafya Ölçme Değerlendirme Soruları ve Etkinlikleri Sayfa 15-28-29-30-33-34-35-38-39-42-46-48-<br />
10. Sınıf Coğrafya Ölçme Değerlendirme Soruları ve Etkinlikleri Sayfa 15-28-29-30-33-34-35-38-39-42-46-48-<br />
<br />
10.Sınıf SAYFA 15 ÖLÇME DEĞERLENDIRME CEVAPLARI TOPOĞRAFYA VE KAYAÇLAR ÖLÇME VE DEĞERLENDIRME (SAYFA 15)<br />
<br />
<br />
<br />
Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerleri uygun kelimelerle doldurunuz.<br />
<br />
<br />
<br />
1. Tor topoğrafyası ...... granit...bloklarından oluşur.<br />
<br />
2. Tortul kayaçlar .....sıcaklık... ve ...basınç...etkisi ile metamorfik kayaçlara dönüşür.<br />
<br />
3. Mağma ...soğuma... ve ...katılaşma... sonucu püskürük kayaçlara dönüşür.<br />
<br />
4. Sıcaklık ve basınç altında formasyona uğrayarak oluşan kayaçlara ....başkalaşım kayaçları...adı verilir.<br />
<br />
5. Pamukkale travertenleri oluşum bakımından ....kimyasal tortul...kayaçlar grubuna girer.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Aşağıdaki ifadelerin doğru veya yanlışlığını belirtiniz.<br />
<br />
1. Kalkerli arazide peri bacaları oluşur (Y)<br />
<br />
2. Kireç taşlarının çözülmesi ile karstik mağaralar oluşmuştur. (D)<br />
<br />
3. Kömürün metamorfizmaya uğraması sonucu elmas oluşur. (D)<br />
<br />
4. Kolay aşınan ve parçalanan kayaçlar alçak ve belirgin olmayan yer şekilleri meydana getirir.(D)<br />
<br />
<br />
<br />
10.SINIF SAYFA 22 VOLKANIZMA VE DEPREMLER ETKINLIK ÇALIŞMASI CEVAPLARI<br />
<br />
LISE 2. SINIFLAR SAYFA 22 VOLKANIZMA VE DEPREMLER ETKINLIK ÇALIŞMASI<br />
<br />
Tabloda belirtilen ülkelerdeki sıcak su kaynaklarının oluşumunda etkili olan faktörü dünya deprem ve volkan haritalarından faydalanarak bulunuz.?<br />
<br />
Fay ve volkanizma Deprem Volkanizma<br />
<br />
HAWAII: X<br />
<br />
JAPONYA: X<br />
<br />
TÜRKIYE: X<br />
<br />
ITALYA: X<br />
<br />
YENI ZELENDA: X<br />
<br />
IZLANDA: X<br />
<br />
FAS: X<br />
<br />
Konu ile ilgili açıklama: Dünya üzerindeki volkanik alanlarla; deprem bölgeleri, fay hatları, genç kıvrım dağları ve sıcak su kaynakları arasında bir paralellik vardır. Bu alanların çoğu Kıta veya levha sınırlarında yer alır. Genç sıradağlar, Volkanlar, volkanik ada yayları, Okyanus ortası sırtları, Büyük trans form faylar, grabenler, sıcak su kaynakları, deprem zonlarının hemen hepsi bu hatlardadır. Sebebi bu alanlarda yer kabuğunun hareket halinde olmasıdır.<br />
<br />
Ancak volkanik kökenli olan Hawaii adaları ve çevresinde levha sınırlarına çok uzak volkanik sahalarda oluşabilir.Bunlar mantoda sıcaklığı çok yüksek olan ve bu nedenle sıcak nokta adı verilen küçük noktalardan yerkebuğu dışına kadar yükselen mağma etkisiyle oluşur.Levhalar hareketli ancak sıcak noktalar sabit olduğu için yer yer yanardağlar yada yanardağ adaları ortaya çıkar.<br />
<br />
Birbirin den uzaklaşan levhaların olduğu noktalarda (IZLANDA) ise okyanus sırtları oluşur bu noktalarda yeteri kadar enerji açığa çıkmayacağı için volkanizma ön plana çıkar deprem faaliyetleri biraz daha geri planda kalır.Yeni Zelanda ise eski kara kütlesi özelliği gösterir.<br />
<br />
Sorunun köküne dikkat edilmeli soruda sıcak su oluşumunda etkii olan faktör sorulmuş yoksa belirtilen yerlerde voknanizma ve deprem olup olmadığı değil.Cevaplamaları bu noktada değerledirmek lazım.<br />
<br />
<br />
<br />
ÖLÇME DEÄžERLENDIRME SORULARI LISE 2. SINIF SAYFA (24-25) CEVAPLARI<br />
<br />
<br />
<br />
AŞAÄžIDAKI SORULARI CEVAPLAYINIZ.<br />
<br />
SORU-1-Yeryüzünde depremler ve volkanik olaylar neden levha sınırlarında yoğunlaşmıştır.<br />
<br />
Cevap-1 Gerek deprem hatları, gerekse volkanik alanların ikisinin de levha sınırlarında yoğunlaştığı görülmektedir.<br />
<br />
Özellikle deprem alanları ile levha sınırları aynen birbiri üzerine oturmaktadır. Volkanik alanlarda genel olarak aynı dağılışa<br />
<br />
uygun düşmekte, genel olarak ta kavuşan veya ayrılan levhaların sınırlarını takip etmektedir.<br />
<br />
Not: Dünya üzerindeki volkanik alanlarla; deprem bölgeleri, fay hatları, genç kıvrım dağları ve sıcak su kaynakları arasında bir paralellik vardır.<br />
<br />
Bu alanların çoğu Kıta veya levha sınırlarında yer alır. Genç sıradağlar, Volkanlar, volkanik ada yayları, Okyanus ortası sırtları,<br />
<br />
Büyük trans form faylar, grabenler, sıcak su kaynakları, deprem zonlarının hemen hepsi bu hatlardadır. Sebebi bu alanlarda yer kabuğunun hareket halinde olmasıdır.<br />
<br />
Tektonik depremler özellikle son jeolojik devirlerde oluşmuş arazilerde daha çok görülür. Çünkü bu gibi alanlarda yer katmanları henüz tam yerine oturmamıştır ve kırıklarla parçalanmıştır.<br />
<br />
SORU-2-Dünyada deprem riskinin az olduğu alanlar nerelerdir.Nedenini açıklayınız.<br />
<br />
Cevap-2-Deprem riskinin az olduğu alanlar levha karşılaşma alanlarından uzakta kalan oluşumunu tamamlamış eski kara kütlelerinin olduğu noktalardır.<br />
<br />
Buralar artık tam olarak oturmuş noktalardır tektonik hareketlere çok fazla uygunluk göstermez.Kitabınızdaki haritalardan yararlanarak bu alanları yazabilirsiniz.<br />
<br />
Örnek:Amerika kıtasının doğusu,Afrika'nın batısı Asya kıtasının kuzey kesimleri örnek verilebilir.<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-3-Endonezya depreminde etkili olan levhalar hangileridir.<br />
<br />
Cevap-3-HinT,Avustralya,Filipin,Avrasya levhaları etkilidir.<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-4-Izlanda'nın kutba yakın olmasına rağmen sıcak su kaynaklarına sahip olmasının sebebini açıklayınız.<br />
<br />
Cevap-4-Izlandanın bulunduğu noktadan sayfa 18-19 daki haritalarda levha hareketleri görülür bu nedenle bölgede volkanik faaliyetler görülür.<br />
<br />
Volkanizma faaliyetleri sıcak su kaynaklarını destekleyici bir etkiye sahiptir.Burası birbirinden uzaklaşan levha özelliği gösterir okyanus sırtı oluşturur volkanizma ön plana çıkar.<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-5-Sıcak su kaynakları dünyanın neresinde yoğunlaşmıştır.<br />
<br />
Cevap-5-Sayfa 21 deki haritadan ve atlaslarınızdan faydalanarak cevaplayabilirsiniz.<br />
<br />
<br />
<br />
AŞAĞIDAKI CÜMLELERDE BOŞ BIRAKILAN YERLERI UYGUN KELIMELERLE DOLDURUNUZ.<br />
<br />
<br />
<br />
1-Depremsellik<br />
<br />
2-Levha sınırlarının karşılaşma alanları<br />
<br />
<br />
<br />
3-Yükselti ve derinlik<br />
<br />
<br />
<br />
AŞAÄžIDAKI IFADELERIN DOĞRU VEYA YANLIŞLIĞINI YANLARINDAKI KUTUCUKLARA IŞARETLEYINIZ.<br />
<br />
<br />
<br />
1-Y 2-D 3-Y 4-D 5-Y 6-D 7-Y 8-Y<br />
<br />
<br />
<br />
1-A 2-C 3-E 4-E 5-D 6-A 7-B<br />
<br />
<br />
<br />
LISE 2. SINIFLAR SAYFA 28-29-30 ETKINLIK ÇALIŞMALARI<br />
<br />
<br />
<br />
SAYFA 28 ETKINLIK ÇALIŞMASI:<br />
<br />
<br />
<br />
1-Su kaynakları bir döngü içerisinde birbiriyle bağlantılı şekilde ilişkisini devam ettirir.Bu döngü içerisinde meydana gelebilecek bir dengesizlik mevcut bağlantılarını olumsuz etkiler.Isınma sonucu buharlaşarak gökyüzüne çıkar yoğunlaşma sonucu yeryüzüne inerek birbirlerini dengeler.<br />
<br />
<br />
<br />
2-Okyanus ve denizler ile bazı göllerde acı su veya tuzlu su olarak, akarsu ve göllerin bazıları ile yeraltı sularının genelinde tatlı su olarak, ayrıca kutup bölgelerinde ve yüksek dağ zirvelerinde katı su ( buz) olarak, Atmosferde ise su buharı( Gaz) olarak bulunmaktadır.Katı sıvı gaz hallerinde bulunur.<br />
<br />
<br />
<br />
3- Dünyadaki yeraltı ve yer üstü su kaynakları su kaynakları kavram haritası:<br />
<br />
<br />
<br />
Kaynak:[Linkleri sadece kayıtlı üyelerimiz görebilir.ForumTR üyesi olmak için tıklayınız]<br />
<br />
<br />
<br />
SAYFA 29 ETKINLIK ÇALIŞMASI:<br />
<br />
Aşağıdaki soruları Dünya'da kişi başına düşen tatlı su dağılımı haritasını ve grafik 2.deki bilgileri dikkate alarak cevaplandırınız.<br />
<br />
<br />
<br />
Dünyada suların dağılımı grafikleri ve tatlı su dağılım haritalarının yorumlanması.<br />
<br />
Not:Dünyada sular alan ve kütle olarak fazla olmasına karşı insanın kullanabileceği tatlı su miktarı oldukça azdır. Yeryüzündeki su kaynaklarının % 97 denizlerin ve okyanusların tuzlu sularından oluşur. Su kaynaklarının % 3'i kadarı tatlıdır. Tatlı suların %68 den fazlası buzullar ve buzul dağlarında bulunur.%31,4 ü yeraltı sularında % 0,3 ü ise yüzey sularıdır. Yüzey sularının da %87 si göllerde, % 11'i ,% 2'si nehirlerde bulunmaktadır.<br />
<br />
<br />
<br />
Ancak insanlar tarafından kullanılan sular kimyasal maddeler, fabrika atıkları, nükleer atıklar, tarım ilaçları, yapay gübreler vb. unsurlarla kirletilirler. Kirletilen bu sular yağışlarla yeraltı suyu ve içme sularına karışır. Doğal döngü içinde de yeterince temizlenemez ve canlılar için büyük bir tehlike oluşturmaktadır.<br />
<br />
<br />
<br />
1- Yeryüzündeki toplam suyun % 3 ü kadardır.Yeryüzünde su kaynakları dengesiz bir şekilde dağılmıştır. Özellikle de tatlı su miktarı oldukça düşüktür.Bu noktadan yola çıkarak nekadar dikkatli kullanmamız gerektiğini tekrar düşünmeliyiz.<br />
<br />
2- Yeryüzünde en fazla suya sahip kaynak okyanuslardır.<br />
<br />
3- Yeryüzünde en fazla tatlı suya sahip alanlar: Kuzey Amerika Özellikle kanada, Orta ve Güney Amerika, Avrupa'nın kuzey i ve yer yer batı kesimleri, Asya'nın kuzeyi özellikle Sibirya, Asya'nın güneyi ve güneyindeki ekvatoral yağışa sahip adalar ( Endonezya, Malezya, Filipinler vb.), Avustralya kıtaları tatlı suların en fazla olduğu sahalardır.<br />
<br />
<br />
<br />
Yeryüzünde en az tatlı suya sahip alanlar: Tatlı su kaynağı az olan yerler özellikle dönenceler çevrelerinde yer alan çöl alanlarıdır. Özellikle Kuzey Afrika( Büyük Sahra), Afrika'nın Doğu ve güney kısımları( Kenya, Güney Afrika ( Kalahari Çölü),Zimbapve,) Asya'da Arabistan çöl bölgesi, Pakistan, Avrupa'da Polonya çevresi kişi başına tatlı miktarının en az olduğun yerlerdir.<br />
<br />
<br />
<br />
4-Yeryüzündeki tatlı su kaynakları giderek azalmaktadır. Gerek iklim şartlarında meydana gelen değişmeler, gerekse insanoğlunun doğal dengeyi bozması ve çölleşme, ayrıca her geçen gün artan aşırı nüfus ve artan tatlı su ihtiyacı, gerekse de çevre kirlenmesinin her geçen gün hızla artması tatlı suları azalmakta ve ihtiyacında sürekli artması tatlı su kaynaklarının tükenmekte olduğunu göstermektedir.<br />
<br />
<br />
<br />
Örnek:Ülkemizde kişi başına yıllık yenilenebilir tatlı su miktarı sürekli düşmektedir. 1955 ‘ de 8503 metreküp, 1990 ‘da 3026 metreküp, 2025 ‘de 2186 metreküp olacağı tahmin edilmektedir.<br />
<br />
<br />
<br />
SAYFA 30 ETKINLIK ÇALIŞMASI:<br />
<br />
<br />
<br />
1- Dünyada kara ve denizlerin oranları: Dünya alanının % 71 lik kısmını kaplarlar. ( 361 milyon km² si deniz ve okyanus, 149 milyon km² si karadır. ) Tek başına büyük okyanus tüm karalardan fazladır.<br />
<br />
2- Okyanusların büyüklüğe göre sıralanışı:<br />
<br />
1- Büyük Okyanus: 180 milyon km² ( % 50),<br />
<br />
2- Atlas Okyanusu: 106 milyon km² ( %29),<br />
<br />
3- Hint Okyanusu: 75 milyon km² ( %21) alana sahiptir.<br />
<br />
<br />
<br />
3- Okyanus isimleri sayfa 30- harita 2- üzerine yerleştirilecek.<br />
<br />
4- Büyük Okyanus: Kuzey ve Güney Amerika, Antarktika, Asya, Avustralya,<br />
<br />
Atlas Okyanusu: Kuzey ve Güney Amerika, Avrupa, Afrika, Antarktika<br />
<br />
Hint Okyanusu: Afrika, Asya, Antarktika, Avustralya,<br />
<br />
5-Okyanuslar en çok Güney Yarımkürede yer almaktadır.( % 81 deniz ve okyanus, %19 ‘u kara), Kuzey Yarımkürede ise (% 61 deniz ve okyanus, %39 ‘u kara) okyanuslar oran olarak fazla olmasına rağmen karaların oranı güney yarımküreden daha fazladır.<br />
<br />
<br />
<br />
10.SINIF SAYFA 33 -34-35 ETKINLIK ÇALIŞMALARI CEVAPLARI KIMYASAL ÖZELLIKLERINE GÖRE GÖLLER<br />
<br />
<br />
<br />
1-Tuzlu 2-Tatlı 3-Acı 4-Sodalı<br />
<br />
<br />
<br />
Oluşumlarına göre:<br />
<br />
<br />
<br />
1-Doğal Göller 2- Yapay Göller (Baraj gölleri)<br />
<br />
<br />
<br />
Doğal göller:<br />
<br />
<br />
<br />
1- Tektonik 2-Karstik 3-Set Gölleri 4-Buzul Gölleri 5-Volkanik Göl<br />
<br />
<br />
<br />
Set Gölleri:<br />
<br />
1-Heyelan set gölü 2-Lgün Kıyı set gölü 3-Lav Set Gölü 4-Alüvyon Set Gölü<br />
<br />
5-Moren Set Gölü<br />
<br />
<br />
<br />
Toprak Kayması (Heyelan)<br />
<br />
Dalga ve Akıntılar(Kıyıset)<br />
<br />
Lav Akıntısı (Lavların çukurluk önü kapatması)<br />
<br />
Alüvyon (Alüvyon set Akarsuyun taşıdığı verimli toprak)<br />
<br />
Moren (Buzul taşlarının çukurluğun önünü kapatması)<br />
<br />
SAYFA 35 ETKINLIK:<br />
<br />
<br />
<br />
Akarsu beslenme kaynakları<br />
<br />
<br />
<br />
Kaynak,göl,yağmur suları,yağmur suları,yer altı suları<br />
<br />
<br />
<br />
Akım düzenine göre akarsular:<br />
<br />
<br />
<br />
Düzenli rejim ,Düzensiz rejim,<br />
<br />
<br />
<br />
Akarsuyun döküldüğü yer:<br />
<br />
<br />
<br />
Okyanus Deniz Göl Bataklık<br />
<br />
<br />
<br />
Açık havza Kapalı havza<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
10. SINIF YER ALTI SULARI VE KAYNAKLAR ETKINLIK SAYFA 36<br />
<br />
YER ALTI SULARI VE KAYNAKLAR<br />
<br />
<br />
<br />
Etkinlik çalışması sayfa 36 lise 2<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-1-Yer altı suları nasıl beslenir?<br />
<br />
<br />
<br />
Yağışlar,<br />
<br />
Akarsular ve göller,<br />
<br />
Eriyen kar ve buz sularıdır.<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-2-Yer altındaki sular yeryüzüne nerelerden ve nasıl çıkar?<br />
<br />
<br />
<br />
Yeraltı suları kayaların çatlaklarından veya tabakaların yamaç, vadi, faylar tarafından kesildiği yerlerden, ya da çeşitli şekillerde insanların açtığı kuyulardan yeryüzüne çıkar. Yeraltı sularının kendiliğinden yüzeye çıktığı yerlere de “kaynak†( Göze, eşme, memba, pınar)denir.<br />
<br />
SORU-3-Yer altı sularının özelliklerini etkileyen faktörler nelerdir?<br />
<br />
<br />
<br />
Kaynak sularının kalitesini suyun geldiği kayanın kimyasal özelliği belirler. Silis miktarının fazla olduğu sular tatlıdır. Örnek:Izmir Uludağ, Niksar, Tokat suları örnek verilebilir. Kireçli arazilerden çıkan kaynak suları kireçli, Jipsli sahalarınki ise acı olup içme suyu olarak kullanılamaz.Sıcaklık durumuda bulunduğu bölgedeki fay hatlarına bağlı olarak değişir.Sıcak olması suyun yapısı üzerine etkilidir.<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-4-<br />
<br />
Genel cevap olarak (Yakın çevremizde artezyen kaynaklar, yamaç, tabaka ve vadi kaynakları ile fay kaynakları bulunmaktadır. Artezyen kuyularından çekilen sularla içme ve tarımda sulamada, fay kaynaklarından sağlık ve turizmde, diğerlerinden ise içme ve kullanmada faydalanılmaktadır.) yazılabilir.<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-5-Çevrenizde kaynaklardan nasıl yararlanılmaktadır?<br />
<br />
<br />
<br />
Içme ve kullanma suyu temininde,<br />
<br />
Yarı kurak ülkemizde yaz kuraklığında tarım alanlarının sulanması,<br />
<br />
Sağlık ve turizm açısından önemli yeri vardır.<br />
<br />
Kültür balıkçılığı ve son yıllarda paketlenip ihracatta önemli yer tutar.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
LISE 2.SINIFLAR TOPRAÄžIN HIKAYESI ETKINLIK<br />
<br />
ÇALIŞMASI SAYFA 38-39<br />
<br />
<br />
<br />
Soru-1-Yeryüzünde farklı renkte toprak bulunmasının nedenlerini yazınız?<br />
<br />
<br />
<br />
Bunun en büyük nedeni iklim şartlarıdır. Çünkü farklı iklim şartlarında farklı sıcaklık ve yağış şartları vardır. Bitki örtüleri ve toprağa verdikleri organik madde miktarları da farklıdır.<br />
<br />
Genel olarak bitki örtülerinin gür olduğu bölgelerde bitki kalıntıları toprağa karışarak koyu renk almasına yol açmaktadır. Buna karşılık bitki örtüsünce fakir alanlarda humus miktarı az olan sahalarda toprak açık renkli olmaktadır.<br />
<br />
<br />
<br />
Soğuk ve nemli bölgelerde bitki örtülerinin kalıntıları sıcaklık yetersiz olduğu için ayrışamamakta ve toprağın üst kısmında organik madde katı olarak birikip koyu renkli toprakları oluşturmaktadır.<br />
<br />
<br />
<br />
Ayrıca sıcak ve yağışlı bölgelerde toprak aşırı şekilde yıkanmaktadır. Buda bitki kalıntılarını götürmektedir ve rengi açmaktadır. Bundan başka bir olayda sıcak kuşak alanlarında toprak içinde bulunan demir ve alüminyum elementler oksitlenerek toprakların kızıl renk almasına yol açmaktadır.<br />
<br />
<br />
<br />
Ana kayanın farklı yapılarda olması da üzerinde oluşan topraklara damgasını vurabilmektedir. Özellikle bu durum kurak ve yarı kurak bölgelerde daha etkili olabilmektedir.<br />
<br />
SORU-2-1 cm. kalınlıkta bir toprak oluşabilmesi için ne kadar süre geçmesi gereklidir?<br />
<br />
<br />
<br />
Toprak oluşumu oldukça uzun bir süreçtir. 1 cm. kalınlıkta toprak için yüzlerce yıl geçmesi gerekir ( 200- 1000 yıl arası). Ana kayanın ayrışması, ayrışan bu kısma canlıların yerleşmesi, canlıların kalıntılarının humusa dönüşmesi, toprağa başka maddelerin katılması ve toprakta yıkanma –birikme olaylarının oluşup toprak katmanlarının meydana geldiği olgun bir toprak profiline ulaşmak için yüzlerce yıllık süreye ihtiyaç vardır. Ayrıca bunda yaşanan şartlar ( Iklim, arazi, ana kaya yapısı) uygun değilse bu süre binlerce yıla kadar uzayabilmektedir.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
SAYFA 39 ETKINLIK ÇALIŞMASI<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Soru-1-Soğuk bardak içine sıcak su doldurulduğunda bardak çatlar. Neden?<br />
<br />
<br />
<br />
Sıcaklık farkının fazla olması ve sıcaklığın ani değişmesi sonucu genleşme için yeterli vakti olmaması sonucu bardak çatlar.<br />
<br />
<br />
<br />
Soru-2- Aynı olaylar kayaçlar üzerinde nasıl etkili olabilmektedir?<br />
<br />
<br />
<br />
Aynı olaylar kayaçlar üzerinde farklı etkiye sahip olabilmektedir. Çünkü kayaçların yapıları, kimyasal dokuları ve aşınmaya karşı dirençleri ve içerisindeki mineral yapıları farklıdır. Bazı kayalar kimyasal özelliklerinden dolayı sıcaklık ve suyla eriyebilmektedir. Bazıları ise eriyememektedir.<br />
<br />
<br />
<br />
Bazı kayaların aşınmaya karşı direnci düşük olup ( Kumtaşı kil taşı, marn gibi) kolay parçalanmaktadır. Bazı kayalarda aşınmaya karşı dirençli olup ( Granit, mermer vb) ayrışması çok uzun sürebilmektedir.<br />
<br />
<br />
<br />
Bazı kayaların yapıları çok silisli olup bunlar ayrıştığında bitki besin maddesi az olmakta( granit), bazıları ise besin maddesi yönünden zengin olmakta( bazalt, Volkanik tüf) buda bitkilerin yerleşmesi, organik madde oluşumu ve toprak gelişimini yakından etkileyebilmektedir.<br />
<br />
Soru-3-Resim 16 da hangi parçalanma etkili olmuştur.Bu parçalanmada iklimin hangi özellikleri etkilidir?<br />
<br />
<br />
<br />
Fizikse parçalanma etkili olmuştur. Burada iklimin sıcaklık etkisi kendini göstermiştir. Bu bölgede sıcaklık farklarının fazla olması nem azlığı aşırı ısınma ve soğuma bu tür çözülmeye yol açmaktadır.<br />
<br />
<br />
<br />
Soru-4- Şekerin ve tuzun suda çözünmesi hangi olaya örnek verilebilir.<br />
<br />
<br />
<br />
Şekerin ve tuzun suda çözünmesi fiziksel çözülmeye örnektir.Ancak konu ile ilgili kimyasal çözünme olduğuna dair çeşitli yorumlar yapılmaktadır.Ancak maddenin kimyasal çözünmeye uğraması halinde kimyasal formülünün yapısının değişmesi gerektiğini söyledi.Böyle bir olay olmamaktadır bu nedenle Fiziksel çözünme cevabı doğrudur.<br />
<br />
<br />
<br />
10 SINIF SAYFA 42 VE 44 ETKINLIK ÇALIŞMASI<br />
<br />
<br />
<br />
SAYFA 42 ETKINLIK ÇALIŞMASI<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-1-Toprağın üst kısmı neden koyudur.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Toprağın üst kısmı organik madde bakımından ölen hayvan ve bitki kalıntılarının ilk bulunduğu yer dir bunlar ayrışma sonucu humusa dönüşür bu nedenle daha koyudur.<br />
<br />
SORU-2-Çiçek yetiştirmek isterseniz hangi katı tercih edersiniz.<br />
<br />
<br />
<br />
A katmanı, Çünkü burası besin maddesi yönünden zengin, bitkilere zararlı olabilecek tuz kireç vb. maddelerce yıkanmış, geçirgen kısımdır.<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-3-Inşaat temelinde çıkarılan toprağın bitki yetiştirilmesinde kullanılmamasının nedeni ne olabilir.<br />
<br />
<br />
<br />
Çünkü bu derinlerden çıkmakta ve toprağın alt katlarından oluşmaktadır. Bu topraklar organik ve besin maddesince fakir ve üstten yıkanan zararlı maddelerin biriktiği kısımlardır.<br />
<br />
<br />
<br />
10 SINIF SAYFA 46 ETKINLIK ÇALIŞMASI CEVAPLARI:<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Kitabınızdaki harita ve fotoğrafları inceleyerek aşağıdaki soruları cevaplandırınız.<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-1-Akdeniz kıyılarında görülen maki Avustralya2nın güneyinde ve Güney Afrika'nın kap bölgesinde görülmesinin nedenini açıklayınız.<br />
<br />
<br />
<br />
Büyük hali için resme tıklayınız<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Bu bölgelerde de Akdeniz ikliminin özelliklerinin görülmesidir.Ürünler benzerse iklimlerde aynıdır.<br />
<br />
SORU-2- Dönenceler çevresinde bitki örtüsünün seyrek olmasının sebebi nedir.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Dönence çölleri<br />
<br />
Dönenceler bölgesi dünyanın günlük hareketinden dolayı şıkışarak alçalan hava kütlelerinin oluşturduğu dinamik yüksek basınç alanlarıdır.Burda alçalan hava ile birlikte havanın ısınması ve nem açığının artması buraları çöl özellikte bir yapıya getirir.Çöl özellik göstermesi de bitki örtüsünün seyrelmesine neden olur.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-3-Bitki topluluklarının dağılış alanlarına bakarak yeryüzünde en çok yağış alan yerleri belirleyiniz.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
En çok yağış alan yerler ekvator bölgesi,60 derece enlemleri,Muson Asyası denilebilir…<br />
<br />
<br />
<br />
10.SINIF SAYFA 48 ETKINLIK ÇALIŞMASI<br />
<br />
<br />
<br />
DÜNYAYI KAPLAYAN ÖRTÜ:<br />
<br />
BITKILER<br />
<br />
Dünya Bitki Örtüsü Haritası<br />
<br />
Dünya üzerindeki iklim tiplerine bağlı olarak bitki örtüsü ekvatordan kutuplara doğru<br />
<br />
<br />
<br />
Geniş yapraklı ormanlar<br />
<br />
Savanlar<br />
<br />
Kaktüs<br />
<br />
Bozkır<br />
<br />
Maki<br />
<br />
Orman-çayır<br />
<br />
Iğne yapraklı ormanlar<br />
<br />
Tayga ormanları<br />
<br />
Tundra<br />
<br />
Şeklinde sıralanır.<br />
<br />
<br />
<br />
Her bitkinin kendine has bir iklim özelliği vardır. Başka bir ifadeyle benzer iklim şartlarında benzer bitki türleri görülür.(kutup iklimi hariç)<br />
<br />
Farklı bölgedeki iklimin benzerliği tabii bitki örtüsünün benzerliğini kanıtlar.<br />
<br />
Yer şekillerinin kısa mesafeler dâhilinde değişmesi bitki örtülerinin de kısa mesafeler dâhilinde değişmesini sağlar.<br />
<br />
Bitki örtüleri yeryüzüne dağılışlarında aralıksız kuşaklar oluşturmazlar.<br />
<br />
Enlem farkı arttıkça ve farklı enlemlerden oluştukça bitki örtüsüde çeşitlenir.<br />
<br />
Bitki örtüsü iklimin bir nedeni değil iklimin bir sonucudur.<br />
<br />
<br />
<br />
Bitki Topluluklarının Coğrafi Dağılışı<br />
<br />
Ekvatoral yağmur ormanları<br />
<br />
<br />
<br />
Amazon Havzası, Senegal'den Gine körfezine kadar olan saha<br />
<br />
Kongo Havzası, Güneydoğu Asya adaları<br />
<br />
<br />
<br />
Muson Ormanları<br />
<br />
<br />
<br />
Güneydoğu ve Doğu Asya'da Hindistan, Japonya, Tayland, Vietnam,Endonezya, Doğu Çin, Kore, Avustralya'nın kuzeybatısı, Filipinler, Güneydoğu Afrika<br />
<br />
<br />
<br />
MUSON ORMANLARI VE PIRINÇ TARLALARI<br />
<br />
<br />
<br />
Batı Rüzgarları sebebiyle Ilıman Kuşak karalarının batısında görülür (Batı ve K.Batı Avrupa, Amerika'nın batısı). Yurdumuzda ise Karadeniz kıyılarında etkilidir<br />
<br />
<br />
<br />
Tayga Ormanları<br />
<br />
Deniz etkisinden uzak kara içlerinde ve ılıman kuşak karalarının doğu kıyılarında (soğuk su akıntısından dolayı) görülür. Orta ve doğu Avrupa Asya'nın kuzeyi(Sibirya) Kanada ve ABD nin kuzeyinde görülür.<br />
<br />
<br />
<br />
Maki<br />
<br />
Akdeniz'e kıyısı olan ülkeler (Libya, Mısır ve Lübnan hariç. Buralarda görülmeme sebebi yer şekillerinin engebesiz olmasıdır.), Avustralya'nın güneybatısı, G. Afrika Cumhuriyetinde Kap bölgesi, Şili'nin orta kesimleri Kuzey Amerika'da Kaliforniya çevresinde etkilidir.<br />
<br />
En geniş anlamıyla 30-40 derece enlemleri arasında kıtaların özellikle batı kıyıları<br />
<br />
<br />
<br />
Savan<br />
<br />
Güney ve Orta Afrika, Sudan,Güney Amerika‘da Brezilya'daVenezüella, Kolombiya, Peru ve Bolivya'da etkilidir. Ekvatoral iklim ile çöl iklimi arasında<br />
<br />
(10-20° kuzey ve güney enlemleri arasında görülür)<br />
<br />
<br />
<br />
Bozkır(Step)<br />
<br />
Sıcak ve ılıman kuşak kara içlerinde görülür.<br />
<br />
<br />
<br />
Yurdumuzda Iç Anadolu Bölgesinde ve Ergene Bölümünde görülen karasal iklim buna örnektir.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Çayır<br />
<br />
Batı Rüzgarları sebebiyle Ilıman Kuşak karalarının batısında görülür (Batı ve K.Batı Avrupa, Amerika'nın batısı).<br />
<br />
Alpin çayırlar dağların yüksek kesimlerinde görülür<br />
<br />
<br />
<br />
Tundra<br />
<br />
Sibirya, Iskandinavya Yarımadasının kuzeyinde, Kanada'nın kuzeyinde,<br />
<br />
Grönland adasının kıyı kesimleri.Yaklaşık olarak 70-80 enlemleri çevresinde görülür.Güney yarımküredeki etki alanı KYK dekine oranla çok azdır bunun nedeni GYK de okyanusların geniş alan kaplamasıdır.<br />
<br />
<br />
<br />
Çöl Bitkileri<br />
<br />
Kızılkum (Özbekistan), Karakum (Türkmenistan), Gobi (Moğolistan), Taklamakan (Çin) , Arizona (A.B.D) çölleri,Kuzey AfrikaArap yarımadası<br />
<br />
Avustralya'nın iç kesimleri<br />
<br />
<br />
<br />
Şekildeki iklim grafiklerini inceleyerek hangi iklim bölgesine ait oldukları ve bitki örtülerini yazınız.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
1.GRAFIK:<br />
<br />
Yazları sıcak ve kurak, kışları ılık ve yağışlı geçen Akdeniz ikliminin grafiğidir. Bitki örtüsü makiler olup yükseklerde ormanlar görülür.<br />
<br />
<br />
<br />
2.GRAFIK:<br />
<br />
Yazları yağışlı, kışları kurak olan ancak yıl boyu sıcak olan tropikal iklimin grafiğidir. Buralarda savan bitkileri yer alır. Ayrıca akarsu boylarında Galeri ormanları görülür.<br />
<br />
<br />
<br />
3.GRAFIK:<br />
<br />
Yazları sıcak kurak kışları soğuk karlı yağışa sahip karasal iklim ( Step) grafiğidir. Bu iklimde azami yağışlar ilkbahar aylarında görülmektedir. Bu iklimin bitki örtüsü bozkırlardır. (step)<br />
<br />
<br />
<br />
4.GRAFIK:<br />
<br />
Bu grafik yıl boyu sıcak ve yağışlı olan ekvatoral iklimin grafiği olup, bu iklimin bitki örtüsü ekvatoral ormanlardır.<br />
<br />
<br />
<br />
10.SINIF SAYFA 51 ETKINLIK ÇALIŞMASI<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-1-Ormanların Ekvatordan Kutuplara doğru farklı kuşaklar oluşturmasının nedenleri nelerdir?<br />
<br />
<br />
<br />
Ekvatordan kutuplara doğru gidildikçe sıcaklık ve yağış şartları birbirinden farklı iklim kuşakları bulunmaktadır. Her bitkinin kendine has bir iklim isteği özelliği vardır. Başka bir ifadeyle benzer iklim şartlarında benzer bitki türleri görülür. Bu nedenle bitkiler kuşaklaşma gösterir.<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-2- Yükseltinin artmasıyla bitki örtüsü kuşaklarında görülen değişimin nedenleri nelerdir?<br />
<br />
Atmosferde alçaklardan yukarı doğru çıkıldıkça sıcaklık azalmaktadır. Bundan dolayı yukarılara doğru sıcaklık isteği az ve soğuğa dayanıklı bitkiler, ayrıca yukarı doğru yağış arttığı için suyu nemi seven bitkiler yukarılara doğru sıralanacaktır. Bu nedenle aşağıda sıcaklık isteği fazla ve su isteği az bitkiler bulunurken, yukarıda soğuğu seven ve dayanıklı ve su isteği bitkiler kümeleşir.<br />
<br />
<br />
<br />
Bulmaca etkinlik soruları:<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
1-Göl 2-Tuzlu 3-Amazon 4-Kar 5-Kimyasal 6-Laterit 7-Podzol 8-Tundra<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
10.SINIFLAR SAYFA 52-53 ÖLÇME DEÄžERLENDIRME SORULARI<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Kitabınızdaki kavramları şemadaki kutulara yerleştiriniz.<br />
<br />
<br />
<br />
Yer kabuğundaki büyük çanaklar<br />
<br />
Yeryüzündeki vadi içlerinde akar<br />
<br />
OKYANUS<br />
<br />
AKARSU<br />
<br />
Kara içinde çukur alanlarda oluşur<br />
<br />
Yer altındaki tabakaların içinde oluşur<br />
<br />
GÖL<br />
<br />
YER ALTI SUYU<br />
<br />
<br />
<br />
Aşağıdaki soruları cevaplayınız…<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-1-Yeryüzündeki sular hangi kaynaklardan beslenir.<br />
<br />
<br />
<br />
Su döngüsü ile oluşan yağışlar la beslenir.Kar ve buz erimeleriyle beslenir.<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-2-Yer altı suyu bakımından zengin alanlar hangileridir.Bu alanları yer şekilleri ve iklim özellikleri bakımından değerlendiriniz.<br />
<br />
<br />
<br />
Bol yağışlı ve zemini geçirimli taşlardan oluşan alanlarda yer altı suyu fazladır. Az yağış alan, eğimi fazla ve geçirimsiz zeminlerde ise, yer altı suyunun oluşumu zordur. Kum, çakıl, kumtaşı konglomera, kalker, volkanik tüfler, alüvyonlar, geçirimli zeminleri oluşturur. Bu nedenle alüvyal ovalar ve karstik yöreler yer altı suyu bakımından zengin alanlardır. Kil, marn, şist, granit gibi taşlar ise geçirimsizdir. Yer altı suyu oluşumunu engeller<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-3-Göl sularının farklı kimyasal özelliklere sahip olmasının sebeblerini yazınız.<br />
<br />
<br />
<br />
Iklim,beslenme kaynakları,gölün bulunduğu arazi yapısı,gölün büyüklüğü,derinliği,ve gideğeninin olup olmamasıyla ilgilidir.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-4-Toprak oluşumunda etkili olan faktörleri yazınız…<br />
<br />
<br />
<br />
Iklim,ana kaya,zaman,yer şekilleri,canlılar ve bitki örtüsü etkili olur.<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-5-Canlıların toprak oluşumuna etkilerini yazınız.<br />
<br />
Toprak yüzeyine düşen dal,yaprak ,meyve gibi bitki kalıntıları ,canlı organizmaların artıkları ve leşleri toprak için önemli bir karışım malzemesi olarak toprağı humus bakımından zenginleştirir.Yine canlılar toprakdaki humus dağılımını ve toprağın havalanmasını sağlar.<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-6-Ekvatordan kutuplara gidildikçe bitki örtüsünün kuşaklar şeklinde değişmesinin nedenlerini yazınız.<br />
<br />
<br />
<br />
Ekvatordan kutuplara gidildikçe sıcaklık ,yağış şartlarının değişiklik göstermesi bitki örtüsü kuşaklarının değişiklik göstermesine sebeb olur.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-7-Bitki örtüsü benzer olan bir bölgede başka hangi koşullar benzer olabilir.<br />
<br />
<br />
<br />
Bitki örtüsü benzer olan bölgelerin iklimleri de benzerlik gösterir.Bununla bağlantılı olarak ekonomik faaliyetlerde benzerlikler göürlebilir.<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-8-Kuzey yarım kürede dağların güneye bakan yamaçlarında orman üst sınırı daha yüksektir nedenini belirtiniz…<br />
<br />
<br />
<br />
Kuzey Yarım Küre'de güneye bakan yamaçlar kuzeye bakan yamaçlara oranla güneşi daha fazla görür ve sıcaklık şartları daha elverişli olduğundan ormanlar daha yüksek bölgelere kadar yetişme koşulu bulur.Buda orman üst sınırını yükseklere çeker.<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-9-Çöllerin bazı kesimlerinde hurma palmiye gibi ağaçların yetişmesi ,vaha denilen yerlerin bulunması nasıl açıklanır.<br />
<br />
<br />
<br />
Çöllerde Suyun bulunduğu, Bitkilerin yetişebildiği, insanların yerleşip barındığı yerdir. Vahalar akarsu boylarında, kuyuların açıldığı yerlerde, büyük su kaynakları yanında gelişmiştir.<br />
<br />
<br />
<br />
Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerleri uygun kelimelerle doldurunuz.<br />
<br />
<br />
<br />
1-Düzenli 2-Yer Altı Suları ve Yer Üstü Suları 3-Boğazlardır 4-Tatlı<br />
<br />
5-Su 6-Erozyon 7-Sıcak ve Nemli 8-Yıl boyu 9-Sıcaklık,yağış,nem 10-Tundra 11-Geniş ve iğne 12-Savan<br />
<br />
<br />
<br />
Aşağıdaki ifadelerden doğru ve yanlışlığını yanlarındaki kutucuklara yazınız.<br />
<br />
<br />
<br />
1-D 2-Y 3-D Acı ,tatlı,tuzlu,ve sodalıdır. 4-D 5-D 6-D 7-Y 8-Y 9-D 10-Y 11-D 12-D 13-Y 14-Y 15-D<br />
<br />
<br />
<br />
Aşağıdaki çoktan seçme soruları cevaplayınız.<br />
<br />
<br />
<br />
1-D 2-D<br />
<br />
<br />
<br />
LISE 2. SINIF SAYFA 56 ETKINLIK ÇALIŞMASI<br />
<br />
<br />
<br />
Aşağıdaki tablodan faydalanarak verilen soruları cevaplayınız…<br />
<br />
<br />
<br />
Nüfus Kategorilerine göre Nüfus miktarı<br />
<br />
<br />
<br />
Nüfus Kategorileri<br />
<br />
Nüfus Miktarı<br />
<br />
Erkek nüfus<br />
<br />
22.200.000<br />
<br />
Kadın nüfus<br />
<br />
21.800.000<br />
<br />
Kent nüfusu<br />
<br />
24.000.000<br />
<br />
Kır nüfusu<br />
<br />
20.000.000<br />
<br />
Çalışan nüfus<br />
<br />
15.000.000<br />
<br />
Çalışmayan nüfus<br />
<br />
29.000.000<br />
<br />
Okuma yazma bilen nüfus<br />
<br />
39.600.000<br />
<br />
SORU-1-Okuma yazma bilmeyenlerin sayısı: 22.200.000+21.800.000: 44.000.000 toplam nüfus – 39.600.000 (Okuma yazma bilen nüfus) :4.400.000 okuma yazma bilmeyen nüfus<br />
<br />
<br />
<br />
Soru-2-Toplam nüfus 44.000.000 çalışan 15.000.000 yani 1/3 ü kadar.Işsizlik oranı yaklaşık %60-65 arasındadır.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Soru-3-Kır ve kent nüfusundan faydalanarak bu ülkedeki ekonomik etkinlikler hakkında bilgi veriniz.<br />
<br />
<br />
<br />
Bu ülkede nüfusun yaklaşık %48 i kırsal kesimde yaşamaktadır. Nüfusun bu oranda kırsal alanda yaşadığı ülkelerde hayvancılık ve tarım etkinlikleri hala önemini korumaktadır. Ancak kır nüfusu ile kent nüfusu arasındaki farkın fazla olmaması bu ülkenin gelişmekte olan bir ülke olduğunu ortaya koyar. Bu ülkelerde tarım ve hayvancılık ana geçim kaynağı olmakla birlikte şehir merkezleri için sanayi ve hizmet sektörlerinin de gelişmekte olduğu ve nüfusun yavaş yavaş bu sektörlere kaymaya başladığı da söylenebilir.<br />
<br />
<br />
<br />
SAYFA 57 ETKINLIK ÇALIŞMASI<br />
<br />
<br />
<br />
Kitabınızda 2. yüzyıl öncesi nüfus sayımlarının amaçlarına örnekler verilmiştir.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
20. yüzyıl öncesi nüfus sayımlarının amaçları<br />
<br />
Modern nüfus sayımlarının amaçları<br />
<br />
·Asker sayısını belirlemek,<br />
<br />
·Vergi yükümlülerini belirlemek<br />
<br />
·Devlete belirli hizmetler yapmakla yükümlü memur ve sipahilere bırakılan gelir kaynaklarının nicelik ve değişmelerini saptamak amacıyla,<br />
<br />
<br />
<br />
* Tarım ve arazi konularında bilgi toplanmaya çalışılması,<br />
<br />
<br />
<br />
·Okuma yazma bilmeyen nüfusun belirlenmesi ve buna göre okuma yazma seferberliğine başlanması,<br />
<br />
·Işsizlerin sayısının belirlenmesi ve buna göre iş sahalarının açılması,<br />
<br />
·Okula başlayacak çocuk sayısının belirlenmesi ve ona göre okul ve derslik yapılması,<br />
<br />
·Ülkelerin ihtiyacı olan öğretmen, doktor, mühendis vb. ihtiyacını belirlemek,<br />
<br />
·Ülkelerin nüfus artış hızını tespit etmek ve nüfus planlamasının yapılması veya nüfus artırma çalışmalarına başlanması,<br />
<br />
·Ülke kaynaklarının tespiti ve nüfusa göre kullanımının planlanması,<br />
<br />
·Ülkelerde meydana gelen nüfus hareketlerini tespit etmek ve bunun ortaya koyacağı sonuçlara gerekli önlemler almak,<br />
<br />
<br />
<br />
* Asker sayısı ve askerlik sürelerinin belirlenmesi,<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
LISE 2. SINIFLAR SAYFA 59-60 ETKINLIK ÇALIŞMALARI<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-1-Dünyada ne kadar insan yaşamaktadır?<br />
<br />
<br />
<br />
2000- yılı itibari ile 6.060 milyar olup, günümüzde 6,5 milyarın üzerindedir.<br />
<br />
2006- 6.644.000.000(Kasım)<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-2-Dünyada nüfus artışında etkili olan faktörler nelerdir?<br />
<br />
<br />
<br />
Nüfus artışını etkileyen faktörler: 1- Doğumlar 2- Ölümler<br />
<br />
Açıklamak gerekirse geri kalmışlıktan dolayı yeterli nüfus planlamasının yapılamaması özellikle Afrika kıtasında ,mevcut savaşlar sonrası ölümler,gelişmiş ülkelerdeki yaşam standartları sonrası doğum oranlarının düşmesi,Sağlık hizmetlerindeki gelişmeler sonrası doğan bebek ölüm oranlarının azalması etkili faktörlerden biridir.<br />
<br />
<br />
<br />
Burada dikkat edilmelidir ki göçler ve ülke sınırlarının değişmesi sadece ülke yada bu olayların gerçekleştiği bölgeleri etkiler artan nüfus mevcut dünyadaki nüfustur değişmez yani A yada B ülkesine göç dünya nüfusunu değil o bölge nüfusunu değiştirir.<br />
<br />
<br />
<br />
SAYFA 60 ETKINLIK ÇALIŞMASI<br />
<br />
<br />
<br />
Dünya nüfusunu gösteren tablo 1 ve kitabınızdaki grafik 2 yi inceleyerek aşağıdaki soruları cevaplandırınız.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Yıllar<br />
<br />
Dünya nüfusu<br />
<br />
1000<br />
<br />
310 milyon<br />
<br />
1250<br />
<br />
400 milyon<br />
<br />
1650<br />
<br />
500 milyon<br />
<br />
1700<br />
<br />
610 milyon<br />
<br />
1750<br />
<br />
790 milyon<br />
<br />
1800<br />
<br />
980 milyon<br />
<br />
1850<br />
<br />
1.260 milyar<br />
<br />
1900<br />
<br />
1.650 milyar<br />
<br />
1910<br />
<br />
1.750 milyar<br />
<br />
1920<br />
<br />
1.860 milyar<br />
<br />
1930<br />
<br />
2.070 milyar<br />
<br />
1940<br />
<br />
2.300 milyar<br />
<br />
1950<br />
<br />
2.520 milyar<br />
<br />
1960<br />
<br />
3.020 milyar<br />
<br />
1970<br />
<br />
3.700 milyar<br />
<br />
1980<br />
<br />
4.440 milyar<br />
<br />
1990<br />
<br />
5.270 milyar<br />
<br />
2000<br />
<br />
6.060 milyar<br />
<br />
SORU-1- Hangi yıldan sonra dünya nüfusundaki artış belirginleşmiştir?<br />
<br />
1950 yılından sonra en fazla nüfus artışlı olmuştur.<br />
<br />
<br />
<br />
Tablo incelendiğinde en çok artış 1950 den sonrasında görülmüş ancak başlangıç noktası olarak 1850 den sonra sanayi devrimi sonrası dünyamız kısmen hızlı bir nüfus artışına girmiştir.<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-2- 1930- 1950 yılları arasında nüfus artında meydana gelen yavaşlamanın nedenleri nelerdir?<br />
<br />
Bu dönem dünyada siyasi ve ekonomik istikrarsızlıklar dönemidir. Bunun öncesinde 1914- 1918 yılları arası yaşanan 1. Dünya Savaşı ve bunun ortaya koyduğu ekonomik, siyasi ve sosyal yıkımları etkisi henüz bitmeden dünyanın 1930 lu yıllardan sonra başlayan siyasi çekişmeler ve 1940 ta başlayan II. Dünya savaşı yıllarının ortaya koyduğun siyasi sosyal, ekonomik sorunlar, mal ve can kayıpları ve hastalık ve ölümlerdir. Bu yıllarda güvende olmayan insanlarda doğumlar azalmış, genç nüfus silâh altında oluğu evlilikler azalmış ve savaşın yol açtığı yıkımlar ve can kayıplarıdır.<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-3–1960 yılından sonra dünya nüfusu daha hızlı bir artış sürecine girmesinin nedenleri nelerdir?<br />
<br />
1- Tarımdaki Gelişme ve Endüstrileşme: Tarım ve endüstri alanındaki gelişmelere yasam koşullarının iyileşmesini sağlamıştır. Böylece kötü beslenmeden kaynaklanan ölümler azalmıştır.(Gelir düzeyinin artması, Beslenme düzeyinin artması)<br />
<br />
2- Tıp Bilimindeki gelişmeler: Tıp bilimindeki gelişmelere bağlı olarak doğum oranlarının artması ve ölüm oranlarının azalması nüfus artışına yol açmıştır.(Aşılama çalışmalarının artması, Bulaşıcı hastalıklara karşı etkili ilaçların bulunması),<br />
<br />
<br />
<br />
3-Teknolojik Gelişmeler: Teknolojik gelişmeler, yasam koşullarını iyileştirerek, nüfus artışına dolaylı olarak etki eder.<br />
<br />
4-Kadınların eğilim düzeyinin ve ekonomik bağımsızlıklarının artması,<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
LISE 2.SINIFLAR SAYFA 63 ETKINLIK ÇALIŞMASI<br />
<br />
<br />
<br />
DÜNYADA NÜFUSUN ALANSAL DAÄžILIŞI<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Nüfus Dağılışı: Belirli bir yerdeki nüfusun sık veya seyrek olma durumudur. Nüfusun sayısı ve özellikleri yanında dağılışının da iyi bilinmesi gerekir. Çünkü dünya genelinde veya dünyanın herhangi bir alanında ekonomik ve sosyal özelliklerin ve sorunların tespit edilmesi, çözülmesi açısından nüfusun mekânsal dağılışını iyi bilmek gereklidir.<br />
<br />
<br />
<br />
Nüfusun dağılışında kullanılan kavramlar<br />
<br />
Nüfusu fazla olan yerler için- Yoğun nüfuslu ( Sık nüfuslu)<br />
<br />
Nüfusu fazla olmayan yerler için - Orta nüfuslu ( Orta yoğunlukta veya sıklıkta)<br />
<br />
Nüfusu az olan yerler için - Seyrek nüfuslu ifadeleri kullanılır.( Tenha)<br />
<br />
<br />
<br />
Dünyada nüfusunda geçmişten bu güne doğru sürekli bir değişim yaşanmıştır. Bu değişimlerden bir de dünyada nüfusun alansal dağılışıdır.<br />
<br />
<br />
<br />
Dünya nüfusu yeryüzünde eşit ve dengeli bir şekilde dağılmamıştır. Nüfus kıtalara, ülkelere, ülkeler içerisinde bölgelere ve illere göre de farklılıklar gösterir. Dünya nüfusunun yeryüzündeki dağılımı çok dengesiz bir şekilde olup, Insanların üçte ikisi karaların onda birinden daha az topraklar üzerinde toplanmıştır. Diğer taraftan kuzey yarı küre insanların 90'nını, eski dünya karaları da %85 ini barındırmaktadır.<br />
<br />
<br />
<br />
Dünya nüfusunda tarih boyunca sürekli artış yaşanırken, bu artışlar kıtalara göre aynı olmamıştır.<br />
<br />
NÜFUS DAÄžILIŞINI ETKILEYEN ETMENLER<br />
<br />
Nüfus Dağılışını etkileyen doğal Faktörlerin başlıcaları şunlardır:<br />
<br />
Aşağıdaki resim küçültülmüştür. Buraya tıklayarak büyütebilirsiniz. Resmin orijinal boyutları 1076x401.<br />
<br />
<br />
<br />
A) Yer şekilleri (Topografik özellikler):<br />
<br />
<br />
<br />
1 -Yükselti: Genel olarak yükselti arttıkça nüfus yoğunluğu azalır. Dağlık alanlarda nüfus az ve dağınıktır. Yüksek dağ ve platolarda 1500 m ‘den sonrası yaklaşık olarak boştur. Bunun nedeni, kışların uzun yazların kısa sürmesi, tarımsal etkinliklerin kısıtlanmasıdır. Ulaşım güçlükleri de nüfuslanmanın az olmasında etkilidir.<br />
<br />
<br />
<br />
Ekvatoral bölgede alçak kesimler çok yağışlı, nemli ve sıcak olmasından dolayı bu bölgelerde nüfus, iklim koşullarının elverişli olduğu yüksek kesimlerde toplanmıştır.<br />
<br />
<br />
<br />
2 -Eğim ve Bakı: Dünyada eğimi az olan ve düz alanları sık nüfusludur. Çünkü buralardaki iklim ve arazi şartları Tarıma müsait, ulaşım imkânları da gelişmiştir. Eğimin fazla olduğu engebeli sahalar seyrek nüfusludur. Kuzey Yarımkürede dağların güneye bakan yamaçları daha fazla ısınır. Güney yarım kürede ise dağların Kuzeye bakan yamaçları daha fazla ısınır Bu yüzden dünyada Kuzey Yarımkürede dağların güneye bakan yamaçlar, kuzeye bakan yamaçlara göre daha sık nüfuslanmıştır.<br />
<br />
<br />
<br />
3-Dağların Uzanış doğrultusu: Kıyı paralel uzanan dağların denize bakan yamaçları deniz etkisi ile daha nemli, ılıman şartlara sahiptir. Genel olarak sıcaklık yüksektir. Bu yüzden dağların denize bakan yamaçları sık nüfuslu iken, içlere bakan yamaçları seyrek nüfusludur.<br />
<br />
<br />
<br />
B-)Iklim şartları: Iklim elemanlarından SICAKLIK ve YAÄžIŞ nüfus dağılışında en etkili olanlardır. Ilıman ve yeterli yağış alan yerler sık nüfusludur. Dünya nüfusunun zaten çoğu ılıman iklim kuşağında yaşar. Iklim koşullarının insan yaşamına uygun olmadığı soğuk iklim, çöl iklimi, karasal iklim, çok aşırı sıcak ve yağışlı ekvatoral iklimle kutup altı iklim bölgeleri seyrek nüfusludur.<br />
<br />
<br />
<br />
C)Bitki örtüsü: Bitki örtüsünün, özellikle ormanların sık ve gür olduğu alanlarda nüfus az ve seyrektir. Çünkü ormanlık alanlarda tarıma ve yerleşmeye elverişli alanlar sınırlıdır.<br />
<br />
<br />
<br />
D)Toprak verimliliği: Kıyılardaki verimli düzlükler, delta ovaları ve verimli iç ovalar nüfusun yoğun olduğu alanlardır. Kalkerli arazinin yaygın olduğu alanlar, tuzlu, çorak, jipsli ve aşırı yıkanmış verimi az topraklar tarıma uygun olmadığı için seyrek nüfusludur.<br />
<br />
<br />
<br />
E)-Su kaynakları: Içme ve kullanma suyu temini, tarım ve sanayide suya ihtiyaç duyulması nedeniyle nüfusun çoğu, akarsu, göl vb. su kaynakları çevresinde yoğunlaşmıştır.<br />
<br />
<br />
<br />
F)- Enlem: Dünyada insanlar çok sıcak şartların yaşandığı ekvatoral iklim bölgesi ( Sıcak kuşak) ta, çok soğuk şartların yaşandığı kutup bölgeleri insan yaşamına uygun olmadığı seyrek nüfusludur.<br />
<br />
<br />
<br />
Buna karşın insanların çoğu ılıman kuşakta yaşar. Sıcak ve soğuk kuşakların az, ılıman kuşağın sık nüfuslu olmasının temel nedeni iklimdir.<br />
<br />
<br />
<br />
Nüfus Dağılışını Etkileyen Beşeri ve Ekonomik faktörlerin başlıcaları şunlardır:<br />
<br />
<br />
<br />
A- Tarihi, Idari faktörler ve Askeri Faktörler: Dünyada eskiden beri yerleşme alanı olan ve çok eski dönemlerden beri ticaret yollarının kavşak noktası yerler ve buralarda kurulan yerleşmeler daha sık bir nüfusa sahiptir.<br />
<br />
<br />
<br />
Dünyada bazı kentler başkentlik yapmış olmaları sayesinde, bazı kentler de tarihten günümüze gelen askeri önemi ile yoğun nüfuslanmıştır.<br />
<br />
<br />
<br />
B-Ekonomik faktörler: Dünyada bazı alanlar da sanayi, madencilik, tarım, turizm, ticaret, hizmet ve ulaşım şartlarının iyi olması veya önemli kara, demir, deniz yolları, önemli havaalanları ve limanları ile insanları kendine çok çekmiş ve yoğun nüfuslanmıştır.<br />
<br />
<br />
<br />
Dünyada sık nüfuslu alanların ortak özellikleri:<br />
<br />
1- Arazisi düz ve verimli alanlardır.<br />
<br />
2-Iklim şartlarının uygun olduğu alanlardır.<br />
<br />
3- Endüstrinin geliştiği alanlardır.<br />
<br />
4- Ulaşımın kolay olduğu alanlardır.<br />
<br />
5-Yeraltı ve yer üstü kaynakları bol olan alanlardır.<br />
<br />
6- Tarım, hayvancılık, ticaret, turizm etkinliklerinin yoğunlaştığı alanlar.<br />
<br />
Dünyada seyrek nüfuslu alanların ortak özellikleri:<br />
<br />
1- Arazinin yüksek, engebeli ve eğimli alanlar ile toprağı verimsiz alanlar.<br />
<br />
2- Ulaşımın zor yapıldığı yerler.<br />
<br />
3-Iklimin sert, yağışın az, kuraklığın fazla olduğu yerler.<br />
<br />
4- Sanayi, ticaret, turizm ve bayındırlık çalışmalarının gelişmediği alanlar.<br />
<br />
5- Sık ve gür ormanların olduğu alanlarda nüfus seyrektir.<br />
<br />
6- Kurak karakterli çöl alanları,<br />
<br />
7- Buzullarla kaplı kutup bölgeleri.<br />
<br />
Dünya üzerinde en sık ve seyrek nüfuslanmış yerler ve nedenleri:<br />
<br />
<br />
<br />
A-Sık Nüfuslanmış Yerler:<br />
<br />
<br />
<br />
Dünya nüfusunun büyük bir bölümü uygun yasama koşulları taşıyan ılıman iklim kuşağında toplanmıştır.<br />
<br />
<br />
<br />
Muson Asyası: Asya kıtasının güney ve güneydoğusundaki ülkeleri kapsayan bu bölgede, bol yağışlı iklim nedeniyle pirinç ve çay tarımı önem taşır.<br />
<br />
<br />
<br />
Dünya'nın en kalabalık ülkeleri olan Çin Halk Cumhuriyeti ve Hindistan bu bölgede bulunmaktadır. ( tarım) Japonya: Sanayileşmenin ve kısmen madenciliğin etkisiyle sık nüfuslanmıştır.<br />
<br />
<br />
<br />
Akarsu Havzaları: Tarım koşullarının elverişli olduğu Ganj, Indus, Fırat, Nil gibi akarsu havzaları sık nüfuslanmıştır.<br />
<br />
<br />
<br />
Akarsu boyları enleme göre farklı nüfus yo*ğunluğuna sahiptir. Örneğin sıcak kuşakta Amazon, Kongo nehirlerinin havzası seyrek nüfuslu iken, orta kuşakta, Tuna, Ren, Fırat nehirlerinin havzası yoğun nüfusludur.<br />
<br />
<br />
<br />
Güney ve Batı Avrupa: Madencilik, endüstri ve ticaretin çok geliştiği Avrupa'nın bütünü sık nüfuslanmıştır.<br />
<br />
<br />
<br />
Amerika: Kuzey Amerika'nın kuzeydoğu kıyıları; Sanayi, tarım imkânları, deniz etkisi, uygun iklim şartları ve ulaşım kolaylığı.<br />
<br />
<br />
<br />
B-Seyrek Nüfuslanmış Yerler<br />
<br />
Iklim şartlarının olumsuzluğuna bağlı olarak nüfusun çok az olduğu, tenha yerlerdir.<br />
<br />
Soğuk Bölgeler: Kuzey Kutup Dairesi içinde bulunan Gröndland, Alaska, Kanada'nın Kuzeyi, Iskandinav Yarımadası ve Sibirya'nın kuzey bölgeleri düşük sıcaklık nedeniyle seyrek nüfuslanmıştır.<br />
<br />
<br />
<br />
Yüksek Dağlar: Iklim koşullarının her türlü ekonomik faaliyeti, özellikle tarımı sınırlamasına bağlı olarak seyrek nüfuslanmıştır. ( Himalayalar)<br />
<br />
Sıcak ve Nemli Ekvatoral Bölgeler: Tropikal kuşakta, Amazon, Kongo havzaları gibi alçak yerler, yüksek sıcaklık, aşırı nemlilik, sık ormanlar ve geniş alan kaplayan bataklıklar nedeniyle az nüfuslanmıştır.<br />
<br />
<br />
<br />
C-Nüfuslanmamış Yerler<br />
<br />
Iklim ve zemin koşulları nedeniyle insanlarin yerleşmesine elverişli olmayan, nüfuslanmamış yerlerdir.<br />
<br />
<br />
<br />
Kutup Bölgeleri: Güney Kutup Bölgesi'nde bulunan Antarktika Kıtası 14 milyon km2 genişliktedir. Kalın buzullarla kaplı bir kıta olduğu için nüfuslanmamıştır.<br />
<br />
<br />
<br />
Bataklıklar: Bataklık, yağış miktarının fazlalığı nedeniyle, toprağın çok ıslak olduğu, yer yer suların yüzeyde biriktiği yerlerdir. Yerleşmeyi ve ekonomik faaliyeti sınırlandırdıkları için nüfuslanmamıştır.<br />
<br />
<br />
<br />
Çöller: Dönenceler çevresindeki Meksika, Büyük Sahra, Arabistan, Kalahari, Avusturalya çölleri ile Asya'nın iç kesimlerindeki Iran, Kızıllkum, Kara kum, Taklamakan ve Gobi çölleri, insanlarin yaşamasına ve yerleşmesine uygun değildir.<br />
<br />
Bu nedenle nüfuslanmamıştır. Ancak vaha adi verilen sulak yerlerde az da olsa nüfuslanma görülür.<br />
<br />
<br />
<br />
LISE 2. SINIFLAR SAYFA 64-65 ETKINLIK ÇALIŞMASI<br />
<br />
<br />
<br />
Aşağıdaki soruları dünya iklim,fiziki,ve nüfus dağılışı haritalarından yararlanarak cevaplayınız.<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-1- Kitabınızdaki haritada nüfusun en yoğun ve en seyrek olduğu yerlerden bazıları oklarla gösterilmiştir.Amazon ormanlarının seyrek Batı Avrupa'nın sık nüfuslu olmasının nedenlerini açıklayınız…<br />
<br />
<br />
<br />
A-Amazon Ormanları: Yıl boyu bol yağışlı ve aşırı sıcaktır. Buralarda çok sık ve gür yağmur ormanları bulunur. Ormanların tabanları güneş görmez ve aşırı nem, küf ve hastalıklar mevcuttur. Tarım yapılacak arazi yoktur. Burarda yaşam şartları iletişim ve ulaşım çok zordur. Diğer ekonomik faaliyetlerde gelişmemiştir. Bu yüzden nüfus ve yerleşmeye uygun değildirler.<br />
<br />
<br />
<br />
B-Batı Avrupa:<br />
<br />
Burada iklim şartları ılımandır. Yağışlar yeterince vardır. Arazileri düz ve tarıma elverişlidir.Buralarda madencilik, endüstri ve ticaret çok gelişmiştir.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-2-Diğer dört alandaki nüfus dağılımını inceleyerek yoğun yada seyrek nüfuslu olmalarının nedenlerini açıklayınız.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Himalaya dağları: Buraları çok yüksek sahalardır. Yüksek olmasından dolayı çok soğuk ve kar yağışlı sert bir karasal iklim özellikleri görülür. Ayrıca belli yükseklerden sonra buzullarla kaplıdır. Yükseklikten dolayı, belli yükseltiden sonra tarım, yerleşme, orman ve üst sınırlara ulaşılır. Arazi dağlık ve engebeli tarım alanları yok denilecek kadar azdır. Dağlık olması ve şiddetli kış şartlarından dolayı ulaşım çok zordur. Iklim koşullarının her türlü ekonomik faaliyeti, özellikle tarımı sınırlamasına bağlı olarak seyrek nüfuslanmıştır.<br />
<br />
<br />
<br />
Güneydoğu Asya:Buralarda sıcak karakterli muson iklimi etkilidir. Sıcaklık ve yağış bol ve tarıma uygun önemli ovalar ve düzlük alanlar bulunur. Ayrıca buralar tarihten kaynaklanan eski dünya olmasından dolayı da eskiden beri terleşme alanlarıdır. Buralarda zengin yeraltı ve yer üstü kaynakları bulunur. Bu bölge ülkeleri nüfus özelliği olarak eğitim seviyesi az ve doğum oranlarının yüksek olduğu ülkelerdir. Bol yağışlı iklim nedeniyle pirinç ve çay tarımı önem taşır. Dünya'nın en kalabalık ülkeleri olan Çin Halk Cumhuriyeti ve Hindistan bu bölgede bulunmaktadır.<br />
<br />
<br />
<br />
Kutup Bölgesi- Antarktika: Güney Kutup Bölgesi'nde bulunan Antarktika Kıtası 14 milyon km2 genişliktedir. Soğuk iklim şartlarında oluşan örtü buzulları ile kaplıdır. Gerek iklim şartları olumsuzluğu, gerekse de toprağın olmaması ve diğer geçim kaynaklarının bulunmamasından dolayı, kalın buzullarla kaplı nüfuslanmamıştır. Yani nüfus yönünden boştur.<br />
<br />
<br />
<br />
Sahra Çölü: Buralar yeryüzünün sıcak ve kurak alanlarıdır. Gerek yağış ve su yetersizliği, gerekse aşırı sıcaklık ve sıcaklık farkları, kum fırtınaları, toprak oluşumunun olmaması gibi nedenlerle başta tarım olmak üzere ekonomik faaliyetlere uygun sahalar değildirler. insanlarin yaşamasına ve yerleşmesine uygun olmayan bu tür alanlar nüfuslanmamıştır. Yani nüfus yönünden boş alanlardır. Ancak vaha adı verilen sulak yerlerde az da olsa nüfuslanma görülür.<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-3- Nüfusun dağılışında belirtilen yerlerin hangilerinde doğal ekteler etkili olmuştur.<br />
<br />
<br />
<br />
Nüfus dağılışı haritasında bakılarak Amazon bölgesi, Sahra Çölü, Himalaya dağları, Kutup Bölgesi- Antarktika,<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-4-Dünya nüfusunun genelde kıtaların kenar kesimlerinde yoğun, iç kesimlerde seyrek olma nedenleri nelerdir?<br />
<br />
Kıyalarda deniz ve okyanusların etkisiyle ılıman ve yağışlı iklimler vardır. Bu iklimler tarım ürünlerinin bol ve çeşitli olduğu yerlerdir, ayrıca bu kıyılarda akarsuların oluşturduğu en verimli topraklar olan delta ovarlı bulunur. Kıyı bölgelerin dünyanın diğer kesimleri ile bağlantılarını sağlayan ulaşım imkânları geniştir. Bu nedenle kıyılar sık nüfuslu, buna karşılık yağışların az, kuraklığın fazla olduğu, sıcaklıkların yetersiz olduğu iç bölgelerde ekonomik faaliyetler sınırlıdır. Denizden uzaklaştıkça bu özellikler iyice belirginleşir. Bu nedenle iç kesimlerde nüfus daha seyrektir.<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-5-Okyanusya kıtası diğer kıtalara oranla az nüfusludur nedenlerini yazınız.<br />
<br />
Avustralya kıtası mevcut yaşam bölgelerine uzakta ana karalara bağlantısı olmaması iç kesimleri dönence çölleri ile kaplı bir özellik gösterir.Nüfus daha çok kıyı kesimlerdeki noktalarda uygun iklim koşullarına bağlı olarak yoğunluk kazanmıştır.<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-6-Amazon ve Nil Dünyanın en önemli nehirleri iken Amazon Havzası seyrek, Nil Havzası neden sık nüfusludur:<br />
<br />
<br />
<br />
Amazon havzası: Buralarda çok sık ve gür yağmur ormanları bulunur.Yüksek sıcaklık ve nem yaşam şartlarını zorlaştırır.Bu bölgede şehirler daha çok 2000 m yükseltide kurulmuştur. Ormanların tabanları güneş görmez ve aşırı nem, küf ve hastalıklar mevcuttur. Tarım yapılacak arazi yoktur. Burarda yaşam şartları iletişim ve ulaşım çok zordur. Diğer ekonomik faaliyetlerde gelişmemiştir. Bu yüzden nüfus ve yerleşmeye uygun değildirler.<br />
<br />
<br />
<br />
Nil Havzası: Amazon bölgesine oranla daha elverişli iklim koşullarına sahiptir. Ayrıca Nil Havzası yağmur Ormanları gibi araziyi sık kaplayan ve tarım alanlarını kapatan bir bitki örtüsüne sahip değildir. Nil Havzasında çok verimli ve düzlük ovalık alanlar mevcuttur. Yaz Kuraklığının yaşandığı alanlara da Nil hayat verir.<br />
<br />
Bu yüzden çok sık nüfusludur.<br />
<br />
<br />
<br />
KONU ILE ILGILI EK BILGI<br />
<br />
<br />
<br />
Dünya üzerinde en sık ve seyrek nüfuslanmış yerler ve nedenleri:<br />
<br />
<br />
<br />
Sık Nüfuslanmış Yerler: Dünya nüfusunun büyük bir bölümü uygun yasama koşulları taşıyan ılıman iklim kuşağında toplanmıştır.<br />
<br />
<br />
<br />
Muson Asyası: Asya kıtasının güney ve güneydoğusundaki ülkeleri kapsayan bu bölgede, bol yağışlı iklim nedeniyle pirinç ve çay tarımı önem taşır. Dünya'nın en kalabalık ülkeleri olan Çin Halk Cumhuriyeti ve Hindistan bu bölgede bulunmaktadır. ( tarım) Japonya: Sanayileşmenin ve kısmen madenciliğin etkisiyle sık nüfuslanmıştır.<br />
<br />
<br />
<br />
Akarsu Havzaları: Tarım koşullarının elverişli olduğu Ganj, Indus, Fırat, Nil gibi akarsu havzaları sık nüfuslanmıştır. Akarsu boyları enleme göre farklı nüfus yoğunluğuna sahiptir. Örneğin sıcak kuşakta Amazon, Kongo nehirlerinin havzası seyrek nüfuslu iken, orta kuşakta, Tuna, Ren, Fırat nehirlerinin havzası yoğun nüfusludur.<br />
<br />
<br />
<br />
Güney ve batı Avrupa: Madencilik, endüstri ve ticaretin çok geliştiği Avrupa'nın bütünü sık nüfuslanmıştır.<br />
<br />
Amerika: Kuzey Amerika'nın kuzeydoğu kıyıları; Sanayi, tarım imkânları, deniz etkisi, uygun iklim şartları ve ulaşım kolaylığı.<br />
<br />
<br />
<br />
Seyrek Nüfuslanmış Yerler<br />
<br />
Iklim koşullarının olumsuzluğuna bağlı olarak nüfusun çok az olduğu, tenha yerlerdir.<br />
<br />
Soğuk Bölgeler: Kuzey Kutup Dairesi içinde bulunan Gröndland, Alaska, Kanada'nın Kuzeyi, Iskandinav Yarımadası ve Sibirya'nın kuzey bölgeleri düşük sıcaklık nedeniyle seyrek nüfuslanmıştır.<br />
<br />
<br />
<br />
Yüksek Dağlar: Iklim koşullarının her türlü ekonomik faaliyeti, özellikle tarımı sınırlamasına bağlı olarak seyrek nüfuslanmıştır. ( Himalayalar9<br />
<br />
<br />
<br />
Sıcak ve Nemli Ekvatoral Bölgeler: Tropikal kuşakta, Amazon, Kongo havzaları gibi alçak yerler, yüksek sıcaklık, aşırı nemlilik, sık ormanlar ve geniş alan kaplayan bataklıklar nedeniyle az nüfuslanmıştır.<br />
<br />
<br />
<br />
Nüfuslanmamış Yerler<br />
<br />
Iklim ve zemin koşulları nedeniyle insanlarin yerleşmesine elverişli olmayan, nüfuslanmamış yerlerdir.<br />
<br />
<br />
<br />
Kutup Bölgeleri: Güney Kutup Bölgesi'nde bulunan Antarktika Kıtası 14 milyon km2 genişliktedir. Kalın buzullarla kaplı bir kıta olduğu için nüfuslanmamıştır.<br />
<br />
<br />
<br />
Bataklıklar: Bataklık, yağış miktarının fazlalığı nedeniyle, toprağın çok ıslak olduğu, yer yer suların yüzeyde biriktiği yerlerdir. Yerleşmeyi ve ekonomik faaliyeti sınırlandırdıkları için nüfuslanmamıştır.<br />
<br />
<br />
<br />
Çöller: Dönenceler çevresindeki Meksika, Büyük Sahra, Arabistan, Kalahari, Avusturalya çölleri ile Asya'nın iç kesimlerindeki Iran, Kızılkum, Kara kum, Taklamakan ve Gobi çölleri, insanlarin yaşamasına ve yerleşmesine uygun değildir. Bu nedenle nüfuslanmamıştır. Ancak vaha adi verilen sulak yerlerde az da olsa nüfuslanma görülür.<br />
<br />
10. Sınıf, Coğrafya, Ölçme Değerlendirme, Soruları, Etkinlikleri, Sayfa, 15-28-29-30-33-34-35-38-39-42-46-48-çalışma kitabı cevaplarıhttp://www.blogger.com/profile/17043711503943562158noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6731306026908094684.post-25339020538040973312012-12-29T17:25:00.001-08:002012-12-29T17:25:31.473-08:0012.sınıf coğrafya kitabı tüm cevapları<br />
12.sınıf coğrafya kitabı tüm cevapları<br />
<br />
COĞRAFYA 12 SAYFA 20 ÖLÇME DEĞERLENDİRME SORULARI<br />
<br />
1.Sera etkisi nedir ? Açıklayınız.<br />
<br />
Güneş ışınlarının yeryüzüne çarpıp ısı enerjisi haline dönüşmesi sırasında, bu enerjinin uzaya yayılmasını önleyen ve bir manto gibi görev yapan, karbon dioksit, tozlar, su buharı, partiküller v.s. maddelerin ısıyı abzorbe ederek, dünyanın giderek ısınmasına sebep olduğu olaydır. sera gazları: H2O, CH4, NO2, CFC gibi sera etkisini oluşturan gazlardır.<br />
<br />
<br />
<br />
2.Sumatra'nın Toba Dağı'nda 73 bin yıl önce meydana gelen volkanizmanın sonuçları nelerdir?<br />
<br />
<br />
<br />
Sumatra'daki Toba Dağı yaklaşık 73.000 yıl önce patlamış ve atmosfere yoğun bir şekilde kül ve gaz yayılmıştır. Patlamanın şiddetiyle gökyüzünün karardığı ve bölgede sıcaklık değerlerinin önemli ölçüde azaldığı görülmüştür. Bu nedenle iklimin Buzul Çağı'ndaki duruma döndüğü tahmin edilmektedir. Günümüzde o bölgede patlamadan geriye kalan 5-10 cm kalınlığında kül tabakası mevcuttur.<br />
<br />
<br />
<br />
3.Fosil yakıt kullanımındaki artış, doğal sistemleri nasıl etkilemektedir?<br />
<br />
<br />
<br />
Fosil yakıtların çevre kirlenmesindeki etkisi çok fazladır ve doğal sistemleri olumsuz etkilemektedir.Fosil yakıtların kullanılmasıyla ortaya çıkan gazların atmosferdeki oranının artması asit yağmurlarına neden olacak ve içilebilir su kaynakları azalacaktır.Ayrıca fosil yakıtların üretilmesi ve dağıtılması esnasında da çevre kirliği artmaktadır.Fosil yakıt kullanımındaki artış ,atmosferdeki karbondioksit, metan ve azotoksit gazlarının oranının artmasına ve sera etkisini artırarak dünyanın normalden fazla ısınmasına (küresel ısınmaya) neden olmaktadır. Küresel ısınmanın sonucu olarak, tatlı su kaynaklarının azalması, gıda üretimi koşullarındaki genel değişiklikler ve seller, fırtınalar, sıcak dalgaları ve kuraklık nedeniyle ölümlerde yaşanacak artış gibi potansiyel tehlikeler gündeme gelecektir.Bu durum en çok, hızlı iklim değişimine karşı hazırlık yapamayan yoksul ülkeleri etkileyecektir.Yaşam alanlarının hızlı değişimine ayak uyduramayan birçok bitki ve hayvan türünün nesli yok olacaktır. Dünya Sağlık Örgütü'nün verilerine göre, sıtma ve yetersiz beslenme gibi nedenlerden milyonlarca kişi ölümle yüz yüze gelecektir.<br />
<br />
<br />
<br />
4.Küresel ısınmaya yol açan karbon gazlarının atmosferdeki artışını azaltmak için<br />
<br />
neler yapılmalıdır?<br />
<br />
<br />
<br />
Fosil yakıtların, enerji üretiminde kullanımına sınırlama getirilmelidir.Doğayla dost enerji(hidroelektrik, jeotermal, güneş, rüzgar,dalga) kaynaklarının kullanımı arttırılmalıdır. Ayrıca daha az enerji tüketen cihaz ve araçlar geliştirilmeli, enerji daha verimli kullanılmalı ve enerji tasarrufu için gerekli önlemler alınmalıdır.<br />
<br />
<br />
<br />
5.Alp Dağları'nın uzantısı kuzey ve güney doğrultusunda olsaydı bu durum Avrupa'daki ulaşım sistemini nasıl etkilerdi ?<br />
<br />
<br />
<br />
Alp Dağları'nın uzantısı kuzey ve güney doğrultusunda olsaydı kara ve demiryolu ulaşım hatları da kuzey güney doğrultusunda olacak ve kuzey güney doğrultusunda ulaşım kolaylaşacaktı.<br />
<br />
<br />
<br />
6.Önceki jeolojik devirlerde çok uzun zaman diliminde meydana gelen iklim<br />
<br />
değişikliği günümüzde neden çok kısa bir zamanda gerçekleşmektedir?<br />
<br />
<br />
<br />
İnsanlarının sayısının ve insan faaliyetlerinin artması ve özellikle sanayi devriminden sonra meydana gelen fosil yakıtların kullanımındaki artış iklim değişikliklerinin kısa bir sürede gerçekleşmesine imkan tanımaktadır.İnsan faaliyetleri klimatolojik süreçleri olumsuz yönde etkileyerek iklim değişimlerini hızlandırmaktadır.<br />
<br />
<br />
<br />
7.Küresel ısınma bitki ve hayvan topluluklarını nasıl etkilemiştir? Örneklerle açıklayınız.<br />
<br />
<br />
<br />
Küresel ısınma bitki ve hayvan türlerinin sayısının azalmasına,yaşam alanlarının değişmesine, yaşamlarının değişmesine(adaptasyon süreci) ve bazı türlerin neslinin tükenmesine neden olmaktadır.Kanada’nın kuzeyinde yaşayan karibuların sayısı 1989’da 2001’e 178.000’den 123.000 düşmüştür.Bu durumun nedeni ısınma nedeniyle bahar aylarının erken başlayıp erken sona ermesi nedeniyle karibu yavrularının kışı geçirmeye yeterli ağırlığa ulaşmadan bitkilerin kurumasıdır.Küresel ısınma nedeniyle Alaska’daki ladin ağaçları zarar görmektedir. Avrupa'da 35 yerli kelebek üzerinde yapılan bir araştırma, bu türlerin yaklaşık üçte ikisinin son 20-30 yılda yayılım alanlarını 30 ile 240 km kuzeye kaydırdığını ortaya çıkardı. Avrupa'daki pek çok bitki 50 yıl öncesine göre bir hafta erken çiçek açıyor ve sonbaharda yapraklarını beş gün önce döküyor. İngiltere'de kuşlar 20. yüzyıl ortalarına oranla ortalama 9 gün erken kuluçkaya yatıyor, kurbağalar ise 7 hafta erken çiftleşiyor. Kuzey Amerika'da ağaç kırlangıçları 25 yıl öncesine göre ilkbaharda kuzeye 12 gün erken göç ediyor.<br />
<br />
<br />
<br />
8.Sellerin doğal süreçlere olan etkisini örneklerle açıklayınız.<br />
<br />
<br />
<br />
Seller sonucunda can ve mal kayıpları yaşanmaktadır.Seller sonucunda ekili alanlar zarar görmekte,salgın hastalık tehlikesi ortaya çıkmaktadır.Selin etkilediği yerlerdeki ekosistemlerde değişiklik olmakta bitki ve hayvan türleri bundan olumsuz etkilenmektedir.Selin etkilediği alanlarda çatlakların ve oyukların oluşması ve bunun sonucu olarak yamaçlarda çökmeler(kütle hareketleri)dir.Büyük miktardaki toprak başka yerlere taşınır.Tarım arazileri selin getirdiği maddelerle örtülür ve toprak verimsizleşir.<br />
<br />
<br />
<br />
9.Günümüze kadar yeryüzünde büyük volkanik patlamalar nerelerde gerçekleşmiştir ?<br />
<br />
<br />
<br />
Yellow Stone (ABD) ve Toba Dağı (Endonezya) büyük volkanik patlamaların meydana geldiği noktasal örneklerdir.<br />
<br />
Büyük volkanik patlamalar Pasifik Okyanusu çevresi, Japonya, Endonezya,Güneydoğu Asya Adaları,Akdeniz Çevresi , Hawai ve Atlas okyanusunun orta kesimleri aktif volkanik alanlardır. Etna (Sicilya, İtalya),Hekla (İzlanda),Kilauea (Havai, ABD), Krakatoa (Rakata, Endonezya),Mauna Loa (Havai, ABD),Mauna Kea (Havai, ABD),Mount Baker (Washington, ABD),Erebus Dağı (Ross Adası, Antarktika),Mount Hood (Oregon, ABD), Mount Fuji (Honshu, Japonya),Mount Rainier (Washington, ABD),Mount Shasta (California, ABD),St. Helens Dağı (Washington, ABD),Novarupta (Alaska, ABD),Popocatépetl (Meksiko, Meksika),Uludağ (Olympos Dağı) (Bursa, Türkiye)<br />
<br />
Surtsey (Surtsey adası, İzlanda),Santorini (Santorini adası, Yunanistan)Tambora (Sumbawa, Endonezya),Teide (Tenerif, Kanarya Adaları, İspanya),Tungurahua (Ekvador),Vezüv (Napoli Koyu, İtalya),Llaima (Şili),Pelée (Martinik) büyük volkanik patlamaların meydana geldiği alanlardır.<br />
<br />
<br />
<br />
10.Küresel ısınmaya bağlı olarak okyanus akıntılarında meydana gelebilecek değişim ne gibi sonuçlara yol açacaktır ?<br />
<br />
<br />
<br />
Okyanus akıntıları sürekli rüzgarlar ve Ekvator ile Kutuplar arasındaki tuzluluk ve sıcaklık farkından dolayı ortaya çıkmaktadır.Buzulların erimesi sonucu Okyanus sıcaklıkları ve tuzluluk oranlarında değişim olacaktır. Bu durum, okyanus akıntılarını da yavaşlatacaktır. Okyanus akıntılarının karaların kıyı kesimlerinin ısınmasında, soğumasında, yağış almasında, sıcaklığın Ekvator'dan Kutuplar'a taşınmasında büyük önemi olduğu için okyanus akıntılarının yavaşlaması kısa sürede çok büyük iklim değişikliklerine neden olacaktır.<br />
<br />
<br />
<br />
11.Hollanda, deniz seviyesinde meydana gelen değişmelere karşı kıyılarını korumak için ne tür tedbirler almıştır?<br />
<br />
<br />
<br />
Hollanda kıyı bölgesinin düşük kotlu bir doğaya sahip oluşu; fırtınalar ve deniz seviyesindeki yükselmelerle birleşince, bölgeyi kıyı taşkınları ve erozyon açısından hassas bir duruma dönüştürmektedir. Deniz seviyesi altında bulunan ülkenin büyük bir kesimi, taşkınlara karşı yapılan barajlar ve seddeler tarafından korunmaktadır.1990 yılından bu yana kum beslemesi yoluyla daha fazla toprak kaybını önlenerek kıyı çizgisini korumaktır.<br />
<br />
<br />
<br />
12.Günümüzde yeryüzünde ekstrem olayların yaşanmasında hangi faktörler etkili olmuştur?<br />
<br />
<br />
<br />
Klimatolojik süreçler,Jeolojik süreçler ve İnsan faaliyetleri ekstrem olayların yaşanmasında etkili olmaktadır.<br />
<br />
Sera gazlarındaki artış ve küresel ısınma Ekstrem sıcaklıklar,Şiddetli fırtınalar,Aşırı yağışlar,Sel ve Kuraklık gibi ekstrem doğa olaylarının yaşanmasında etkili olmaktadır.<br />
<br />
Ekstrem sıcaklıkların yaşanmasında aşırı sıcak ya da aşırı soğuk hava kütleleri,Şiddetli fırtınaların yaşanmasında Tropikal alçak basınçlar,Aşırı yağışların yaşanmasında bol nemli hava kütlelerinin yükselerek soğuması,Sellerin oluşumunda aşırı yağışlar,kar ve buz erimeleri ve yanlış arazi kullanımı,Kuraklığın oluşumunda aşırı sıcak ve aşırı soğuk ile yağışların beklenen seviyenin altına düşmesi,Kütle hareketlerinin oluşumunda eğim,yağış, tabakaların uzanışı killi yapı,yanlış arazi kullanımı ,kazı çalışmaları ile volkanik olaylar, deprem ve seller etkili olmuştur.Volkanizma,Deprem ve Tsunami gibi ekstrem olayların temel nedeni olarak da yer kabuğunu oluşturan levhaların hareketi ile oluşan gerilimler ve fay hatlarının oluşumu yatmaktadır.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
12.SINIF COĞRAFYA SAYFA 24 ETKİNLİK ve CEVAPLARI Yukarıdaki haritada ilk medeniyetlerin kurulduğu yerler gösterilmiştir. Dünya fiziki haritasından ve yukarıdaki haritadan yararlanarak aşağıdaki soruları cevaplayınız.<br />
<br />
1.İlk medeniyetler hangi enlemler arasında yer almaktadır? Söyleyiniz.<br />
<br />
30 Güney ile 45 derece Kuzey enlemleri arasında kurulmuştur.<br />
<br />
2.İlk medeniyetlerin haritada gösterilen yerlerde ortaya çıkmasının nedenlerini sınıfta arkadaşlarınızla tartışınız.<br />
<br />
İklim şartlarının uygun olması(sıcaklık ve yağış), coğrafi konumunun uygun olması, verimli tarım alanlarının bulunması, su kaynaklarının varlığı ve korunaklı limanlar, komşu medeniyetler, yer şekilleri<br />
<br />
3.Harita üzerinde numaralandırılmış yerlerde hangi medeniyetler kurulmuştur? Söyleyiniz.<br />
<br />
Aztek, İnka,Maya,Akdeniz,Roma,İslam,Anadolu,Türk,Hint,Ara<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
12.SINIF COĞRAFYA SAYFA 24 ETKİNLİK ve CEVAPLARI Yukarıdaki haritada ilk medeniyetlerin kurulduğu yerler gösterilmiştir. Dünya fiziki haritasından ve yukarıdaki haritadan yararlanarak aşağıdaki soruları cevaplayınız.<br />
<br />
1.İlk medeniyetler hangi enlemler arasında yer almaktadır? Söyleyiniz.<br />
<br />
30 Güney ile 45 derece Kuzey enlemleri arasında kurulmuştur.<br />
<br />
2.İlk medeniyetlerin haritada gösterilen yerlerde ortaya çıkmasının nedenlerini sınıfta arkadaşlarınızla tartışınız.<br />
<br />
İklim şartlarının uygun olması(sıcaklık ve yağış), coğrafi konumunun uygun olması, verimli tarım alanlarının bulunması, su kaynaklarının varlığı ve korunaklı limanlar, komşu medeniyetler, yer şekilleri<br />
<br />
3.Harita üzerinde numaralandırılmış yerlerde hangi medeniyetler kurulmuştur? Söyleyiniz.<br />
<br />
Aztek, İnka,Maya,Akdeniz,Roma,İslam,Anadolu,Türk,Hint,Ara<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
12.SINIF COĞRAFYA KITABI SAYFA 26-27 ETKİNLİK ve CEVAPLARI<br />
<br />
1.Konu içinde bazı medeniyetler hakkında bilgiler verilmiştir. Siz de diğer medeniyetlerle ilgili araştırma yaparak boş bırakılan kutucukları doldurunuz.<br />
<br />
2.Medeniyetlerin kurulmasında etkili olan benzer ve farklı yönleri tespit ederek bunun nedenlerini tartışınız.<br />
<br />
İklim şartlarının uygun olması(sıcaklık ve yağış), coğrafi konumunun uygun olması, yer şekillerinin uygun olması, verimli tarım alanlarının bulunması, su kaynaklarının varlığı ve korunaklı limanların varlığı medeniyetlerin kurulmasında etkili olmuştur. Medeniyetlerin kurulduğu yerlerin etrafındaki doğal sınırlar medeniyetlerin özgün yapıya sahip olmalarını sağlamıştır. Tarım toprakları az olan kıyılarda denizcilik ve ticaret gelişmiştir.<br />
<br />
İLK MEDENİYETLER ve ÖZELLİKLERİ<br />
<br />
MEZOPOTAMYA MEDENİYETİ Mezopotamya, kuzey ve kuzeydoğudan yüksek dağlarla çevrili, güneyden Suriye ve Arabistan çöllerine açık, geniş bir düzlüktür. Varlığını ve önemini, Anadolu topraklarından doğan Dicle ve Fırat nehirlerine borçludur.<br />
<br />
Mezopotamya'da tarıma uygun olmayan alanları tarıma kazandırmak için sulama kanalları yapılmış, bataklıklar drene edilmiş ve taşkın sonrası oluşan alüvyon birikintileri düzeltilmiştir. Bu çalışmalar sonucu zamanla köyler gelişerek kent hâline gelmiştir. Böylece Mezopotamya'da ilk kültür merkezleri ortaya çıkmıştır. Kentlerin ortaya çıkması insanlık tarihinde, ateşin bulunması ve tarımın başlamasından sonra kaydedilen önemli bir aşamadır. İlk kültür merkezlerinin ortaya çıktığı, önemli mimari eserlerin oluşturulduğu uygarlıklar, tarihî ve coğrafi koşulların etkisiyle hızlı gelişmiştir.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
MISIR MEDENİYETİ<br />
<br />
Mısır medeniyeti, Kuzey Afrika'da Nil Nehri ve etrafında kurulmuştur. Etrafının çöllerle kaplı olması diğer medeniyetlerle etkileşiminin daha az olmasına neden olmuştur. Bu nedenle Mısır medeniyeti kendine özgü özelliklere sahiptir. Mısırlıların medeniyete geçişinde; neolitik yerleşmelerin varlığı, Nil Nehri ve Mezopotamya uygarlığı etkili olmuştur. Mısır'ın da Mezopotamya gibi, büyük bir taşkın nehre sahip olması, verimli topraklarından yılda iki kez ürün alınabilmesi ve uygun iklim şartlarına sahip olması uygarlığa geçişini kolaylaştırmıştır. Nil Nehri çevresinde yaşayanlar düzenli taşkınlardan sonra bozulan tarlaların sınırlarını yeniden tespit etmek için matematikten yararlanmışlardır. Bu durum kamu yönetimi örgütlenmesini oluşturarak bilimin de gelişmesine katkı sağlamıştır. Nil Nehri'nin uygarlığa diğer bir katkısı da üzerinde ulaşım yapılmasıdır. Nehrin düzenli akışı nehir taşımacılığını geliştirmiş, bu da yönetimin bölgeyi kolayca denetlemesine imkân sağlamıştır. Nil boyunca hem ticari ilişkiler rahatça yapılmış hem de vergiler kolayca toplanmıştır. Bu durum uygarlığın çok daha hızlı büyüyüp güçlenmesinde etkili olmuştur. Kendilerine özgü hiyeroglif (kutsal resim yazısı) yazısını kullanmışlardır. Yazılarını "papirüs" adı verilen bitki yapraklarına yazmışlardır. Eczacılık, kimya ve tıpta gelişmişlerdir. Matematikte "pi" sayısını bulmuş ve astronomide gelişmişlerdir.Rasathaneler kurmuşlar ve Nil Nehrinin taşma sürelerini hesaplamışlardı. Güneş yılı esasına dayalı ilk takvimi Mısırlılar yapmışlardır. Romalılar, Mısırdan aldıkları bu takvimi geliştirerek bugün kullandığımız Miladi takvimi oluşturdular.<br />
<br />
<br />
<br />
Hint uygarlığı<br />
<br />
Ganj,Brahmaputra ve İndus nehirleri çevresinde Hint Medeniyeti ortaya çıkmış ve gelişmiştir. Bu bölgede elverişli iklim şartları ve verimli tarım alanları bulunmaktadır. Entansif tarım yöntemleri geliştirmişler, fili evcilleştirmişler, mimari ve yazı alanında uygarlığa katkıda bulunmuşlardır. Ülkenin tarihini coğrafi şartları etkilemiştir. Elverişli iklimi ve verimli topraklarından dolayı pek çok kavimin istilasına uğramıştır.<br />
<br />
<br />
<br />
Akdeniz uygarlıkları<br />
<br />
Akdeniz kıyıları, medeniyetlerin ilk kurulduğu alanlardan biridir. Tarım alanlarının az olması, akarsuların varlığı, kıyılarında liman olmaya elverişli ada ve yarımadaların bulunması bu bölgede İyonya, Lidya, Yunan, Fenike ve Roma gibi birbirinden farklı medeniyetlerin kurulmasına neden olmuştur. Bu medeniyetlerden bazıları yer altı ve yer üstü kaynakları bakımından zengin olmadıklarından deniz ticaretine yönelmişler ve ihtiyaçlarının bir bölümünü denizden karşılayarak denizci karakterli uygarlıklar kurmuşlardır.<br />
<br />
İyonlar ve Yunanlılar zamanla gemi yapımında ustalaşmış ve Akdeniz kıyılarındaki ürünleri toplayarak ihtiyacı olan toplumlara pazarlamaya başlamışlardır. Böylece farklı uygarlıklar arasında, ticari mallar taşınırken aynı zamanda kültürel gelişmeler bir merkezden diğerine nakledilmiştir.<br />
<br />
Akdeniz uygarlıkları yeni şehirler ve koloniler kurarken buradaki insanlar bereketli tarım alanlarının az olması nedeniyle daha geniş ticari imkân sunan sahalarda yerleşmişlerdir. Böylece kentleşme Akdeniz'in doğu kıyılarından batı kıyılarına doğru yayılmıştır.<br />
<br />
<br />
<br />
Çin uygarlığı<br />
<br />
Sarı ve Gök ırmak çevresinde kurulmuşlardır. Bu alanlar verimli topraklar bulunmaktadır. Güneybatısı ormanlık yüksek dağlarla, Kuzeybatısı da bozkırlar ve çöllerle sınırlı olan Çin de dışa kapalı ve özgün bir medeniyetin ortaya çıkmasını sağlamıştır. Tıp, matematik ve astronomi alanında da ileri gitmişlerdir. Çinliler kendilerine özgü bir yazı kullanmışlar, barut, pusula, kağıt, matbaa ve mürekkebi icat ederek dünya medeniyetinin gelişmesine katkıda bulunmuşlardır. Porselen yapımı, ipekli dokumacılıkta ileri gitmişlerdir. Hun saldırılarına karşı Çin Seddi'ni yapmışlardır.<br />
<br />
<br />
<br />
Maya uygarlığı<br />
<br />
Maya uygarlığı Amerika kıtasındaki Kolomb-öncesi uygarlıklardan biridir. Bir Orta Amerika uygarlığı olan Maya uygarlığı, binlerce yıl boyunca Meksika'nın güneydoğusundan, Honduras, El Salvador ve Guatemala'ya kadar uzanan bir bölgede hüküm sürmüştür. Maya dilini oluşturmuşlardır. Mayalar astronomi, matematik, mimari ve sanat gibi birçok alanda ileri bir uygarlık oluşturmuşlardır. Klasik-öncesi dönemden itibaren olağanüstü yapılar inşa etmişlerdir. Taş işlemeciliğinde ileri gitmişlerdir. Piramitler, tapınakları, saraylar,dikili taşlar,top sahaları gibi büyük yapılar inşa etmişlerdir. Kullandıkları taş, genellikle kireç taşıdır. Mayaların ticari malları arasında yeşim taşı, kakao, mısır, tuz ve obsidyen taşı sayılabilir. Çömlekçilik ve seramik yapımında uzmanlaşmışlardır. Entansif tarım sistemlerini kullanmışlardır. Yazı, sayı sistemi ve “Uzun Hesap” denilen takvim sistemini oluşturmuşlardır. Şehircilikte ileri gitmiş ve birçok şehri meydana getirmişlerdir. Akarsu, dere, göllerde ve denizlerde kanolarla taşımacılık(denizcilik) yapmışlar ve ticaretle uğraşmışlardır.Kendilerine has dilleri mevcuttu. Yazıyı, sıfırı da içine alan bir sayı sistemini ve astronomiye dayanan takvimi kullanıyorlardı. Dikkat çekici eserler inşâ etmişlerdi.<br />
<br />
<br />
<br />
İnka Uygarlığı<br />
<br />
İnkalar, Büyük Okyanus kıyısına paralel uzanan And sıradağları üzerinde 12-16. yüzyıllar arasında yaşamış ve büyük bir imparatorluk kurmuşlardır. Bu bölge çok değişik iklim ve doğa koşullarını içermekteydi. İnkaların yaşadıkları And Dağları'nın batı kıyısında çöl ve vadiler yer alırken kuzeydoğu kesimleri tropikal yağmur ormanlarıyla kaplıydı.<br />
<br />
İnkalar, şehirlerini ve kalelerini, dini inançları nedeniyle korumak ve savunabilmek için And Dağları'nın yüksek kesimlerdeki dik ve sarp yamaçlara inşa etmişlerdi. Bu yapılardaki devasa taş bloklar çok hassas ve düzgün bir şekilde birbirleriyle birleştirilmiştir. Taş işçiliğinde ileri gitmişlerdir.<br />
<br />
İnkalar bulundukları bölgenin coğrafi konumu nedeniyle güneşin hareketleri konusunda uzmanlaşmışlar ve güneş saatini yapmışlardır. Yüksek kayalıklara yerleştirdikleri elips şeklindeki altın yansıtıcılarla astronomik gözlemler yapmışlar, güneşin yıllık hareketlerini incelemişlerdir. Patates tarımını ilk yapan medeniyettir. Tarımda teraslama yöntemi ve diğer entansif tarım tekniklerini kullanmışlardır. Sözlü edebiyatları olup, yazıları yoktu. Mısır ve patates yetiştirip, sekiler üzerinde tarım yaparlardı. Ülkede mükemmel bir yol şebekesi vardı.<br />
<br />
<br />
<br />
Aztek uygarlığı<br />
<br />
15. yüzyıl ile 16. yüzyıl başlarında, bugünkü Meksika’nın orta ve güney kesimlerinde büyük bir imparatorluk kurmuşlardır. Büyük bir imparatorluk kurabilmelerinin temelinde, kullanılabilir tüm toprakların entansif biçimde ekildiği, gelişkin bir sulama ve bataklık kurutma sistemine dayalı olağanüstü tarım düzenleri yatar. Bu yöntemlerle sağlanan yüksek verimlilik, zengin ve kalabalık bir ülkenin doğmasını sağlamıştır. İnkalar, çatıları tahta kirişler üzerine saman örtülü, altın süslemeli büyük taş kaleler ve tapınaklar yapmışlardır. Taş işçiliği ve mimaride ileri gitmişlerdir. Aztekler gelişmiş tarım yöntemlerine, kendilerine ait bir dine, takvime, alfabeye sahiplerdi. Aztek kültürü kendisini, tarıma bağlı ekonomi, dokumacılık, çanak çömlek yapımı metalurjide başlangıç, sayılar, piramit şeklinde yapılar, takvim sistemi, resim yazısı, şehir devlet organizasyonu ve dini faaliyetlerde göstermiştir.<br />
<br />
<br />
<br />
12.SINIF Coğrafya Kitabı Etkinlik sayfa 28 bulmaca Aşağıdaki bulmacayı çözünüz.<br />
<br />
1.Kültür ve medeniyetin yayılışında büyük etkisi olan ve tarihin başlangıcı olarak kabul edilen buluş, YAZI<br />
<br />
2.Mezopotamya'nın doğusunda akan ve bu bölgeye hayat veren nehirlerden biri, DİCLE<br />
<br />
3.Güneydoğu Anadolu'dan başlayarak Basra Körfezi'ne kadar uzanan Dicle ve Fırat nehirleri arasındaki bölge, MEZOPOTAMYA<br />
<br />
4.Maya uygarlığının bulunduğu alanda yetişen tropikal ürünlerden biri, ANNANO<br />
<br />
5.Maya uygarlığının bulunduğu bölgede yapıların inşasında yaygın olarak kullanılan taş KİREÇTAŞI<br />
<br />
6.Demirin günlük hayatta kullanılması ile yapılan ve tarımda büyük gelişmelere neden olan tarım aleti SABAN<br />
<br />
7.Büyük Okyanus kıyısında And Dağlarına paralel uzanan alanda kurulan, güneşin hareketleri konusunda uzmanlaşan ve güneş saatini yapan uygarlığın adı, İNKA<br />
<br />
8.Bugünkü Meksika sınırları içerisinde kurulmuş olan uygarlığın adı AZTEK<br />
<br />
9.Medeniyete geçişte çok önemli katkısı olan buluşlardan biri ATEŞ<br />
<br />
10.Mezopotamya'yı oluşturan ve bu bölgenin batısından geçen nehir FIRAT<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
12.SINIF Coğrafya Kitabı Etkinlik sayfa 29<br />
<br />
Aşağıdaki tabloda medeniyetlerin gelişmesine ve yayılmasına neden olan bazı buluşlar verilmiştir. Ön bilgilerinizden faydalanarak aşağıda boş bırakılan yerleri doldurunuz.<br />
<br />
<br />
<br />
Yazı<br />
<br />
Sümerler, yazıyı ilk kullanan uygarlıktır. Yazı, Asurlular başta olmak üzere pek çok kavim tarafından kullanılmaya başlanmıştır. Daha sonra bilim, hukuk ve ticarette de kullanılmış, ardından ilk eğitim kurumları açılmıştır. Haftanın günleri de bu dönemde belirlenmiştir. Zaman içinde kahramanlık hikâyeleri, dinî törenlerin uygulanma esasları vb. yazıya geçirilmeye başlanmış, tüm bunlar kültürün gelişmesine ve aktarımına büyük katkılar sağlamıştır.<br />
<br />
Takvim<br />
<br />
Günümüzde takvim denilince miladi takvim akla gelir.Dünya'nın güneş etrafında dönüşüne göre miladi takvim düzenlenmiştir. 1 yıl, 365 gün 6 saat tir. Bu takvimi ilk kez Mısırlılar kullanmıştır. Bu takvim; İyonlar, Yunanlar ve Romalılar tarafından geliştirilmiştir. Roma İmparatoru Jullius Cesar ve Papa XII.Gregor tarafından düzenlenerek günümüzdeki şeklini almıştır. Eski topluluklar, takvimde ay senesini kullanıyorlardı. Ay yılı ile Güneş yılı arasında 11 günlük fark vardır. Ay yılında her yıl başlangıcı 11 gün öne gelir.Miladi takvimin temelini oluşturmuştur.İsa'nın doğumu (Milat) başlangıç alınmıştır. Milattan önceki tarihlerde rakamsal değeri büyük olan tarih daha eski bir tarihi gösterir. Milattan sonraki tarihlerde rakamsal değeri büyük olan günümüze daha yakın bir tarihi gösterir.<br />
<br />
<br />
<br />
Demir<br />
<br />
Demiri ilk işleyen milletlerden biri de Orta Asya'daki Türklerdir. Demir ilk önce silah yapımında, daha sonra da araç gereç yapımında kullanılmıştır. Eski Türkler göç ettikçe oradaki halklara demiri ve onu işlemeyi öğretmişlerdir. Zamanla demir, savaşlarda üstünlük elde etmenin temel unsurlarından biri hâline gelmiştir. Demir Hititler de demirden silah yapımında kendilerine özgü teknikler geliştirmişler ve çok daha sağlam silâhlar yapmaya başlamışlardır. Bu yolla iki yüzyıl boyunca süper güç olmayı başarmışlardır. Demir, dayanıklı olduğundan tarımda kullanılan araçların yapımında kullanılmış, sağlam sabanlarla ekilen topraklardan daha bol ürün alınması sağlanmıştır.<br />
<br />
<br />
<br />
Kağıt<br />
<br />
İnce bitki liflerinin keçeleşmesi ile meydana gelen bugünkü kağıdın ilk olarak M.S. 1. yüzyılda Çin'de yapıldığı sanılmaktadır. Aslında M.Ö. 4000 yıllarında Mısır'da bulunan Cyperius (papirüs) denilen bitkinin sapı uygun boyutlarda kesilip bir tahta üzerine dizilip, sulu vaziyette tokmaklanarak bir çeşit kağıt üretilmekteydi. Yapılışı ve özelliği bakımından bugünkü kağıttan farklı olmakla beraber, kağıt ismi bu papirüs kağıdından kalmıştır. Papirüsle beraber, çeşitli hayvan derilerinden yapılan parşömen kağıdı da tarih boyunca kullanılmıştır.<br />
<br />
Kağıt, ilim ve kültürün yayılıp gelişmesinde çok büyük bir rol oynamıştır ve ilk para mantığının bir şeyler satın alma, değiş tokuş gibi parasal şeylerin başlangıcı olmuştur. Yazma, taşıma ve muhafazasındaki kolaylıklar, herhangi bir yerdeki ilim ve bilginin çok kısa bir zamanda dünyanın her tarafına kolayca yayılmasını temin etmiş, böylece bugünkü medeniyete ulaşılmasının başlıca vasıtalarından birisi olmuştur. Kağıdın kimin tarafından bulunduğu bugün kesin bilinmemektedir. Ancak bugünkü kağıt hamuru ile elde edilen kağıdın ilk modeli milattan sonra 105'te Çin'de Ts'ai Lun adında bir saray görevlisi tarafından yapıldığı kabul edilmektedir. 18. yüzyılda Fransa'da ilk defa kağıt makinesi yapılmıştır.,<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
12.SINIF COĞRAFYA SAYFA 30-31 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME SORULARI VE CEVAPLARI<br />
<br />
1.Aşağıdaki tabloda Mezopotamya uygarlığına ait bazı özellikler verilmiştir. Diğer uygarlıklara ait özellikleri ön bilgilerinizden yararlanarak kutucuklara yazınız.<br />
<br />
<br />
<br />
Aşağıdaki resim küçültülmüştür. Buraya tıklayarak büyütebilirsiniz. Resmin orijinal boyutları 773x599.<br />
<br />
2.İlk uygarlıklardaki kentlerin özellikleri nelerdir?<br />
<br />
<br />
<br />
Verimli tarım alanlarının ortasında ulaşım bakımından elverişli pazar yerleri olarak ortaya çıkmışlardır. Ticaretin gelişmesine paralel olarak gelişmişlerdir. Kentlerin toplam sayıları ve nüfusları azdır.<br />
<br />
<br />
<br />
3.Neolitik sonrası ilk medeniyetler nerelerde ortaya çıkmıştır?<br />
<br />
<br />
<br />
Mezopotamya, Mısır, İndus(Hindistan), Akdeniz Çevresi, Sarı ırmak ve Gök ırmak ve Orta Amerika’da ortaya çıkmışlardır.<br />
<br />
<br />
<br />
4.Mezopotamya uygarlığının Maya ve İnka uygarlığından daha fazla saldırılara uğramasının nedenleri nelerdir?<br />
<br />
<br />
<br />
Maya ve İnka uygarlıklarının çevresinde bu uygarlıklara karşı koyabilecek medeniyetler yoktu. Yeni Dünya’da yer alan uygarlıklar Amerika keşfedildikten sonra saldırılara uğramışlardır. Mezopotamya Uygarlığı ise Eski Dünya medeniyetlerinin ortasında yer alıyordu ve Mezopotamya’nın ekonomik zenginlikleri ve coğrafi konumu çevresindeki medeniyetlerin istilalarına neden olmuştur.<br />
<br />
<br />
<br />
5.Mısır uygarlığının Mezopotamya'dan sonra doğmasında etkili olan faktörler nelerdir?<br />
<br />
<br />
<br />
Etrafının çöllerle kaplı olması diğer medeniyetlerle etkileşimi daha azdır. Bu nedenle Mısır Medeniyeti Mezopotamya medeniyetinden sonra ortaya çıkmıştır ve özgün bir medeniyettir. Mezopotamya medeniyetinin çevresinde coğrafi engeller yoktur. Bu nedenle medeniyete geçiş bu bölgede daha önce olmuştur. Diğer toplumlar ve ticaretin gelişmesi şehirlerin ve kültür merkezlerinin ortaya çıkmasına neden olmuştur.<br />
<br />
<br />
<br />
6.Hint uygarlığının kurulduğu bölgenin coğrafi özellikleri nelerdir? Bu özellikler Hint uygarlığının gelişmesinde nasıl etkili olmuştur?<br />
<br />
7.Mısır uygarlığının Mezopotamya uygarlığı kadar saldırılara maruz kalmamasının nedenleri nelerdir? Mısır uygarlığının kurulduğu bölgenin etrafının çöllerle kaplı olması bu bölgeye yapılacak saldırı ve istila hareketlerini güçleştirmiştir. Mezopotamya Uygarlığı ise Eski Dünya medeniyetlerinin ortasında yer alıyordu ve Mezopotamya’nın ekonomik zenginlikleri ve coğrafi konumu çevresindeki medeniyetlerin istilalarına neden olmuştur.<br />
<br />
8-30 derece kuzey enlemleri arasında yer alır.Kuzeyden Himalaya Dağları,Belucistan Dağları ve Dekkan dorukları ile çevrilidir.Güneybatı ve Güneydoğusunda Hint okyanusu yer alır.İndus ve Ganj nehirleri ve bu nehirlerin oluşturduğu verimli İndus ve Ganj deltaları Hint uygarlığının gelişiminde etkili olmuştur.Ayrıca muson iklimi tarım topraklarından yılda iki kez ürün elde edilmesine imkan tanımıştır.<br />
<br />
Bitki örtüsü ve hayvan türleri çeşidi son derece fazladır. Hindistan’ın kuzeybatısında yer alan geçitler bu bölgeyi istilalara açık hale getirmiştir. Ariler tarafından İndus medeniyeti ortadan kaldırılmıştır.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
12.SINIF Coğrafya Kitabı ÖLÇME DEĞERLENDİRME SAYFA 30 - 31 ÇOKTAN SEÇMELİ SORULAR Aşağıdaki çoktan seçmeli soruları cevaplandırınız.<br />
<br />
<br />
<br />
1.And Dağlarının yüksek kesimlerindeki vadilerde yaşamış İnka medeniyeti ile ilgili aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?<br />
<br />
A)Patates tarımını ilk yapanlardır.<br />
<br />
B)Taş işlemeciliğinde ileri seviyededirler.<br />
<br />
C)Tarımda teraslama gibi ileri yöntemler kullanmışlardır.<br />
<br />
D)Güneşin hareketlerine bağlı olarak güneş saati yapmışlardır.<br />
<br />
E)Kendilerine ait bir yazı oluşturmuşlardır.<br />
<br />
<br />
<br />
2.Mezopotamya uygarlığının gelişmesinde aşağıdakilerden hangisi etkili olmamıştır?<br />
<br />
A)Verimli taşkın ovalarının varlığı B)Dicle ve Fırat nehirlerinin bulunması<br />
<br />
C)İklim koşullarının tarıma uygun olması D)Nüfus artışına bağlı olarak üretimin hızlandırılması E)Geçimlerini avcılık ve toplayıcılıkla sağlamaları<br />
<br />
3.Mezopotamya'daki kent devletlerinin ticaret ilişkilerini başlatmasında aşağıdakilerden hangisinin etkili olduğu söylenebilir?<br />
<br />
A)Ham madde kaynaklarının sınırlı olması B)Yeni topraklar elde etmek istemeleri<br />
<br />
C)Parayı kullanmaya başlamaları D)Kültürlerini yaymak istemeleri<br />
<br />
E)Savaşçı bir yapıya sahip olmaları<br />
<br />
<br />
<br />
4.Aşağıdakilerden hangisi ilk kültür merkezlerinin kurulduğu bölgelerin ortak özelliklerindendir?<br />
<br />
A)Yüksek platolar üzerinde gelişmiş olmaları<br />
<br />
B)Tropikal iklim özelliklerine sahip olmaları<br />
<br />
C)Yoğun orman örtüsüyle kaplı olmaları<br />
<br />
D)Yüzey şekillerinin arızalı ve engebeli olması<br />
<br />
E)Genellikle orta kuşakta yer almaları<br />
<br />
<br />
<br />
5.Aztek ve Maya uygarlıklarının ortak özellikleri arasında;<br />
<br />
I.Orta Amerika'da kurulmuş olmaları<br />
<br />
II.Resim yazısına sahip olmaları<br />
<br />
III.Yağmur ormanlarının yoğun olduğu alanlarda yerleşmeleri<br />
<br />
gibi durumlardan hangisi ya da hangileri gösterilebilir?<br />
<br />
A) Yalnız l B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) II ve II<br />
<br />
<br />
<br />
6.Aşağıdaki ülkelerin hangisi ilk medeniyetin kurulduğu alanlardan biri değildir?<br />
<br />
A) Suriye B) İsveç C) Türkiye D) Pakistan E) Peru<br />
<br />
<br />
<br />
7.Yerleşik uygarlığın ilk doğduğu medeniyet bölgesi aşağıdakilerden hangisidir?<br />
<br />
A)Orta Amerika B)Sarı Irmak Havzası C)Mezopotamya<br />
<br />
D)Nil Nehri Deltası E)İndus Vadisi<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
12.SINIF Coğrafya Kitabı ÖLÇME DEĞERLENDİRME SAYFA 31 Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerleri uygun ifadelerle tamamlayınız.<br />
<br />
<br />
<br />
1.AZTEKLER Meksika Vadisi'nde ortaya çıkan bir uygarlıktır.<br />
<br />
<br />
<br />
2.Yerleşik hayata TARIM faaliyetiyle geçilmiştir.<br />
<br />
<br />
<br />
3.Mezopotamya FIRAT ve DİCLE nehirleri arasında, üç tarafı dağlarla çevrili bir düzlüktür.<br />
<br />
<br />
<br />
4.Sümerler’den sonra MISIR, FENİKE, PERS uygarlıkları kendi yazılarını geliştirip kullanmışlardır.<br />
<br />
<br />
<br />
5.GANJ ve İNDUS nehirleri Himalaya Dağlarından doğar ve Kuzey Hindistan'a ulaşır.<br />
<br />
<br />
<br />
6.Eski Dünya'da ırmak boyu uygarlığının en sonuncusu ÇİN uygarlığıdır.<br />
<br />
ÖLÇME DEĞERLENDİRME SAYFA 31 DOĞRU YANLIŞ<br />
<br />
<br />
<br />
Aşağıdaki ifadelerden doğru olanların başına D, yanlış olanların başına Y harfini yazınız.<br />
<br />
<br />
<br />
1.(D) Çin'de ticaretin gelişmesinde Mavi ve Sarı Irmak'ın "Büyük Kanal" ile birleştirilmesi etkili olmuştur.<br />
<br />
<br />
<br />
2.(Y)Milet ve Laodikya yünlü dokuma sanayi alanında gelişmiş merkezlerdir.<br />
<br />
<br />
<br />
3.(Y)Yeni Dünya'da uygarlığa geçiş Eski Dünya'dan önce olmuştur.<br />
<br />
<br />
<br />
4.(D)Maya uygarlığı yağmur ormanları sahasında kurulmuştur.<br />
<br />
<br />
<br />
5.(Y)Aztek uygarlığı Afrika kıtasında kurulmuştur.<br />
<br />
<br />
<br />
6.(D)İlk kültür merkezleri uygarlıkların doğduğu alanlarda ortaya çıkmıştır.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
12.Sınıf Coğrafya Kitabı Etkinlik sayfa 36<br />
<br />
Aşağıdaki soruları ön bilgilerinizden, metinden ve tablodan yararlanarak cevaplayınız.<br />
<br />
1.19.Yüzyılda Ruhr Bölgesi'nde yoğun bir göç dalgası yaşanmasının nedenleri nelerdir?<br />
<br />
Bölgede nüfus maden kömürü üretimi ve demir-çelik sanayinde gelişmeye paralel olarak göç alarak artmıştır.<br />
<br />
2.Ruhr Bölgesi'ne yapılan göçün olumlu ve olumsuz sonuçları nelerdir?<br />
<br />
Göçün olumlu yönleri; bölgede çalışacak ve üretecek insan sayısı artmış, nüfus artmış, bölgedeki şehirlerin sayısı artmış, ekonomik faaliyetler çeşitlenmiş, eğitim düzeyi yükselmiş, doğum oranları azalmış, şehirsel faaliyetler gelişmiş, sosyal, ekonomik ve kültürel yapı değişmiştir.<br />
<br />
Göçün Olumsuz Yönleri: "Getto" adı verilen bölgeye göçle gelenlerin yaşadığı bölgeler ortaya çıkmıştır, nüfus aşırı derecede artmıştır. İşsizlik artmış, göç akımı şehrin, konut, çevre, altyapı, ulaşım, eğitim, sağlık ve asayiş sorunlarını arttırmıştır. Arsa ve arazi değerleri artmış, mesken ihtiyacı, verimli tarım alanlarının ve orman arazilerinin hızla yerleşime açılmasına neden olmuştur. Kentlerin büyümesi sonucu sanayi tesisleri şehrin içinde kalmıştır. Gecekondulaşma ve çarpık kentleşme ortaya çıkmış ve çevre kirliliği artmıştır.<br />
<br />
3.Ruhr Bölgesi'nin, nüfus yoğunluğu bakımından diğer ülkelere göre daha fazla artış göstermesinin nedenleri nelerdir?<br />
<br />
Bölgede maden kömürü üretimi ve demir-çelik sanayinde gelişmesine paralel olarak aşırı derecede göç almasıdır. Avrupa’nın ve Almanya’nın en önemli sanayi merkezi olması, üzerinde ulaşım yapılan Ren nehrinin buradan geçmesi, ekonomik faaliyetlerin bu alanda çeşitlilik göstermesi bölgenin yoğun bir biçimde göç almasına neden olmuştur.<br />
<br />
4.Kısa bir sürede yoğun bir nüfus artışı meydana gelen Ruhr Bölgesi'nde ekonomik, sosyal ve kültürel alanlarda ne gibi değişiklikler yaşanmış olabilir? Açıklayınız.<br />
<br />
Ekonomik faaliyetler çeşitlenmiş, eğitim düzeyi yükselmiş, doğum oranları azalmış, şehirsel faaliyetler gelişmiştir. Tarım toplumundan sanayi toplumuna geçilmiş, iş olanakları artmıştır, sağlık hizmetleri gelişmiş, sportif, kültürel ve sanatsal faaliyetler gelişmiş, bu faaliyetlerin yapılabileceği alanlar (tiyatro, sinema, spor alanları) ortaya çıkmıştır. Göçle birlikte farklı yerlerden birçok insan gelmiş ve kültürel çeşitlilik artmıştır. İnsan ilişkileri resmileşmiş, suç oranları artmıştır. Eğlence ve sosyal faaliyetlere imkan tanıyan alanlar artmıştır.<br />
<br />
5.Sizin yaşadığınız şehir ya da bölgede bu tür yoğun nüfus artışı yaşandı mı? Bunun nedenlerini ve bu durumun hayatınızda ne gibi değişikliklere yol açtığını söyleyiniz.<br />
<br />
Zonguldak 1829’da Uzun Mehmet ‘in kömürü bulması ile gelişmeye başlayınca ekonomik yapı çok kısa sürede değişikliğe uğradı. XIX.yy’ın ortalarında Taş Kömürü Ocaklarının işletmeye açılması Zonguldak’ın toplumsal, kültürel yaşamında bir dönüm noktasıdır. Bundan sonra kömür havzasında toplumsal ilişkilerin maden kömürü üretimine bağlı olarak biçimlendiği görülür. XIX.yy’ın ikinci yarısında, kömür üretiminde gelişmesine koşut olarak tahta iskelesi ve çevresi büyümeye, Zonguldak, Kozlu, Kilimli kentler bütünü ortaya çıkmaya başlamıştır. 1908’de Meşrutiyetinden sonra yörede ilk işçi hareketleri başlamıştır. Kömür havzasındaki geleneksel ilişkilerin ve değerlerin alt üst olmasına karşılık, iç kesimlerde geleneksel, dışa kapalı yapının sürdüğü görülmektedir. Cumhuriyet dönemine girildiğinde Maden Kömürü Havzasında hızlı bir toplumsal değişme süreci yaşanmıştır. Cumhuriyetin ilk yıllarında üst yapıda gerçekleştirilen dönüşümler, yörede kültür değişmesi sürecini hızlandırmıştır. Eğitim kurumları, halk evleri Cumhuriyetin benimsediği çağdaş değerleri yaymaya çalışmıştır. Zonguldak çevre illerden ve göçler almış, nüfusu artmış ve kentsel yapı ortaya çıkmıştır. Zonguldak Cumhuriyetin ilk sanayi kenti olarak ortaya çıkmıştır. Sosyal, kültürel ve ekonomik yapı değişime uğramıştır. Taş kömürünün varlığına bağlı olarak Karabük ve Ereğli’de Demir-çelik sanayinin kurulması bölgede yeni kentlerin kurulmasına neden olmuştur.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
12.SINIF COĞRAFYA KİTABI ETKİNLİK SAYFA 37<br />
<br />
Yandaki grafikte Ruhr Bölgesi'nin yıllar içinde nüfus değişimi gösterilmiştir. Bu grafikten ve ön bilgilerinizden yararlanarak aşağıdaki soruları cevaplayınız.<br />
<br />
1.Ruhr Bölgesi'nin nüfusunda nasıl bir değişim görülmektedir?<br />
<br />
Nüfus 1820 yılından 1925 yılına kadar hızlı bir şekilde artmıştır.1946 yılında 2.dünya savaşının sona erdiği dönemde bölgede nüfusun azaldığı görülmektedir. 1946’dan sonra nüfus hızlı bir şekilde artış göstermiştir. 1961’den sonraki zamanda nüfus artışı olmamıştır. Azalma görülmektedir.<br />
<br />
2.Nüfusun en fazla arttığı dönem hangi yıllar arasında yer almaktadır? Nedenlerini söyleyiniz.<br />
<br />
Nüfusun en fazla arttığı dönem 1871-1905 yılları arasındaki dönemdir. 1849 yılından itibaren yakacak olarak maden kömürü kullanan yüksek fırınların kurulması ile Ruhr Bölgesi'nin önemi daha çok artmıştır.<br />
<br />
Bölgede maden kömürü üretimi ve demir çelik sanayinin gelişmeye başlamasıyla ekonomik gelişme hızlanmış ve bölgenin nüfusu aldığı göçlerle hızlı bir şekilde artmıştır.<br />
<br />
3.Sizce nüfustaki bu değişim bölgenin ekonomik faaliyetlerinde nasıl etkili olmuştur?<br />
<br />
Tarım ve hayvancılık azalırken, sanayi ve madencilik faaliyetleri artmıştır. Ekonomik faaliyetler artmış ve iş alanları çeşitlenmiştir. Sanayi faaliyetlerindeki gelişme ve nüfus artışına paralel olarak bölgede hizmet sektörü de gelişmiştir.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
12.SINIF COĞRAFYA KİTABI ETKİNLİK SAYFA 39<br />
<br />
Aşağıdaki tabloda Kocaeli ve Las Vegas şehirlerinde ekonomik faaliyetler ve bunların etkileri gösterilmiştir. Siz de madencilik, ticaret, tarım ve hayvancılık faaliyetlerinin baskın olduğu diğer şehirleri bularak tablodaki boşluklara yazınız.<br />
<br />
<br />
<br />
Şehir: Kocaeli<br />
<br />
Baskın ekonomik faaliyet türü: Sanayi<br />
<br />
Etkileri: Farklı iş alanları oluşturması, hızlı göç ve nüfus artışının olması, çeşitli çevre sorunlarının yaşanması<br />
<br />
Şehir: Las Vegas<br />
<br />
Baskın ekonomik faaliyet türü: Turizm<br />
<br />
Etkileri: Küçük bir çöl kasabası olan Las Vegas'ın turizm faaliyetlerine bağlı olarak nüfusu 1 milyonu geçmiştir. Las Vegas'a eğlence turizmine bağlı olarak her mevsim dünyanın değişik yerlerinden çok sayıda insan gelmektedir.<br />
<br />
<br />
<br />
Şehir: Soma (Manisa)<br />
<br />
Baskın ekonomik faaliyet türü: Madencilik<br />
<br />
Etkileri: 1913 yılında Soma’da kömürün bulunmasıyla linyit madenciliği başlamıştır. Soma Türkiye’de Kömür İsletmeleri ün yapmış adını duyurmuş bir ilçedir. Özellikle madencilik faaliyetlerine bağlı olarak göç alan ve nüfusu artan Soma kalabalık bir şehir haline gelmiştir. Linyit madenine bağlı olarak Soma termik santrali kurulmuştur. İlçe’de hava kirliliği son derece yüksektir.<br />
<br />
Kömür üretimi için ormanlık alanlar tahrip edilmiş ve edilmektedir.<br />
<br />
<br />
<br />
Şehir: İzmir<br />
<br />
Baskın ekonomik faaliyet türü: Ticaret<br />
<br />
Etkileri: 16. Yüzyıldan itibaren Akdeniz ve dünya ticaretinde önemli bir yere sahiptir. Ulaşım olanakları, limanı ve hinterlandının geniş olması İzmir’in bir ticaret kenti olarak gelişmesine neden olmuştur. Aldığı göçlerle ülkemizin 3.Büyük şehri haline gelmiştir. Ülkemizin en önemli ihracat limanı İzmir Limanıdır. İzmir Enternasyonal Fuarı, ticari ürünlerin tanıtımı ve pazarlanmasında önemli rol oynamaktadır.<br />
<br />
<br />
<br />
Şehir: Karaman<br />
<br />
Baskın ekonomik faaliyet türü: Tarım ve hayvancılık<br />
<br />
Etkileri: Tahıl tarımı, tahıl ticareti ve tahıllara dayalı sanayi faaliyetleri ile büyüyerek bir şehir haline gelmiştir.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
12.SINIF DERS ETKİNLİKLERİ (SAYFA 40)<br />
<br />
COĞRAFYA 12 SAYFA 40 ETKİNLİK ÇALIŞMALARI<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-1-Sanayileşme hareketleri ülkemizde ne gibi değişikliklere neden olmuştur?<br />
<br />
<br />
<br />
Ülkemizde sanayileşme faaliyetleri ile birlikte bölgeler arası farklılıklar ortaya çıkmaya başlamış bu farklılık bölgeler arası gelişmişlik farklılıkları ortaya çıkarmıştır.Bunun la beraber nüfusun belirli merkezlerde toplanması yine yatırımların ve gelişmişliğin sanayileşmiş bölgelere kaymasına sebeb olmuştur.Beraberinde olumlu etkilerin yanında çevre kirliliği yoğun göç,gecekondulaşma gibi olumsuz etkiler doğurmuştur.<br />
<br />
SORU-2-Kentleşme ve kentlileşme kavramlarından ne anlıyorsunuz.<br />
<br />
<br />
<br />
Kentleşme :Bir bölgenin kendi içindeki kazanımlarından dolayı diğer bölgelere oranla tercih edilmesi ve bunun o bölgede meydana getirdiği gelişmişlik hizmetleri olarak yorumlanabilir.<br />
<br />
<br />
<br />
Kentlileşme:Kentleşen bölgede yaşayan insanların sosyal ve ekonomik yaşantılarında meydana gelen değişimlerdir.Giyim tarzından yaşam koşullarına kadar ,eğitim sağlık,sosyal anlamda gelişmişliğe ayak uydurmasıdır.<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-3-Yoğun göç hareketlerinin nedenleri hakkında neler söyleyebilirsiniz?<br />
<br />
<br />
<br />
Geçmişten günümüze göçün sebepleri bir bölgede uygun yaşam koşullarının bulunması,iş imkanları,sanayileşme,ulaşım olanakları,tarım,su kaynakları ,yer altı zenginliklerinin fazla olması,turizm gibi sebeblere dayandırılabilir.<br />
<br />
<br />
<br />
Şehirleşme tarihsel gelişim açısından çağlara göre değişik özelliler sergilemiştir.Ön bilgilerinizden yararlanarak tablodaki boşlukları doldurunuz.<br />
<br />
<br />
<br />
DÖNEM<br />
<br />
Şehirleşmenin gelişimi<br />
<br />
Şehirleşmede etkili olan faktörler<br />
<br />
Orta Çağ<br />
<br />
Orta çağda özellikle dini yönden şehirleşme ön plan çıkıyor.Yine bu dönemde verimli tarım arazileri üzerinde yer alan ve ulaşım bakımından elverişli alanlarda şehirleşme ön plan çıkıyor.Liman özelliği gösteren ticaretin geliştiği merkezler,Siyasi ve askeri merkezler ve dini mabetlerin bulunduğu alanlar gelişme göstermiştir.<br />
<br />
Ticaret,ulaşım,dini merkezler,Liman özelliği,Verimli araziler<br />
<br />
Günümüz<br />
<br />
Günümüz şehirlerinde sanayi faaliyetleri,ulaşımın elverişli olduğu alanlar,Pazar özelliği gösteren nüfusun kalabalık olduğu bölgeler,turizm,eğitim ve kültürel özellikleri olan merkezler de kurulmuştur.<br />
<br />
Sanayi,ticaret,ulaşım,turizm,eğitim ve kültürel faaliyetlerin gelişmiş olması<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
12.SINIF DERS ETKİNLİKLERİ (SAYFA 41) COĞRAFYA 12 SAYFA 41 ETKİNLİK ÇALIŞMALARI<br />
<br />
<br />
<br />
Çeşitli ülkeler ait nüfus ve kentleşme oranlarının gösterildiği tablodan ve ön bilgilerinizden yararlanarak aşağıdaki soruları cevaplayınız…<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
ÜLKELER<br />
<br />
Toplam Nüfus (Milyon)<br />
<br />
Yıllık Nüfus Artış Hızı(%)<br />
<br />
Tahmini Artış Oranı (%)<br />
<br />
1980<br />
<br />
1998<br />
<br />
2006<br />
<br />
2015 Tahmini<br />
<br />
1980-1998<br />
<br />
1998-2006<br />
<br />
2015<br />
<br />
İtalya<br />
<br />
56,4<br />
<br />
57,6<br />
<br />
58,1<br />
<br />
0,1<br />
<br />
-0,3<br />
<br />
<br />
<br />
ABD<br />
<br />
227,2<br />
<br />
270,3<br />
<br />
298,4<br />
<br />
1,0<br />
<br />
0,7<br />
<br />
<br />
<br />
Portekiz<br />
<br />
9,8<br />
<br />
10,0<br />
<br />
10,6<br />
<br />
0,1<br />
<br />
-0,1<br />
<br />
<br />
<br />
Arjantin<br />
<br />
28,1<br />
<br />
36,1<br />
<br />
39,9<br />
<br />
1,4<br />
<br />
1,0<br />
<br />
<br />
<br />
Meksika<br />
<br />
67,6<br />
<br />
95,8<br />
<br />
107,4<br />
<br />
1,9<br />
<br />
1,4<br />
<br />
<br />
<br />
Türkiye<br />
<br />
44,5<br />
<br />
63,5<br />
<br />
70,4<br />
<br />
2,0<br />
<br />
1,2<br />
<br />
<br />
<br />
Dünya<br />
<br />
4.430,2<br />
<br />
5.896,6<br />
<br />
6.525,5<br />
<br />
1,6<br />
<br />
1,1<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-1-Ülkelerin nüfus artış oranlarını karşılaştırınız.<br />
<br />
<br />
<br />
Genel olarak tabloda baktığımız ülkelerde nüfus artış oranları azalmaktadır.Ancak nüfus artışı devam etmektedir.Nüfus yine artmış ancak artış oranında azalmalar olmuştur.İtalya ABD ve Portekiz gelişmiş ülke özelliği gösterdiği için bu ülkelerdeki artış oranı daha düşüktür.Çünkü bu ülkeler gelişmiş ülke özelliği gösterdiğinden doğum oranları iyice azalmıştır.Yine bu ülkelerde eğitim seviyesinin yüksek olması kadının iş hayatındaki rolünün fazla olması doğum oranlarını etkilemiş ve azaltmıştır.Gelişmekte olan ülkeler Meksika,Türkiye ve Arjantin’de ise artış oranı biraz daha yüksektir.Bu ülkeler gelişmişlik yapılarını tam olarak oturtamadığı için eğitim seviyesi ve kadının iş hayatındaki yeri istenilen düzeyde olmadığı için doğum oranları daha yüksektir buda artış hızını tetikler.<br />
<br />
<br />
<br />
Artış hızının azalması çalışan üreten nüfusun azalmasına ,nüfusun yaşlanmasına ve ilerde iş gücü açığına yol açacak iş gücü değerli hale gelecek bu ülkeler dışardan göç alacak.Artış hızının fazla olduğu ülkeler ise nüfus olarak daha dinamik bir yapı kazanacak gelişmeye biraz daha müsayit bir yapı kazanacaktır.Bu gelişmişlikle bu ülkeler gelişmiş ülke özelliği kazanmaya yönelik değişimler gösterecektir.<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-2-1980-1998 yılları arasında nüfus artış hızının en fazla ve en az olduğu ülkeler hangileridir .Nedenlerini söyleyiniz.<br />
<br />
<br />
<br />
En fazla olduğu ülkeler için Türkiye ve Meksika sebebi doğum oranlarının yüksek olması sağlık hizmetlerinin gelişmesine yönelik çocuk ölümlerinin azalması,yaşam süresinin uzaması gösterilebilir.<br />
<br />
<br />
<br />
En az olduğu ülkeler için Portekiz ve İtalya nedeni mevcut yaşam standartlarından dolayı eğitim oranının yüksek olması doğum oranlarının az olması gösterilebilir.<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-3-Gelişmiş ülkelerde nüfus artış hızı azalmaya devam edecek hatta nüfus azalacak nüfus dinamik özelliğini yavaş yavaş kaybedecek ileride ciddi iş gücü problemleri ortaya çıkacak.<br />
<br />
Gelişmekte olan ülkelerde nüfus artışı devam edecek ancak artış hızı eskisi kadar yüksek olmayacak gelişme seviyesi yakalandıkça gelişmiş ülke yapısı kazanacak.<br />
<br />
<br />
<br />
Genel olarak dünya nüfusu için üreten nüfusun azalmasına nüfusun yaşlanmasına sebeb olacaktır.<br />
<br />
<br />
<br />
12.SINIF DERS ETKİNLİKLERİ (SAYFA 42-43-44) COĞRAFYA 12 SAYFA 42-43-44 ETKİNLİK ÇALIŞMALARI<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-1- Gebze’nin yoğun göç almasına neden olan unsurlar nelerdir açıklayınız.<br />
<br />
<br />
<br />
Gebze nüfusun büyük kısmı daha çok kırsal alanda yaşamakta idi .Gebze’de özellikle otoyol yapımından sonra bu yol çevresinde kurulan sanayi tesisleri ve sanayi bölgeleri kurulmuş mevcut kırsal kesimdeki işsizlik ,tarımda makineleşme gibi sorunlarda tetikleyerek bölgeye yoğun bir göç dalgasına sebeb olmuştur.<br />
<br />
SORU-2-Gebze deki hızlı kentleşmenin neden olduğu sosyoekonomik sorunlar nelerdir.<br />
<br />
<br />
<br />
Bölgedeki hızlı nüfus artışı sanayileşmenin önüne geçmesiyle birlikte bölgede işsizlik problemi artmış beraberindeki nüfus fazlalığı asayiş,eğitim,sağlık, alt yapı sorunlarını tetiklemiş,ev ihtiyacının artması ve sanayileşme verimli toprakların ve orman arazilerinin yerleşime açılmasına sebeb olmuş alt yapısı olmayan gecekondu yerleşmesini arttırmıştır.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-3-Gebze’nin coğrafi konumu sanayinin gelişmesini nasıl etkilemiştir.<br />
<br />
<br />
<br />
Kara deniz ve demir yollarının kesiştiği önemli bir noktada olması ,otoyol geçmesi ,İstanbul’a yakın olması bölge sanayisinin gelişmesinde en önemli etkenlerdir.<br />
<br />
<br />
<br />
LİSE 4 SINIF SAYFA 43 ETKİNLİK ÇALIŞMASI<br />
<br />
<br />
<br />
Yukarıda Duba ‘inin 1991 ve 2006 yıllarına ait fotoğrafları yer almaktadır.<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-1-Fotoğraflar arasında ne gibi farklılıklar görülmektedir?<br />
<br />
<br />
<br />
Dubai’nin tamamen çehresi değişmiş hızlı bir kentleşme modern bir görüntü ortaya çıkmıştır.Şehirleşme tüm modern yüzünün bizlere göstermektedir.<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-2-Kentleşmenin bu kadar hızlı olmasında hangi faktörler etkili olmuştur.?<br />
<br />
<br />
<br />
Birleşik Arap Emirlikleri’ni oluşturan yedi emirlikten biri olan Dubai, petrol gelirleriyle başlattığı ticari hamleyi her alanda cazibe merkezi olarak tamamladı.<br />
<br />
<br />
<br />
Şeyhi El Maktum’un çılgın projeleriyle Dubai yeryüzündeki cennet olarak adlandırılmaya başlandı. Dubai tüm dünyanın dikkatini görkemli turizm yatırımlarıyla çekti. Bunu vergisiz ticaret uygulamasıyla dünyanın önde gelen firmalarının yatırımları izledi.<br />
<br />
Milyonlarca turistle birlikte bunların ihtiyaç duyacağı her türlü mal ve hizmet dev alışveriş merkezleri ile Dubai’ye akın etti. Sonuçta burası hem turizmin hem de alışveriş merkezlerinin gözde buluşma noktası oldu. Dünyanın hemen her markasının birkaç mağazasının bulunduğu, yüzölçümleri binlerce metrekareyi bulan dev alışveriş merkezleri Dubai’ye daha çok turistin gelmesini sağlayarak ülkeyi rakip tanımayan bir cazibe merkezi yaptı.<br />
<br />
Birleşik Arap Emirlikleri’nin gözbebeği Dubai, zenginlik fışkıran görkemiyle tüm dünyayı büyülüyor. Bir zamanlar sadece 7 yıldızlı yelken oteli Burj El Arab ile tanınan Dubai, sayısı giderek artan birbirinden çılgın projelerle de tanınır oldu. Özellikle üst gelir grubuna yönelik bir turizm cenneti olan Dubai, yatırımcılara sunduğu vergisiz ticaret imkanı ile de dünyanın en büyük firmalarının gözdesi oldu.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
LİSE 4 SAYFA 44 ETKİNLİK ÇALIŞMASI<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Kitabınızdaki metni okuyarak aşağıdaki soruları cevaplayınız?<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-1-Bombay’ın dünyanın en kalabalık şehirlerinden biri olmasında hangi faktörler etkilidir.<br />
<br />
<br />
<br />
Ülkenin diğer kentlerine oranla yaşam standartlarının yüksek olması ,ülkenin en önemli ticaret,finans kültür ve eğlence merkezi olması etkili olmuştur.<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-2-Bombay’ın ülke ekonomisine etkisini açıklayınız.<br />
<br />
<br />
<br />
Kitabınızda Bombay ile ilgili yazının son paragrafında bu sorunun cevabı mevcut…<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-3-Dünyada Bombay’a benzer özellikler gösteren şehirlere örnek veriniz.<br />
<br />
<br />
<br />
(Mexico city) Meksika ,Delhi(Hindistan) Gelişmekte olan ülkelerin milyonluk şehirleri örnek verilebilir<br />
<br />
<br />
<br />
12.SINIF DERS ETKİNLİKLERİ (SAYFA 49) COĞRAFYA 12 SAYFA 49 ETKİNLİK ÇALIŞMASI<br />
<br />
<br />
<br />
Aşağıdaki tabloda dünya nüfusunun yıllara kıtalara göre dağılımı verilmiştir.Aşağıdaki soruları tabloya ve ön bilgilerinize göre yorumlayınız…<br />
<br />
<br />
<br />
Kıtalar<br />
<br />
Yıllar<br />
<br />
Afrika<br />
<br />
Asya<br />
<br />
Avrupa<br />
<br />
G.Amerika<br />
<br />
K.Amerika<br />
<br />
Dünya<br />
<br />
Nüfus (Milyon)<br />
<br />
1950<br />
<br />
218<br />
<br />
1340<br />
<br />
572<br />
<br />
164<br />
<br />
16<br />
<br />
2510<br />
<br />
1990<br />
<br />
639<br />
<br />
3203<br />
<br />
790<br />
<br />
446<br />
<br />
277<br />
<br />
5280<br />
<br />
2015<br />
<br />
1256<br />
<br />
4481<br />
<br />
812<br />
<br />
639<br />
<br />
320<br />
<br />
7560<br />
<br />
2050<br />
<br />
2197<br />
<br />
5887<br />
<br />
894<br />
<br />
820<br />
<br />
330<br />
<br />
10129<br />
<br />
SORU-1-1950-1990 yılları arasında hangi kıtalarda nüfus daha fazladır.<br />
<br />
<br />
<br />
Asya ve Avrupa kıtalarında fazladır…<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-2-2015-2050 yılları arasında en fazla nüfus artışı hangi kıtalarda olacaktır.Nedenlerini söyleyiniz.<br />
<br />
<br />
<br />
Asya ve Afrika kıtalarında olacaktır.Bu kıtalarda önlenemez bir doğum artışı söz konusudur.Sağlık hizmetlerinin iyileşmesi de bebek ölümlerini azaltacak insan ömrünü uzatacaktır.<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-3-Tabloda 1950-2050 yılları arasında nüfus artış hızının azaldığı kıtalar hangisidir.Nedenlerini tartışınız.<br />
<br />
<br />
<br />
Avrupa ve Kuzey Amerika kıtalarında azalma görülecektir.Bu ülkeler gelişmişlikle bağlantılı olarak doğum oranları düşüktür.Nüfusuna dinamizm kazandıramamıştır.Yaşam standartlarının yüksek olması eğitim seviyesinin iyi olması kadının iş hayatında rolünün fazla olması doğum oranlarını azaltıcı rol oynar…<br />
<br />
<br />
<br />
12.SINIF DERS ETKİNLİKLERİ (SAYFA 50) COĞRAFYA 12 SAYFA 50 ETKİNLİK ÇALIŞMASI<br />
<br />
<br />
<br />
Aşağıdaki tabloda bazı şehirlerin 1975-2000 yılları nüfusları ile 2015 yılındaki tahmini nüfus miktarları verilmiştir. Bu tabloyu inceleyerek<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-1-Tablodaki şehirlerin gelecekteki tahmini nüfus miktarlarını, artış oranlarını da dikkate alarak yazınız.<br />
<br />
<br />
<br />
Nüfus miktarı(milyon)<br />
<br />
Artış oranları(%)<br />
<br />
Gerçekleşen<br />
<br />
Tahmini<br />
<br />
Gerçekleşen<br />
<br />
Tahmini<br />
<br />
1975<br />
<br />
2000<br />
<br />
2015<br />
<br />
1975-2000<br />
<br />
2000-2007<br />
<br />
2015-2030<br />
<br />
Nüfus Miktarı<br />
<br />
Artış oranı<br />
<br />
Tokyo<br />
<br />
19.8<br />
<br />
26.4<br />
<br />
27.2<br />
<br />
1.16<br />
<br />
0.19<br />
<br />
27,37<br />
<br />
%0,1<br />
<br />
Mexsiko City<br />
<br />
10.7<br />
<br />
18.1<br />
<br />
20.4<br />
<br />
2.10<br />
<br />
0.82<br />
<br />
21,3<br />
<br />
%0,8<br />
<br />
New York<br />
<br />
15.9<br />
<br />
16.7<br />
<br />
17.9<br />
<br />
0.21<br />
<br />
0.47<br />
<br />
20<br />
<br />
%0,5<br />
<br />
Kalküta<br />
<br />
7.9<br />
<br />
13.1<br />
<br />
16.7<br />
<br />
2.02<br />
<br />
1.66<br />
<br />
19,4<br />
<br />
%1,5<br />
<br />
Karaşi<br />
<br />
4.0<br />
<br />
10.0<br />
<br />
16.2<br />
<br />
3.69<br />
<br />
3.19<br />
<br />
21<br />
<br />
%3<br />
<br />
Şanghay<br />
<br />
11.4<br />
<br />
12.9<br />
<br />
13.6<br />
<br />
0.48<br />
<br />
0.36<br />
<br />
14<br />
<br />
%0,3<br />
<br />
Buones Aires<br />
<br />
9.11<br />
<br />
12.0<br />
<br />
13.2<br />
<br />
1.10<br />
<br />
0.61<br />
<br />
13,7<br />
<br />
%0,5<br />
<br />
<br />
<br />
Artış oranları ve nüfus bilgileri tahmini olarak verilmiştir.Verilen bilgiler matematik öğretmeni arkadaş tarafından hesaplanmıştır.Rakamlarda çeşitli farklılıklar çıkabilir.<br />
<br />
SORU-2-Tabloda nüfusları artan, azalan ve değişmeyen şehirleri söyleyiniz.<br />
<br />
Tablodaki ülkelerin nüfusları artmaya devam ediyor ancak artış oranlarında azalma vardır.Bu azalma Tokyo ve New York fazla en az değişen Şangay artış en fazla Karaşi olarak belirtilebilir...<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-3-Tabloda nüfusu en fazla ve en az artan ülkeleri belirleyerek bunun nedenlerini tartışınız.<br />
<br />
<br />
<br />
Alt taraftaki pano değerlendirildiğinde çünkü ülke olarak sorulmuş Norveç ve Çin nüfusu en az artan ülkelerdir. Norveç’in gelişmiş ve sanayileşmiş bir ülke olmasıeğitim seviyesinin yüksek olması yaşam tarzı ve bu nedenle doğum oranlarının az olması; Çin’de uygulanan<br />
<br />
katı nüfus politikaları ve Çin’de ki hızlı sanayileşme ve kentleşme süreci bu durumun<br />
<br />
nedenidir. Brezilya ve Moğolistan nüfusu en fazla artan ülkelerdir. Bu ülkelerin<br />
<br />
gelişmemiş ülkeler olması nedeniyle doğum oranlarının yüksek olması ve bu<br />
<br />
ülkelerde ortalama yaşam süresinin giderek uzamasıdır.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
ÜLKELER<br />
<br />
Nüfus miktarı (1000)<br />
<br />
2000<br />
<br />
2005<br />
<br />
2010<br />
<br />
2015<br />
<br />
2020<br />
<br />
2025<br />
<br />
2030<br />
<br />
Çin<br />
<br />
1.262.646<br />
<br />
1.307.812<br />
<br />
1.348.853<br />
<br />
1.389.528<br />
<br />
1.430.000<br />
<br />
1.480.000<br />
<br />
1.520.000<br />
<br />
Moğalistan<br />
<br />
2398<br />
<br />
2554<br />
<br />
2726<br />
<br />
2911<br />
<br />
3100<br />
<br />
3270<br />
<br />
3440<br />
<br />
Brezilya<br />
<br />
177.101<br />
<br />
186.141<br />
<br />
190.988<br />
<br />
210.256<br />
<br />
225.256<br />
<br />
240.256<br />
<br />
250.256<br />
<br />
Norveç<br />
<br />
4491<br />
<br />
4603<br />
<br />
<br />
<br />
12.SINIF DERS ETKİNLİKLERİ (SAYFA 53) COĞRAFYA 12 SAYFA 53 ETKİNLİK ÇALIŞMASI<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Aşağıdaki tabloları inceleyerek ve ön bilgilerinizden yararlanarak sorulan<br />
<br />
cevaplayınız.<br />
<br />
<br />
<br />
Afrika<br />
<br />
Asya<br />
<br />
Avrupa<br />
<br />
G.Amerika<br />
<br />
K.Amerika<br />
<br />
Dünya<br />
<br />
Yıllık Toplam Milli Gelir(Dolar)<br />
<br />
1950<br />
<br />
102<br />
<br />
468<br />
<br />
1719<br />
<br />
184<br />
<br />
1722<br />
<br />
4195<br />
<br />
1990<br />
<br />
412<br />
<br />
4571<br />
<br />
8143<br />
<br />
1145<br />
<br />
6031<br />
<br />
20964<br />
<br />
2015<br />
<br />
1009<br />
<br />
12562<br />
<br />
15063<br />
<br />
2431<br />
<br />
13075<br />
<br />
45140<br />
<br />
2050<br />
<br />
4300<br />
<br />
37658<br />
<br />
27274<br />
<br />
6905<br />
<br />
21625<br />
<br />
95954<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Afrika<br />
<br />
Asya<br />
<br />
Avrupa<br />
<br />
G.Amerika<br />
<br />
K.Amerika<br />
<br />
Dünya<br />
<br />
Yıllık Toplam Milli Gelir(Dolar)<br />
<br />
1950<br />
<br />
468<br />
<br />
1358<br />
<br />
3004<br />
<br />
1124<br />
<br />
10376<br />
<br />
1671<br />
<br />
1990<br />
<br />
646<br />
<br />
3416<br />
<br />
10309<br />
<br />
2569<br />
<br />
21809<br />
<br />
3971<br />
<br />
2015<br />
<br />
803<br />
<br />
6767<br />
<br />
17465<br />
<br />
3804<br />
<br />
40830<br />
<br />
5971<br />
<br />
2050<br />
<br />
1954<br />
<br />
15456<br />
<br />
30518<br />
<br />
8425<br />
<br />
65530<br />
<br />
9473<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-1-Verilen yıllar aralığında millî gelirin en fazla ve en az arttığı kıtayı<br />
<br />
tespit ederek nedenlerini sınıfta tartışınız.<br />
<br />
<br />
<br />
Artış oranlarına bakıldığı zaman yıllık toplam milli gelir Asya Kıtasında en fazla artış göstermiştir.Özellikle Ortadoğu ve Güney Doğu Asya bu artış oranında ön planda rol oynar.Asya kıtasındaki sanayi ve teknolojik tesislerin getirileri, tarım, ticaret<br />
<br />
ve diğer sektörlerdeki kazançlarını arttırması yine enerji kaynakları olarak önemli bir petrol bölgesine sahip olması bu gelişimde etkilidir.<br />
<br />
<br />
<br />
En az arttığı kıta Afrika kıtasıdır.Bu Afrika kıtasındaki ülkelerin gelişmişlikten ziyade hala iç karışıklıklarla uğraşması yeterli yatırımları yapamamaları öz kaynaklarına sahip çıkamamaları ile bağlantılıdır.<br />
<br />
Bu durumun nedeni Afrika kıtasındaki ülkelerin bilimsel ve teknolojik<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-2-Verilen yıllar aralığında kişi başına düşen yıllık gelirin en fazla ve en az<br />
<br />
arttığı kıtayı tespit ederek nedenlerini sınıfta tartışınız.<br />
<br />
<br />
<br />
Kişi başına düşen milli gelir artışı incelendiğinde fazla artış Kuzey Amerika kıtasındadır. Bu durumun nedeni Kuzey Amerika kıtasındaki ülkelerin bilim ve teknolojide ileri gitmesi,Küresel piyasada daha çok para eden sektörlerin bu bölgelerde ağırlık kazanması kazançlarının büyük kısmını teknolojik ürünlerden sağlaması etkili olmuştur.Nüfus miktarı bakımından avantajlı özellikleri vardır.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Yine rakamlar en az artış için bizi Afrika kıtasına götürür.Nüfus miktarı kişi başına düşen milli geliri etkiler Afrika yeteri kadar ekonomik faaliyetleri olmamakla beraber nüfus artış hızı fazla olan bir kıtadır bu iki etken birleşmesi kişi başına düşen milli geliri bu kıtada en alt seviyelere çeker.<br />
<br />
<br />
<br />
12.SINIF DERS ETKİNLİKLERİ (SAYFA 54-55 ÖLÇME-DEĞERLENDİRME) COĞRAFYA 12 SAYFA 54-55ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME SORULARI<br />
<br />
<br />
<br />
Aşağıdaki soruları cevaplayınız?<br />
<br />
SORU-1-1950 den sonra dünya nüfusunun hızla artmasının sebebleri nelerdir.<br />
<br />
1945 2. dünya savaşından sonra ülkelerin nüfus artırıcı politika uygulamaları bu yıllardan sonra tıp sağlık alanındaki gelişmelerin çocuk ölüm oranlarını düşürmesi,mevcut teknolojik gelişmelerin sağlamış olduğu yaşam standartlarının yükselmesi,ulaşımda meydana gelen gelişmeler,insanların daha az yıpranmasına sebeb olarak yaşam sürelerinin uzamasına sebeb olmuştur.<br />
<br />
SORU-2-2015 yılından sonra nüfus artış hızı aynı şekilde devam ederse ne gibi sorunlar yaşayabiliriz.<br />
<br />
<br />
<br />
Dünya nüfus artışı bölgeler arası farklılıklar göstermektedir.Gelişen ülkelerin bulunduğu alanlarda bu artış yavaşlayarak devam edecek ancak nüfus artış hızı çok düşük olacak.Bunun sonunda bu bölgelerde nüfus yaşlanacak ,bağımlı nüfus oranı üreten aktif nüfus ve devlet yatırımları için ciddi bir sorun oluşturacaktır.Geri kalmış ve gelişmekte olan ülkelerde artış oranının bu şekilde devam etmesi bu ülkeler için olumlu yönlerin yanında çeşitli olumsuzlara yol açacaktır.Doğal kaynak tüketimi artacak,mevcut dünya ile ilgili doğal alanların sınırlar daralacak,işsizlik ortaya çıkacak nüfusun çok olması sosyal ve ekonomik sorunları beraberinde getirecektir.Olumlu olarak bu ülkeler de işgücü sıkıntısı olmayacak işci ücretleri düşecek devlet yatırımlarını destekleyecek atılımcı dinamik bir nüfusa sahip olacaktır.Bu ülkelerde yeni fikirler yeni iş kolları kurulacak rekabet artacaktır şeklinde yorumlayabiliriz.<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-3-1950-2000 yılları arasında şehirleşme sonucu ortaya çıkan sorunları önlemek için 2010 -2050 yılları arasında ne gibi önlemler alınabilr.?<br />
<br />
<br />
<br />
Şehirleşme faaliyetleri daha planlı programlı gerçekleştirilmeli bu faaliyetler esnasında doğal alan ,su kaynakları,yeşil alanlar korunmalı sanayileşme için çevre kirliliğini önleyici daha katı yaptırımlar uygulanmalı.Eğitim hizmetleri ön plana çıkmalı sosyal yapı içerisinde köy ve şehir kültürüne geçiş konularında halkı eğitici projeler uygulanmalı,Köy ve kır hayatı desteklenmeli köyden kente göçün önüne geçilmeli,küresel ısınmaya yönelik daha ciddi tedbirler alınmalı,ortaya çıkacak enerji ihtiyacı için yenilenebilir doğa dostu enerji kaynaklarının kullanımına önem verilmelidir.<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-4-1950 ‘li yıllarda başlayarak günümüze kadar devam eden göç olgusu nun yarattığı sorunları olumlu hale getirmek için ne gibi önlemler alınmalıdır.?<br />
<br />
<br />
<br />
Yoğun nüfus artışından kaynaklı sorunlar için köy hayatı desteklenmeli köyden kente göçü engelleyici projeler geliştirilmeli.Şehirdeki eğitim sağlık hizmetleri kadar olmasa da tatmin edici derecede sağlık altyapı hizmetleri kırsal kesimlere de götürülmeli.Eğitimin önemi tekrar gözden geçirilerek arttırılmalı,şehir yerleşmelerinde daha yaptırımcı gecekondulaşmayı engelleyici tedbirler alınmalı.Şehir kullanım alanları daha planlı ve programlı kullanılmalı,yeşil alanların korunmasında daha fazla önem verilmeli sanayi tesisleri belirli bölgelere aktarılmalı şehir dışlarına taşınmalı ve atıkları için ciddi önlemler alınmalı şeklinde belirtilebilir bu projeler arttırılabilir.<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-5-Ruhr Bölgesi’nin Almanya’nın en önemli madencilik ve sanayi bölgesi olmasının başlıca nedenleri nelerdir.<br />
<br />
<br />
<br />
Bölgede zengin taşkömürü yataklarının bulunması ve sanayi devrimi ile birlikte demir çelik üretiminde maden kömürünün kullanılması bu yönde sanayi tesisleri ve sanayi bölgeleri oluşması beraberindeki göç hareketleri sonucundaki şehirleşme faaliyetleri bölgeyi günümüzdeki konumuna getirmiştir.<br />
<br />
Aşağıdaki çoktan seçme soruları cevaplayınız.<br />
<br />
1-Cevap A şıkkı Madenciliğin gelişmesi<br />
<br />
2-Cevap D şıkkı İklim Şartları<br />
<br />
3-Cevap A şıkkı Sanayi<br />
<br />
4-Cevap C şıkkı Ruhr Havzası<br />
<br />
5-Cevap A şıkkı Şangay<br />
<br />
6-Cevap D şıkkı Türkiye<br />
<br />
7-Cevap D şıkkı Teknoloji<br />
<br />
8-Cevap A şıkkı Batı Avrupa<br />
<br />
9-Cevap B şıkkı Madencilik<br />
<br />
10-Cevap A şıkkı<br />
<br />
<br />
<br />
Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerleri uygun ifadelerle tamamlayınız.<br />
<br />
1-Ruhr<br />
<br />
2-18. yüzyılda İngiltere’de başlamıştır.19.yüzyıl ortalarına kadar sürmüştür.<br />
<br />
3-Uluslar arası ticaret<br />
<br />
<br />
<br />
Aşağıdaki ifadelerden doğru olanların başına D yanlış olanların başına Y harfini yazınız.<br />
<br />
<br />
<br />
1- Y<br />
<br />
2- D<br />
<br />
3- Y<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
10 SORU İLE İLGİLİ DÜZELTME İÇİN TEŞEKKÜR EDERİZ.Bölge ciddi taşkömürü yataklarından oluşur demir cevheri çevre bölgelerden getirilir demir çıkartılan ana noktalar fransa isveç ukrayna,ural dağları dolaylarıdır.Yani bölgede metalürji gelişmesi bu bölgedeki taşkömürü yataklarından kaynaklıdır.<br />
<br />
<br />
<br />
12.SINIF DERS ETKİNLİKLERİ (SAYFA 62-63) COĞRAFYA 12 SAYFA 62-63 ETKİNLİK ÇALIŞMASI<br />
<br />
<br />
<br />
12. SINIFLAR SAYFA 62 ETKİNLİK ÇALIŞMASI<br />
<br />
<br />
<br />
Aşağıdaki haritada coğrafi bölge ve bölümlerimiz gösterilerek bazı bölge sınırlarının belirlenmesinde dikkate alınan kriterler verilmiştir.<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-1-Ön bilgilerinizden faydalanarak diğer bölgelerin ayırımında hangi özelliklerin etkili olduğunu uygun kutucuklara yazınız…<br />
<br />
Marmara Bölgesi sınırlarının belirlenmesinde dikkate alınan kriterler:<br />
<br />
vOrtalama yükseltisinin az olması<br />
<br />
vOva ve platoların geniş yer kaplaması,<br />
<br />
vİklim çeşitliliğinin görülmesi<br />
<br />
vSanayi, ticaret ve ulaşımın çok gelişmiş olması,<br />
<br />
vNüfusun ve nüfus yoğunluğunu fazla olması<br />
<br />
vGeçiş bölgesi olması<br />
<br />
<br />
<br />
Ege Bölgesi sınırlarının belirlenmesinde dikkate alınan kriterler:<br />
<br />
vDağların kıyıya dik olarak uzanması ve aralarında çöküntü ovalarının yer alması<br />
<br />
vDeniz etkisinin iç kesimlere doğru sokulabilmesi<br />
<br />
vKıyıların çok girintili çıkıntılı olması<br />
<br />
vNüfusun kıyı kesiminde yoğunlaşması<br />
<br />
vHorst ve graben sisteminin yaygın olması<br />
<br />
vKıyıda Akdeniz iklimi, iç kesimlerde karasal iklimin görülmesi<br />
<br />
vEge ovalarının verimli olması nedeniyle bu ovalarda tarım ürünü çeşitliliğinin fazla olması<br />
<br />
<br />
<br />
İç Anadolu Bölgesi sınırlarının belirlenmesinde dikkate alınan kriterler:<br />
<br />
vEtrafının yüksek dağlarla çevrili olması<br />
<br />
vYıllık yağış miktarının düşük olması<br />
<br />
vOva ve platoların geniş yer kaplaması<br />
<br />
vKarasal iklimin etkili olması<br />
<br />
vBozkır bitki örtüsünün hâkim olması<br />
<br />
vBuğday, arpa ve şekerpancarı tarımının ön planda olması<br />
<br />
vKüçükbaş hayvancılığın yaygın olması<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Akdeniz Bölgesi sınırlarının belirlenmesinde dikkate alınan kriterler:<br />
<br />
vDağların kıyıya paralel uzanması<br />
<br />
vDağların kıyıya çok yakın bir yerden başladığı için kıyı ovalarının dar olması,<br />
<br />
vAkdeniz ikliminin ve maki bitki örtüsünün hâkim olması,<br />
<br />
vÖzellikle deniz turizm faaliyetlerinin çok gelişmesi<br />
<br />
vNüfusun, özellikle tarım, sanayi ve ticaretin geliştiği yörelerde toplanması,<br />
<br />
vKışların ılık geçmesi<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Karadeniz Bölgesi sınırlarının belirlenmesinde dikkate alınan kriterler:<br />
<br />
vKuzey Anadolu Dağlarının kıyıya paralel uzanması<br />
<br />
vDağların genel olarak kıyının hemen gerisinden yükselmesinden dolayı kıyı ovalarının dar olması<br />
<br />
vGür ormanların bulunması<br />
<br />
vKıyı şeridinde nüfusun yoğun olması ve kırsal alanda dağınık yerleşmenin görülmesi<br />
<br />
vKıyı kesimlerinde nemli, bol yağışlı ılıman iklimin hâkim olması<br />
<br />
<br />
<br />
Güneydoğu Anadolu Bölgesi sınırlarının belirlenmesinde dikkate alınan kriterler:<br />
<br />
vGüneydoğu Torosların güneyinde, ova ve platoların geniş yer kaplaması<br />
<br />
vOrta kesiminde Karacadağ volkanik dağının; doğu kesiminde ise Mardin Eşiği'nin yer alması<br />
<br />
vKarasal iklim özelliklerinin hâkim olması<br />
<br />
vYaz mevsiminin çok sıcak ve kurak geçmesi<br />
<br />
vBatı kesiminde Akdeniz ikliminin etkili olması<br />
<br />
vTürkiye'nin petrol üretim bölgesi olması<br />
<br />
<br />
<br />
Doğu Anadolu Bölgesi sınırlarının belirlenmesinde dikkate alınan kriterler:<br />
<br />
vTürkiye’nin ortalama yükseltisi en fazla olan bölgesi olması<br />
<br />
vUlaşım özelliklerinin yer şekillerinden ve iklimden çok etkilenmesi<br />
<br />
vYerleşmelerin dağlar arasında kalan ova ve platolarda olması<br />
<br />
vYükseklik ve denizden uzaklığa bağlı olarak karasal iklimin etkili olması,<br />
<br />
vNüfusun az ve yerleşmenin seyrek olması,<br />
<br />
vHayvancılığın en önemli ekonomik faaliyet olması,<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
SORU -2-Bölge içinde hangi farklılıklara bağlı olarak bölümlerin oluşturulduğunu söyleyiniz.<br />
<br />
<br />
<br />
Bölge içinde konum, yeryüzü şekilleri, iklim, bitki örtüsü), nüfus, yerleşme) ve tarım ve hayvancılık, sanayi ve madencilik, ticaret, turizm bakımından çevresinden ayrılan ve kendi içinde benzerlik gösteren bölgeden daha küçük alanların olması etkili olmuştur.<br />
<br />
<br />
<br />
12.SINIF DERS ETKİNLİKLERİ (SAYFA 94) COĞRAFYA 12 SAYFA 94 ETKİNLİK ÇALIŞMASI<br />
<br />
<br />
<br />
2.SINIF SAYFA 90 ve 92 ETKİNLİK ÇALIŞMALARI<br />
<br />
SORU-1-Günlük hayatımızda başka ülkelere ait ürünler varmı…<br />
<br />
Günlük hayatımızda evlerimizde kullandığımız ev eşyalarının bir kısmı yurt dışından ithal edilir özellikle elektronik eşyalar plazma tv,saat,çeşitli makineler ,bilgisayar örnek verilebilir.<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-2-Bundan ‘’25-30 yıl öncesine kadar yağışın bol olduğu yıllarda ihracatımız artıyor yağışın az olduğu yıllarda ihracatımız azalıyordu’’ diyen bir kişinin sözleri o dönemlerde Türkiye’nin ihraç ettiği ürünler hakkında nasıl bir fikir vermektedir.<br />
<br />
Yağış ifadesi tarımsal üretimle ilgili bir ifadedir,mevcut yağış şartları elverişli olduğu dönemlerde tarımsal üretimi olumlu etkiler tarımsal üretimin artması ihracatımızı arttırır.Tersi durumda tarımsal üretim azalır buda ihracatımızı azaltır.<br />
<br />
Türkiye ihracatının tarımsal ürünlere dayandığı fikrini bizlere verir.<br />
<br />
SAYFA 92 ETKİNLİK ÇALIŞMASI<br />
<br />
Kitabınızdaki tablo ve grafikler incelendiğinde ortaya çıkan sonuçlar…<br />
<br />
SORU-1-Yıllara göre ihracatta sektörel bazda nasıl bir değişim yaşanmıştır.Budeğişim ülkemizin gelişmişliği hakkında nasıl bir fikir verir.<br />
<br />
1963 yılında ağırlıklı olarak tarımsal ürünler ön plana çıkarken Türkiye tarım toplumu özelliği göstermektedir.Bu yıllardan itibaren ülkemizde başlayan sanayileşme hareketleri sonucunda tarımsal ürünlerdeki ihracat oranımız düşmüş sanayi ürünleri ihracatımızda artışlar gözlenmektedir.Bu bilgiler ülkemizin geri kalmış ülke özelliğinden yavaş yavaş gelişmekte olan ülke konumuna geçtiğinin bir göstergesidir.<br />
<br />
SORU-2-Ülkemizin ihracat gelirlerinin sektörlere dağılışı göz önüne alınırsa 2010 yılı için ne gibi değişimler olur.<br />
<br />
Çizimimizde mevcut değişim değerlerine bakıldığında sanayi ürünleri ihracatımızdan elde ettiğimiz gelir payı yine önde olacak maden ihracatı ülkemizdeki gelişime bağlı olarak biraz daha azalacak ancak işlenmiş maden ürünleri satacağımız için elde ettiğimiz gelir miktarında artma görülecektir.2007 şekline yakın bir şekil çizebilirsiniz…<br />
<br />
<br />
<br />
12.SINIF DERS ETKİNLİKLERİ (SAYFA 94) COĞRAFYA 12 SAYFA 94 ETKİNLİK ÇALIŞMASI<br />
<br />
<br />
<br />
12.SINIFLAR SAYFA 94 ETKİNLİK ÇALIŞMASI<br />
<br />
<br />
<br />
Kitabınızda verilen ithalat ihracatın ülkelere göre dağılım tablosundan faydalanarak aşağıdaki soruları cevaplandırınız…<br />
<br />
SORU-1-Ülkemiz ticaretinde hangi ülkeler ön plana çıkmaktadır.Bu duruma etki eden faktörler nelerdir.<br />
<br />
<br />
<br />
Almanya,Rusya Federasyonu,çin ön plandadır.<br />
<br />
<br />
<br />
Bu ilişkilerde ön plana çıkan etkenlerin başında Almanya’nın gelmesinde bu ülkeye 1960-1970 li yıllarda göndermiş olduğumuz Türk işçileri bunların sağlamış olduğu istihdam sahaları etkilerini Türkiye ile ticarette göstermektedir.Almanya2da çok sayıda Türk işçisi ve iş adamı bulunmaktadır.Bunların bağlantıları Türkiye ile Almanya arasında ticari faaliyetlerin gelişmesinde temel etkendir.<br />
<br />
<br />
<br />
Rusya ise Türkiye’nin enerji ihtiyacının karşılanmasında ön plana çıkan en önemli ülke konumundadır.Dikkat ederseniz sattıklarımız az ancak aldıklarımız ithalatımız çok fazladır burada temel etken Türkiye’nin enerji ihtiyaçlarının büyük bir kısmını bu ülkeden sağlaması gelmektedir.<br />
<br />
<br />
<br />
Çin ise dünya ekonomisinde büyüyen bir dev dir.Ucuz iş gücü ve sonrasında ucuz üretim hemen hemen her sektöre el atması Çin mallarının ülkemizde talep görmesine sebep olmaktadır.Bu etken ticari bağlantılarımızı geliştirmektedir.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-2-Türkiye’nin komşu ülkelerle ticaret ilişkilerinin zayıf olmasının da temel etken nedir.<br />
<br />
<br />
<br />
Temel etkenlerin başında komşularımız ile tarihi sorunlarımızın devam etmesi halledilemeyen tarihsel hesaplaşma günümüzde ticari faaliyetlerimizi kısıtlamaktadır.Örnek Yunanistan ile adalar ve Kıbrıs meselesi ,Ermenistan ile ermeni sorunu Suriye ile su problemi gibi konular verilebilir.<br />
<br />
<br />
<br />
12.SINIF DERS ETKİNLİKLERİ (SAYFA 95) COĞRAFYA 12 SAYFA 95 ETKİNLİK ÇALIŞMASI<br />
<br />
<br />
<br />
12.SINIF SAYFA 95 ÖLÇME DEĞERLENDİRME SORULARI<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-1-Ulaşım ağlarının ortaya çıkmasında hangi faktörler etkili olmuştur.<br />
<br />
Dünyada hızlı gelişim ,ekonomik faaliyetlerdeki çeşitlilik,teknolojik gelişmeler sonrası seri üretim,dünya üzerindeki ticari kültürel ekonomik ilişkileri hızlandırmış bu ilişkilerin aktif hala gelmesindeki en önemli rolü de ulaşım ağları oluşturmuştur.Mesafelerin gelişen teknolojik araçlar sayesinde kısalması insanların ürettiklerini başka bölgelere aktarmalarına imkan tanımış pazar payı büyümüş üretilen ürünlerin başka bölgelere aktarma düşüncesi beraberinde ulaşım ağlarının gelişmesini sağlamıştır.Ekonomik sebepler dışında kültürel sebepler de insanların bir yerden bir yere seyahat etme düşüncesi ,teknolojik araçlar ulaşım ağlarının gelişmesinde etkili olmuştur.<br />
<br />
SORU-2-Türkiye’nin ulaşım ağı içerisindeki yeri ve önemini söyleyiniz.<br />
<br />
Eski dünya karaları arasında doğal köprü özelliğine sahip olması ülkemizden tarih boyunca önemli yolların geçmesinde etkili olmuştur.Konum özelliklerinden dolayı Türkiye geçmişten günümüze kadar Avrupa ,Kafkasya,Orta Asya,Kuzey Afrika ve Orta Doğu’yu birleştiren kara ,demir,deniz ve hava yolu taşımacılığı ile enerji taşımacılığında Türkiye’yi son derece önemli bir noktaya yerleştirmiştir.Bu avantajlı konum Türkiye Ekonomik faaliyetlerine ciddi avantajlar sağlamakta ülke gelişimine ön ayak olmaktadır.<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-3-Ekonomik etkinliklerin gelişmesinde ulaşımın rolü nedir.<br />
<br />
Ekonomik faaliyetler üretim dağıtım tüketim üçgeni içerisinde gerçekleşir.Bu üçgen içerisinde kenarlardan birinde meydana gelecek aksama tüm ekonomik faaliyetleri olumsuz etkiler gelişmesini engeller.Üretilen malların gerek iç pazar gerekse başka pazarlara dağıtılmasında en önemli etken iyi bir ulaşım ağıdır.Ulaşım ağı gelişen noktalar ekonomik faaliyetlerin yoğunlaştığı ve beraberinde gelişme gösteren merkezler olmuştur.Ulaşım faaliyetleri bakımından kavşak noktasında olan ve çeşitlilik gösteren merkezler ekonomik faaliyetlerin yürütüldüğü önemli merkezler durumuna gelir bu özellik de o merkezin gelişmesinde en temel özelliklerden birini oluşturur.<br />
<br />
SORU-4-Yerleşmelerin konumu ile ulaşım sistemleri arasında nasıl bir ilişki vardır.<br />
<br />
Yerleşme yerleri uygun coğrafi koşullar dışında önemli ulaşım ağı noktalarının kavşak merkezlerine kurulur yada yerleşilen bölgeyi mevcut ekonomik faaliyetler ve ticaret yollarının bu noktadan geçmesi önemli bir merkez haline getirir.Yerleşme yeri olarak önemli kavşak bölgeler yada ticaret yolu üzerindeki güzergahlar yerleşme yeri olarak rantı yüksek bölgelerdir.Geçmişten günümüze önem taşıyan ticaret güzergahlarının çevre bölgeleri yerleşme yeri olarak tercih edilen noktalar olmuştur.<br />
<br />
<br />
<br />
Aşağıdaki çoktan seçmeli soruları cevaplandırınız.<br />
<br />
1-C Türkiye 2 de demir yolu ile her noktaya ulaşamamak karayolu gelişiminde önemli bir etkendir.<br />
<br />
2-C Antalya Türkiye için önemli bir turizm limanıdır.<br />
<br />
3-C Yapım giderleri<br />
<br />
4-E Trabzon’un iç kesimler ile bağlantısını sağlayan zigana geçidi önemli bir avantajtır.<br />
<br />
5-B İzmir limanı Türkiye’nin İstanbul’dan sonraki en önemli limanlarından biridir.<br />
<br />
6-E Türkiye’nin arazi yapısı demir yollarının gelişiminde engelleyici bir rol oynamaktadır bu etken kara yolunun gelişimini etkiler.<br />
<br />
<br />
<br />
12.SINIF DERS ETKİNLİKLERİ (SAYFA 99) COĞRAFYA 12 SAYFA 99 ETKİNLİK ÇALIŞMASI<br />
<br />
<br />
<br />
Kitabınızdaki haritada ülkemizi sembolize eden eserler gösterilmiştir.Her bölgeye ait tanıtıcı bir eseri tanıtınız.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Haritanın büyük hali için TIKLAYINIZ...<br />
<br />
<br />
<br />
Karadeniz Bölgesi için Safranbolu Evleri uygun bir eser olabilir.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
İç Anadolu Bölgesi için Nasrettin Hoca örnek verilebilir.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Akdeniz Bölgesi için Aspendos Tiyatrosu örnek verilebilir.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Doğu Anadolu Bölgesi için İshakpaşa Sarayı örnek verilebilir.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Güney Doğu Anadolu Bölgesi için Urfa Balıklı Göl örnek verilebilir.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Marmara Bölgesi için Ayasofya Müzesi örnek verilebilir.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Ege Bölgesi için Denizli Pamukkale örnek verilebilir.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Mevcut resimlere tıklayarakta konu ile ilgili sizleri bilgilendiren sitelere ulaşabilir sitemizdeki yerlerin dışındada kendiniz araştırma yapabilirsiniz.<br />
<br />
<br />
<br />
12.SINIF DERS ETKİNLİKLERİ (SAYFA 61 ) Haritaları inceleyerek ve ön bilgilerinizden yararlanarak aşağıdaki soruları cevaplandırınız.<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-1-Ülkemizin coğrafi bölgelere ayrılmasında ve bölge sınırlarının belirlenmesinde nelere dikkat edilmiştir?<br />
<br />
<br />
<br />
Ülkemiz bölgelere ayrılmasında ve sınırlarının belirlenmesinde Doğal ,beşeri,ekonomik özelliklerine bakılmıştır.<br />
<br />
<br />
<br />
Konum, Yeryüzü şekilleri, İklim, Bitki örtüsü, Nüfus, Yerleşme ve Tarım ve hayvancılık, Sanayi ve madencilik, Ticaret, Turizm etkili olmuştur.<br />
<br />
SORU-2-Bölgelere isim verilirken bölgelerin hangi özellikleri dikkate alınmıştır?<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Bölgelerin coğrafi konum özellikleri etkili olmuştur.<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-3-Aşağıda verilen Türkiye Fiziki Haritası ile Coğrafi Bölgeler Haritası'nı karşılaştırdığınızda hangi özellikler dikkatinizi çekmektedir?<br />
<br />
<br />
<br />
Karadeniz ve Akdeniz bölgelerinin oluşturulmasında kıyıya paralel uzanan dağ sıraları ön plana çıkar.<br />
<br />
<br />
<br />
Marmara bölgesinde ise yükselti özelliklerine bakılırsa yeşil renk ile son derece sade yükseltisi az bir bölge olarak karşımıza çıkar.<br />
<br />
<br />
<br />
Ege bölgesinde ise kıyıya dik uzanan dağlar ve bu dağların arasında çöküntü ovaları grabenler yer almaktadır.Kıyı özellikleri doğal liman ve koy körfezlerin fazlalığı…<br />
<br />
<br />
<br />
İç Anadolu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde ova ve platolar geniş yer kaplamakta ve bu bölgelerimiz harita da sarı renk ile ayırt edilebilmektedir.İç Anadolu bölgesinin dağlar arasında kalan bir çanak özelliği göstermesi.<br />
<br />
<br />
<br />
Doğu Anadolu bölgesinde yükselti fazla hakim renk kahverengi olarak haritada seçilir bir özellik taşır.<br />
<br />
<br />
<br />
Fiziki haritalardaki yer şekilleri ve renklendirme özellikleri ile bölgeler haritasındaki bölünmeler arasında benzerlikler bulunmaktadır.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
12.SINIF DERS ETKİNLİKLERİ (SAYFA 103) COĞRAFYA 12 SAYFA 103 ETKİNLİK ÇALIŞMASI<br />
<br />
<br />
<br />
12.SINIF SAYFA 103 ETKİNLİK ÇALIŞMASI<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
YILLAR<br />
<br />
TOPLAM TURİST SAYISI<br />
<br />
TURİZM GELİRİ(Milyon &)<br />
<br />
1997<br />
<br />
9.738.000<br />
<br />
8.800<br />
<br />
1999<br />
<br />
7.487.385<br />
<br />
5.203<br />
<br />
2000<br />
<br />
10.428.153<br />
<br />
7.636<br />
<br />
2001<br />
<br />
11.619.909<br />
<br />
10.067<br />
<br />
2003<br />
<br />
13.956.405<br />
<br />
13.203<br />
<br />
2005<br />
<br />
21.124.886<br />
<br />
18.153<br />
<br />
2007<br />
<br />
23.312.657<br />
<br />
18.153<br />
<br />
SORU-1-Yıllara göre Türkiye’nin turizm gelirlerinde nasıl bir değişme olmuştur.<br />
<br />
<br />
<br />
Tablo incelendiğinde genel hatları ile 1997 yılına oranla 1999 ve 2000 li yıllarda azalma görülmekle beraber sonraki dönemlerde turizm gelirlerinde gelen turist sayısı doğrultusunda ve ülkemizdeki mevcut turizm yatırımları sonucunda artışlar gözlenmektedir.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-2-1999 yılında,önceki yıllara oranla gelirin azalmasının nedenleri neler olabilir.<br />
<br />
<br />
<br />
1999 yılında düşüşün temel sebebi ülkemizde meydana gelen Marmara depremidir.Yaşanmış olan bu doğal afet ülkemiz turizm potansiyelini de olumsuz etkilemekte ve gelirler düşmektedir.Aynı etki depremin 2003 yılında tekrarlamasıyla tekrar etkisini gösterir.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-3-Son yıllarda turizmde meydana gelen gelir artışının nedenleri neler olabilir.<br />
<br />
<br />
<br />
Ülkemizde son yıllarda yapılan yatırımlar bu yatırımların kalite olarak dünya standartlarını aratmaması,1980 li yıllardan sonra yabancı sermaye girişine sağlanan kolaylık,ülkemizin daha iyi tanıtılması, mevcut turizm faaliyetlerine oranla daha fazla gelir getiren turizm kollarına yönelik yatırımlar(yat turizmi,Golf Turizmi gibi)gelirlerin artmasında etkili olmuştur.<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-4-Tablodan yola çıkarak ,turizm gelirlerinde ve turist sayısında gelecek yıllarda nasıl bir değişme beklenmektedir.<br />
<br />
<br />
<br />
Tabloda genel olarak ülkemiz ciddi bir doğal afet ve savaş durumu olmadıkça turist sayısı ve turizmden elde ettiği gelir artış gösterecek niteliktedir.Yapılan olumlu teşvikler,tesislerde dünya standartlarının yakalanışı,kapasitelerinin arttırılması, faaliyetlerdeki çeşitlilik,ülkemizin sahip olduğu doğal güzellikler ülkemizi önemli bir turizm cenneti yapmaktadır.<br />
<br />
<br />
<br />
12.SINIF DERS ETKİNLİKLERİ (SAYFA 106-107) COĞRAFYA 12 SAYFA 106-107 ETKİNLİK ÇALIŞMASI<br />
<br />
<br />
<br />
12.SINIF SAYFA 106-107 ÖLÇME DEĞERLENDİRME SORULARI<br />
<br />
<br />
<br />
Aşağıdaki soruları cevaplandırınız.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-1-Kitabınızdaki fotoğraftaki evler nerde yaygın olarak görülmektedir?<br />
<br />
<br />
<br />
ŞANLI URFA Harran evlerinin tuğla kubbe ile örtülmesinin iki sebebi vardır. Biri, bölgenin çöl olmasından dolayı ağaç malzemenin bulunmayışıdır. Diğeri ise, Harran'da bol miktarda bulunan tuğla malzemedir. Evlerin yüksekliği içerden en çok 5 metreye varan kubbeler, 30–40 tuğla dizisi ile örülmüştür. Örgüleri düzensiz bir şekilde balçık sıva ile bağlanan kubbe ve duvarlar, içerden ve dışardan yine bu harçla sıvanmıştır<br />
<br />
Harran evleri bölge iklimine uyumlu olarak yazı n serin kışın sıcaktır.<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-2-Türkiye’nin dünyaca ünlü ilgi çeken doğal güzellikleri nelerdir?<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Pamukkale Travertenleri, Kapadokya (Peri bacaları) bölgesi,Ege ve Akdeniz kıyı kuşağındaki önemli plajları doğal zenginliklere örnek verilebilir.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-3-Türkiye’nin dünyada tanıtımını arttırmak için neler yapılmalıdır?<br />
<br />
<br />
<br />
Mevcut tarihi ve kültürel zenginliklerimize gereken önem verilmeli ,bu alanlar koruma altına alınmalı,dünya çapında ülkemizi tanıtıcı karnaval,reklam ,fuar,tanırım reklam filmleri çekilmeli bu konuda dünya medyasında ön plana çıkılmalı dünya turizm acenteleri ile iyi ilişkiler kurulmalı.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-4-İstanbul’un Türkiye’nin en tanınmış ili olmasında hangi özellikler etkili olmuştur?<br />
<br />
<br />
<br />
İstanbul’un tarihsel özellikleri geçmişten günümüze kadar bir çok medeniyetin bu bölgeye hakim olmaya çalışması buraya yerleşmeleri eserler bırakmaları bölgeyi tam bir kültür başkenti haline getirmiş bir çok toplumdan izlerin bulunduğu eserlerin bulunduğu bir yer haline getirmiştir.Birde bölge konum özelliklerinin beraberinde getirdiği avantajlar ekonomik ve ticari faaliyetleri yoğunlaştırmış dış ülkelerle bağlantıyı arttırmıştır.İstanbul Türkiye’nin mevcut özellikleri ile dış dünyada kimlik kartı konumundadır.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-5-Tarihi yapıların ülkemizin her bölgesinde bulunmasını nasıl açıklayabilirsiniz.<br />
<br />
<br />
<br />
Geçmişten günümüze Anadolu’nun yerleşmeye uygun bir yer olmasından dolayı çok fazla medeniyete merkezlik etmesine sebep olmuş burada medeniyet kuran topluluklar kendi kültürlerini yansıtan eserler bırakmıştır.Anadolu’nun her karış toprağı dönem dönem farklı kültürleri barındıran medeniyetlerin eserlerinin bulunduğu tam bir kültür yuvası haline gelmiştir.<br />
<br />
<br />
<br />
Aşağıdaki çoktan seçmeli soruları cevaplandırınız.<br />
<br />
<br />
<br />
1. B Deniz turizmi<br />
<br />
2. D Doğal güzelliklere sahip yerleri yerleşmeye açmak<br />
<br />
3. C Yalova kış turizmi<br />
<br />
4. A Sanayi<br />
<br />
5. B Muğla<br />
<br />
6. B Denizli –Pamukkale<br />
<br />
7. B Erzurum<br />
<br />
8. C Dış ticaret açığının artmasının<br />
<br />
9. D Turizm Faaliyetlerinin Gelişmesine<br />
<br />
10. A Mardin<br />
<br />
11. E Mardin-Nemrut Heykelleri<br />
<br />
12. E Deniz turizmi<br />
<br />
13. C 1 ve 3<br />
<br />
<br />
<br />
Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerleri uygun ifadelerle tamamlayınız.<br />
<br />
<br />
<br />
1. Nevşehir<br />
<br />
2. Nemrut Heykelleri<br />
<br />
3. Efes,Foça,Bergama<br />
<br />
4. Sümela Manastırı<br />
<br />
5. Pamukkale Travertenleri<br />
<br />
6. Karain,Damlataş,Dim mağaraları<br />
<br />
7. Turizm Bakanlğı<br />
<br />
<br />
<br />
Aşağıdaki ifadelerden doğru olanların başına D yanlış olanların başına Y yazınız.<br />
<br />
<br />
<br />
1. D<br />
<br />
2. D<br />
<br />
3. D<br />
<br />
4. Y<br />
<br />
5. D<br />
<br />
6. D<br />
<br />
<br />
<br />
Sevgili gençler bu etkinlikler yoğun üniversite temposunda sizlerin zaman kayıplarınızı azaltarak bir nebze faydamız olması açısından hazırlanmaktadır.Sizlerde gereken bilinci göstererek bu etkinliklerden faydalanmanız noktasında kopyala yapıştırmadan ziyade cevapları anlamaya çalışarak faydalanmanız temennimizdir.Aksi takdirde yapmış olduğumuz çalışma amacına ulaşmaz ve sizlerde sadece günü kurtarmış olursunuz.Kafanıza yatmayan cevaplara müdahale etmeniz gerekirse yorum bölümlerinden tartışmaya açmanız önerilmektedir.Aksi takdirde buradaki günü kurtarma talebiniz ileriki hayatınızda geleceğinizi kaybetmeye yönelik sizleri ciddi bir hataya sürükler…<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
12.SINIF DERS ETKİNLİKLERİ (SAYFA 118-119) COĞRAFYA 12 SAYFA 118-119 ETKİNLİK ÇALIŞMASI<br />
<br />
<br />
<br />
12.SINIFLAR SAYFA 118-119 ÖLÇME DEĞERLENDİRME SORULARI<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-1-Türkiye’nin nüfus özelliklerinin bilinmesi neden önemlidir?<br />
<br />
Ülkelerin gelecekleri ile planlama yapmaları noktasında en önemli etkenlerden biri nüfus özelliklerinin bilinmesidir.Türkiye gelecek dönemler ile ilgili güçlü bir devlet olmak için, mevcut varlığını ekonomik olarak devam ettirebilmesi için geleceğe yönelik yatırımlara ve planlamalara ihtiyaç duyar bu hesaplamaların amacına ulaşması başarılı sonuçlar vermesi mevcut nüfus özelliklerinin bilinmesiyle ve ona göre planlamalar yapılmasıyla mümkündür.<br />
<br />
SORU-2-Türkiye’de uygulanan nüfus politikalarında zaman içerisinde neden değişikliğe gidilmiştir.<br />
<br />
Ülkeler zaman içerisinde ekonomik ,sosyal,demografik olarak değişiklikler gösterebilir.Türkiye’de tarihsel serüveni içerisinde gelişmişlik seviyesinde, ekonomik ve sosyal yapısında hızlı bir gelişme sürecine girmiştir.Gelecek ile ilgili planlamalarında stratejileri ,elindeki kaynakları,ekonomik yapısındaki sektörlerin ağırlık dereceleri değişme gösterebilir.Bu etkileşim mevcut nüfus politikalarında değişiklik yapmasına sebep olmuştur.Bir dönem gelişmeye yönelik yatırımlar ve iş gücüne ihtiyaç artışı desteklerken günümüzdeki mevcut genç nüfus potansiyeli ve ülke şartları nüfusu kontrol altında tutmayı gerektirmektedir.<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-3-Türkiye’de nüfus artış hızının arttırılması için ne gibi uygulamalar yapılmıştır.<br />
<br />
Sayfa 112 de nüfusu arttırmaya yönelik uygulamalar belirtilmiştir.<br />
<br />
SORU-4-Türkiye’nin kalkınması için nüfus miktarı ve yapısı arasında nasıl bir ilişki vardır.<br />
<br />
Aşırı nüfus ülke kaynaklarının önüne geçiyor mevcut ekonomik faaliyetlerden sanayileşmeden daha hızlı ilerliyor ise bir noktadan sonra artık o ülke için taşınması zor bir yük olarak karşısına çıkar.Bu noktada mevcut nüfusun miktarı ülkenin gelişmişlik seviyesine ,öz kaynaklarına ,sanayileşme hızının kaldırabileceği bir oranda olmalıdır.Aksi takdirde ülke aşırı işsizlik ve ekonomik sorunlar ve nüfusa yapılan yoğun harcamalarla güç kaybına uğrar.Nüfus yapısı olarak Türkiye’nin genç nüfus potansiyeli kalkınmaya yönelik bir avantajdır.Genç nüfus üretici,rekabeti seven değişik fikirler üretebilen ülkeyi gerektiği gibi değerlendirildiğinde iyi eğitildiğinde istihdam alanları sağlandığında<br />
<br />
SORU-5-Nüfus artış hızını arttırmak için uygulanan politikaların dayanak noktaları nelerdir.<br />
<br />
Nüfus artışının arttırmaya yönelik çalışmaların özünde ülke nüfusunun yaş ortalamasının artması yani nüfusun yaşlanmasıdır.Nüfusun yaşlanması bir süre sonra ülkede işgücü açığına yol açar.Yatırımları yeteri kadar destekleyecek genç nüfus oranı azalır.Ülke nüfusunun dinamizmini kaybetmesi nüfusun azalma yönünde eğilim göstermesi söylenebilir.<br />
<br />
SORU-6-Nüfus planlamasının Türkiye için önemini belirtiniz.<br />
<br />
Türkiye mevcut nüfus yapısı ile genç nüfus potansiyeli yüksek bir ülkedir.Eğer ki mevcut nüfus yapısı iyi bir şekilde değerlendirilmediği taktirde ülkemiz için ciddi bir yük oluşturur.Ülke koşulları düşünüldüğünde ülkemizin öz kaynakları ve ekonomik gücü doğrultusunda nüfus yapımıza yön vermemiz gerekmektedir.Nüfusun kontrol altına alınması ve mevcut nüfusa nitelik kazandırılması ülkemizin ön plana çıkarttığı nüfus politikasıdır.Ülkemizin şu anki ekonomik refahı ve bundan sonraki devamlılığı için nüfusu sürekli dinamik kılacak bir nüfus planlaması uygulanmalıdır.Aksi taktirde ya çok gençleşir ki bu durumda ülke kaynakları bu genç nüfusu karşılayamaz yada çok yaşlanır bu durumda gelecek için olumsuz veriler doğurur.Bu durumları yaşamamak için ülkemiz için nüfus planlaması çok önemlidir.<br />
<br />
SORU-7-Nüfus politikaları uygulanırken nelere dikkat edilmelidir.<br />
<br />
Ülkeler nüfusu politikası uygulaması yaparken mevcut ekonomik durumlarını,öz kaynaklarını,nüfusun yaş yapısını yani demografik ve ekonomik özelliklerini çok iyi analiz etmelidirler.Elde edilen tespitler doğrultusunda planlama çalışmalarına yön verilmelidir.<br />
<br />
SORU-8-Nüfusun şehirlerde toplanmasının ve kadınların iş hayatına girmesinin nüfusun yapısı üzerinde nasıl bir etkisi olmuştur.<br />
<br />
Nüfusun şehirlerde toplanması insanların kırsal kesimdeki yaşantısından farklı düşüncelere sahip olması noktasında insanları yönlendirir.Kırsal kesimin değişmez kriterleri şehirsel yaşamda yavaş yavaş etkisini kaybeder.Aile bağları ve aileye bakış açısı değişir.Daha bireysel bir yaşam ön plana çıkar .Ekonomik sıkıntılar daha bir ön plandadır.Yada insanlar kendilerini yetiştirmiş daha iyi bir eğitime sahip olmuştur.Bütün bunları birleştirirsek nüfus yapısında bir yaşlanma doğumların azalmasını gözlemleyebiliriz.<br />
<br />
Kadınların iş hayatına girmesi beraberinde sorumluluklarını ve hayata katılış etkisini de etkiler. Aile içerisinde söz sahibi olur kendi bağımsızlığı ön plana çıkabilir.Kırsal kesimden gelen ataerkil yaklaşımlara karşı karşı koyma direnci ortaya çıkar.Çocuk yapmak istemeyebilir yada erteleyebilir yada sayı bakımından az çocuk yapar.Kariyer kadın için ön plana çıkabilir.Bu özellikleri birleştirirsek sonuç olarak nüfus yapısında doğumların azalmasına nüfusun yaşlanmasına etkide bulunur.<br />
<br />
SORU-9-Türkiye’nin ekonomik sosyal ve kültürel alanlarda yatırımlar yapmasında nüfusun hangi özellikleri ne gibi önem taşır.<br />
<br />
Türkiye nüfusunun genç yapıda olması çok önemlidir.Çünkü yapılacak bu yatırımları destekleyecek işgücüne ihtiyaç vardır.Nüfus yapısı yaşlı olması özellikle gelişmiş ülkelerde ciddi işgücü sıkıntıları oluşturur.Ülkemiz nüfus yapısı bu tür yatırımları fazlasıyla kaldırabilecek bir yapıdadır.Yine bu yatırımların desteklenmesinde nitelikli nüfus yapısı çok önemlidir.Genç nüfusu üretkendir yaratıcıdır mücadeleyi sever kolay pes etmez yeni yatırımlara karşı cesaretlidir.<br />
<br />
SORU-10-Türkiye’nin demografik yapısı ile kalkınma planlarının hazırlanmasında nasıl bir ilişki vardır.<br />
<br />
Türkiye’nin nüfus yapısı kalkınma planların hazırlanmasında belirleyici bir etkendir.Ülkemiz nüfus özelliklerine göre kalkınmaya yönelik projeler belirlenir.Mevcut nüfus yapımızın ihtiyaçlarını giderici sosyal ekonomik politikalar uygulanır.<br />
<br />
AŞAĞIDAKİ ÇOKTAN SEÇMELİ SORULARI CEVAPLANDIRINIZ.<br />
<br />
1-C Şehirlere göçün teşviki<br />
<br />
2-D Aile planlamaları<br />
<br />
3-E Ülkemizde 2. dünya savaşına girmemesine rağmen erkek nüfusun silah altına alınması<br />
<br />
4-D Çalışabilir nüfus oranının azalması demek aktif nüfus oranının (Piramitin orta kesiminin) azalması demektir bu durumda tabanın genişlemesi yani genç nüfusun artması demektir.<br />
<br />
5-D Kadınların çalışan nüfus içindeki payını ve köyden kente göç oranını tespit edemeyiz.<br />
<br />
6-B Yalnız II<br />
<br />
7-C Nüfus artış hızının ekonomik kalkınmayı olumsuz yönde etkilemesini önlemek<br />
<br />
8-E Ekonomik ,sosyal ve kültürel yatırımların nasıl olacağını tespit etmek.da olumlu bir özellik değildir.(Okul, Hastane gibi)<br />
<br />
9-C Demografik yatırımların artması devletin nüfus için yoğun yatırımlar yapması çok<br />
<br />
da avantajlı bir durum değildir.<br />
<br />
12.sınıf, coğrafya, kitabı, tüm, cevapları<br />
çalışma kitabı cevaplarıhttp://www.blogger.com/profile/17043711503943562158noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6731306026908094684.post-71454198277040646992012-12-29T17:24:00.001-08:002012-12-29T17:24:12.220-08:0012.Sınıf Coğrafya Etkinlikleri Sayfa 118-119 Ölçme Değerlendirme Soruları<br />
12.Sınıf Coğrafya Etkinlikleri Sayfa 118-119 Ölçme Değerlendirme Soruları<br />
<br />
12.SINIF COĞRAFYA ETKİNLİKLERİ SAYFA 118-119 ÖLÇME DEĞERLENDİRME SORULARI<br />
<br />
<br />
SORU-1-Türkiye’nin nüfus özelliklerinin bilinmesi neden önemlidir?<br />
<br />
Ülkelerin gelecekleri ile planlama yapmaları noktasında en önemli etkenlerden biri nüfus özelliklerinin bilinmesidir.Türkiye gelecek dönemler ile ilgili güçlü bir devlet olmak için, mevcut varlığını ekonomik olarak devam ettirebilmesi için geleceğe yönelik yatırımlara ve planlamalara ihtiyaç duyar bu hesaplamaların amacına ulaşması başarılı sonuçlar vermesi mevcut nüfus özelliklerinin bilinmesiyle ve ona göre planlamalar yapılmasıyla mümkündür.<br />
<br />
SORU-2-Türkiye’de uygulanan nüfus politikalarında zaman içerisinde neden değişikliğe gidilmiştir.<br />
<br />
Ülkeler zaman içerisinde ekonomik ,sosyal,demografik olarak değişiklikler gösterebilir.Türkiye’de tarihsel serüveni içerisinde gelişmişlik seviyesinde, ekonomik ve sosyal yapısında hızlı bir gelişme sürecine girmiştir.Gelecek ile ilgili planlamalarında stratejileri ,elindeki kaynakları,ekonomik yapısındaki sektörlerin ağırlık dereceleri değişme gösterebilir.Bu etkileşim mevcut nüfus politikalarında değişiklik yapmasına sebep olmuştur.Bir dönem gelişmeye yönelik yatırımlar ve iş gücüne ihtiyaç artışı desteklerken günümüzdeki mevcut genç nüfus potansiyeli ve ülke şartları nüfusu kontrol altında tutmayı gerektirmektedir.<br />
<br />
SORU-3-Türkiye’de nüfus artış hızının arttırılması için ne gibi uygulamalar yapılmıştır.<br />
<br />
Sayfa 112 de nüfusu arttırmaya yönelik uygulamalar belirtilmiştir.<br />
<br />
SORU-4-Türkiye’nin kalkınması için nüfus miktarı ve yapısı arasında nasıl bir ilişki vardır.<br />
<br />
Aşırı nüfus ülke kaynaklarının önüne geçiyor mevcut ekonomik faaliyetlerden sanayileşmeden daha hızlı ilerliyor ise bir noktadan sonra artık o ülke için taşınması zor bir yük olarak karşısına çıkar.Bu noktada mevcut nüfusun miktarı ülkenin gelişmişlik seviyesine ,öz kaynaklarına ,sanayileşme hızının kaldırabileceği bir oranda olmalıdır.Aksi takdirde ülke aşırı işsizlik ve ekonomik sorunlar ve nüfusa yapılan yoğun harcamalarla güç kaybına uğrar.Nüfus yapısı olarak Türkiye’nin genç nüfus potansiyeli kalkınmaya yönelik bir avantajdır.Genç nüfus üretici,rekabeti seven değişik fikirler üretebilen ülkeyi gerektiği gibi değerlendirildiğinde iyi eğitildiğinde istihdam alanları sağlandığında<br />
<br />
SORU-5-Nüfus artış hızını arttırmak için uygulanan politikaların dayanak noktaları nelerdir.<br />
<br />
Nüfus artışının arttırmaya yönelik çalışmaların özünde ülke nüfusunun yaş ortalamasının artması yani nüfusun yaşlanmasıdır.Nüfusun yaşlanması bir süre sonra ülkede işgücü açığına yol açar.Yatırımları yeteri kadar destekleyecek genç nüfus oranı azalır.Ülke nüfusunun dinamizmini kaybetmesi nüfusun azalma yönünde eğilim göstermesi söylenebilir.<br />
<br />
SORU-6-Nüfus planlamasının Türkiye için önemini belirtiniz.<br />
<br />
Türkiye mevcut nüfus yapısı ile genç nüfus potansiyeli yüksek bir ülkedir.Eğer ki mevcut nüfus yapısı iyi bir şekilde değerlendirilmediği taktirde ülkemiz için ciddi bir yük oluşturur.Ülke koşulları düşünüldüğünde ülkemizin öz kaynakları ve ekonomik gücü doğrultusunda nüfus yapımıza yön vermemiz gerekmektedir.Nüfusun kontrol altına alınması ve mevcut nüfusa nitelik kazandırılması ülkemizin ön plana çıkarttığı nüfus politikasıdır.Ülkemizin şu anki ekonomik refahı ve bundan sonraki devamlılığı için nüfusu sürekli dinamik kılacak bir nüfus planlaması uygulanmalıdır.Aksi taktirde ya çok gençleşir ki bu durumda ülke kaynakları bu genç nüfusu karşılayamaz yada çok yaşlanır bu durumda gelecek için olumsuz veriler doğurur.Bu durumları yaşamamak için ülkemiz için nüfus planlaması çok önemlidir.<br />
<br />
SORU-7-Nüfus politikaları uygulanırken nelere dikkat edilmelidir.<br />
<br />
<br />
Ülkeler nüfusu politikası uygulaması yaparken mevcut ekonomik durumlarını,öz kaynaklarını,nüfusun yaş yapısını yani demografik ve ekonomik özelliklerini çok iyi analiz etmelidirler.Elde edilen tespitler doğrultusunda planlama çalışmalarına yön verilmelidir.<br />
<br />
SORU-8-Nüfusun şehirlerde toplanmasının ve kadınların iş hayatına girmesinin nüfusun yapısı üzerinde nasıl bir etkisi olmuştur.<br />
<br />
Nüfusun şehirlerde toplanması insanların kırsal kesimdeki yaşantısından farklı düşüncelere sahip olması noktasında insanları yönlendirir.Kırsal kesimin değişmez kriterleri şehirsel yaşamda yavaş yavaş etkisini kaybeder.Aile bağları ve aileye bakış açısı değişir.Daha bireysel bir yaşam ön plana çıkar .Ekonomik sıkıntılar daha bir ön plandadır.Yada insanlar kendilerini yetiştirmiş daha iyi bir eğitime sahip olmuştur.Bütün bunları birleştirirsek nüfus yapısında bir yaşlanma doğumların azalmasını gözlemleyebiliriz.<br />
<br />
Kadınların iş hayatına girmesi beraberinde sorumluluklarını ve hayata katılış etkisini de etkiler. Aile içerisinde söz sahibi olur kendi bağımsızlığı ön plana çıkabilir.Kırsal kesimden gelen ataerkil yaklaşımlara karşı karşı koyma direnci ortaya çıkar.Çocuk yapmak istemeyebilir yada erteleyebilir yada sayı bakımından az çocuk yapar.Kariyer kadın için ön plana çıkabilir.Bu özellikleri birleştirirsek sonuç olarak nüfus yapısında doğumların azalmasına nüfusun yaşlanmasına etkide bulunur.<br />
<br />
SORU-9-Türkiye’nin ekonomik sosyal ve kültürel alanlarda yatırımlar yapmasında nüfusun hangi özellikleri ne gibi önem taşır.<br />
<br />
Türkiye nüfusunun genç yapıda olması çok önemlidir.Çünkü yapılacak bu yatırımları destekleyecek işgücüne ihtiyaç vardır.Nüfus yapısı yaşlı olması özellikle gelişmiş ülkelerde ciddi işgücü sıkıntıları oluşturur.Ülkemiz nüfus yapısı bu tür yatırımları fazlasıyla kaldırabilecek bir yapıdadır.Yine bu yatırımların desteklenmesinde nitelikli nüfus yapısı çok önemlidir.Genç nüfusu üretkendir yaratıcıdır mücadeleyi sever kolay pes etmez yeni yatırımlara karşı cesaretlidir.<br />
<br />
SORU-10-Türkiye’nin demografik yapısı ile kalkınma planlarının hazırlanmasında nasıl bir ilişki vardır.<br />
<br />
Türkiye’nin nüfus yapısı kalkınma planların hazırlanmasında belirleyici bir etkendir.Ülkemiz nüfus özelliklerine göre kalkınmaya yönelik projeler belirlenir.Mevcut nüfus yapımızın ihtiyaçlarını giderici sosyal ekonomik politikalar uygulanır.<br />
<br />
AŞAĞIDAKİ ÇOKTAN SEÇMELİ SORULARI CEVAPLANDIRINIZ.<br />
<br />
1-C Şehirlere göçün teşviki<br />
<br />
2-D Aile planlamaları<br />
<br />
3-E Ülkemizde 2. dünya savaşına girmemesine rağmen erkek nüfusun silah altına alınması<br />
<br />
4-D Çalışabilir nüfus oranının azalması demek aktif nüfus oranının (Piramitin orta kesiminin) azalması demektir bu durumda tabanın genişlemesi yani genç nüfusun artması demektir.<br />
<br />
5-D Kadınların çalışan nüfus içindeki payını ve köyden kente göç oranını tespit edemeyiz.<br />
<br />
6-B Yalnız II<br />
<br />
7-C Nüfus artış hızının ekonomik kalkınmayı olumsuz yönde etkilemesini önlemek<br />
<br />
8-E Ekonomik ,sosyal ve kültürel yatırımların nasıl olacağını tespit etmek.da olumlu bir özellik değildir.(Okul, Hastane gibi)<br />
<br />
9-C Demografik yatırımların artması devletin nüfus için yoğun yatırımlar yapması çok<br />
<br />
da avantajlı bir durum değildir<br />
<br />
12. sınıf, Coğrafya, Etkinlikleri, Sayfa, 118, 119, Ölçme, Değerlendirme, Soruları, Cevapları<br />
çalışma kitabı cevaplarıhttp://www.blogger.com/profile/17043711503943562158noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6731306026908094684.post-38272096798463129462012-12-29T17:23:00.001-08:002012-12-29T17:23:10.830-08:0012. Sınıf Ders Etkinlikleri Sayfa 54-55-61-62-63-90-92-94 -103 Ölçme Değerlendirme Soruları<br />
<br />
<br />
<a href="http://aygunhoca.com/cografya/181-12-sinif-cografya-sorulari-etkinlikleri/2216-12-sinif-ders-etkinlikleri-olcme-degerlendirme-sorulari.html">12. Sınıf Ders Etkinlikleri Sayfa 54-55-61-62-63-90-92-94 -103 Ölçme Değerlendirme Soruları</a><br />
<br />
<br />
<br />
12. Sınıf Ders Etkinlikleri Sayfa 54-55- Ölçme Değerlendirme Soruları<br />
<br />
<br />
<br />
Aşağıdaki soruları cevaplayınız?<br />
<br />
SORU-1-1950 den sonra dünya nüfusunun hızla artmasının sebebleri nelerdir.<br />
<br />
1945 2. dünya savaşından sonra ülkelerin nüfus artırıcı politika uygulamaları bu yıllardan sonra tıp sağlık alanındaki gelişmelerin çocuk ölüm oranlarını düşürmesi,mevcut teknolojik gelişmelerin sağlamış olduğu yaşam standartlarının yükselmesi,ulaşımda meydana gelen gelişmeler,insanların daha az yıpranmasına sebeb olarak yaşam sürelerinin uzamasına sebeb olmuştur.<br />
<br />
SORU-2-2015 yılından sonra nüfus artış hızı aynı şekilde devam ederse ne gibi sorunlar yaşayabiliriz.<br />
<br />
<br />
<br />
Dünya nüfus artışı bölgeler arası farklılıklar göstermektedir.Gelişen ülkelerin bulunduğu alanlarda bu artış yavaşlayarak devam edecek ancak nüfus artış hızı çok düşük olacak.Bunun sonunda bu bölgelerde nüfus yaşlanacak ,bağımlı nüfus oranı üreten aktif nüfus ve devlet yatırımları için ciddi bir sorun oluşturacaktır.Geri kalmış ve gelişmekte olan ülkelerde artış oranının bu şekilde devam etmesi bu ülkeler için olumlu yönlerin yanında çeşitli olumsuzlara yol açacaktır.Doğal kaynak tüketimi artacak,mevcut dünya ile ilgili doğal alanların sınırlar daralacak,işsizlik ortaya çıkacak nüfusun çok olması sosyal ve ekonomik sorunları beraberinde getirecektir.Olumlu olarak bu ülkeler de işgücü sıkıntısı olmayacak işci ücretleri düşecek devlet yatırımlarını destekleyecek atılımcı dinamik bir nüfusa sahip olacaktır.Bu ülkelerde yeni fikirler yeni iş kolları kurulacak rekabet artacaktır şeklinde yorumlayabiliriz.<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-3-1950-2000 yılları arasında şehirleşme sonucu ortaya çıkan sorunları önlemek için 2010 -2050 yılları arasında ne gibi önlemler alınabilr?<br />
<br />
<br />
<br />
Şehirleşme faaliyetleri daha planlı programlı gerçekleştirilmeli bu faaliyetler esnasında doğal alan ,su kaynakları,yeşil alanlar korunmalı sanayileşme için çevre kirliliğini önleyici daha katı yaptırımlar uygulanmalı.Eğitim hizmetleri ön plana çıkmalı sosyal yapı içerisinde köy ve şehir kültürüne geçiş konularında halkı eğitici projeler uygulanmalı,Köy ve kır hayatı desteklenmeli köyden kente göçün önüne geçilmeli,küresel ısınmaya yönelik daha ciddi tedbirler alınmalı,ortaya çıkacak enerji ihtiyacı için yenilenebilir doğa dostu enerji kaynaklarının kullanımına önem verilmelidir.<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-4-1950 li yıllarda başlayarak günümüze kadar devam eden göç olgusu nun yarattığı sorunları olumlu hale getirmek için ne gibi önlemler alınmalıdır?<br />
<br />
<br />
<br />
Yoğun nüfus artışından kaynaklı sorunlar için köy hayatı desteklenmeli köyden kente göçü engelleyici projeler geliştirilmeli.Şehirdeki eğitim sağlık hizmetleri kadar olmasa da tatmin edici derecede sağlık altyapı hizmetleri kırsal kesimlere de götürülmeli.Eğitimin önemi tekrar gözden geçirilerek arttırılmalı,şehir yerleşmelerinde daha yaptırımcı gecekondulaşmayı engelleyici tedbirler alınmalı.Şehir kullanım alanları daha planlı ve programlı kullanılmalı,yeşil alanların korunmasında daha fazla önem verilmeli sanayi tesisleri belirli bölgelere aktarılmalı şehir dışlarına taşınmalı ve atıkları için ciddi önlemler alınmalı şeklinde belirtilebilir bu projeler arttırılabilir.<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-5-Ruhr Bölgesinin Almanyanın en önemli madencilik ve sanayi bölgesi olmasının başlıca nedenleri nelerdir.<br />
<br />
<br />
<br />
Bölgede zengin taşkömürü yataklarının bulunması ve sanayi devrimi ile birlikte demir çelik üretiminde maden kömürünün kullanılması bu yönde sanayi tesisleri ve sanayi bölgeleri oluşması beraberindeki göç hareketleri sonucundaki şehirleşme faaliyetleri bölgeyi günümüzdeki konumuna getirmiştir.<br />
<br />
<br />
<br />
Aşağıdaki çoktan seçme soruları cevaplayınız.<br />
<br />
<br />
<br />
1-Cevap A şıkkı Madenciliğin gelişmesi<br />
<br />
2-Cevap D şıkkı Iklim Şartları<br />
<br />
3-Cevap A şıkkı Sanayi<br />
<br />
4-Cevap C şıkkı Ruhr Havzası<br />
<br />
5-Cevap A şıkkı Şangay<br />
<br />
6-Cevap D şıkkı Türkiye<br />
<br />
7-Cevap D şıkkı Teknoloji<br />
<br />
8-Cevap A şıkkı Batı Avrupa<br />
<br />
9-Cevap B şıkkı Madencilik<br />
<br />
10-Cevap A şıkkı<br />
<br />
<br />
<br />
Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerleri uygun ifadelerle tamamlayınız.<br />
<br />
1-Ruhr<br />
<br />
2-18. yüzyılda Ingilterede başlamıştır.19.yüzyıl ortalarına kadar sürmüştür.<br />
<br />
3-Uluslar arası ticaret<br />
<br />
<br />
<br />
Aşağıdaki ifadelerden doğru olanların başına D yanlış olanların başına Y harfini yazınız.<br />
<br />
<br />
<br />
1- Y<br />
<br />
2- D<br />
<br />
3- Y<br />
<br />
<br />
<br />
10 SORU ILE ILGILI DÜZELTME IÇIN TEŞEKKÜR EDERIZ.Bölge ciddi taşkömürü yataklarından oluşur demir cevheri çevre bölgelerden getirilir demir çıkartılan ana noktalar fransa isveç ukrayna,ural dağları dolaylarıdır.Yani bölgede metalürji gelişmesi bu bölgedeki taşkömürü yataklarından kaynaklıdır.<br />
<br />
<br />
<br />
12.SINIF DERS ETKINLIKLERI (SAYFA 62-63) COĞRAFYA 12 SAYFA 62-63 ETKINLIK ÇALIŞMASI<br />
<br />
<br />
<br />
12. SINIFLAR SAYFA 62 ETKINLIK ÇALIŞMASI<br />
<br />
<br />
<br />
Aşağıdaki haritada coğrafi bölge ve bölümlerimiz gösterilerek bazı bölge sınırlarının belirlenmesinde dikkate alınan kriterler verilmiştir.<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-1-Ön bilgilerinizden faydalanarak diğer bölgelerin ayırımında hangi özelliklerin etkili olduğunu uygun kutucuklara yazınız.<br />
<br />
Marmara Bölgesi sınırlarının belirlenmesinde dikkate alınan kriterler:<br />
<br />
Ortalama yükseltisinin az olması<br />
<br />
Ova ve platoların geniş yer kaplaması,<br />
<br />
Iklim çeşitliliğinin görülmesi<br />
<br />
Sanayi, ticaret ve ulaşımın çok gelişmiş olması,<br />
<br />
Nüfusun ve nüfus yoğunluğunu fazla olması<br />
<br />
Geçiş bölgesi olması<br />
<br />
<br />
<br />
Ege Bölgesi sınırlarının belirlenmesinde dikkate alınan kriterler:<br />
<br />
Dağların kıyıya dik olarak uzanması ve aralarında çöküntü ovalarının yer alması<br />
<br />
Deniz etkisinin iç kesimlere doğru sokulabilmesi<br />
<br />
Kıyıların çok girintili çıkıntılı olması<br />
<br />
Nüfusun kıyı kesiminde yoğunlaşması<br />
<br />
Horst ve graben sisteminin yaygın olması<br />
<br />
Kıyıda Akdeniz iklimi, iç kesimlerde karasal iklimin görülmesi<br />
<br />
Ege ovalarının verimli olması nedeniyle bu ovalarda tarım ürünü çeşitliliğinin fazla olması<br />
<br />
<br />
<br />
Iç Anadolu Bölgesi sınırlarının belirlenmesinde dikkate alınan kriterler:<br />
<br />
Etrafının yüksek dağlarla çevrili olması<br />
<br />
Yıllık yağış miktarının düşük olması<br />
<br />
Ova ve platoların geniş yer kaplaması<br />
<br />
Karasal iklimin etkili olması<br />
<br />
Bozkır bitki örtüsünün hâkim olması<br />
<br />
Buğday, arpa ve şekerpancarı tarımının ön planda olması<br />
<br />
Küçükbaş hayvancılığın yaygın olması<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Akdeniz Bölgesi sınırlarının belirlenmesinde dikkate alınan kriterler:<br />
<br />
Dağların kıyıya paralel uzanması<br />
<br />
Dağların kıyıya çok yakın bir yerden başladığı için kıyı ovalarının dar olması,<br />
<br />
Akdeniz ikliminin ve maki bitki örtüsünün hâkim olması,<br />
<br />
Özellikle deniz turizm faaliyetlerinin çok gelişmesi<br />
<br />
Nüfusun, özellikle tarım, sanayi ve ticaretin geliştiği yörelerde toplanması,<br />
<br />
Kışların ılık geçmesi<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Karadeniz Bölgesi sınırlarının belirlenmesinde dikkate alınan kriterler:<br />
<br />
Kuzey Anadolu Dağlarının kıyıya paralel uzanması<br />
<br />
Dağların genel olarak kıyının hemen gerisinden yükselmesinden dolayı kıyı ovalarının dar olması<br />
<br />
Gür ormanların bulunması<br />
<br />
Kıyı şeridinde nüfusun yoğun olması ve kırsal alanda dağınık yerleşmenin görülmesi<br />
<br />
Kıyı kesimlerinde nemli, bol yağışlı ılıman iklimin hâkim olması<br />
<br />
<br />
<br />
Güneydoğu Anadolu Bölgesi sınırlarının belirlenmesinde dikkate alınan kriterler:<br />
<br />
Güneydoğu Torosların güneyinde, ova ve platoların geniş yer kaplaması<br />
<br />
Orta kesiminde Karacadağ volkanik dağının; doğu kesiminde ise Mardin Eşiği'nin yer alması<br />
<br />
Karasal iklim özelliklerinin hâkim olması<br />
<br />
Yaz mevsiminin çok sıcak ve kurak geçmesi<br />
<br />
Batı kesiminde Akdeniz ikliminin etkili olması<br />
<br />
Türkiye'nin petrol üretim bölgesi olması<br />
<br />
<br />
<br />
Doğu Anadolu Bölgesi sınırlarının belirlenmesinde dikkate alınan kriterler:<br />
<br />
Türkiyenin ortalama yükseltisi en fazla olan bölgesi olması<br />
<br />
Ulaşım özelliklerinin yer şekillerinden ve iklimden çok etkilenmesi<br />
<br />
Yerleşmelerin dağlar arasında kalan ova ve platolarda olması<br />
<br />
Yükseklik ve denizden uzaklığa bağlı olarak karasal iklimin etkili olması,<br />
<br />
Nüfusun az ve yerleşmenin seyrek olması,<br />
<br />
Hayvancılığın en önemli ekonomik faaliyet olması,<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
SORU -2-Bölge içinde hangi farklılıklara bağlı olarak bölümlerin oluşturulduğunu söyleyiniz.<br />
<br />
<br />
<br />
Bölge içinde konum, yeryüzü şekilleri, iklim, bitki örtüsü), nüfus, yerleşme) ve tarım ve hayvancılık, sanayi ve madencilik, ticaret, turizm bakımından çevresinden ayrılan ve kendi içinde benzerlik gösteren bölgeden daha küçük alanların olması etkili olmuştur.<br />
<br />
<br />
<br />
12.SINIF DERS ETKINLIKLERI (SAYFA 94) COĞRAFYA 12 SAYFA 94 ETKINLIK ÇALIŞMASI<br />
<br />
<br />
<br />
2.SINIF SAYFA 90 ve 92 ETKINLIK ÇALIŞMALARI<br />
<br />
SORU-1-Günlük hayatımızda başka ülkelere ait ürünler varmı…<br />
<br />
Günlük hayatımızda evlerimizde kullandığımız ev eşyalarının bir kısmı yurt dışından ithal edilir özellikle elektronik eşyalar plazma tv,saat,çeşitli makineler ,bilgisayar örnek verilebilir.<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-2-Bundan 25-30 yıl öncesine kadar yağışın bol olduğu yıllarda ihracatımız artıyor yağışın az olduğu yıllarda ihracatımız azalıyordu diyen bir kişinin sözleri o dönemlerde Türkiyenin ihraç ettiği ürünler hakkında nasıl bir fikir vermektedir.<br />
<br />
Yağış ifadesi tarımsal üretimle ilgili bir ifadedir,mevcut yağış şartları elverişli olduğu dönemlerde tarımsal üretimi olumlu etkiler tarımsal üretimin artması ihracatımızı arttırır.Tersi durumda tarımsal üretim azalır buda ihracatımızı azaltır.<br />
<br />
Türkiye ihracatının tarımsal ürünlere dayandığı fikrini bizlere verir.<br />
<br />
SAYFA 92 ETKINLIK ÇALIŞMASI<br />
<br />
Kitabınızdaki tablo ve grafikler incelendiğinde ortaya çıkan sonuçlar…<br />
<br />
SORU-1-Yıllara göre ihracatta sektörel bazda nasıl bir değişim yaşanmıştır.Budeğişim ülkemizin gelişmişliği hakkında nasıl bir fikir verir.<br />
<br />
1963 yılında ağırlıklı olarak tarımsal ürünler ön plana çıkarken Türkiye tarım toplumu özelliği göstermektedir.Bu yıllardan itibaren ülkemizde başlayan sanayileşme hareketleri sonucunda tarımsal ürünlerdeki ihracat oranımız düşmüş sanayi ürünleri ihracatımızda artışlar gözlenmektedir.Bu bilgiler ülkemizin geri kalmış ülke özelliğinden yavaş yavaş gelişmekte olan ülke konumuna geçtiğinin bir göstergesidir.<br />
<br />
SORU-2-Ülkemizin ihracat gelirlerinin sektörlere dağılışı göz önüne alınırsa 2010 yılı için ne gibi değişimler olur.<br />
<br />
Çizimimizde mevcut değişim değerlerine bakıldığında sanayi ürünleri ihracatımızdan elde ettiğimiz gelir payı yine önde olacak maden ihracatı ülkemizdeki gelişime bağlı olarak biraz daha azalacak ancak işlenmiş maden ürünleri satacağımız için elde ettiğimiz gelir miktarında artma görülecektir.2007 şekline yakın bir şekil çizebilirsiniz…<br />
<br />
<br />
<br />
12.SINIF DERS ETKINLIKLERI (SAYFA 94) COĞRAFYA 12 SAYFA 94 ETKINLIK ÇALIŞMASI<br />
<br />
<br />
<br />
12.SINIFLAR SAYFA 94 ETKINLIK ÇALIŞMASI<br />
<br />
<br />
<br />
Kitabınızda verilen ithalat ihracatın ülkelere göre dağılım tablosundan faydalanarak aşağıdaki soruları cevaplandırınız…<br />
<br />
SORU-1-Ülkemiz ticaretinde hangi ülkeler ön plana çıkmaktadır.Bu duruma etki eden faktörler nelerdir.<br />
<br />
<br />
<br />
Almanya,Rusya Federasyonu,çin ön plandadır.<br />
<br />
<br />
<br />
Bu ilişkilerde ön plana çıkan etkenlerin başında Almanyanın gelmesinde bu ülkeye 1960-1970 li yıllarda göndermiş olduğumuz Türk işçileri bunların sağlamış olduğu istihdam sahaları etkilerini Türkiye ile ticarette göstermektedir.Almanya2da çok sayıda Türk işçisi ve iş adamı bulunmaktadır.Bunların bağlantıları Türkiye ile Almanya arasında ticari faaliyetlerin gelişmesinde temel etkendir.<br />
<br />
<br />
<br />
Rusya ise Türkiyenin enerji ihtiyacının karşılanmasında ön plana çıkan en önemli ülke konumundadır.Dikkat ederseniz sattıklarımız az ancak aldıklarımız ithalatımız çok fazladır burada temel etken Türkiyenin enerji ihtiyaçlarının büyük bir kısmını bu ülkeden sağlaması gelmektedir.<br />
<br />
<br />
<br />
Çin ise dünya ekonomisinde büyüyen bir dev dir.Ucuz iş gücü ve sonrasında ucuz üretim hemen hemen her sektöre el atması Çin mallarının ülkemizde talep görmesine sebep olmaktadır.Bu etken ticari bağlantılarımızı geliştirmektedir.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-2-Türkiyenin komşu ülkelerle ticaret ilişkilerinin zayıf olmasının da temel etken nedir.<br />
<br />
<br />
<br />
Temel etkenlerin başında komşularımız ile tarihi sorunlarımızın devam etmesi halledilemeyen tarihsel hesaplaşma günümüzde ticari faaliyetlerimizi kısıtlamaktadır.Örnek Yunanistan ile adalar ve Kıbrıs meselesi ,Ermenistan ile ermeni sorunu Suriye ile su problemi gibi konular verilebilir.<br />
<br />
<br />
<br />
12.SINIF DERS ETKINLIKLERI (SAYFA 95) COÄžRAFYA 12 SAYFA 95 ETKINLIK ÇALIŞMASI<br />
<br />
<br />
<br />
12.SINIF SAYFA 95 ÖLÇME DEÄžERLENDIRME SORULARI<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-1-Ulaşım ağlarının ortaya çıkmasında hangi faktörler etkili olmuştur.<br />
<br />
Dünyada hızlı gelişim ,ekonomik faaliyetlerdeki çeşitlilik,teknolojik gelişmeler sonrası seri üretim,dünya üzerindeki ticari kültürel ekonomik ilişkileri hızlandırmış bu ilişkilerin aktif hala gelmesindeki en önemli rolü de ulaşım ağları oluşturmuştur.Mesafelerin gelişen teknolojik araçlar sayesinde kısalması insanların ürettiklerini başka bölgelere aktarmalarına imkan tanımış pazar payı büyümüş üretilen ürünlerin başka bölgelere aktarma düşüncesi beraberinde ulaşım ağlarının gelişmesini sağlamıştır.Ekonomik sebepler dışında kültürel sebepler de insanların bir yerden bir yere seyahat etme düşüncesi ,teknolojik araçlar ulaşım ağlarının gelişmesinde etkili olmuştur.<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-2-Türkiyenin ulaşım ağı içerisindeki yeri ve önemini söyleyiniz.<br />
<br />
Eski dünya karaları arasında doğal köprü özelliğine sahip olması ülkemizden tarih boyunca önemli yolların geçmesinde etkili olmuştur.Konum özelliklerinden dolayı Türkiye geçmişten günümüze kadar Avrupa ,Kafkasya,Orta Asya,Kuzey Afrika ve Orta Doğuyu birleştiren kara ,demir,deniz ve hava yolu taşımacılığı ile enerji taşımacılığında Türkiyeyi son derece önemli bir noktaya yerleştirmiştir.Bu avantajlı konum Türkiye Ekonomik faaliyetlerine ciddi avantajlar sağlamakta ülke gelişimine ön ayak olmaktadır.<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-3-Ekonomik etkinliklerin gelişmesinde ulaşımın rolü nedir.<br />
<br />
Ekonomik faaliyetler üretim dağıtım tüketim üçgeni içerisinde gerçekleşir.Bu üçgen içerisinde kenarlardan birinde meydana gelecek aksama tüm ekonomik faaliyetleri olumsuz etkiler gelişmesini engeller.Üretilen malların gerek iç pazar gerekse başka pazarlara dağıtılmasında en önemli etken iyi bir ulaşım ağıdır.Ulaşım ağı gelişen noktalar ekonomik faaliyetlerin yoğunlaştığı ve beraberinde gelişme gösteren merkezler olmuştur.Ulaşım faaliyetleri bakımından kavşak noktasında olan ve çeşitlilik gösteren merkezler ekonomik faaliyetlerin yürütüldüğü önemli merkezler durumuna gelir bu özellik de o merkezin gelişmesinde en temel özelliklerden birini oluşturur.<br />
<br />
SORU-4-Yerleşmelerin konumu ile ulaşım sistemleri arasında nasıl bir ilişki vardır.<br />
<br />
Yerleşme yerleri uygun coğrafi koşullar dışında önemli ulaşım ağı noktalarının kavşak merkezlerine kurulur yada yerleşilen bölgeyi mevcut ekonomik faaliyetler ve ticaret yollarının bu noktadan geçmesi önemli bir merkez haline getirir.Yerleşme yeri olarak önemli kavşak bölgeler yada ticaret yolu üzerindeki güzergahlar yerleşme yeri olarak rantı yüksek bölgelerdir.Geçmişten günümüze önem taşıyan ticaret güzergahlarının çevre bölgeleri yerleşme yeri olarak tercih edilen noktalar olmuştur.<br />
<br />
<br />
<br />
Aşağıdaki çoktan seçmeli soruları cevaplandırınız.<br />
<br />
1-C Türkiye 2 de demir yolu ile her noktaya ulaşamamak karayolu gelişiminde önemli bir etkendir.<br />
<br />
2-C Antalya Türkiye için önemli bir turizm limanıdır.<br />
<br />
3-C Yapım giderleri<br />
<br />
4-E Trabzonun iç kesimler ile bağlantısını sağlayan zigana geçidi önemli bir avantajtır.<br />
<br />
5-B Izmir limanı Türkiyenin Istanbuldan sonraki en önemli limanlarından biridir.<br />
<br />
6-E Türkiyenin arazi yapısı demir yollarının gelişiminde engelleyici bir rol oynamaktadır bu etken kara yolunun gelişimini etkiler.<br />
<br />
<br />
<br />
12.SINIF DERS ETKINLIKLERI (SAYFA 99) COĞRAFYA 12 SAYFA 99 ETKINLIK ÇALIŞMASI<br />
<br />
<br />
<br />
Kitabınızdaki haritada ülkemizi sembolize eden eserler gösterilmiştir.Her bölgeye ait tanıtıcı bir eseri tanıtınız.<br />
<br />
<br />
<br />
Karadeniz Bölgesi için Safranbolu Evleri uygun bir eser olabilir.<br />
<br />
<br />
<br />
Iç Anadolu Bölgesi için Nasrettin Hoca örnek verilebilir.<br />
<br />
<br />
<br />
Akdeniz Bölgesi için Aspendos Tiyatrosu örnek verilebilir.<br />
<br />
<br />
<br />
Doğu Anadolu Bölgesi için Ishakpaşa Sarayı örnek verilebilir.<br />
<br />
<br />
<br />
Güney Doğu Anadolu Bölgesi için Urfa Balıklı Göl örnek verilebilir.<br />
<br />
<br />
<br />
Marmara Bölgesi için Ayasofya Müzesi örnek verilebilir.<br />
<br />
<br />
<br />
Ege Bölgesi için Denizli Pamukkale örnek verilebilir.<br />
<br />
<br />
<br />
12.SINIF DERS ETKINLIKLERI (SAYFA 61 ) Haritaları inceleyerek ve ön bilgilerinizden yararlanarak aşağıdaki soruları cevaplandırınız.<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-1-Ülkemizin coğrafi bölgelere ayrılmasında ve bölge sınırlarının belirlenmesinde nelere dikkat edilmiştir?<br />
<br />
<br />
<br />
Ülkemiz bölgelere ayrılmasında ve sınırlarının belirlenmesinde Doğal ,beşeri,ekonomik özelliklerine bakılmıştır.<br />
<br />
<br />
<br />
Konum, Yeryüzü şekilleri, Iklim, Bitki örtüsü, Nüfus, Yerleşme ve Tarım ve hayvancılık, Sanayi ve madencilik, Ticaret, Turizm etkili olmuştur.<br />
<br />
SORU-2-Bölgelere isim verilirken bölgelerin hangi özellikleri dikkate alınmıştır?<br />
<br />
<br />
<br />
Bölgelerin coğrafi konum özellikleri etkili olmuştur.<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-3-Aşağıda verilen Türkiye Fiziki Haritası ile Coğrafi Bölgeler Haritası'nı karşılaştırdığınızda hangi özellikler dikkatinizi çekmektedir?<br />
<br />
<br />
<br />
Karadeniz ve Akdeniz bölgelerinin oluşturulmasında kıyıya paralel uzanan dağ sıraları ön plana çıkar.<br />
<br />
<br />
<br />
Marmara bölgesinde ise yükselti özelliklerine bakılırsa yeşil renk ile son derece sade yükseltisi az bir bölge olarak karşımıza çıkar.<br />
<br />
<br />
<br />
Ege bölgesinde ise kıyıya dik uzanan dağlar ve bu dağların arasında çöküntü ovaları grabenler yer almaktadır.Kıyı özellikleri doğal liman ve koy körfezlerin fazlalığı…<br />
<br />
<br />
<br />
Iç Anadolu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde ova ve platolar geniş yer kaplamakta ve bu bölgelerimiz harita da sarı renk ile ayırt edilebilmektedir.Iç Anadolu bölgesinin dağlar arasında kalan bir çanak özelliği göstermesi.<br />
<br />
<br />
<br />
Doğu Anadolu bölgesinde yükselti fazla hakim renk kahverengi olarak haritada seçilir bir özellik taşır.<br />
<br />
<br />
<br />
Fiziki haritalardaki yer şekilleri ve renklendirme özellikleri ile bölgeler haritasındaki bölünmeler arasında benzerlikler bulunmaktadır.<br />
<br />
<br />
<br />
12.SINIF DERS ETKINLIKLERI (SAYFA 103) COĞRAFYA 12 SAYFA 103 ETKINLIK ÇALIŞMASI<br />
<br />
<br />
<br />
12.SINIF SAYFA 103 ETKINLIK ÇALIŞMASI<br />
<br />
<br />
<br />
YILLAR<br />
<br />
TOPLAM TURIST SAYISI<br />
<br />
TURIZM GELIRI(Milyon &)<br />
<br />
1997<br />
<br />
9.738.000<br />
<br />
8.800<br />
<br />
1999<br />
<br />
7.487.385<br />
<br />
5.203<br />
<br />
2000<br />
<br />
10.428.153<br />
<br />
7.636<br />
<br />
2001<br />
<br />
11.619.909<br />
<br />
10.067<br />
<br />
2003<br />
<br />
13.956.405<br />
<br />
13.203<br />
<br />
2005<br />
<br />
21.124.886<br />
<br />
18.153<br />
<br />
2007<br />
<br />
23.312.657<br />
<br />
18.153<br />
<br />
SORU-1-Yıllara göre Türkiyenin turizm gelirlerinde nasıl bir değişme olmuştur.<br />
<br />
<br />
<br />
Tablo incelendiğinde genel hatları ile 1997 yılına oranla 1999 ve 2000 li yıllarda azalma görülmekle beraber sonraki dönemlerde turizm gelirlerinde gelen turist sayısı doğrultusunda ve ülkemizdeki mevcut turizm yatırımları sonucunda artışlar gözlenmektedir.<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-2-1999 yılında,önceki yıllara oranla gelirin azalmasının nedenleri neler olabilir.<br />
<br />
<br />
<br />
1999 yılında düşüşün temel sebebi ülkemizde meydana gelen Marmara depremidir.Yaşanmış olan bu doğal afet ülkemiz turizm potansiyelini de olumsuz etkilemekte ve gelirler düşmektedir.Aynı etki depremin 2003 yılında tekrarlamasıyla tekrar etkisini gösterir.<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-3-Son yıllarda turizmde meydana gelen gelir artışının nedenleri neler olabilir.<br />
<br />
<br />
<br />
Ülkemizde son yıllarda yapılan yatırımlar bu yatırımların kalite olarak dünya standartlarını aratmaması,1980 li yıllardan sonra yabancı sermaye girişine sağlanan kolaylık,ülkemizin daha iyi tanıtılması, mevcut turizm faaliyetlerine oranla daha fazla gelir getiren turizm kollarına yönelik yatırımlar(yat turizmi,Golf Turizmi gibi)gelirlerin artmasında etkili olmuştur.<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-4-Tablodan yola çıkarak ,turizm gelirlerinde ve turist sayısında gelecek yıllarda nasıl bir değişme beklenmektedir.<br />
<br />
<br />
<br />
Tabloda genel olarak ülkemiz ciddi bir doğal afet ve savaş durumu olmadıkça turist sayısı ve turizmden elde ettiği gelir artış gösterecek niteliktedir.Yapılan olumlu teşvikler,tesislerde dünya standartlarının yakalanışı,kapasitelerinin arttırılması, faaliyetlerdeki çeşitlilik,ülkemizin sahip olduğu doğal güzellikler ülkemizi önemli bir turizm cenneti yapmaktadır.<br />
<br />
12. Sınıf, Ders, Etkinlikleri, Sayfa, 54-55-61-62-63-90-92-94 -103, Ölçme Değerlendirme, Soruları<br />
çalışma kitabı cevaplarıhttp://www.blogger.com/profile/17043711503943562158noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6731306026908094684.post-3153292789485658742012-12-29T17:21:00.001-08:002012-12-29T17:21:36.855-08:00 12. Sınıf Coğrafya Sayfa 26-27-28-29 Etkinlik Cevapları <br />
<br />
<a href="http://aygunhoca.com/cografya/181-12-sinif-cografya-sorulari-etkinlikleri/2215-12-sinif-cografya-etkinlik-cevaplari.html"><br /></a>
<a href="http://aygunhoca.com/cografya/181-12-sinif-cografya-sorulari-etkinlikleri/2215-12-sinif-cografya-etkinlik-cevaplari.html">12. Sınıf Coğrafya Sayfa 26-27-28-29 Etkinlik Cevapları </a><br />
<br />
yazının tamamı için linke tıklayabilirsiniz<br />
<br />
<br />
12.SINIF COĞRAFYA KITABI SAYFA 26-27 ETKINLIK ve CEVAPLARI<br />
<br />
<br />
<br />
1.Konu içinde bazı medeniyetler hakkında bilgiler verilmiştir. Siz de diğer medeniyetlerle ilgili araştırma yaparak boş bırakılan kutucukları doldurunuz.<br />
<br />
2.Medeniyetlerin kurulmasında etkili olan benzer ve farklı yönleri tespit ederek bunun nedenlerini tartışınız.<br />
<br />
Iklim şartlarının uygun olması(sıcaklık ve yağış), coğrafi konumunun uygun olması, yer şekillerinin uygun olması, verimli tarım alanlarının bulunması, su kaynaklarının varlığı ve korunaklı limanların varlığı medeniyetlerin kurulmasında etkili olmuştur. Medeniyetlerin kurulduğu yerlerin etrafındaki doğal sınırlar medeniyetlerin özgün yapıya sahip olmalarını sağlamıştır. Tarım toprakları az olan kıyılarda denizcilik ve ticaret gelişmiştir.<br />
<br />
<br />
<br />
ILK MEDENIYETLER ve ÖZELLIKLERI<br />
<br />
<br />
<br />
MEZOPOTAMYA MEDENIYETI:<br />
<br />
<br />
<br />
Mezopotamya, kuzey ve kuzeydoğudan yüksek dağlarla çevrili, güneyden Suriye ve Arabistan çöllerine açık, geniş bir düzlüktür. Varlığını ve önemini, Anadolu topraklarından doğan Dicle ve Fırat nehirlerine borçludur.<br />
<br />
Mezopotamya'da tarıma uygun olmayan alanları tarıma kazandırmak için sulama kanalları yapılmış, bataklıklar drene edilmiş ve taşkın sonrası oluşan alüvyon birikintileri düzeltilmiştir. Bu çalışmalar sonucu zamanla köyler gelişerek kent haline gelmiştir. Böylece Mezopotamya'da ilk kültür merkezleri ortaya çıkmıştır. Kentlerin ortaya çıkması insanlık tarihinde, ateşin bulunması ve tarımın başlamasından sonra kaydedilen önemli bir aşamadır. Ilk kültür merkezlerinin ortaya çıktığı, önemli mimari eserlerin oluşturulduğu uygarlıklar, tarihi ve coğrafi koşulların etkisiyle hızlı gelişmiştir.<br />
<br />
<br />
<br />
MISIR MEDENIYETI<br />
<br />
Mısır medeniyeti, Kuzey Afrika'da Nil Nehri ve etrafında kurulmuştur. Etrafının çöllerle kaplı olması diğer medeniyetlerle etkileşiminin daha az olmasına neden olmuştur. Bu nedenle Mısır medeniyeti kendine özgü özelliklere sahiptir. Mısırlıların medeniyete geçişinde; neolitik yerleşmelerin varlığı, Nil Nehri ve Mezopotamya uygarlığı etkili olmuştur. Mısır'ın da Mezopotamya gibi, büyük bir taşkın nehre sahip olması, verimli topraklarından yılda iki kez ürün alınabilmesi ve uygun iklim şartlarına sahip olması uygarlığa geçişini kolaylaştırmıştır. Nil Nehri çevresinde yaşayanlar düzenli taşkınlardan sonra bozulan tarlaların sınırlarını yeniden tespit etmek için matematikten yararlanmışlardır. Bu durum kamu yönetimi örgütlenmesini oluşturarak bilimin de gelişmesine katkı sağlamıştır. Nil Nehri'nin uygarlığa diğer bir katkısı da üzerinde ulaşım yapılmasıdır. Nehrin düzenli akışı nehir taşımacılığını geliştirmiş, bu da yönetimin bölgeyi kolayca denetlemesine imkan sağlamıştır. Nil boyunca hem ticari ilişkiler rahatça yapılmış hem de vergiler kolayca toplanmıştır. Bu durum uygarlığın çok daha hızlı büyüyüp güçlenmesinde etkili olmuştur. Kendilerine özgü hiyeroglif (kutsal resim yazısı) yazısını kullanmışlardır. Yazılarını "papirüs" adı verilen bitki yapraklarına yazmışlardır. Eczacılık, kimya ve tıpta gelişmişlerdir. Matematikte "pi" sayısını bulmuş ve astronomide gelişmişlerdir.Rasathaneler kurmuşlar ve Nil Nehrinin taşma sürelerini hesaplamışlardı. Güneş yılı esasına dayalı ilk takvimi Mısırlılar yapmışlardır. Romalılar, Mısırdan aldıkları bu takvimi geliştirerek bugün kullandığımız Miladi takvimi oluşturdular.<br />
<br />
<br />
<br />
Hint uygarlığı<br />
<br />
Ganj,Brahmaputra ve Indus nehirleri çevresinde Hint Medeniyeti ortaya çıkmış ve gelişmiştir. Bu bölgede elverişli iklim şartları ve verimli tarım alanları bulunmaktadır. Entansif tarım yöntemleri geliştirmişler, fili evcilleştirmişler, mimari ve yazı alanında uygarlığa katkıda bulunmuşlardır. Ülkenin tarihini coğrafi şartları etkilemiştir. Elverişli iklimi ve verimli topraklarından dolayı pek çok kavimin istilasına uğramıştır.<br />
<br />
<br />
<br />
Akdeniz uygarlıkları<br />
<br />
Akdeniz kıyıları, medeniyetlerin ilk kurulduğu alanlardan biridir. Tarım alanlarının az olması, akarsuların varlığı, kıyılarında liman olmaya elverişli ada ve yarımadaların bulunması bu bölgede Iyonya, Lidya, Yunan, Fenike ve Roma gibi birbirinden farklı medeniyetlerin kurulmasına neden olmuştur. Bu medeniyetlerden bazıları yer altı ve yer üstü kaynakları bakımından zengin olmadıklarından deniz ticaretine yönelmişler ve ihtiyaçlarının bir bölümünü denizden karşılayarak denizci karakterli uygarlıklar kurmuşlardır.<br />
<br />
Iyonlar ve Yunanlılar zamanla gemi yapımında ustalaşmış ve Akdeniz kıyılarındaki ürünleri toplayarak ihtiyacı olan toplumlara pazarlamaya başlamışlardır. Böylece farklı uygarlıklar arasında, ticari mallar taşınırken aynı zamanda kültürel gelişmeler bir merkezden diğerine nakledilmiştir.<br />
<br />
Akdeniz uygarlıkları yeni şehirler ve koloniler kurarken buradaki insanlar bereketli tarım alanlarının az olması nedeniyle daha geniş ticari imkan sunan sahalarda yerleşmişlerdir. Böylece kentleşme Akdeniz'in doğu kıyılarından batı kıyılarına doğru yayılmıştır.<br />
<br />
<br />
<br />
Çin uygarlığı<br />
<br />
Sarı ve Gök ırmak çevresinde kurulmuşlardır. Bu alanlar verimli topraklar bulunmaktadır. Güneybatısı ormanlık yüksek dağlarla, Kuzeybatısı da bozkırlar ve çöllerle sınırlı olan Çin de dışa kapalı ve özgün bir medeniyetin ortaya çıkmasını sağlamıştır. Tıp, matematik ve astronomi alanında da ileri gitmişlerdir. Çinliler kendilerine özgü bir yazı kullanmışlar, barut, pusula, kağıt, matbaa ve mürekkebi icat ederek dünya medeniyetinin gelişmesine katkıda bulunmuşlardır. Porselen yapımı, ipekli dokumacılıkta ileri gitmişlerdir. Hun saldırılarına karşı Çin Seddi'ni yapmışlardır.<br />
<br />
<br />
<br />
Maya uygarlığı<br />
<br />
Maya uygarlığı Amerika kıtasındaki Kolomb-öncesi uygarlıklardan biridir. Bir Orta Amerika uygarlığı olan Maya uygarlığı, binlerce yıl boyunca Meksika'nın güneydoğusundan, Honduras, El Salvador ve Guatemala'ya kadar uzanan bir bölgede hüküm sürmüştür. Maya dilini oluşturmuşlardır. Mayalar astronomi, matematik, mimari ve sanat gibi birçok alanda ileri bir uygarlık oluşturmuşlardır. Klasik-öncesi dönemden itibaren olağanüstü yapılar inşa etmişlerdir. Taş işlemeciliğinde ileri gitmişlerdir. Piramitler, tapınakları, saraylar,dikili taşlar,top sahaları gibi büyük yapılar inşa etmişlerdir. Kullandıkları taş, genellikle kireç taşıdır. Mayaların ticari malları arasında yeşim taşı, kakao, mısır, tuz ve obsidyen taşı sayılabilir. Çömlekçilik ve seramik yapımında uzmanlaşmışlardır. Entansif tarım sistemlerini kullanmışlardır. Yazı, sayı sistemi ve “Uzun Hesap†denilen takvim sistemini oluşturmuşlardır. Şehircilikte ileri gitmiş ve birçok şehri meydana getirmişlerdir. Akarsu, dere, göllerde ve denizlerde kanolarla taşımacılık(denizcilik) yapmışlar ve ticaretle uğraşmışlardır.Kendilerine has dilleri mevcuttu. Yazıyı, sıfırı da içine alan bir sayı sistemini ve astronomiye dayanan takvimi kullanıyorlardı. Dikkat çekici eserler inşa etmişlerdi.<br />
<br />
<br />
<br />
Inka Uygarlığı<br />
<br />
Inkalar, Büyük Okyanus kıyısına paralel uzanan And sıradağları üzerinde 12-16. yüzyıllar arasında yaşamış ve büyük bir imparatorluk kurmuşlardır. Bu bölge çok değişik iklim ve doğa koşullarını içermekteydi. Inkaların yaşadıkları And Dağları'nın batı kıyısında çöl ve vadiler yer alırken kuzeydoğu kesimleri tropikal yağmur ormanlarıyla kaplıydı.<br />
<br />
Inkalar, şehirlerini ve kalelerini, dini inançları nedeniyle korumak ve savunabilmek için And Dağları'nın yüksek kesimlerdeki dik ve sarp yamaçlara inşa etmişlerdi. Bu yapılardaki devasa taş bloklar çok hassas ve düzgün bir şekilde birbirleriyle birleştirilmiştir. Taş işçiliğinde ileri gitmişlerdir.<br />
<br />
Inkalar bulundukları bölgenin coğrafi konumu nedeniyle güneşin hareketleri konusunda uzmanlaşmışlar ve güneş saatini yapmışlardır. Yüksek kayalıklara yerleştirdikleri elips şeklindeki altın yansıtıcılarla astronomik gözlemler yapmışlar, güneşin yıllık hareketlerini incelemişlerdir. Patates tarımını ilk yapan medeniyettir. Tarımda teraslama yöntemi ve diğer entansif tarım tekniklerini kullanmışlardır. Sözlü edebiyatları olup, yazıları yoktu. Mısır ve patates yetiştirip, sekiler üzerinde tarım yaparlardı. Ülkede mükemmel bir yol şebekesi vardı.<br />
<br />
<br />
<br />
Aztek uygarlığı<br />
<br />
15. yüzyıl ile 16. yüzyıl başlarında, bugünkü Meksika'nın orta ve güney kesimlerinde büyük bir imparatorluk kurmuşlardır. Büyük bir imparatorluk kurabilmelerinin temelinde, kullanılabilir tüm toprakların entansif biçimde ekildiği, gelişkin bir sulama ve bataklık kurutma sistemine dayalı olağanüstü tarım düzenleri yatar. Bu yöntemlerle sağlanan yüksek verimlilik, zengin ve kalabalık bir ülkenin doğmasını sağlamıştır. Inkalar, çatıları tahta kirişler üzerine saman örtülü, altın süslemeli büyük taş kaleler ve tapınaklar yapmışlardır. Taş işçiliği ve mimaride ileri gitmişlerdir. Aztekler gelişmiş tarım yöntemlerine, kendilerine ait bir dine, takvime, alfabeye sahiplerdi. Aztek kültürü kendisini, tarıma bağlı ekonomi, dokumacılık, çanak çömlek yapımı metalurjide başlangıç, sayılar, piramit şeklinde yapılar, takvim sistemi, resim yazısı, şehir devlet organizasyonu ve dini faaliyetlerde göstermiştir.<br />
<br />
<br />
<br />
12.SINIF Coğrafya Kitabı Etkinlik sayfa 28 bulmaca Aşağıdaki bulmacayı çözünüz.<br />
<br />
1.Kültür ve medeniyetin yayılışında büyük etkisi olan ve tarihin başlangıcı olarak kabul edilen buluş, YAZI<br />
<br />
2.Mezopotamya'nın doğusunda akan ve bu bölgeye hayat veren nehirlerden biri, DICLE<br />
<br />
3.Güneydoğu Anadolu'dan başlayarak Basra Körfezi'ne kadar uzanan Dicle ve Fırat nehirleri arasındaki bölge, MEZOPOTAMYA<br />
<br />
4.Maya uygarlığının bulunduğu alanda yetişen tropikal ürünlerden biri, ANNANO<br />
<br />
5.Maya uygarlığının bulunduğu bölgede yapıların inşasında yaygın olarak kullanılan taş KIREÇTAŞI<br />
<br />
6.Demirin günlük hayatta kullanılması ile yapılan ve tarımda büyük gelişmelere neden olan tarım aleti SABAN<br />
<br />
7.Büyük Okyanus kıyısında And Dağlarına paralel uzanan alanda kurulan, güneşin hareketleri konusunda uzmanlaşan ve güneş saatini yapan uygarlığın adı, INKA<br />
<br />
8.Bugünkü Meksika sınırları içerisinde kurulmuş olan uygarlığın adı AZTEK<br />
<br />
9.Medeniyete geçişte çok önemli katkısı olan buluşlardan biri ATEŞ<br />
<br />
10.Mezopotamya'yı oluşturan ve bu bölgenin batısından geçen nehir FIRAT<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
12.SINIF Coğrafya Kitabı Etkinlik sayfa 29<br />
<br />
Aşağıdaki tabloda medeniyetlerin gelişmesine ve yayılmasına neden olan bazı buluşlar verilmiştir. Ön bilgilerinizden faydalanarak aşağıda boş bırakılan yerleri doldurunuz.<br />
<br />
<br />
<br />
Yazı<br />
<br />
Sümerler, yazıyı ilk kullanan uygarlıktır. Yazı, Asurlular başta olmak üzere pek çok kavim tarafından kullanılmaya başlanmıştır. Daha sonra bilim, hukuk ve ticarette de kullanılmış, ardından ilk eğitim kurumları açılmıştır. Haftanın günleri de bu dönemde belirlenmiştir. Zaman içinde kahramanlık hikayeleri, dini törenlerin uygulanma esasları vb. yazıya geçirilmeye başlanmış, tüm bunlar kültürün gelişmesine ve aktarımına büyük katkılar sağlamıştır.<br />
<br />
Takvim<br />
<br />
Günümüzde takvim denilince miladi takvim akla gelir.Dünya'nın güneş etrafında dönüşüne göre miladi takvim düzenlenmiştir. 1 yıl, 365 gün 6 saat tir. Bu takvimi ilk kez Mısırlılar kullanmıştır. Bu takvim; Iyonlar, Yunanlar ve Romalılar tarafından geliştirilmiştir. Roma Imparatoru Jullius Cesar ve Papa XII.Gregor tarafından düzenlenerek günümüzdeki şeklini almıştır. Eski topluluklar, takvimde ay senesini kullanıyorlardı. Ay yılı ile Güneş yılı arasında 11 günlük fark vardır. Ay yılında her yıl başlangıcı 11 gün öne gelir.Miladi takvimin temelini oluşturmuştur.Isa'nın doğumu (Milat) başlangıç alınmıştır. Milattan önceki tarihlerde rakamsal değeri büyük olan tarih daha eski bir tarihi gösterir. Milattan sonraki tarihlerde rakamsal değeri büyük olan günümüze daha yakın bir tarihi gösterir.<br />
<br />
<br />
<br />
Demir<br />
<br />
Demiri ilk işleyen milletlerden biri de Orta Asya'daki Türklerdir. Demir ilk önce silah yapımında, daha sonra da araç gereç yapımında kullanılmıştır. Eski Türkler göç ettikçe oradaki halklara demiri ve onu işlemeyi öğretmişlerdir. Zamanla demir, savaşlarda üstünlük elde etmenin temel unsurlarından biri haline gelmiştir. Demir Hititler de demirden silah yapımında kendilerine özgü teknikler geliştirmişler ve çok daha sağlam silahlar yapmaya başlamışlardır. Bu yolla iki yüzyıl boyunca süper güç olmayı başarmışlardır. Demir, dayanıklı olduğundan tarımda kullanılan araçların yapımında kullanılmış, sağlam sabanlarla ekilen topraklardan daha bol ürün alınması sağlanmıştır.<br />
<br />
<br />
<br />
Kağıt<br />
<br />
Ince bitki liflerinin keçeleşmesi ile meydana gelen bugünkü kağıdın ilk olarak M.S. 1. yüzyılda Çin'de yapıldığı sanılmaktadır. Aslında M.I. 4000 yıllarında Mısır'da bulunan Cyperius (papirüs) denilen bitkinin sapı uygun boyutlarda kesilip bir tahta üzerine dizilip, sulu vaziyette tokmaklanarak bir çeşit kağıt üretilmekteydi. Yapılışı ve özelliği bakımından bugünkü kağıttan farklı olmakla beraber, kağıt ismi bu papirüs kağıdından kalmıştır. Papirüsle beraber, çeşitli hayvan derilerinden yapılan parşömen kağıdı da tarih boyunca kullanılmıştır.<br />
<br />
Kağıt, ilim ve kültürün yayılıp gelişmesinde çok büyük bir rol oynamıştır ve ilk para mantığının bir şeyler satın alma, değiş tokuş gibi parasal şeylerin başlangıcı olmuştur. Yazma, taşıma ve muhafazasındaki kolaylıklar, herhangi bir yerdeki ilim ve bilginin çok kısa bir zamanda dünyanın her tarafına kolayca yayılmasını temin etmiş, böylece bugünkü medeniyete ulaşılmasının başlıca vasıtalarından birisi olmuştur. Kağıdın kimin tarafından bulunduğu bugün kesin bilinmemektedir. Ancak bugünkü kağıt hamuru ile elde edilen kağıdın ilk modeli milattan sonra 105'te Çin'de Ts'ai Lun adında bir saray görevlisi tarafından yapıldığı kabul edilmektedir. 18. yüzyılda Fransa'da ilk defa kağıt makinesi yapılmıştır.<br />
<br />
<br />
<br />
1.Aşağıdaki tabloda Mezopotamya uygarlığına ait bazı özellikler verilmiştir. Diğer uygarlıklara ait özellikleri ön bilgilerinizden yararlanarak kutucuklara yazınız.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
2.Ilk uygarlıklardaki kentlerin özellikleri nelerdir?<br />
<br />
<br />
<br />
Verimli tarım alanlarının ortasında ulaşım bakımından elverişli pazar yerleri olarak ortaya çıkmışlardır. Ticaretin gelişmesine paralel olarak gelişmişlerdir. Kentlerin toplam sayıları ve nüfusları azdır.<br />
<br />
<br />
<br />
3.Neolitik sonrası ilk medeniyetler nerelerde ortaya çıkmıştır?<br />
<br />
<br />
<br />
Mezopotamya, Mısır, Indus(Hindistan), Akdeniz Çevresi, Sarı ırmak ve Gök ırmak ve Orta Amerika'da ortaya çıkmışlardır.<br />
<br />
<br />
<br />
4.Mezopotamya uygarlığının Maya ve Inka uygarlığından daha fazla saldırılara uğramasının nedenleri nelerdir?<br />
<br />
<br />
<br />
Maya ve Inka uygarlıklarının çevresinde bu uygarlıklara karşı koyabilecek medeniyetler yoktu. Yeni Dünya'da yer alan uygarlıklar Amerika keşfedildikten sonra saldırılara uğramışlardır. Mezopotamya Uygarlığı ise Eski Dünya medeniyetlerinin ortasında yer alıyordu ve Mezopotamya'nın ekonomik zenginlikleri ve coğrafi konumu çevresindeki medeniyetlerin istilalarına neden olmuştur.<br />
<br />
<br />
<br />
5.Mısır uygarlığının Mezopotamya'dan sonra doğmasında etkili olan faktörler nelerdir?<br />
<br />
<br />
<br />
Etrafının çöllerle kaplı olması diğer medeniyetlerle etkileşimi daha azdır. Bu nedenle Mısır Medeniyeti Mezopotamya medeniyetinden sonra ortaya çıkmıştır ve özgün bir medeniyettir. Mezopotamya medeniyetinin çevresinde coğrafi engeller yoktur. Bu nedenle medeniyete geçiş bu bölgede daha önce olmuştur. Diğer toplumlar ve ticaretin gelişmesi şehirlerin ve kültür merkezlerinin ortaya çıkmasına neden olmuştur.<br />
<br />
<br />
<br />
6.Hint uygarlığının kurulduğu bölgenin coğrafi özellikleri nelerdir? Bu özellikler Hint uygarlığının gelişmesinde nasıl etkili olmuştur?<br />
<br />
7.Mısır uygarlığının Mezopotamya uygarlığı kadar saldırılara maruz kalmamasının nedenleri nelerdir? Mısır uygarlığının kurulduğu bölgenin etrafının çöllerle kaplı olması bu bölgeye yapılacak saldırı ve istila hareketlerini güçleştirmiştir. Mezopotamya Uygarlığı ise Eski Dünya medeniyetlerinin ortasında yer alıyordu ve Mezopotamya'nın ekonomik zenginlikleri ve coğrafi konumu çevresindeki medeniyetlerin istilalarına neden olmuştur.<br />
<br />
8-30 derece kuzey enlemleri arasında yer alır.Kuzeyden Himalaya Dağları,Belucistan Dağları ve Dekkan dorukları ile çevrilidir.Güneybatı ve Güneydoğusunda Hint okyanusu yer alır.Indus ve Ganj nehirleri ve bu nehirlerin oluşturduğu verimli Indus ve Ganj deltaları Hint uygarlığının gelişiminde etkili olmuştur.Ayrıca muson iklimi tarım topraklarından yılda iki kez ürün elde edilmesine imkan tanımıştır.<br />
<br />
Bitki örtüsü ve hayvan türleri çeşidi son derece fazladır. Hindistan'ın kuzeybatısında yer alan geçitler bu bölgeyi istilalara açık hale getirmiştir. Ariler tarafından Indus medeniyeti ortadan kaldırılmıştır.<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-1-Fotoğraflar arasında ne gibi farklılıklar görülmektedir?<br />
<br />
<br />
<br />
Dubai'nin tamamen çehresi değişmiş hızlı bir kentleşme modern bir görüntü ortaya çıkmıştır.Şehirleşme tüm modern yüzünün bizlere göstermektedir.<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-2-Kentleşmenin bu kadar hızlı olmasında hangi faktörler etkili olmuştur.?<br />
<br />
<br />
<br />
Birleşik Arap Emirlikleri'ni oluşturan yedi emirlikten biri olan Dubai, petrol gelirleriyle başlattığı ticari hamleyi her alanda cazibe merkezi olarak tamamladı.<br />
<br />
<br />
<br />
Şeyhi El Maktum'un çılgın projeleriyle Dubai yeryüzündeki cennet olarak adlandırılmaya başlandı. Dubai tüm dünyanın dikkatini görkemli turizm yatırımlarıyla çekti. Bunu vergisiz ticaret uygulamasıyla dünyanın önde gelen firmalarının yatırımları izledi.<br />
<br />
Milyonlarca turistle birlikte bunların ihtiyaç duyacağı her türlü mal ve hizmet dev alışveriş merkezleri ile Dubai'ye akın etti. Sonuçta burası hem turizmin hem de alışveriş merkezlerinin gözde buluşma noktası oldu. Dünyanın hemen her markasının birkaç mağazasının bulunduğu, yüzölçümleri binlerce metrekareyi bulan dev alışveriş merkezleri Dubai'ye daha çok turistin gelmesini sağlayarak ülkeyi rakip tanımayan bir cazibe merkezi yaptı.<br />
<br />
Birleşik Arap Emirlikleri'nin gözbebeği Dubai, zenginlik fışkıran görkemiyle tüm dünyayı büyülüyor. Bir zamanlar sadece 7 yıldızlı yelken oteli Burj El Arab ile tanınan Dubai, sayısı giderek artan birbirinden çılgın projelerle de tanınır oldu. Özellikle üst gelir grubuna yönelik bir turizm cenneti olan Dubai, yatırımcılara sunduğu vergisiz ticaret imkanı ile de dünyanın en büyük firmalarının gözdesi oldu.<br />
<br />
<br />
<br />
Kitabınızdaki metni okuyarak aşağıdaki soruları cevaplayınız?<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-1-Bombay'ın dünyanın en kalabalık şehirlerinden biri olmasında hangi faktörler etkilidir.<br />
<br />
<br />
<br />
Ülkenin diğer kentlerine oranla yaşam standartlarının yüksek olması ,ülkenin en önemli ticaret,finans kültür ve eğlence merkezi olması etkili olmuştur.<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-2-Bombay'ın ülke ekonomisine etkisini açıklayınız.<br />
<br />
<br />
<br />
Kitabınızda Bombay ile ilgili yazının son paragrafında bu sorunun cevabı mevcut<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-3-Dünyada Bombay'a benzer özellikler gösteren şehirlere örnek veriniz.<br />
<br />
<br />
<br />
(Mexico city) Meksika ,Delhi(Hindistan) Gelişmekte olan ülkelerin milyonluk şehirleri örnek verilebilir<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-1-1950-1990 yılları arasında hangi kıtalarda nüfus daha fazladır.<br />
<br />
<br />
<br />
Asya ve Avrupa kıtalarında fazladır<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-2-2015-2050 yılları arasında en fazla nüfus artışı hangi kıtalarda olacaktır.Nedenlerini söyleyiniz.<br />
<br />
<br />
<br />
Asya ve Afrika kıtalarında olacaktır.Bu kıtalarda önlenemez bir doğum artışı söz konusudur.Sağlık hizmetlerinin iyileşmesi de bebek ölümlerini azaltacak insan ömrünü uzatacaktır.<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-3-Tabloda 1950-2050 yılları arasında nüfus artış hızının azaldığı kıtalar hangisidir.Nedenlerini tartışınız.<br />
<br />
<br />
<br />
Avrupa ve Kuzey Amerika kıtalarında azalma görülecektir.Bu ülkeler gelişmişlikle bağlantılı olarak doğum oranları düşüktür.Nüfusuna dinamizm kazandıramamıştır.Yaşam standartlarının yüksek olması eğitim seviyesinin iyi olması kadının iş hayatında rolünün fazla olması doğum oranlarını azaltıcı rol oynar<br />
<br />
<br />
12. Sınıf Coğrafya Sayfa 26-27-28-29 Etkinlik Cevapları<br />
çalışma kitabı cevaplarıhttp://www.blogger.com/profile/17043711503943562158noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6731306026908094684.post-59487699793574835442012-12-29T17:19:00.001-08:002012-12-29T17:19:16.094-08:0012. Sınıf Coğrafya Kitabı Ölçme Dğerlendirme Soruları<br />
12. Sınıf Coğrafya Kitabı Ölçme Dğerlendirme Soruları<br />
<br />
<br />
<br />
1.Sera etkisi nedir ? Açıklayınız.<br />
<br />
Güneş ışınlarının yeryüzüne çarpıp ısı enerjisi haline dönüşmesi sırasında, bu enerjinin uzaya yayılmasını önleyen ve bir manto gibi görev yapan, karbon dioksit, tozlar, su buharı, partiküller v.s. maddelerin ısıyı abzorbe ederek, dünyanın giderek ısınmasına sebep olduğu olaydır. sera gazları: H2O, CH4, NO2, CFC gibi sera etkisini oluşturan gazlardır.<br />
<br />
<br />
<br />
2.Sumatra'nın Toba Dağı'nda 73 bin yıl önce meydana gelen volkanizmanın sonuçları nelerdir?<br />
<br />
<br />
<br />
Sumatra'daki Toba Dağı yaklaşık 73.000 yıl önce patlamış ve atmosfere yoğun bir şekilde kül ve gaz yayılmıştır. Patlamanın şiddetiyle gökyüzünün karardığı ve bölgede sıcaklık değerlerinin önemli ölçüde azaldığı görülmüştür. Bu nedenle iklimin Buzul Çağı'ndaki duruma döndüğü tahmin edilmektedir. Günümüzde o bölgede patlamadan geriye kalan 5-10 cm kalınlığında kül tabakası mevcuttur.<br />
<br />
<br />
<br />
3.Fosil yakıt kullanımındaki artış, doğal sistemleri nasıl etkilemektedir?<br />
<br />
<br />
<br />
Fosil yakıtların çevre kirlenmesindeki etkisi çok fazladır ve doğal sistemleri olumsuz etkilemektedir.Fosil yakıtların kullanılmasıyla ortaya çıkan gazların atmosferdeki oranının artması asit yağmurlarına neden olacak ve içilebilir su kaynakları azalacaktır.Ayrıca fosil yakıtların üretilmesi ve dağıtılması esnasında da çevre kirliği artmaktadır.Fosil yakıt kullanımındaki artış ,atmosferdeki karbondioksit, metan ve azotoksit gazlarının oranının artmasına ve sera etkisini artırarak dünyanın normalden fazla ısınmasına (küresel ısınmaya) neden olmaktadır. Küresel ısınmanın sonucu olarak, tatlı su kaynaklarının azalması, gıda üretimi koşullarındaki genel değişiklikler ve seller, fırtınalar, sıcak dalgaları ve kuraklık nedeniyle ölümlerde yaşanacak artış gibi potansiyel tehlikeler gündeme gelecektir.Bu durum en çok, hızlı iklim değişimine karşı hazırlık yapamayan yoksul ülkeleri etkileyecektir.Yaşam alanlarının hızlı değişimine ayak uyduramayan birçok bitki ve hayvan türünün nesli yok olacaktır. Dünya Sağlık Örgütü'nün verilerine göre, sıtma ve yetersiz beslenme gibi nedenlerden milyonlarca kişi ölümle yüz yüze gelecektir.<br />
<br />
<br />
<br />
4.Küresel ısınmaya yol açan karbon gazlarının atmosferdeki artışını azaltmak için<br />
<br />
neler yapılmalıdır?<br />
<br />
<br />
<br />
Fosil yakıtların, enerji üretiminde kullanımına sınırlama getirilmelidir.Doğayla dost enerji(hidroelektrik, jeotermal, güneş, rüzgar,dalga) kaynaklarının kullanımı arttırılmalıdır. Ayrıca daha az enerji tüketen cihaz ve araçlar geliştirilmeli, enerji daha verimli kullanılmalı ve enerji tasarrufu için gerekli önlemler alınmalıdır.<br />
<br />
<br />
<br />
5.Alp Dağları'nın uzantısı kuzey ve güney doğrultusunda olsaydı bu durum Avrupa'daki ulaşım sistemini nasıl etkilerdi ?<br />
<br />
<br />
<br />
Alp Dağları'nın uzantısı kuzey ve güney doğrultusunda olsaydı kara ve demiryolu ulaşım hatları da kuzey güney doğrultusunda olacak ve kuzey güney doğrultusunda ulaşım kolaylaşacaktı.<br />
<br />
<br />
<br />
6.Önceki jeolojik devirlerde çok uzun zaman diliminde meydana gelen iklim<br />
<br />
değişikliği günümüzde neden çok kısa bir zamanda gerçekleşmektedir?<br />
<br />
<br />
<br />
İnsanlarının sayısının ve insan faaliyetlerinin artması ve özellikle sanayi devriminden sonra meydana gelen fosil yakıtların kullanımındaki artış iklim değişikliklerinin kısa bir sürede gerçekleşmesine imkan tanımaktadır.İnsan faaliyetleri klimatolojik süreçleri olumsuz yönde etkileyerek iklim değişimlerini hızlandırmaktadır.<br />
<br />
<br />
<br />
7.Küresel ısınma bitki ve hayvan topluluklarını nasıl etkilemiştir? Örneklerle açıklayınız.<br />
<br />
<br />
<br />
Küresel ısınma bitki ve hayvan türlerinin sayısının azalmasına,yaşam alanlarının değişmesine, yaşamlarının değişmesine(adaptasyon süreci) ve bazı türlerin neslinin tükenmesine neden olmaktadır.Kanada’nın kuzeyinde yaşayan karibuların sayısı 1989’da 2001’e 178.000’den 123.000 düşmüştür.Bu durumun nedeni ısınma nedeniyle bahar aylarının erken başlayıp erken sona ermesi nedeniyle karibu yavrularının kışı geçirmeye yeterli ağırlığa ulaşmadan bitkilerin kurumasıdır.Küresel ısınma nedeniyle Alaska’daki ladin ağaçları zarar görmektedir. Avrupa'da 35 yerli kelebek üzerinde yapılan bir araştırma, bu türlerin yaklaşık üçte ikisinin son 20-30 yılda yayılım alanlarını 30 ile 240 km kuzeye kaydırdığını ortaya çıkardı. Avrupa'daki pek çok bitki 50 yıl öncesine göre bir hafta erken çiçek açıyor ve sonbaharda yapraklarını beş gün önce döküyor. İngiltere'de kuşlar 20. yüzyıl ortalarına oranla ortalama 9 gün erken kuluçkaya yatıyor, kurbağalar ise 7 hafta erken çiftleşiyor. Kuzey Amerika'da ağaç kırlangıçları 25 yıl öncesine göre ilkbaharda kuzeye 12 gün erken göç ediyor.<br />
<br />
<br />
<br />
8.Sellerin doğal süreçlere olan etkisini örneklerle açıklayınız.<br />
<br />
<br />
<br />
Seller sonucunda can ve mal kayıpları yaşanmaktadır.Seller sonucunda ekili alanlar zarar görmekte,salgın hastalık tehlikesi ortaya çıkmaktadır.Selin etkilediği yerlerdeki ekosistemlerde değişiklik olmakta bitki ve hayvan türleri bundan olumsuz etkilenmektedir.Selin etkilediği alanlarda çatlakların ve oyukların oluşması ve bunun sonucu olarak yamaçlarda çökmeler(kütle hareketleri)dir.Büyük miktardaki toprak başka yerlere taşınır.Tarım arazileri selin getirdiği maddelerle örtülür ve toprak verimsizleşir.<br />
<br />
<br />
<br />
9.Günümüze kadar yeryüzünde büyük volkanik patlamalar nerelerde gerçekleşmiştir ?<br />
<br />
<br />
<br />
Yellow Stone (ABD) ve Toba Dağı (Endonezya) büyük volkanik patlamaların meydana geldiği noktasal örneklerdir.<br />
<br />
Büyük volkanik patlamalar Pasifik Okyanusu çevresi, Japonya, Endonezya,Güneydoğu Asya Adaları,Akdeniz Çevresi , Hawai ve Atlas okyanusunun orta kesimleri aktif volkanik alanlardır. Etna (Sicilya, İtalya),Hekla (İzlanda),Kilauea (Havai, ABD), Krakatoa (Rakata, Endonezya),Mauna Loa (Havai, ABD),Mauna Kea (Havai, ABD),Mount Baker (Washington, ABD),Erebus Dağı (Ross Adası, Antarktika),Mount Hood (Oregon, ABD), Mount Fuji (Honshu, Japonya),Mount Rainier (Washington, ABD),Mount Shasta (California, ABD),St. Helens Dağı (Washington, ABD),Novarupta (Alaska, ABD),Popocatépetl (Meksiko, Meksika),Uludağ (Olympos Dağı) (Bursa, Türkiye)<br />
<br />
Surtsey (Surtsey adası, İzlanda),Santorini (Santorini adası, Yunanistan)Tambora (Sumbawa, Endonezya),Teide (Tenerif, Kanarya Adaları, İspanya),Tungurahua (Ekvador),Vezüv (Napoli Koyu, İtalya),Llaima (Şili),Pelée (Martinik) büyük volkanik patlamaların meydana geldiği alanlardır.<br />
<br />
<br />
<br />
10.Küresel ısınmaya bağlı olarak okyanus akıntılarında meydana gelebilecek değişim ne gibi sonuçlara yol açacaktır ?<br />
<br />
<br />
<br />
Okyanus akıntıları sürekli rüzgarlar ve Ekvator ile Kutuplar arasındaki tuzluluk ve sıcaklık farkından dolayı ortaya çıkmaktadır.Buzulların erimesi sonucu Okyanus sıcaklıkları ve tuzluluk oranlarında değişim olacaktır. Bu durum, okyanus akıntılarını da yavaşlatacaktır. Okyanus akıntılarının karaların kıyı kesimlerinin ısınmasında, soğumasında, yağış almasında, sıcaklığın Ekvator'dan Kutuplar'a taşınmasında büyük önemi olduğu için okyanus akıntılarının yavaşlaması kısa sürede çok büyük iklim değişikliklerine neden olacaktır.<br />
<br />
<br />
<br />
11.Hollanda, deniz seviyesinde meydana gelen değişmelere karşı kıyılarını korumak için ne tür tedbirler almıştır?<br />
<br />
<br />
<br />
Hollanda kıyı bölgesinin düşük kotlu bir doğaya sahip oluşu; fırtınalar ve deniz seviyesindeki yükselmelerle birleşince, bölgeyi kıyı taşkınları ve erozyon açısından hassas bir duruma dönüştürmektedir. Deniz seviyesi altında bulunan ülkenin büyük bir kesimi, taşkınlara karşı yapılan barajlar ve seddeler tarafından korunmaktadır.1990 yılından bu yana kum beslemesi yoluyla daha fazla toprak kaybını önlenerek kıyı çizgisini korumaktır.<br />
<br />
<br />
<br />
12.Günümüzde yeryüzünde ekstrem olayların yaşanmasında hangi faktörler etkili olmuştur?<br />
<br />
<br />
<br />
Klimatolojik süreçler,Jeolojik süreçler ve İnsan faaliyetleri ekstrem olayların yaşanmasında etkili olmaktadır.<br />
<br />
Sera gazlarındaki artış ve küresel ısınma Ekstrem sıcaklıklar,Şiddetli fırtınalar,Aşırı yağışlar,Sel ve Kuraklık gibi ekstrem doğa olaylarının yaşanmasında etkili olmaktadır.<br />
<br />
Ekstrem sıcaklıkların yaşanmasında aşırı sıcak ya da aşırı soğuk hava kütleleri,Şiddetli fırtınaların yaşanmasında Tropikal alçak basınçlar,Aşırı yağışların yaşanmasında bol nemli hava kütlelerinin yükselerek soğuması,Sellerin oluşumunda aşırı yağışlar,kar ve buz erimeleri ve yanlış arazi kullanımı,Kuraklığın oluşumunda aşırı sıcak ve aşırı soğuk ile yağışların beklenen seviyenin altına düşmesi,Kütle hareketlerinin oluşumunda eğim,yağış, tabakaların uzanışı killi yapı,yanlış arazi kullanımı ,kazı çalışmaları ile volkanik olaylar, deprem ve seller etkili olmuştur.Volkanizma,Deprem ve Tsunami gibi ekstrem olayların temel nedeni olarak da yer kabuğunu oluşturan levhaların hareketi ile oluşan gerilimler ve fay hatlarının oluşumu yatmaktadır.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
12.SINIF COĞRAFYA SAYFA 24 ETKİNLİK ve CEVAPLARI Yukarıdaki haritada ilk medeniyetlerin kurulduğu yerler gösterilmiştir. Dünya fiziki haritasından ve yukarıdaki haritadan yararlanarak aşağıdaki soruları cevaplayınız.<br />
<br />
1.İlk medeniyetler hangi enlemler arasında yer almaktadır? Söyleyiniz.<br />
<br />
30 Güney ile 45 derece Kuzey enlemleri arasında kurulmuştur.<br />
<br />
2.İlk medeniyetlerin haritada gösterilen yerlerde ortaya çıkmasının nedenlerini sınıfta arkadaşlarınızla tartışınız.<br />
<br />
İklim şartlarının uygun olması(sıcaklık ve yağış), coğrafi konumunun uygun olması, verimli tarım alanlarının bulunması, su kaynaklarının varlığı ve korunaklı limanlar, komşu medeniyetler, yer şekilleri<br />
<br />
3.Harita üzerinde numaralandırılmış yerlerde hangi medeniyetler kurulmuştur? Söyleyiniz.<br />
<br />
Aztek, İnka,Maya,Akdeniz,Roma,İslam,Anadolu,Türk,Hint,Ara<br />
<br />
12. Sınıf, Coğrafya, Kitabı, Ölçme, Dğerlendirme, Soruları<br />
çalışma kitabı cevaplarıhttp://www.blogger.com/profile/17043711503943562158noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6731306026908094684.post-73132915367516475682012-12-29T17:18:00.001-08:002012-12-29T17:18:23.154-08:0012. Sınıf Coğrafya Kitabı etkinlikleri bütün cevaplar <br />
12. Sınıf Coğrafya Kitabı etkinlikleri bütün cevaplar<br />
<br />
COĞRAFYA 12 SAYFA 20 ÖLÇME DEĞERLENDİRME SORULARI<br />
<br />
1.Sera etkisi nedir ? Açıklayınız.<br />
<br />
Güneş ışınlarının yeryüzüne çarpıp ısı enerjisi haline dönüşmesi sırasında, bu enerjinin uzaya yayılmasını önleyen ve bir manto gibi görev yapan, karbon dioksit, tozlar, su buharı, partiküller v.s. maddelerin ısıyı abzorbe ederek, dünyanın giderek ısınmasına sebep olduğu olaydır. sera gazları: H2O, CH4, NO2, CFC gibi sera etkisini oluşturan gazlardır.<br />
<br />
<br />
<br />
2.Sumatra'nın Toba Dağı'nda 73 bin yıl önce meydana gelen volkanizmanın sonuçları nelerdir?<br />
<br />
<br />
<br />
Sumatra'daki Toba Dağı yaklaşık 73.000 yıl önce patlamış ve atmosfere yoğun bir şekilde kül ve gaz yayılmıştır. Patlamanın şiddetiyle gökyüzünün karardığı ve bölgede sıcaklık değerlerinin önemli ölçüde azaldığı görülmüştür. Bu nedenle iklimin Buzul Çağı'ndaki duruma döndüğü tahmin edilmektedir. Günümüzde o bölgede patlamadan geriye kalan 5-10 cm kalınlığında kül tabakası mevcuttur.<br />
<br />
<br />
<br />
3.Fosil yakıt kullanımındaki artış, doğal sistemleri nasıl etkilemektedir?<br />
<br />
<br />
<br />
Fosil yakıtların çevre kirlenmesindeki etkisi çok fazladır ve doğal sistemleri olumsuz etkilemektedir.Fosil yakıtların kullanılmasıyla ortaya çıkan gazların atmosferdeki oranının artması asit yağmurlarına neden olacak ve içilebilir su kaynakları azalacaktır.Ayrıca fosil yakıtların üretilmesi ve dağıtılması esnasında da çevre kirliği artmaktadır.Fosil yakıt kullanımındaki artış ,atmosferdeki karbondioksit, metan ve azotoksit gazlarının oranının artmasına ve sera etkisini artırarak dünyanın normalden fazla ısınmasına (küresel ısınmaya) neden olmaktadır. Küresel ısınmanın sonucu olarak, tatlı su kaynaklarının azalması, gıda üretimi koşullarındaki genel değişiklikler ve seller, fırtınalar, sıcak dalgaları ve kuraklık nedeniyle ölümlerde yaşanacak artış gibi potansiyel tehlikeler gündeme gelecektir.Bu durum en çok, hızlı iklim değişimine karşı hazırlık yapamayan yoksul ülkeleri etkileyecektir.Yaşam alanlarının hızlı değişimine ayak uyduramayan birçok bitki ve hayvan türünün nesli yok olacaktır. Dünya Sağlık Örgütü'nün verilerine göre, sıtma ve yetersiz beslenme gibi nedenlerden milyonlarca kişi ölümle yüz yüze gelecektir.<br />
<br />
<br />
<br />
4.Küresel ısınmaya yol açan karbon gazlarının atmosferdeki artışını azaltmak için<br />
<br />
neler yapılmalıdır?<br />
<br />
<br />
<br />
Fosil yakıtların, enerji üretiminde kullanımına sınırlama getirilmelidir.Doğayla dost enerji(hidroelektrik, jeotermal, güneş, rüzgar,dalga) kaynaklarının kullanımı arttırılmalıdır. Ayrıca daha az enerji tüketen cihaz ve araçlar geliştirilmeli, enerji daha verimli kullanılmalı ve enerji tasarrufu için gerekli önlemler alınmalıdır.<br />
<br />
<br />
<br />
5.Alp Dağları'nın uzantısı kuzey ve güney doğrultusunda olsaydı bu durum Avrupa'daki ulaşım sistemini nasıl etkilerdi ?<br />
<br />
<br />
<br />
Alp Dağları'nın uzantısı kuzey ve güney doğrultusunda olsaydı kara ve demiryolu ulaşım hatları da kuzey güney doğrultusunda olacak ve kuzey güney doğrultusunda ulaşım kolaylaşacaktı.<br />
<br />
<br />
<br />
6.Önceki jeolojik devirlerde çok uzun zaman diliminde meydana gelen iklim<br />
<br />
değişikliği günümüzde neden çok kısa bir zamanda gerçekleşmektedir?<br />
<br />
<br />
<br />
İnsanlarının sayısının ve insan faaliyetlerinin artması ve özellikle sanayi devriminden sonra meydana gelen fosil yakıtların kullanımındaki artış iklim değişikliklerinin kısa bir sürede gerçekleşmesine imkan tanımaktadır.İnsan faaliyetleri klimatolojik süreçleri olumsuz yönde etkileyerek iklim değişimlerini hızlandırmaktadır.<br />
<br />
<br />
<br />
7.Küresel ısınma bitki ve hayvan topluluklarını nasıl etkilemiştir? Örneklerle açıklayınız.<br />
<br />
<br />
<br />
Küresel ısınma bitki ve hayvan türlerinin sayısının azalmasına,yaşam alanlarının değişmesine, yaşamlarının değişmesine(adaptasyon süreci) ve bazı türlerin neslinin tükenmesine neden olmaktadır.Kanada’nın kuzeyinde yaşayan karibuların sayısı 1989’da 2001’e 178.000’den 123.000 düşmüştür.Bu durumun nedeni ısınma nedeniyle bahar aylarının erken başlayıp erken sona ermesi nedeniyle karibu yavrularının kışı geçirmeye yeterli ağırlığa ulaşmadan bitkilerin kurumasıdır.Küresel ısınma nedeniyle Alaska’daki ladin ağaçları zarar görmektedir. Avrupa'da 35 yerli kelebek üzerinde yapılan bir araştırma, bu türlerin yaklaşık üçte ikisinin son 20-30 yılda yayılım alanlarını 30 ile 240 km kuzeye kaydırdığını ortaya çıkardı. Avrupa'daki pek çok bitki 50 yıl öncesine göre bir hafta erken çiçek açıyor ve sonbaharda yapraklarını beş gün önce döküyor. İngiltere'de kuşlar 20. yüzyıl ortalarına oranla ortalama 9 gün erken kuluçkaya yatıyor, kurbağalar ise 7 hafta erken çiftleşiyor. Kuzey Amerika'da ağaç kırlangıçları 25 yıl öncesine göre ilkbaharda kuzeye 12 gün erken göç ediyor.<br />
<br />
<br />
<br />
8.Sellerin doğal süreçlere olan etkisini örneklerle açıklayınız.<br />
<br />
<br />
<br />
Seller sonucunda can ve mal kayıpları yaşanmaktadır.Seller sonucunda ekili alanlar zarar görmekte,salgın hastalık tehlikesi ortaya çıkmaktadır.Selin etkilediği yerlerdeki ekosistemlerde değişiklik olmakta bitki ve hayvan türleri bundan olumsuz etkilenmektedir.Selin etkilediği alanlarda çatlakların ve oyukların oluşması ve bunun sonucu olarak yamaçlarda çökmeler(kütle hareketleri)dir.Büyük miktardaki toprak başka yerlere taşınır.Tarım arazileri selin getirdiği maddelerle örtülür ve toprak verimsizleşir.<br />
<br />
<br />
<br />
9.Günümüze kadar yeryüzünde büyük volkanik patlamalar nerelerde gerçekleşmiştir ?<br />
<br />
<br />
<br />
Yellow Stone (ABD) ve Toba Dağı (Endonezya) büyük volkanik patlamaların meydana geldiği noktasal örneklerdir.<br />
<br />
Büyük volkanik patlamalar Pasifik Okyanusu çevresi, Japonya, Endonezya,Güneydoğu Asya Adaları,Akdeniz Çevresi , Hawai ve Atlas okyanusunun orta kesimleri aktif volkanik alanlardır. Etna (Sicilya, İtalya),Hekla (İzlanda),Kilauea (Havai, ABD), Krakatoa (Rakata, Endonezya),Mauna Loa (Havai, ABD),Mauna Kea (Havai, ABD),Mount Baker (Washington, ABD),Erebus Dağı (Ross Adası, Antarktika),Mount Hood (Oregon, ABD), Mount Fuji (Honshu, Japonya),Mount Rainier (Washington, ABD),Mount Shasta (California, ABD),St. Helens Dağı (Washington, ABD),Novarupta (Alaska, ABD),Popocatépetl (Meksiko, Meksika),Uludağ (Olympos Dağı) (Bursa, Türkiye)<br />
<br />
Surtsey (Surtsey adası, İzlanda),Santorini (Santorini adası, Yunanistan)Tambora (Sumbawa, Endonezya),Teide (Tenerif, Kanarya Adaları, İspanya),Tungurahua (Ekvador),Vezüv (Napoli Koyu, İtalya),Llaima (Şili),Pelée (Martinik) büyük volkanik patlamaların meydana geldiği alanlardır.<br />
<br />
<br />
<br />
10.Küresel ısınmaya bağlı olarak okyanus akıntılarında meydana gelebilecek değişim ne gibi sonuçlara yol açacaktır ?<br />
<br />
<br />
<br />
Okyanus akıntıları sürekli rüzgarlar ve Ekvator ile Kutuplar arasındaki tuzluluk ve sıcaklık farkından dolayı ortaya çıkmaktadır.Buzulların erimesi sonucu Okyanus sıcaklıkları ve tuzluluk oranlarında değişim olacaktır. Bu durum, okyanus akıntılarını da yavaşlatacaktır. Okyanus akıntılarının karaların kıyı kesimlerinin ısınmasında, soğumasında, yağış almasında, sıcaklığın Ekvator'dan Kutuplar'a taşınmasında büyük önemi olduğu için okyanus akıntılarının yavaşlaması kısa sürede çok büyük iklim değişikliklerine neden olacaktır.<br />
<br />
<br />
<br />
11.Hollanda, deniz seviyesinde meydana gelen değişmelere karşı kıyılarını korumak için ne tür tedbirler almıştır?<br />
<br />
<br />
<br />
Hollanda kıyı bölgesinin düşük kotlu bir doğaya sahip oluşu; fırtınalar ve deniz seviyesindeki yükselmelerle birleşince, bölgeyi kıyı taşkınları ve erozyon açısından hassas bir duruma dönüştürmektedir. Deniz seviyesi altında bulunan ülkenin büyük bir kesimi, taşkınlara karşı yapılan barajlar ve seddeler tarafından korunmaktadır.1990 yılından bu yana kum beslemesi yoluyla daha fazla toprak kaybını önlenerek kıyı çizgisini korumaktır.<br />
<br />
<br />
<br />
12.Günümüzde yeryüzünde ekstrem olayların yaşanmasında hangi faktörler etkili olmuştur?<br />
<br />
<br />
<br />
Klimatolojik süreçler,Jeolojik süreçler ve İnsan faaliyetleri ekstrem olayların yaşanmasında etkili olmaktadır.<br />
<br />
Sera gazlarındaki artış ve küresel ısınma Ekstrem sıcaklıklar,Şiddetli fırtınalar,Aşırı yağışlar,Sel ve Kuraklık gibi ekstrem doğa olaylarının yaşanmasında etkili olmaktadır.<br />
<br />
Ekstrem sıcaklıkların yaşanmasında aşırı sıcak ya da aşırı soğuk hava kütleleri,Şiddetli fırtınaların yaşanmasında Tropikal alçak basınçlar,Aşırı yağışların yaşanmasında bol nemli hava kütlelerinin yükselerek soğuması,Sellerin oluşumunda aşırı yağışlar,kar ve buz erimeleri ve yanlış arazi kullanımı,Kuraklığın oluşumunda aşırı sıcak ve aşırı soğuk ile yağışların beklenen seviyenin altına düşmesi,Kütle hareketlerinin oluşumunda eğim,yağış, tabakaların uzanışı killi yapı,yanlış arazi kullanımı ,kazı çalışmaları ile volkanik olaylar, deprem ve seller etkili olmuştur.Volkanizma,Deprem ve Tsunami gibi ekstrem olayların temel nedeni olarak da yer kabuğunu oluşturan levhaların hareketi ile oluşan gerilimler ve fay hatlarının oluşumu yatmaktadır.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
12.SINIF COĞRAFYA SAYFA 24 ETKİNLİK ve CEVAPLARI Yukarıdaki haritada ilk medeniyetlerin kurulduğu yerler gösterilmiştir. Dünya fiziki haritasından ve yukarıdaki haritadan yararlanarak aşağıdaki soruları cevaplayınız.<br />
<br />
1.İlk medeniyetler hangi enlemler arasında yer almaktadır? Söyleyiniz.<br />
<br />
30 Güney ile 45 derece Kuzey enlemleri arasında kurulmuştur.<br />
<br />
2.İlk medeniyetlerin haritada gösterilen yerlerde ortaya çıkmasının nedenlerini sınıfta arkadaşlarınızla tartışınız.<br />
<br />
İklim şartlarının uygun olması(sıcaklık ve yağış), coğrafi konumunun uygun olması, verimli tarım alanlarının bulunması, su kaynaklarının varlığı ve korunaklı limanlar, komşu medeniyetler, yer şekilleri<br />
<br />
3.Harita üzerinde numaralandırılmış yerlerde hangi medeniyetler kurulmuştur? Söyleyiniz.<br />
<br />
Aztek, İnka,Maya,Akdeniz,Roma,İslam,Anadolu,Türk,Hint,Ara<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
12.SINIF COĞRAFYA SAYFA 24 ETKİNLİK ve CEVAPLARI Yukarıdaki haritada ilk medeniyetlerin kurulduğu yerler gösterilmiştir. Dünya fiziki haritasından ve yukarıdaki haritadan yararlanarak aşağıdaki soruları cevaplayınız.<br />
<br />
1.İlk medeniyetler hangi enlemler arasında yer almaktadır? Söyleyiniz.<br />
<br />
30 Güney ile 45 derece Kuzey enlemleri arasında kurulmuştur.<br />
<br />
2.İlk medeniyetlerin haritada gösterilen yerlerde ortaya çıkmasının nedenlerini sınıfta arkadaşlarınızla tartışınız.<br />
<br />
İklim şartlarının uygun olması(sıcaklık ve yağış), coğrafi konumunun uygun olması, verimli tarım alanlarının bulunması, su kaynaklarının varlığı ve korunaklı limanlar, komşu medeniyetler, yer şekilleri<br />
<br />
3.Harita üzerinde numaralandırılmış yerlerde hangi medeniyetler kurulmuştur? Söyleyiniz.<br />
<br />
Aztek, İnka,Maya,Akdeniz,Roma,İslam,Anadolu,Türk,Hint,Ara<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
12.SINIF COĞRAFYA KITABI SAYFA 26-27 ETKİNLİK ve CEVAPLARI<br />
<br />
1.Konu içinde bazı medeniyetler hakkında bilgiler verilmiştir. Siz de diğer medeniyetlerle ilgili araştırma yaparak boş bırakılan kutucukları doldurunuz.<br />
<br />
2.Medeniyetlerin kurulmasında etkili olan benzer ve farklı yönleri tespit ederek bunun nedenlerini tartışınız.<br />
<br />
İklim şartlarının uygun olması(sıcaklık ve yağış), coğrafi konumunun uygun olması, yer şekillerinin uygun olması, verimli tarım alanlarının bulunması, su kaynaklarının varlığı ve korunaklı limanların varlığı medeniyetlerin kurulmasında etkili olmuştur. Medeniyetlerin kurulduğu yerlerin etrafındaki doğal sınırlar medeniyetlerin özgün yapıya sahip olmalarını sağlamıştır. Tarım toprakları az olan kıyılarda denizcilik ve ticaret gelişmiştir.<br />
<br />
İLK MEDENİYETLER ve ÖZELLİKLERİ<br />
<br />
MEZOPOTAMYA MEDENİYETİ Mezopotamya, kuzey ve kuzeydoğudan yüksek dağlarla çevrili, güneyden Suriye ve Arabistan çöllerine açık, geniş bir düzlüktür. Varlığını ve önemini, Anadolu topraklarından doğan Dicle ve Fırat nehirlerine borçludur.<br />
<br />
Mezopotamya'da tarıma uygun olmayan alanları tarıma kazandırmak için sulama kanalları yapılmış, bataklıklar drene edilmiş ve taşkın sonrası oluşan alüvyon birikintileri düzeltilmiştir. Bu çalışmalar sonucu zamanla köyler gelişerek kent hâline gelmiştir. Böylece Mezopotamya'da ilk kültür merkezleri ortaya çıkmıştır. Kentlerin ortaya çıkması insanlık tarihinde, ateşin bulunması ve tarımın başlamasından sonra kaydedilen önemli bir aşamadır. İlk kültür merkezlerinin ortaya çıktığı, önemli mimari eserlerin oluşturulduğu uygarlıklar, tarihî ve coğrafi koşulların etkisiyle hızlı gelişmiştir.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
MISIR MEDENİYETİ<br />
<br />
Mısır medeniyeti, Kuzey Afrika'da Nil Nehri ve etrafında kurulmuştur. Etrafının çöllerle kaplı olması diğer medeniyetlerle etkileşiminin daha az olmasına neden olmuştur. Bu nedenle Mısır medeniyeti kendine özgü özelliklere sahiptir. Mısırlıların medeniyete geçişinde; neolitik yerleşmelerin varlığı, Nil Nehri ve Mezopotamya uygarlığı etkili olmuştur. Mısır'ın da Mezopotamya gibi, büyük bir taşkın nehre sahip olması, verimli topraklarından yılda iki kez ürün alınabilmesi ve uygun iklim şartlarına sahip olması uygarlığa geçişini kolaylaştırmıştır. Nil Nehri çevresinde yaşayanlar düzenli taşkınlardan sonra bozulan tarlaların sınırlarını yeniden tespit etmek için matematikten yararlanmışlardır. Bu durum kamu yönetimi örgütlenmesini oluşturarak bilimin de gelişmesine katkı sağlamıştır. Nil Nehri'nin uygarlığa diğer bir katkısı da üzerinde ulaşım yapılmasıdır. Nehrin düzenli akışı nehir taşımacılığını geliştirmiş, bu da yönetimin bölgeyi kolayca denetlemesine imkân sağlamıştır. Nil boyunca hem ticari ilişkiler rahatça yapılmış hem de vergiler kolayca toplanmıştır. Bu durum uygarlığın çok daha hızlı büyüyüp güçlenmesinde etkili olmuştur. Kendilerine özgü hiyeroglif (kutsal resim yazısı) yazısını kullanmışlardır. Yazılarını "papirüs" adı verilen bitki yapraklarına yazmışlardır. Eczacılık, kimya ve tıpta gelişmişlerdir. Matematikte "pi" sayısını bulmuş ve astronomide gelişmişlerdir.Rasathaneler kurmuşlar ve Nil Nehrinin taşma sürelerini hesaplamışlardı. Güneş yılı esasına dayalı ilk takvimi Mısırlılar yapmışlardır. Romalılar, Mısırdan aldıkları bu takvimi geliştirerek bugün kullandığımız Miladi takvimi oluşturdular.<br />
<br />
<br />
<br />
Hint uygarlığı<br />
<br />
Ganj,Brahmaputra ve İndus nehirleri çevresinde Hint Medeniyeti ortaya çıkmış ve gelişmiştir. Bu bölgede elverişli iklim şartları ve verimli tarım alanları bulunmaktadır. Entansif tarım yöntemleri geliştirmişler, fili evcilleştirmişler, mimari ve yazı alanında uygarlığa katkıda bulunmuşlardır. Ülkenin tarihini coğrafi şartları etkilemiştir. Elverişli iklimi ve verimli topraklarından dolayı pek çok kavimin istilasına uğramıştır.<br />
<br />
<br />
<br />
Akdeniz uygarlıkları<br />
<br />
Akdeniz kıyıları, medeniyetlerin ilk kurulduğu alanlardan biridir. Tarım alanlarının az olması, akarsuların varlığı, kıyılarında liman olmaya elverişli ada ve yarımadaların bulunması bu bölgede İyonya, Lidya, Yunan, Fenike ve Roma gibi birbirinden farklı medeniyetlerin kurulmasına neden olmuştur. Bu medeniyetlerden bazıları yer altı ve yer üstü kaynakları bakımından zengin olmadıklarından deniz ticaretine yönelmişler ve ihtiyaçlarının bir bölümünü denizden karşılayarak denizci karakterli uygarlıklar kurmuşlardır.<br />
<br />
İyonlar ve Yunanlılar zamanla gemi yapımında ustalaşmış ve Akdeniz kıyılarındaki ürünleri toplayarak ihtiyacı olan toplumlara pazarlamaya başlamışlardır. Böylece farklı uygarlıklar arasında, ticari mallar taşınırken aynı zamanda kültürel gelişmeler bir merkezden diğerine nakledilmiştir.<br />
<br />
Akdeniz uygarlıkları yeni şehirler ve koloniler kurarken buradaki insanlar bereketli tarım alanlarının az olması nedeniyle daha geniş ticari imkân sunan sahalarda yerleşmişlerdir. Böylece kentleşme Akdeniz'in doğu kıyılarından batı kıyılarına doğru yayılmıştır.<br />
<br />
<br />
<br />
Çin uygarlığı<br />
<br />
Sarı ve Gök ırmak çevresinde kurulmuşlardır. Bu alanlar verimli topraklar bulunmaktadır. Güneybatısı ormanlık yüksek dağlarla, Kuzeybatısı da bozkırlar ve çöllerle sınırlı olan Çin de dışa kapalı ve özgün bir medeniyetin ortaya çıkmasını sağlamıştır. Tıp, matematik ve astronomi alanında da ileri gitmişlerdir. Çinliler kendilerine özgü bir yazı kullanmışlar, barut, pusula, kağıt, matbaa ve mürekkebi icat ederek dünya medeniyetinin gelişmesine katkıda bulunmuşlardır. Porselen yapımı, ipekli dokumacılıkta ileri gitmişlerdir. Hun saldırılarına karşı Çin Seddi'ni yapmışlardır.<br />
<br />
<br />
<br />
Maya uygarlığı<br />
<br />
Maya uygarlığı Amerika kıtasındaki Kolomb-öncesi uygarlıklardan biridir. Bir Orta Amerika uygarlığı olan Maya uygarlığı, binlerce yıl boyunca Meksika'nın güneydoğusundan, Honduras, El Salvador ve Guatemala'ya kadar uzanan bir bölgede hüküm sürmüştür. Maya dilini oluşturmuşlardır. Mayalar astronomi, matematik, mimari ve sanat gibi birçok alanda ileri bir uygarlık oluşturmuşlardır. Klasik-öncesi dönemden itibaren olağanüstü yapılar inşa etmişlerdir. Taş işlemeciliğinde ileri gitmişlerdir. Piramitler, tapınakları, saraylar,dikili taşlar,top sahaları gibi büyük yapılar inşa etmişlerdir. Kullandıkları taş, genellikle kireç taşıdır. Mayaların ticari malları arasında yeşim taşı, kakao, mısır, tuz ve obsidyen taşı sayılabilir. Çömlekçilik ve seramik yapımında uzmanlaşmışlardır. Entansif tarım sistemlerini kullanmışlardır. Yazı, sayı sistemi ve “Uzun Hesap” denilen takvim sistemini oluşturmuşlardır. Şehircilikte ileri gitmiş ve birçok şehri meydana getirmişlerdir. Akarsu, dere, göllerde ve denizlerde kanolarla taşımacılık(denizcilik) yapmışlar ve ticaretle uğraşmışlardır.Kendilerine has dilleri mevcuttu. Yazıyı, sıfırı da içine alan bir sayı sistemini ve astronomiye dayanan takvimi kullanıyorlardı. Dikkat çekici eserler inşâ etmişlerdi.<br />
<br />
<br />
<br />
İnka Uygarlığı<br />
<br />
İnkalar, Büyük Okyanus kıyısına paralel uzanan And sıradağları üzerinde 12-16. yüzyıllar arasında yaşamış ve büyük bir imparatorluk kurmuşlardır. Bu bölge çok değişik iklim ve doğa koşullarını içermekteydi. İnkaların yaşadıkları And Dağları'nın batı kıyısında çöl ve vadiler yer alırken kuzeydoğu kesimleri tropikal yağmur ormanlarıyla kaplıydı.<br />
<br />
İnkalar, şehirlerini ve kalelerini, dini inançları nedeniyle korumak ve savunabilmek için And Dağları'nın yüksek kesimlerdeki dik ve sarp yamaçlara inşa etmişlerdi. Bu yapılardaki devasa taş bloklar çok hassas ve düzgün bir şekilde birbirleriyle birleştirilmiştir. Taş işçiliğinde ileri gitmişlerdir.<br />
<br />
İnkalar bulundukları bölgenin coğrafi konumu nedeniyle güneşin hareketleri konusunda uzmanlaşmışlar ve güneş saatini yapmışlardır. Yüksek kayalıklara yerleştirdikleri elips şeklindeki altın yansıtıcılarla astronomik gözlemler yapmışlar, güneşin yıllık hareketlerini incelemişlerdir. Patates tarımını ilk yapan medeniyettir. Tarımda teraslama yöntemi ve diğer entansif tarım tekniklerini kullanmışlardır. Sözlü edebiyatları olup, yazıları yoktu. Mısır ve patates yetiştirip, sekiler üzerinde tarım yaparlardı. Ülkede mükemmel bir yol şebekesi vardı.<br />
<br />
<br />
<br />
Aztek uygarlığı<br />
<br />
15. yüzyıl ile 16. yüzyıl başlarında, bugünkü Meksika’nın orta ve güney kesimlerinde büyük bir imparatorluk kurmuşlardır. Büyük bir imparatorluk kurabilmelerinin temelinde, kullanılabilir tüm toprakların entansif biçimde ekildiği, gelişkin bir sulama ve bataklık kurutma sistemine dayalı olağanüstü tarım düzenleri yatar. Bu yöntemlerle sağlanan yüksek verimlilik, zengin ve kalabalık bir ülkenin doğmasını sağlamıştır. İnkalar, çatıları tahta kirişler üzerine saman örtülü, altın süslemeli büyük taş kaleler ve tapınaklar yapmışlardır. Taş işçiliği ve mimaride ileri gitmişlerdir. Aztekler gelişmiş tarım yöntemlerine, kendilerine ait bir dine, takvime, alfabeye sahiplerdi. Aztek kültürü kendisini, tarıma bağlı ekonomi, dokumacılık, çanak çömlek yapımı metalurjide başlangıç, sayılar, piramit şeklinde yapılar, takvim sistemi, resim yazısı, şehir devlet organizasyonu ve dini faaliyetlerde göstermiştir.<br />
<br />
<br />
<br />
12.SINIF Coğrafya Kitabı Etkinlik sayfa 28 bulmaca Aşağıdaki bulmacayı çözünüz.<br />
<br />
1.Kültür ve medeniyetin yayılışında büyük etkisi olan ve tarihin başlangıcı olarak kabul edilen buluş, YAZI<br />
<br />
2.Mezopotamya'nın doğusunda akan ve bu bölgeye hayat veren nehirlerden biri, DİCLE<br />
<br />
3.Güneydoğu Anadolu'dan başlayarak Basra Körfezi'ne kadar uzanan Dicle ve Fırat nehirleri arasındaki bölge, MEZOPOTAMYA<br />
<br />
4.Maya uygarlığının bulunduğu alanda yetişen tropikal ürünlerden biri, ANNANO<br />
<br />
5.Maya uygarlığının bulunduğu bölgede yapıların inşasında yaygın olarak kullanılan taş KİREÇTAŞI<br />
<br />
6.Demirin günlük hayatta kullanılması ile yapılan ve tarımda büyük gelişmelere neden olan tarım aleti SABAN<br />
<br />
7.Büyük Okyanus kıyısında And Dağlarına paralel uzanan alanda kurulan, güneşin hareketleri konusunda uzmanlaşan ve güneş saatini yapan uygarlığın adı, İNKA<br />
<br />
8.Bugünkü Meksika sınırları içerisinde kurulmuş olan uygarlığın adı AZTEK<br />
<br />
9.Medeniyete geçişte çok önemli katkısı olan buluşlardan biri ATEŞ<br />
<br />
10.Mezopotamya'yı oluşturan ve bu bölgenin batısından geçen nehir FIRAT<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
12.SINIF Coğrafya Kitabı Etkinlik sayfa 29<br />
<br />
Aşağıdaki tabloda medeniyetlerin gelişmesine ve yayılmasına neden olan bazı buluşlar verilmiştir. Ön bilgilerinizden faydalanarak aşağıda boş bırakılan yerleri doldurunuz.<br />
<br />
<br />
<br />
Yazı<br />
<br />
Sümerler, yazıyı ilk kullanan uygarlıktır. Yazı, Asurlular başta olmak üzere pek çok kavim tarafından kullanılmaya başlanmıştır. Daha sonra bilim, hukuk ve ticarette de kullanılmış, ardından ilk eğitim kurumları açılmıştır. Haftanın günleri de bu dönemde belirlenmiştir. Zaman içinde kahramanlık hikâyeleri, dinî törenlerin uygulanma esasları vb. yazıya geçirilmeye başlanmış, tüm bunlar kültürün gelişmesine ve aktarımına büyük katkılar sağlamıştır.<br />
<br />
Takvim<br />
<br />
Günümüzde takvim denilince miladi takvim akla gelir.Dünya'nın güneş etrafında dönüşüne göre miladi takvim düzenlenmiştir. 1 yıl, 365 gün 6 saat tir. Bu takvimi ilk kez Mısırlılar kullanmıştır. Bu takvim; İyonlar, Yunanlar ve Romalılar tarafından geliştirilmiştir. Roma İmparatoru Jullius Cesar ve Papa XII.Gregor tarafından düzenlenerek günümüzdeki şeklini almıştır. Eski topluluklar, takvimde ay senesini kullanıyorlardı. Ay yılı ile Güneş yılı arasında 11 günlük fark vardır. Ay yılında her yıl başlangıcı 11 gün öne gelir.Miladi takvimin temelini oluşturmuştur.İsa'nın doğumu (Milat) başlangıç alınmıştır. Milattan önceki tarihlerde rakamsal değeri büyük olan tarih daha eski bir tarihi gösterir. Milattan sonraki tarihlerde rakamsal değeri büyük olan günümüze daha yakın bir tarihi gösterir.<br />
<br />
<br />
<br />
Demir<br />
<br />
Demiri ilk işleyen milletlerden biri de Orta Asya'daki Türklerdir. Demir ilk önce silah yapımında, daha sonra da araç gereç yapımında kullanılmıştır. Eski Türkler göç ettikçe oradaki halklara demiri ve onu işlemeyi öğretmişlerdir. Zamanla demir, savaşlarda üstünlük elde etmenin temel unsurlarından biri hâline gelmiştir. Demir Hititler de demirden silah yapımında kendilerine özgü teknikler geliştirmişler ve çok daha sağlam silâhlar yapmaya başlamışlardır. Bu yolla iki yüzyıl boyunca süper güç olmayı başarmışlardır. Demir, dayanıklı olduğundan tarımda kullanılan araçların yapımında kullanılmış, sağlam sabanlarla ekilen topraklardan daha bol ürün alınması sağlanmıştır.<br />
<br />
<br />
<br />
Kağıt<br />
<br />
İnce bitki liflerinin keçeleşmesi ile meydana gelen bugünkü kağıdın ilk olarak M.S. 1. yüzyılda Çin'de yapıldığı sanılmaktadır. Aslında M.Ö. 4000 yıllarında Mısır'da bulunan Cyperius (papirüs) denilen bitkinin sapı uygun boyutlarda kesilip bir tahta üzerine dizilip, sulu vaziyette tokmaklanarak bir çeşit kağıt üretilmekteydi. Yapılışı ve özelliği bakımından bugünkü kağıttan farklı olmakla beraber, kağıt ismi bu papirüs kağıdından kalmıştır. Papirüsle beraber, çeşitli hayvan derilerinden yapılan parşömen kağıdı da tarih boyunca kullanılmıştır.<br />
<br />
Kağıt, ilim ve kültürün yayılıp gelişmesinde çok büyük bir rol oynamıştır ve ilk para mantığının bir şeyler satın alma, değiş tokuş gibi parasal şeylerin başlangıcı olmuştur. Yazma, taşıma ve muhafazasındaki kolaylıklar, herhangi bir yerdeki ilim ve bilginin çok kısa bir zamanda dünyanın her tarafına kolayca yayılmasını temin etmiş, böylece bugünkü medeniyete ulaşılmasının başlıca vasıtalarından birisi olmuştur. Kağıdın kimin tarafından bulunduğu bugün kesin bilinmemektedir. Ancak bugünkü kağıt hamuru ile elde edilen kağıdın ilk modeli milattan sonra 105'te Çin'de Ts'ai Lun adında bir saray görevlisi tarafından yapıldığı kabul edilmektedir. 18. yüzyılda Fransa'da ilk defa kağıt makinesi yapılmıştır.,<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
12.SINIF COĞRAFYA SAYFA 30-31 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME SORULARI VE CEVAPLARI<br />
<br />
1.Aşağıdaki tabloda Mezopotamya uygarlığına ait bazı özellikler verilmiştir. Diğer uygarlıklara ait özellikleri ön bilgilerinizden yararlanarak kutucuklara yazınız.<br />
<br />
Aşağıdaki resim küçültülmüştür. Buraya tıklayarak büyütebilirsiniz. Resmin orijinal boyutları 773x599.<br />
<br />
2.İlk uygarlıklardaki kentlerin özellikleri nelerdir?<br />
<br />
<br />
<br />
Verimli tarım alanlarının ortasında ulaşım bakımından elverişli pazar yerleri olarak ortaya çıkmışlardır. Ticaretin gelişmesine paralel olarak gelişmişlerdir. Kentlerin toplam sayıları ve nüfusları azdır.<br />
<br />
<br />
<br />
3.Neolitik sonrası ilk medeniyetler nerelerde ortaya çıkmıştır?<br />
<br />
<br />
<br />
Mezopotamya, Mısır, İndus(Hindistan), Akdeniz Çevresi, Sarı ırmak ve Gök ırmak ve Orta Amerika’da ortaya çıkmışlardır.<br />
<br />
<br />
<br />
4.Mezopotamya uygarlığının Maya ve İnka uygarlığından daha fazla saldırılara uğramasının nedenleri nelerdir?<br />
<br />
<br />
<br />
Maya ve İnka uygarlıklarının çevresinde bu uygarlıklara karşı koyabilecek medeniyetler yoktu. Yeni Dünya’da yer alan uygarlıklar Amerika keşfedildikten sonra saldırılara uğramışlardır. Mezopotamya Uygarlığı ise Eski Dünya medeniyetlerinin ortasında yer alıyordu ve Mezopotamya’nın ekonomik zenginlikleri ve coğrafi konumu çevresindeki medeniyetlerin istilalarına neden olmuştur.<br />
<br />
<br />
<br />
5.Mısır uygarlığının Mezopotamya'dan sonra doğmasında etkili olan faktörler nelerdir?<br />
<br />
<br />
<br />
Etrafının çöllerle kaplı olması diğer medeniyetlerle etkileşimi daha azdır. Bu nedenle Mısır Medeniyeti Mezopotamya medeniyetinden sonra ortaya çıkmıştır ve özgün bir medeniyettir. Mezopotamya medeniyetinin çevresinde coğrafi engeller yoktur. Bu nedenle medeniyete geçiş bu bölgede daha önce olmuştur. Diğer toplumlar ve ticaretin gelişmesi şehirlerin ve kültür merkezlerinin ortaya çıkmasına neden olmuştur.<br />
<br />
<br />
<br />
6.Hint uygarlığının kurulduğu bölgenin coğrafi özellikleri nelerdir? Bu özellikler Hint uygarlığının gelişmesinde nasıl etkili olmuştur?<br />
<br />
7.Mısır uygarlığının Mezopotamya uygarlığı kadar saldırılara maruz kalmamasının nedenleri nelerdir? Mısır uygarlığının kurulduğu bölgenin etrafının çöllerle kaplı olması bu bölgeye yapılacak saldırı ve istila hareketlerini güçleştirmiştir. Mezopotamya Uygarlığı ise Eski Dünya medeniyetlerinin ortasında yer alıyordu ve Mezopotamya’nın ekonomik zenginlikleri ve coğrafi konumu çevresindeki medeniyetlerin istilalarına neden olmuştur.<br />
<br />
8-30 derece kuzey enlemleri arasında yer alır.Kuzeyden Himalaya Dağları,Belucistan Dağları ve Dekkan dorukları ile çevrilidir.Güneybatı ve Güneydoğusunda Hint okyanusu yer alır.İndus ve Ganj nehirleri ve bu nehirlerin oluşturduğu verimli İndus ve Ganj deltaları Hint uygarlığının gelişiminde etkili olmuştur.Ayrıca muson iklimi tarım topraklarından yılda iki kez ürün elde edilmesine imkan tanımıştır.<br />
<br />
Bitki örtüsü ve hayvan türleri çeşidi son derece fazladır. Hindistan’ın kuzeybatısında yer alan geçitler bu bölgeyi istilalara açık hale getirmiştir. Ariler tarafından İndus medeniyeti ortadan kaldırılmıştır.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
12.SINIF Coğrafya Kitabı ÖLÇME DEĞERLENDİRME SAYFA 30 - 31 ÇOKTAN SEÇMELİ SORULAR Aşağıdaki çoktan seçmeli soruları cevaplandırınız.<br />
<br />
<br />
<br />
1.And Dağlarının yüksek kesimlerindeki vadilerde yaşamış İnka medeniyeti ile ilgili aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?<br />
<br />
A)Patates tarımını ilk yapanlardır.<br />
<br />
B)Taş işlemeciliğinde ileri seviyededirler.<br />
<br />
C)Tarımda teraslama gibi ileri yöntemler kullanmışlardır.<br />
<br />
D)Güneşin hareketlerine bağlı olarak güneş saati yapmışlardır.<br />
<br />
E)Kendilerine ait bir yazı oluşturmuşlardır.<br />
<br />
<br />
<br />
2.Mezopotamya uygarlığının gelişmesinde aşağıdakilerden hangisi etkili olmamıştır?<br />
<br />
A)Verimli taşkın ovalarının varlığı B)Dicle ve Fırat nehirlerinin bulunması<br />
<br />
C)İklim koşullarının tarıma uygun olması D)Nüfus artışına bağlı olarak üretimin hızlandırılması E)Geçimlerini avcılık ve toplayıcılıkla sağlamaları<br />
<br />
3.Mezopotamya'daki kent devletlerinin ticaret ilişkilerini başlatmasında aşağıdakilerden hangisinin etkili olduğu söylenebilir?<br />
<br />
A)Ham madde kaynaklarının sınırlı olması B)Yeni topraklar elde etmek istemeleri<br />
<br />
C)Parayı kullanmaya başlamaları D)Kültürlerini yaymak istemeleri<br />
<br />
E)Savaşçı bir yapıya sahip olmaları<br />
<br />
<br />
<br />
4.Aşağıdakilerden hangisi ilk kültür merkezlerinin kurulduğu bölgelerin ortak özelliklerindendir?<br />
<br />
A)Yüksek platolar üzerinde gelişmiş olmaları<br />
<br />
B)Tropikal iklim özelliklerine sahip olmaları<br />
<br />
C)Yoğun orman örtüsüyle kaplı olmaları<br />
<br />
D)Yüzey şekillerinin arızalı ve engebeli olması<br />
<br />
E)Genellikle orta kuşakta yer almaları<br />
<br />
<br />
<br />
5.Aztek ve Maya uygarlıklarının ortak özellikleri arasında;<br />
<br />
I.Orta Amerika'da kurulmuş olmaları<br />
<br />
II.Resim yazısına sahip olmaları<br />
<br />
III.Yağmur ormanlarının yoğun olduğu alanlarda yerleşmeleri<br />
<br />
gibi durumlardan hangisi ya da hangileri gösterilebilir?<br />
<br />
A) Yalnız l B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) II ve II<br />
<br />
<br />
<br />
6.Aşağıdaki ülkelerin hangisi ilk medeniyetin kurulduğu alanlardan biri değildir?<br />
<br />
A) Suriye B) İsveç C) Türkiye D) Pakistan E) Peru<br />
<br />
<br />
<br />
7.Yerleşik uygarlığın ilk doğduğu medeniyet bölgesi aşağıdakilerden hangisidir?<br />
<br />
A)Orta Amerika B)Sarı Irmak Havzası C)Mezopotamya<br />
<br />
D)Nil Nehri Deltası E)İndus Vadisi<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
12.SINIF Coğrafya Kitabı ÖLÇME DEĞERLENDİRME SAYFA 31 Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerleri uygun ifadelerle tamamlayınız.<br />
<br />
<br />
<br />
1.AZTEKLER Meksika Vadisi'nde ortaya çıkan bir uygarlıktır.<br />
<br />
<br />
<br />
2.Yerleşik hayata TARIM faaliyetiyle geçilmiştir.<br />
<br />
<br />
<br />
3.Mezopotamya FIRAT ve DİCLE nehirleri arasında, üç tarafı dağlarla çevrili bir düzlüktür.<br />
<br />
<br />
<br />
4.Sümerler’den sonra MISIR, FENİKE, PERS uygarlıkları kendi yazılarını geliştirip kullanmışlardır.<br />
<br />
<br />
<br />
5.GANJ ve İNDUS nehirleri Himalaya Dağlarından doğar ve Kuzey Hindistan'a ulaşır.<br />
<br />
<br />
<br />
6.Eski Dünya'da ırmak boyu uygarlığının en sonuncusu ÇİN uygarlığıdır.<br />
<br />
ÖLÇME DEĞERLENDİRME SAYFA 31 DOĞRU YANLIŞ<br />
<br />
<br />
<br />
Aşağıdaki ifadelerden doğru olanların başına D, yanlış olanların başına Y harfini yazınız.<br />
<br />
<br />
<br />
1.(D) Çin'de ticaretin gelişmesinde Mavi ve Sarı Irmak'ın "Büyük Kanal" ile birleştirilmesi etkili olmuştur.<br />
<br />
<br />
<br />
2.(Y)Milet ve Laodikya yünlü dokuma sanayi alanında gelişmiş merkezlerdir.<br />
<br />
<br />
<br />
3.(Y)Yeni Dünya'da uygarlığa geçiş Eski Dünya'dan önce olmuştur.<br />
<br />
<br />
<br />
4.(D)Maya uygarlığı yağmur ormanları sahasında kurulmuştur.<br />
<br />
<br />
<br />
5.(Y)Aztek uygarlığı Afrika kıtasında kurulmuştur.<br />
<br />
<br />
<br />
6.(D)İlk kültür merkezleri uygarlıkların doğduğu alanlarda ortaya çıkmıştır.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
12.Sınıf Coğrafya Kitabı Etkinlik sayfa 36<br />
<br />
Aşağıdaki soruları ön bilgilerinizden, metinden ve tablodan yararlanarak cevaplayınız.<br />
<br />
1.19.Yüzyılda Ruhr Bölgesi'nde yoğun bir göç dalgası yaşanmasının nedenleri nelerdir?<br />
<br />
Bölgede nüfus maden kömürü üretimi ve demir-çelik sanayinde gelişmeye paralel olarak göç alarak artmıştır.<br />
<br />
2.Ruhr Bölgesi'ne yapılan göçün olumlu ve olumsuz sonuçları nelerdir?<br />
<br />
Göçün olumlu yönleri; bölgede çalışacak ve üretecek insan sayısı artmış, nüfus artmış, bölgedeki şehirlerin sayısı artmış, ekonomik faaliyetler çeşitlenmiş, eğitim düzeyi yükselmiş, doğum oranları azalmış, şehirsel faaliyetler gelişmiş, sosyal, ekonomik ve kültürel yapı değişmiştir.<br />
<br />
Göçün Olumsuz Yönleri: "Getto" adı verilen bölgeye göçle gelenlerin yaşadığı bölgeler ortaya çıkmıştır, nüfus aşırı derecede artmıştır. İşsizlik artmış, göç akımı şehrin, konut, çevre, altyapı, ulaşım, eğitim, sağlık ve asayiş sorunlarını arttırmıştır. Arsa ve arazi değerleri artmış, mesken ihtiyacı, verimli tarım alanlarının ve orman arazilerinin hızla yerleşime açılmasına neden olmuştur. Kentlerin büyümesi sonucu sanayi tesisleri şehrin içinde kalmıştır. Gecekondulaşma ve çarpık kentleşme ortaya çıkmış ve çevre kirliliği artmıştır.<br />
<br />
3.Ruhr Bölgesi'nin, nüfus yoğunluğu bakımından diğer ülkelere göre daha fazla artış göstermesinin nedenleri nelerdir?<br />
<br />
Bölgede maden kömürü üretimi ve demir-çelik sanayinde gelişmesine paralel olarak aşırı derecede göç almasıdır. Avrupa’nın ve Almanya’nın en önemli sanayi merkezi olması, üzerinde ulaşım yapılan Ren nehrinin buradan geçmesi, ekonomik faaliyetlerin bu alanda çeşitlilik göstermesi bölgenin yoğun bir biçimde göç almasına neden olmuştur.<br />
<br />
4.Kısa bir sürede yoğun bir nüfus artışı meydana gelen Ruhr Bölgesi'nde ekonomik, sosyal ve kültürel alanlarda ne gibi değişiklikler yaşanmış olabilir? Açıklayınız.<br />
<br />
Ekonomik faaliyetler çeşitlenmiş, eğitim düzeyi yükselmiş, doğum oranları azalmış, şehirsel faaliyetler gelişmiştir. Tarım toplumundan sanayi toplumuna geçilmiş, iş olanakları artmıştır, sağlık hizmetleri gelişmiş, sportif, kültürel ve sanatsal faaliyetler gelişmiş, bu faaliyetlerin yapılabileceği alanlar (tiyatro, sinema, spor alanları) ortaya çıkmıştır. Göçle birlikte farklı yerlerden birçok insan gelmiş ve kültürel çeşitlilik artmıştır. İnsan ilişkileri resmileşmiş, suç oranları artmıştır. Eğlence ve sosyal faaliyetlere imkan tanıyan alanlar artmıştır.<br />
<br />
5.Sizin yaşadığınız şehir ya da bölgede bu tür yoğun nüfus artışı yaşandı mı? Bunun nedenlerini ve bu durumun hayatınızda ne gibi değişikliklere yol açtığını söyleyiniz.<br />
<br />
Zonguldak 1829’da Uzun Mehmet ‘in kömürü bulması ile gelişmeye başlayınca ekonomik yapı çok kısa sürede değişikliğe uğradı. XIX.yy’ın ortalarında Taş Kömürü Ocaklarının işletmeye açılması Zonguldak’ın toplumsal, kültürel yaşamında bir dönüm noktasıdır. Bundan sonra kömür havzasında toplumsal ilişkilerin maden kömürü üretimine bağlı olarak biçimlendiği görülür. XIX.yy’ın ikinci yarısında, kömür üretiminde gelişmesine koşut olarak tahta iskelesi ve çevresi büyümeye, Zonguldak, Kozlu, Kilimli kentler bütünü ortaya çıkmaya başlamıştır. 1908’de Meşrutiyetinden sonra yörede ilk işçi hareketleri başlamıştır. Kömür havzasındaki geleneksel ilişkilerin ve değerlerin alt üst olmasına karşılık, iç kesimlerde geleneksel, dışa kapalı yapının sürdüğü görülmektedir. Cumhuriyet dönemine girildiğinde Maden Kömürü Havzasında hızlı bir toplumsal değişme süreci yaşanmıştır. Cumhuriyetin ilk yıllarında üst yapıda gerçekleştirilen dönüşümler, yörede kültür değişmesi sürecini hızlandırmıştır. Eğitim kurumları, halk evleri Cumhuriyetin benimsediği çağdaş değerleri yaymaya çalışmıştır. Zonguldak çevre illerden ve göçler almış, nüfusu artmış ve kentsel yapı ortaya çıkmıştır. Zonguldak Cumhuriyetin ilk sanayi kenti olarak ortaya çıkmıştır. Sosyal, kültürel ve ekonomik yapı değişime uğramıştır. Taş kömürünün varlığına bağlı olarak Karabük ve Ereğli’de Demir-çelik sanayinin kurulması bölgede yeni kentlerin kurulmasına neden olmuştur.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
12.SINIF COĞRAFYA KİTABI ETKİNLİK SAYFA 37<br />
<br />
Yandaki grafikte Ruhr Bölgesi'nin yıllar içinde nüfus değişimi gösterilmiştir. Bu grafikten ve ön bilgilerinizden yararlanarak aşağıdaki soruları cevaplayınız.<br />
<br />
1.Ruhr Bölgesi'nin nüfusunda nasıl bir değişim görülmektedir?<br />
<br />
Nüfus 1820 yılından 1925 yılına kadar hızlı bir şekilde artmıştır.1946 yılında 2.dünya savaşının sona erdiği dönemde bölgede nüfusun azaldığı görülmektedir. 1946’dan sonra nüfus hızlı bir şekilde artış göstermiştir. 1961’den sonraki zamanda nüfus artışı olmamıştır. Azalma görülmektedir.<br />
<br />
2.Nüfusun en fazla arttığı dönem hangi yıllar arasında yer almaktadır? Nedenlerini söyleyiniz.<br />
<br />
Nüfusun en fazla arttığı dönem 1871-1905 yılları arasındaki dönemdir. 1849 yılından itibaren yakacak olarak maden kömürü kullanan yüksek fırınların kurulması ile Ruhr Bölgesi'nin önemi daha çok artmıştır.<br />
<br />
Bölgede maden kömürü üretimi ve demir çelik sanayinin gelişmeye başlamasıyla ekonomik gelişme hızlanmış ve bölgenin nüfusu aldığı göçlerle hızlı bir şekilde artmıştır.<br />
<br />
3.Sizce nüfustaki bu değişim bölgenin ekonomik faaliyetlerinde nasıl etkili olmuştur?<br />
<br />
Tarım ve hayvancılık azalırken, sanayi ve madencilik faaliyetleri artmıştır. Ekonomik faaliyetler artmış ve iş alanları çeşitlenmiştir. Sanayi faaliyetlerindeki gelişme ve nüfus artışına paralel olarak bölgede hizmet sektörü de gelişmiştir.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
12.SINIF COĞRAFYA KİTABI ETKİNLİK SAYFA 39<br />
<br />
Aşağıdaki tabloda Kocaeli ve Las Vegas şehirlerinde ekonomik faaliyetler ve bunların etkileri gösterilmiştir. Siz de madencilik, ticaret, tarım ve hayvancılık faaliyetlerinin baskın olduğu diğer şehirleri bularak tablodaki boşluklara yazınız.<br />
<br />
<br />
<br />
Şehir: Kocaeli<br />
<br />
Baskın ekonomik faaliyet türü: Sanayi<br />
<br />
Etkileri: Farklı iş alanları oluşturması, hızlı göç ve nüfus artışının olması, çeşitli çevre sorunlarının yaşanması<br />
<br />
Şehir: Las Vegas<br />
<br />
Baskın ekonomik faaliyet türü: Turizm<br />
<br />
Etkileri: Küçük bir çöl kasabası olan Las Vegas'ın turizm faaliyetlerine bağlı olarak nüfusu 1 milyonu geçmiştir. Las Vegas'a eğlence turizmine bağlı olarak her mevsim dünyanın değişik yerlerinden çok sayıda insan gelmektedir.<br />
<br />
<br />
<br />
Şehir: Soma (Manisa)<br />
<br />
Baskın ekonomik faaliyet türü: Madencilik<br />
<br />
Etkileri: 1913 yılında Soma’da kömürün bulunmasıyla linyit madenciliği başlamıştır. Soma Türkiye’de Kömür İsletmeleri ün yapmış adını duyurmuş bir ilçedir. Özellikle madencilik faaliyetlerine bağlı olarak göç alan ve nüfusu artan Soma kalabalık bir şehir haline gelmiştir. Linyit madenine bağlı olarak Soma termik santrali kurulmuştur. İlçe’de hava kirliliği son derece yüksektir.<br />
<br />
Kömür üretimi için ormanlık alanlar tahrip edilmiş ve edilmektedir.<br />
<br />
<br />
<br />
Şehir: İzmir<br />
<br />
Baskın ekonomik faaliyet türü: Ticaret<br />
<br />
Etkileri: 16. Yüzyıldan itibaren Akdeniz ve dünya ticaretinde önemli bir yere sahiptir. Ulaşım olanakları, limanı ve hinterlandının geniş olması İzmir’in bir ticaret kenti olarak gelişmesine neden olmuştur. Aldığı göçlerle ülkemizin 3.Büyük şehri haline gelmiştir. Ülkemizin en önemli ihracat limanı İzmir Limanıdır. İzmir Enternasyonal Fuarı, ticari ürünlerin tanıtımı ve pazarlanmasında önemli rol oynamaktadır.<br />
<br />
<br />
<br />
Şehir: Karaman<br />
<br />
Baskın ekonomik faaliyet türü: Tarım ve hayvancılık<br />
<br />
Etkileri: Tahıl tarımı, tahıl ticareti ve tahıllara dayalı sanayi faaliyetleri ile büyüyerek bir şehir haline gelmiştir.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
12.SINIF DERS ETKİNLİKLERİ (SAYFA 40)<br />
<br />
COĞRAFYA 12 SAYFA 40 ETKİNLİK ÇALIŞMALARI<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-1-Sanayileşme hareketleri ülkemizde ne gibi değişikliklere neden olmuştur?<br />
<br />
<br />
<br />
Ülkemizde sanayileşme faaliyetleri ile birlikte bölgeler arası farklılıklar ortaya çıkmaya başlamış bu farklılık bölgeler arası gelişmişlik farklılıkları ortaya çıkarmıştır.Bunun la beraber nüfusun belirli merkezlerde toplanması yine yatırımların ve gelişmişliğin sanayileşmiş bölgelere kaymasına sebeb olmuştur.Beraberinde olumlu etkilerin yanında çevre kirliliği yoğun göç,gecekondulaşma gibi olumsuz etkiler doğurmuştur.<br />
<br />
SORU-2-Kentleşme ve kentlileşme kavramlarından ne anlıyorsunuz.<br />
<br />
<br />
<br />
Kentleşme :Bir bölgenin kendi içindeki kazanımlarından dolayı diğer bölgelere oranla tercih edilmesi ve bunun o bölgede meydana getirdiği gelişmişlik hizmetleri olarak yorumlanabilir.<br />
<br />
<br />
<br />
Kentlileşme:Kentleşen bölgede yaşayan insanların sosyal ve ekonomik yaşantılarında meydana gelen değişimlerdir.Giyim tarzından yaşam koşullarına kadar ,eğitim sağlık,sosyal anlamda gelişmişliğe ayak uydurmasıdır.<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-3-Yoğun göç hareketlerinin nedenleri hakkında neler söyleyebilirsiniz?<br />
<br />
<br />
<br />
Geçmişten günümüze göçün sebepleri bir bölgede uygun yaşam koşullarının bulunması,iş imkanları,sanayileşme,ulaşım olanakları,tarım,su kaynakları ,yer altı zenginliklerinin fazla olması,turizm gibi sebeblere dayandırılabilir.<br />
<br />
<br />
<br />
Şehirleşme tarihsel gelişim açısından çağlara göre değişik özelliler sergilemiştir.Ön bilgilerinizden yararlanarak tablodaki boşlukları doldurunuz.<br />
<br />
<br />
<br />
DÖNEM<br />
<br />
Şehirleşmenin gelişimi<br />
<br />
Şehirleşmede etkili olan faktörler<br />
<br />
Orta Çağ<br />
<br />
Orta çağda özellikle dini yönden şehirleşme ön plan çıkıyor.Yine bu dönemde verimli tarım arazileri üzerinde yer alan ve ulaşım bakımından elverişli alanlarda şehirleşme ön plan çıkıyor.Liman özelliği gösteren ticaretin geliştiği merkezler,Siyasi ve askeri merkezler ve dini mabetlerin bulunduğu alanlar gelişme göstermiştir.<br />
<br />
Ticaret,ulaşım,dini merkezler,Liman özelliği,Verimli araziler<br />
<br />
Günümüz<br />
<br />
Günümüz şehirlerinde sanayi faaliyetleri,ulaşımın elverişli olduğu alanlar,Pazar özelliği gösteren nüfusun kalabalık olduğu bölgeler,turizm,eğitim ve kültürel özellikleri olan merkezler de kurulmuştur.<br />
<br />
Sanayi,ticaret,ulaşım,turizm,eğitim ve kültürel faaliyetlerin gelişmiş olması<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
12.SINIF DERS ETKİNLİKLERİ (SAYFA 41) COĞRAFYA 12 SAYFA 41 ETKİNLİK ÇALIŞMALARI<br />
<br />
<br />
<br />
Çeşitli ülkeler ait nüfus ve kentleşme oranlarının gösterildiği tablodan ve ön bilgilerinizden yararlanarak aşağıdaki soruları cevaplayınız…<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
ÜLKELER<br />
<br />
Toplam Nüfus (Milyon)<br />
<br />
Yıllık Nüfus Artış Hızı(%)<br />
<br />
Tahmini Artış Oranı (%)<br />
<br />
1980<br />
<br />
1998<br />
<br />
2006<br />
<br />
2015 Tahmini<br />
<br />
1980-1998<br />
<br />
1998-2006<br />
<br />
2015<br />
<br />
İtalya<br />
<br />
56,4<br />
<br />
57,6<br />
<br />
58,1<br />
<br />
0,1<br />
<br />
-0,3<br />
<br />
<br />
<br />
ABD<br />
<br />
227,2<br />
<br />
270,3<br />
<br />
298,4<br />
<br />
1,0<br />
<br />
0,7<br />
<br />
<br />
<br />
Portekiz<br />
<br />
9,8<br />
<br />
10,0<br />
<br />
10,6<br />
<br />
0,1<br />
<br />
-0,1<br />
<br />
<br />
<br />
Arjantin<br />
<br />
28,1<br />
<br />
36,1<br />
<br />
39,9<br />
<br />
1,4<br />
<br />
1,0<br />
<br />
<br />
<br />
Meksika<br />
<br />
67,6<br />
<br />
95,8<br />
<br />
107,4<br />
<br />
1,9<br />
<br />
1,4<br />
<br />
<br />
<br />
Türkiye<br />
<br />
44,5<br />
<br />
63,5<br />
<br />
70,4<br />
<br />
2,0<br />
<br />
1,2<br />
<br />
<br />
<br />
Dünya<br />
<br />
4.430,2<br />
<br />
5.896,6<br />
<br />
6.525,5<br />
<br />
1,6<br />
<br />
1,1<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-1-Ülkelerin nüfus artış oranlarını karşılaştırınız.<br />
<br />
<br />
<br />
Genel olarak tabloda baktığımız ülkelerde nüfus artış oranları azalmaktadır.Ancak nüfus artışı devam etmektedir.Nüfus yine artmış ancak artış oranında azalmalar olmuştur.İtalya ABD ve Portekiz gelişmiş ülke özelliği gösterdiği için bu ülkelerdeki artış oranı daha düşüktür.Çünkü bu ülkeler gelişmiş ülke özelliği gösterdiğinden doğum oranları iyice azalmıştır.Yine bu ülkelerde eğitim seviyesinin yüksek olması kadının iş hayatındaki rolünün fazla olması doğum oranlarını etkilemiş ve azaltmıştır.Gelişmekte olan ülkeler Meksika,Türkiye ve Arjantin’de ise artış oranı biraz daha yüksektir.Bu ülkeler gelişmişlik yapılarını tam olarak oturtamadığı için eğitim seviyesi ve kadının iş hayatındaki yeri istenilen düzeyde olmadığı için doğum oranları daha yüksektir buda artış hızını tetikler.<br />
<br />
<br />
<br />
Artış hızının azalması çalışan üreten nüfusun azalmasına ,nüfusun yaşlanmasına ve ilerde iş gücü açığına yol açacak iş gücü değerli hale gelecek bu ülkeler dışardan göç alacak.Artış hızının fazla olduğu ülkeler ise nüfus olarak daha dinamik bir yapı kazanacak gelişmeye biraz daha müsayit bir yapı kazanacaktır.Bu gelişmişlikle bu ülkeler gelişmiş ülke özelliği kazanmaya yönelik değişimler gösterecektir.<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-2-1980-1998 yılları arasında nüfus artış hızının en fazla ve en az olduğu ülkeler hangileridir .Nedenlerini söyleyiniz.<br />
<br />
<br />
<br />
En fazla olduğu ülkeler için Türkiye ve Meksika sebebi doğum oranlarının yüksek olması sağlık hizmetlerinin gelişmesine yönelik çocuk ölümlerinin azalması,yaşam süresinin uzaması gösterilebilir.<br />
<br />
<br />
<br />
En az olduğu ülkeler için Portekiz ve İtalya nedeni mevcut yaşam standartlarından dolayı eğitim oranının yüksek olması doğum oranlarının az olması gösterilebilir.<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-3-Gelişmiş ülkelerde nüfus artış hızı azalmaya devam edecek hatta nüfus azalacak nüfus dinamik özelliğini yavaş yavaş kaybedecek ileride ciddi iş gücü problemleri ortaya çıkacak.<br />
<br />
Gelişmekte olan ülkelerde nüfus artışı devam edecek ancak artış hızı eskisi kadar yüksek olmayacak gelişme seviyesi yakalandıkça gelişmiş ülke yapısı kazanacak.<br />
<br />
<br />
<br />
Genel olarak dünya nüfusu için üreten nüfusun azalmasına nüfusun yaşlanmasına sebeb olacaktır.<br />
<br />
<br />
<br />
12.SINIF DERS ETKİNLİKLERİ (SAYFA 42-43-44) COĞRAFYA 12 SAYFA 42-43-44 ETKİNLİK ÇALIŞMALARI<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-1- Gebze’nin yoğun göç almasına neden olan unsurlar nelerdir açıklayınız.<br />
<br />
<br />
<br />
Gebze nüfusun büyük kısmı daha çok kırsal alanda yaşamakta idi .Gebze’de özellikle otoyol yapımından sonra bu yol çevresinde kurulan sanayi tesisleri ve sanayi bölgeleri kurulmuş mevcut kırsal kesimdeki işsizlik ,tarımda makineleşme gibi sorunlarda tetikleyerek bölgeye yoğun bir göç dalgasına sebeb olmuştur.<br />
<br />
SORU-2-Gebze deki hızlı kentleşmenin neden olduğu sosyoekonomik sorunlar nelerdir.<br />
<br />
<br />
<br />
Bölgedeki hızlı nüfus artışı sanayileşmenin önüne geçmesiyle birlikte bölgede işsizlik problemi artmış beraberindeki nüfus fazlalığı asayiş,eğitim,sağlık, alt yapı sorunlarını tetiklemiş,ev ihtiyacının artması ve sanayileşme verimli toprakların ve orman arazilerinin yerleşime açılmasına sebeb olmuş alt yapısı olmayan gecekondu yerleşmesini arttırmıştır.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-3-Gebze’nin coğrafi konumu sanayinin gelişmesini nasıl etkilemiştir.<br />
<br />
<br />
<br />
Kara deniz ve demir yollarının kesiştiği önemli bir noktada olması ,otoyol geçmesi ,İstanbul’a yakın olması bölge sanayisinin gelişmesinde en önemli etkenlerdir.<br />
<br />
<br />
<br />
LİSE 4 SINIF SAYFA 43 ETKİNLİK ÇALIŞMASI<br />
<br />
<br />
<br />
Yukarıda Duba ‘inin 1991 ve 2006 yıllarına ait fotoğrafları yer almaktadır.<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-1-Fotoğraflar arasında ne gibi farklılıklar görülmektedir?<br />
<br />
<br />
<br />
Dubai’nin tamamen çehresi değişmiş hızlı bir kentleşme modern bir görüntü ortaya çıkmıştır.Şehirleşme tüm modern yüzünün bizlere göstermektedir.<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-2-Kentleşmenin bu kadar hızlı olmasında hangi faktörler etkili olmuştur.?<br />
<br />
<br />
<br />
Birleşik Arap Emirlikleri’ni oluşturan yedi emirlikten biri olan Dubai, petrol gelirleriyle başlattığı ticari hamleyi her alanda cazibe merkezi olarak tamamladı.<br />
<br />
<br />
<br />
Şeyhi El Maktum’un çılgın projeleriyle Dubai yeryüzündeki cennet olarak adlandırılmaya başlandı. Dubai tüm dünyanın dikkatini görkemli turizm yatırımlarıyla çekti. Bunu vergisiz ticaret uygulamasıyla dünyanın önde gelen firmalarının yatırımları izledi.<br />
<br />
Milyonlarca turistle birlikte bunların ihtiyaç duyacağı her türlü mal ve hizmet dev alışveriş merkezleri ile Dubai’ye akın etti. Sonuçta burası hem turizmin hem de alışveriş merkezlerinin gözde buluşma noktası oldu. Dünyanın hemen her markasının birkaç mağazasının bulunduğu, yüzölçümleri binlerce metrekareyi bulan dev alışveriş merkezleri Dubai’ye daha çok turistin gelmesini sağlayarak ülkeyi rakip tanımayan bir cazibe merkezi yaptı.<br />
<br />
Birleşik Arap Emirlikleri’nin gözbebeği Dubai, zenginlik fışkıran görkemiyle tüm dünyayı büyülüyor. Bir zamanlar sadece 7 yıldızlı yelken oteli Burj El Arab ile tanınan Dubai, sayısı giderek artan birbirinden çılgın projelerle de tanınır oldu. Özellikle üst gelir grubuna yönelik bir turizm cenneti olan Dubai, yatırımcılara sunduğu vergisiz ticaret imkanı ile de dünyanın en büyük firmalarının gözdesi oldu.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
LİSE 4 SAYFA 44 ETKİNLİK ÇALIŞMASI<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Kitabınızdaki metni okuyarak aşağıdaki soruları cevaplayınız?<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-1-Bombay’ın dünyanın en kalabalık şehirlerinden biri olmasında hangi faktörler etkilidir.<br />
<br />
<br />
<br />
Ülkenin diğer kentlerine oranla yaşam standartlarının yüksek olması ,ülkenin en önemli ticaret,finans kültür ve eğlence merkezi olması etkili olmuştur.<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-2-Bombay’ın ülke ekonomisine etkisini açıklayınız.<br />
<br />
<br />
<br />
Kitabınızda Bombay ile ilgili yazının son paragrafında bu sorunun cevabı mevcut…<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-3-Dünyada Bombay’a benzer özellikler gösteren şehirlere örnek veriniz.<br />
<br />
<br />
<br />
(Mexico city) Meksika ,Delhi(Hindistan) Gelişmekte olan ülkelerin milyonluk şehirleri örnek verilebilir<br />
<br />
<br />
<br />
12.SINIF DERS ETKİNLİKLERİ (SAYFA 49) COĞRAFYA 12 SAYFA 49 ETKİNLİK ÇALIŞMASI<br />
<br />
<br />
<br />
Aşağıdaki tabloda dünya nüfusunun yıllara kıtalara göre dağılımı verilmiştir.Aşağıdaki soruları tabloya ve ön bilgilerinize göre yorumlayınız…<br />
<br />
<br />
<br />
Kıtalar<br />
<br />
Yıllar<br />
<br />
Afrika<br />
<br />
Asya<br />
<br />
Avrupa<br />
<br />
G.Amerika<br />
<br />
K.Amerika<br />
<br />
Dünya<br />
<br />
Nüfus (Milyon)<br />
<br />
1950<br />
<br />
218<br />
<br />
1340<br />
<br />
572<br />
<br />
164<br />
<br />
16<br />
<br />
2510<br />
<br />
1990<br />
<br />
639<br />
<br />
3203<br />
<br />
790<br />
<br />
446<br />
<br />
277<br />
<br />
5280<br />
<br />
2015<br />
<br />
1256<br />
<br />
4481<br />
<br />
812<br />
<br />
639<br />
<br />
320<br />
<br />
7560<br />
<br />
2050<br />
<br />
2197<br />
<br />
5887<br />
<br />
894<br />
<br />
820<br />
<br />
330<br />
<br />
10129<br />
<br />
SORU-1-1950-1990 yılları arasında hangi kıtalarda nüfus daha fazladır.<br />
<br />
<br />
<br />
Asya ve Avrupa kıtalarında fazladır…<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-2-2015-2050 yılları arasında en fazla nüfus artışı hangi kıtalarda olacaktır.Nedenlerini söyleyiniz.<br />
<br />
<br />
<br />
Asya ve Afrika kıtalarında olacaktır.Bu kıtalarda önlenemez bir doğum artışı söz konusudur.Sağlık hizmetlerinin iyileşmesi de bebek ölümlerini azaltacak insan ömrünü uzatacaktır.<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-3-Tabloda 1950-2050 yılları arasında nüfus artış hızının azaldığı kıtalar hangisidir.Nedenlerini tartışınız.<br />
<br />
<br />
<br />
Avrupa ve Kuzey Amerika kıtalarında azalma görülecektir.Bu ülkeler gelişmişlikle bağlantılı olarak doğum oranları düşüktür.Nüfusuna dinamizm kazandıramamıştır.Yaşam standartlarının yüksek olması eğitim seviyesinin iyi olması kadının iş hayatında rolünün fazla olması doğum oranlarını azaltıcı rol oynar…<br />
<br />
<br />
<br />
12.SINIF DERS ETKİNLİKLERİ (SAYFA 50) COĞRAFYA 12 SAYFA 50 ETKİNLİK ÇALIŞMASI<br />
<br />
<br />
<br />
Aşağıdaki tabloda bazı şehirlerin 1975-2000 yılları nüfusları ile 2015 yılındaki tahmini nüfus miktarları verilmiştir. Bu tabloyu inceleyerek<br />
<br />
SORU-1-Tablodaki şehirlerin gelecekteki tahmini nüfus miktarlarını, artış oranlarını da dikkate alarak yazınız.<br />
<br />
<br />
<br />
Nüfus miktarı(milyon)<br />
<br />
Artış oranları(%)<br />
<br />
Gerçekleşen<br />
<br />
Tahmini<br />
<br />
Gerçekleşen<br />
<br />
Tahmini<br />
<br />
1975<br />
<br />
2000<br />
<br />
2015<br />
<br />
1975-2000<br />
<br />
2000-2007<br />
<br />
2015-2030<br />
<br />
Nüfus Miktarı<br />
<br />
Artış oranı<br />
<br />
Tokyo<br />
<br />
19.8<br />
<br />
26.4<br />
<br />
27.2<br />
<br />
1.16<br />
<br />
0.19<br />
<br />
27,37<br />
<br />
%0,1<br />
<br />
Mexsiko City<br />
<br />
10.7<br />
<br />
18.1<br />
<br />
20.4<br />
<br />
2.10<br />
<br />
0.82<br />
<br />
21,3<br />
<br />
%0,8<br />
<br />
New York<br />
<br />
15.9<br />
<br />
16.7<br />
<br />
17.9<br />
<br />
0.21<br />
<br />
0.47<br />
<br />
20<br />
<br />
%0,5<br />
<br />
Kalküta<br />
<br />
7.9<br />
<br />
13.1<br />
<br />
16.7<br />
<br />
2.02<br />
<br />
1.66<br />
<br />
19,4<br />
<br />
%1,5<br />
<br />
Karaşi<br />
<br />
4.0<br />
<br />
10.0<br />
<br />
16.2<br />
<br />
3.69<br />
<br />
3.19<br />
<br />
21<br />
<br />
%3<br />
<br />
Şanghay<br />
<br />
11.4<br />
<br />
12.9<br />
<br />
13.6<br />
<br />
0.48<br />
<br />
0.36<br />
<br />
14<br />
<br />
%0,3<br />
<br />
Buones Aires<br />
<br />
9.11<br />
<br />
12.0<br />
<br />
13.2<br />
<br />
1.10<br />
<br />
0.61<br />
<br />
13,7<br />
<br />
%0,5<br />
<br />
<br />
<br />
Artış oranları ve nüfus bilgileri tahmini olarak verilmiştir.Verilen bilgiler matematik öğretmeni arkadaş tarafından hesaplanmıştır.Rakamlarda çeşitli farklılıklar çıkabilir.<br />
<br />
SORU-2-Tabloda nüfusları artan, azalan ve değişmeyen şehirleri söyleyiniz.<br />
<br />
Tablodaki ülkelerin nüfusları artmaya devam ediyor ancak artış oranlarında azalma vardır.Bu azalma Tokyo ve New York fazla en az değişen Şangay artış en fazla Karaşi olarak belirtilebilir...<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-3-Tabloda nüfusu en fazla ve en az artan ülkeleri belirleyerek bunun nedenlerini tartışınız.<br />
<br />
<br />
<br />
Alt taraftaki pano değerlendirildiğinde çünkü ülke olarak sorulmuş Norveç ve Çin nüfusu en az artan ülkelerdir. Norveç’in gelişmiş ve sanayileşmiş bir ülke olmasıeğitim seviyesinin yüksek olması yaşam tarzı ve bu nedenle doğum oranlarının az olması; Çin’de uygulanan<br />
<br />
katı nüfus politikaları ve Çin’de ki hızlı sanayileşme ve kentleşme süreci bu durumun<br />
<br />
nedenidir. Brezilya ve Moğolistan nüfusu en fazla artan ülkelerdir. Bu ülkelerin<br />
<br />
gelişmemiş ülkeler olması nedeniyle doğum oranlarının yüksek olması ve bu<br />
<br />
ülkelerde ortalama yaşam süresinin giderek uzamasıdır.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
ÜLKELER<br />
<br />
Nüfus miktarı (1000)<br />
<br />
2000<br />
<br />
2005<br />
<br />
2010<br />
<br />
2015<br />
<br />
2020<br />
<br />
2025<br />
<br />
2030<br />
<br />
Çin<br />
<br />
1.262.646<br />
<br />
1.307.812<br />
<br />
1.348.853<br />
<br />
1.389.528<br />
<br />
1.430.000<br />
<br />
1.480.000<br />
<br />
1.520.000<br />
<br />
Moğalistan<br />
<br />
2398<br />
<br />
2554<br />
<br />
2726<br />
<br />
2911<br />
<br />
3100<br />
<br />
3270<br />
<br />
3440<br />
<br />
Brezilya<br />
<br />
177.101<br />
<br />
186.141<br />
<br />
190.988<br />
<br />
210.256<br />
<br />
225.256<br />
<br />
240.256<br />
<br />
250.256<br />
<br />
Norveç<br />
<br />
4491<br />
<br />
4603<br />
<br />
<br />
<br />
12.SINIF DERS ETKİNLİKLERİ (SAYFA 53) COĞRAFYA 12 SAYFA 53 ETKİNLİK ÇALIŞMASI<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Aşağıdaki tabloları inceleyerek ve ön bilgilerinizden yararlanarak sorulan<br />
<br />
cevaplayınız.<br />
<br />
<br />
<br />
Afrika<br />
<br />
Asya<br />
<br />
Avrupa<br />
<br />
G.Amerika<br />
<br />
K.Amerika<br />
<br />
Dünya<br />
<br />
Yıllık Toplam Milli Gelir(Dolar)<br />
<br />
1950<br />
<br />
102<br />
<br />
468<br />
<br />
1719<br />
<br />
184<br />
<br />
1722<br />
<br />
4195<br />
<br />
1990<br />
<br />
412<br />
<br />
4571<br />
<br />
8143<br />
<br />
1145<br />
<br />
6031<br />
<br />
20964<br />
<br />
2015<br />
<br />
1009<br />
<br />
12562<br />
<br />
15063<br />
<br />
2431<br />
<br />
13075<br />
<br />
45140<br />
<br />
2050<br />
<br />
4300<br />
<br />
37658<br />
<br />
27274<br />
<br />
6905<br />
<br />
21625<br />
<br />
95954<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Afrika<br />
<br />
Asya<br />
<br />
Avrupa<br />
<br />
G.Amerika<br />
<br />
K.Amerika<br />
<br />
Dünya<br />
<br />
Yıllık Toplam Milli Gelir(Dolar)<br />
<br />
1950<br />
<br />
468<br />
<br />
1358<br />
<br />
3004<br />
<br />
1124<br />
<br />
10376<br />
<br />
1671<br />
<br />
1990<br />
<br />
646<br />
<br />
3416<br />
<br />
10309<br />
<br />
2569<br />
<br />
21809<br />
<br />
3971<br />
<br />
2015<br />
<br />
803<br />
<br />
6767<br />
<br />
17465<br />
<br />
3804<br />
<br />
40830<br />
<br />
5971<br />
<br />
2050<br />
<br />
1954<br />
<br />
15456<br />
<br />
30518<br />
<br />
8425<br />
<br />
65530<br />
<br />
9473<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-1-Verilen yıllar aralığında millî gelirin en fazla ve en az arttığı kıtayı<br />
<br />
tespit ederek nedenlerini sınıfta tartışınız.<br />
<br />
<br />
<br />
Artış oranlarına bakıldığı zaman yıllık toplam milli gelir Asya Kıtasında en fazla artış göstermiştir.Özellikle Ortadoğu ve Güney Doğu Asya bu artış oranında ön planda rol oynar.Asya kıtasındaki sanayi ve teknolojik tesislerin getirileri, tarım, ticaret<br />
<br />
ve diğer sektörlerdeki kazançlarını arttırması yine enerji kaynakları olarak önemli bir petrol bölgesine sahip olması bu gelişimde etkilidir.<br />
<br />
<br />
<br />
En az arttığı kıta Afrika kıtasıdır.Bu Afrika kıtasındaki ülkelerin gelişmişlikten ziyade hala iç karışıklıklarla uğraşması yeterli yatırımları yapamamaları öz kaynaklarına sahip çıkamamaları ile bağlantılıdır.<br />
<br />
Bu durumun nedeni Afrika kıtasındaki ülkelerin bilimsel ve teknolojik<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-2-Verilen yıllar aralığında kişi başına düşen yıllık gelirin en fazla ve en az<br />
<br />
arttığı kıtayı tespit ederek nedenlerini sınıfta tartışınız.<br />
<br />
<br />
<br />
Kişi başına düşen milli gelir artışı incelendiğinde fazla artış Kuzey Amerika kıtasındadır. Bu durumun nedeni Kuzey Amerika kıtasındaki ülkelerin bilim ve teknolojide ileri gitmesi,Küresel piyasada daha çok para eden sektörlerin bu bölgelerde ağırlık kazanması kazançlarının büyük kısmını teknolojik ürünlerden sağlaması etkili olmuştur.Nüfus miktarı bakımından avantajlı özellikleri vardır.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Yine rakamlar en az artış için bizi Afrika kıtasına götürür.Nüfus miktarı kişi başına düşen milli geliri etkiler Afrika yeteri kadar ekonomik faaliyetleri olmamakla beraber nüfus artış hızı fazla olan bir kıtadır bu iki etken birleşmesi kişi başına düşen milli geliri bu kıtada en alt seviyelere çeker.<br />
<br />
<br />
<br />
12.SINIF DERS ETKİNLİKLERİ (SAYFA 54-55 ÖLÇME-DEĞERLENDİRME) COĞRAFYA 12 SAYFA 54-55ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME SORULARI<br />
<br />
<br />
<br />
Aşağıdaki soruları cevaplayınız?<br />
<br />
SORU-1-1950 den sonra dünya nüfusunun hızla artmasının sebebleri nelerdir.<br />
<br />
1945 2. dünya savaşından sonra ülkelerin nüfus artırıcı politika uygulamaları bu yıllardan sonra tıp sağlık alanındaki gelişmelerin çocuk ölüm oranlarını düşürmesi,mevcut teknolojik gelişmelerin sağlamış olduğu yaşam standartlarının yükselmesi,ulaşımda meydana gelen gelişmeler,insanların daha az yıpranmasına sebeb olarak yaşam sürelerinin uzamasına sebeb olmuştur.<br />
<br />
SORU-2-2015 yılından sonra nüfus artış hızı aynı şekilde devam ederse ne gibi sorunlar yaşayabiliriz.<br />
<br />
<br />
<br />
Dünya nüfus artışı bölgeler arası farklılıklar göstermektedir.Gelişen ülkelerin bulunduğu alanlarda bu artış yavaşlayarak devam edecek ancak nüfus artış hızı çok düşük olacak.Bunun sonunda bu bölgelerde nüfus yaşlanacak ,bağımlı nüfus oranı üreten aktif nüfus ve devlet yatırımları için ciddi bir sorun oluşturacaktır.Geri kalmış ve gelişmekte olan ülkelerde artış oranının bu şekilde devam etmesi bu ülkeler için olumlu yönlerin yanında çeşitli olumsuzlara yol açacaktır.Doğal kaynak tüketimi artacak,mevcut dünya ile ilgili doğal alanların sınırlar daralacak,işsizlik ortaya çıkacak nüfusun çok olması sosyal ve ekonomik sorunları beraberinde getirecektir.Olumlu olarak bu ülkeler de işgücü sıkıntısı olmayacak işci ücretleri düşecek devlet yatırımlarını destekleyecek atılımcı dinamik bir nüfusa sahip olacaktır.Bu ülkelerde yeni fikirler yeni iş kolları kurulacak rekabet artacaktır şeklinde yorumlayabiliriz.<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-3-1950-2000 yılları arasında şehirleşme sonucu ortaya çıkan sorunları önlemek için 2010 -2050 yılları arasında ne gibi önlemler alınabilr.?<br />
<br />
<br />
<br />
Şehirleşme faaliyetleri daha planlı programlı gerçekleştirilmeli bu faaliyetler esnasında doğal alan ,su kaynakları,yeşil alanlar korunmalı sanayileşme için çevre kirliliğini önleyici daha katı yaptırımlar uygulanmalı.Eğitim hizmetleri ön plana çıkmalı sosyal yapı içerisinde köy ve şehir kültürüne geçiş konularında halkı eğitici projeler uygulanmalı,Köy ve kır hayatı desteklenmeli köyden kente göçün önüne geçilmeli,küresel ısınmaya yönelik daha ciddi tedbirler alınmalı,ortaya çıkacak enerji ihtiyacı için yenilenebilir doğa dostu enerji kaynaklarının kullanımına önem verilmelidir.<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-4-1950 ‘li yıllarda başlayarak günümüze kadar devam eden göç olgusu nun yarattığı sorunları olumlu hale getirmek için ne gibi önlemler alınmalıdır.?<br />
<br />
<br />
<br />
Yoğun nüfus artışından kaynaklı sorunlar için köy hayatı desteklenmeli köyden kente göçü engelleyici projeler geliştirilmeli.Şehirdeki eğitim sağlık hizmetleri kadar olmasa da tatmin edici derecede sağlık altyapı hizmetleri kırsal kesimlere de götürülmeli.Eğitimin önemi tekrar gözden geçirilerek arttırılmalı,şehir yerleşmelerinde daha yaptırımcı gecekondulaşmayı engelleyici tedbirler alınmalı.Şehir kullanım alanları daha planlı ve programlı kullanılmalı,yeşil alanların korunmasında daha fazla önem verilmeli sanayi tesisleri belirli bölgelere aktarılmalı şehir dışlarına taşınmalı ve atıkları için ciddi önlemler alınmalı şeklinde belirtilebilir bu projeler arttırılabilir.<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-5-Ruhr Bölgesi’nin Almanya’nın en önemli madencilik ve sanayi bölgesi olmasının başlıca nedenleri nelerdir.<br />
<br />
<br />
<br />
Bölgede zengin taşkömürü yataklarının bulunması ve sanayi devrimi ile birlikte demir çelik üretiminde maden kömürünün kullanılması bu yönde sanayi tesisleri ve sanayi bölgeleri oluşması beraberindeki göç hareketleri sonucundaki şehirleşme faaliyetleri bölgeyi günümüzdeki konumuna getirmiştir.<br />
<br />
Aşağıdaki çoktan seçme soruları cevaplayınız.<br />
<br />
1-Cevap A şıkkı Madenciliğin gelişmesi<br />
<br />
2-Cevap D şıkkı İklim Şartları<br />
<br />
3-Cevap A şıkkı Sanayi<br />
<br />
4-Cevap C şıkkı Ruhr Havzası<br />
<br />
5-Cevap A şıkkı Şangay<br />
<br />
6-Cevap D şıkkı Türkiye<br />
<br />
7-Cevap D şıkkı Teknoloji<br />
<br />
8-Cevap A şıkkı Batı Avrupa<br />
<br />
9-Cevap B şıkkı Madencilik<br />
<br />
10-Cevap A şıkkı<br />
<br />
<br />
<br />
Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerleri uygun ifadelerle tamamlayınız.<br />
<br />
1-Ruhr<br />
<br />
2-18. yüzyılda İngiltere’de başlamıştır.19.yüzyıl ortalarına kadar sürmüştür.<br />
<br />
3-Uluslar arası ticaret<br />
<br />
<br />
<br />
Aşağıdaki ifadelerden doğru olanların başına D yanlış olanların başına Y harfini yazınız.<br />
<br />
<br />
<br />
1- Y<br />
<br />
2- D<br />
<br />
3- Y<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
10 SORU İLE İLGİLİ DÜZELTME İÇİN TEŞEKKÜR EDERİZ.Bölge ciddi taşkömürü yataklarından oluşur demir cevheri çevre bölgelerden getirilir demir çıkartılan ana noktalar fransa isveç ukrayna,ural dağları dolaylarıdır.Yani bölgede metalürji gelişmesi bu bölgedeki taşkömürü yataklarından kaynaklıdır.<br />
<br />
<br />
<br />
12.SINIF DERS ETKİNLİKLERİ (SAYFA 62-63) COĞRAFYA 12 SAYFA 62-63 ETKİNLİK ÇALIŞMASI<br />
<br />
<br />
<br />
12. SINIFLAR SAYFA 62 ETKİNLİK ÇALIŞMASI<br />
<br />
<br />
<br />
Aşağıdaki haritada coğrafi bölge ve bölümlerimiz gösterilerek bazı bölge sınırlarının belirlenmesinde dikkate alınan kriterler verilmiştir.<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-1-Ön bilgilerinizden faydalanarak diğer bölgelerin ayırımında hangi özelliklerin etkili olduğunu uygun kutucuklara yazınız…<br />
<br />
Marmara Bölgesi sınırlarının belirlenmesinde dikkate alınan kriterler:<br />
<br />
vOrtalama yükseltisinin az olması<br />
<br />
vOva ve platoların geniş yer kaplaması,<br />
<br />
vİklim çeşitliliğinin görülmesi<br />
<br />
vSanayi, ticaret ve ulaşımın çok gelişmiş olması,<br />
<br />
vNüfusun ve nüfus yoğunluğunu fazla olması<br />
<br />
vGeçiş bölgesi olması<br />
<br />
<br />
<br />
Ege Bölgesi sınırlarının belirlenmesinde dikkate alınan kriterler:<br />
<br />
vDağların kıyıya dik olarak uzanması ve aralarında çöküntü ovalarının yer alması<br />
<br />
vDeniz etkisinin iç kesimlere doğru sokulabilmesi<br />
<br />
vKıyıların çok girintili çıkıntılı olması<br />
<br />
vNüfusun kıyı kesiminde yoğunlaşması<br />
<br />
vHorst ve graben sisteminin yaygın olması<br />
<br />
vKıyıda Akdeniz iklimi, iç kesimlerde karasal iklimin görülmesi<br />
<br />
vEge ovalarının verimli olması nedeniyle bu ovalarda tarım ürünü çeşitliliğinin fazla olması<br />
<br />
<br />
<br />
İç Anadolu Bölgesi sınırlarının belirlenmesinde dikkate alınan kriterler:<br />
<br />
vEtrafının yüksek dağlarla çevrili olması<br />
<br />
vYıllık yağış miktarının düşük olması<br />
<br />
vOva ve platoların geniş yer kaplaması<br />
<br />
vKarasal iklimin etkili olması<br />
<br />
vBozkır bitki örtüsünün hâkim olması<br />
<br />
vBuğday, arpa ve şekerpancarı tarımının ön planda olması<br />
<br />
vKüçükbaş hayvancılığın yaygın olması<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Akdeniz Bölgesi sınırlarının belirlenmesinde dikkate alınan kriterler:<br />
<br />
vDağların kıyıya paralel uzanması<br />
<br />
vDağların kıyıya çok yakın bir yerden başladığı için kıyı ovalarının dar olması,<br />
<br />
vAkdeniz ikliminin ve maki bitki örtüsünün hâkim olması,<br />
<br />
vÖzellikle deniz turizm faaliyetlerinin çok gelişmesi<br />
<br />
vNüfusun, özellikle tarım, sanayi ve ticaretin geliştiği yörelerde toplanması,<br />
<br />
vKışların ılık geçmesi<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Karadeniz Bölgesi sınırlarının belirlenmesinde dikkate alınan kriterler:<br />
<br />
vKuzey Anadolu Dağlarının kıyıya paralel uzanması<br />
<br />
vDağların genel olarak kıyının hemen gerisinden yükselmesinden dolayı kıyı ovalarının dar olması<br />
<br />
vGür ormanların bulunması<br />
<br />
vKıyı şeridinde nüfusun yoğun olması ve kırsal alanda dağınık yerleşmenin görülmesi<br />
<br />
vKıyı kesimlerinde nemli, bol yağışlı ılıman iklimin hâkim olması<br />
<br />
<br />
<br />
Güneydoğu Anadolu Bölgesi sınırlarının belirlenmesinde dikkate alınan kriterler:<br />
<br />
vGüneydoğu Torosların güneyinde, ova ve platoların geniş yer kaplaması<br />
<br />
vOrta kesiminde Karacadağ volkanik dağının; doğu kesiminde ise Mardin Eşiği'nin yer alması<br />
<br />
vKarasal iklim özelliklerinin hâkim olması<br />
<br />
vYaz mevsiminin çok sıcak ve kurak geçmesi<br />
<br />
vBatı kesiminde Akdeniz ikliminin etkili olması<br />
<br />
vTürkiye'nin petrol üretim bölgesi olması<br />
<br />
<br />
<br />
Doğu Anadolu Bölgesi sınırlarının belirlenmesinde dikkate alınan kriterler:<br />
<br />
vTürkiye’nin ortalama yükseltisi en fazla olan bölgesi olması<br />
<br />
vUlaşım özelliklerinin yer şekillerinden ve iklimden çok etkilenmesi<br />
<br />
vYerleşmelerin dağlar arasında kalan ova ve platolarda olması<br />
<br />
vYükseklik ve denizden uzaklığa bağlı olarak karasal iklimin etkili olması,<br />
<br />
vNüfusun az ve yerleşmenin seyrek olması,<br />
<br />
vHayvancılığın en önemli ekonomik faaliyet olması,<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
SORU -2-Bölge içinde hangi farklılıklara bağlı olarak bölümlerin oluşturulduğunu söyleyiniz.<br />
<br />
<br />
<br />
Bölge içinde konum, yeryüzü şekilleri, iklim, bitki örtüsü), nüfus, yerleşme) ve tarım ve hayvancılık, sanayi ve madencilik, ticaret, turizm bakımından çevresinden ayrılan ve kendi içinde benzerlik gösteren bölgeden daha küçük alanların olması etkili olmuştur.<br />
<br />
<br />
<br />
12.SINIF DERS ETKİNLİKLERİ (SAYFA 94) COĞRAFYA 12 SAYFA 94 ETKİNLİK ÇALIŞMASI<br />
<br />
<br />
<br />
2.SINIF SAYFA 90 ve 92 ETKİNLİK ÇALIŞMALARI<br />
<br />
SORU-1-Günlük hayatımızda başka ülkelere ait ürünler varmı…<br />
<br />
Günlük hayatımızda evlerimizde kullandığımız ev eşyalarının bir kısmı yurt dışından ithal edilir özellikle elektronik eşyalar plazma tv,saat,çeşitli makineler ,bilgisayar örnek verilebilir.<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-2-Bundan ‘’25-30 yıl öncesine kadar yağışın bol olduğu yıllarda ihracatımız artıyor yağışın az olduğu yıllarda ihracatımız azalıyordu’’ diyen bir kişinin sözleri o dönemlerde Türkiye’nin ihraç ettiği ürünler hakkında nasıl bir fikir vermektedir.<br />
<br />
Yağış ifadesi tarımsal üretimle ilgili bir ifadedir,mevcut yağış şartları elverişli olduğu dönemlerde tarımsal üretimi olumlu etkiler tarımsal üretimin artması ihracatımızı arttırır.Tersi durumda tarımsal üretim azalır buda ihracatımızı azaltır.<br />
<br />
Türkiye ihracatının tarımsal ürünlere dayandığı fikrini bizlere verir.<br />
<br />
SAYFA 92 ETKİNLİK ÇALIŞMASI<br />
<br />
Kitabınızdaki tablo ve grafikler incelendiğinde ortaya çıkan sonuçlar…<br />
<br />
SORU-1-Yıllara göre ihracatta sektörel bazda nasıl bir değişim yaşanmıştır.Budeğişim ülkemizin gelişmişliği hakkında nasıl bir fikir verir.<br />
<br />
1963 yılında ağırlıklı olarak tarımsal ürünler ön plana çıkarken Türkiye tarım toplumu özelliği göstermektedir.Bu yıllardan itibaren ülkemizde başlayan sanayileşme hareketleri sonucunda tarımsal ürünlerdeki ihracat oranımız düşmüş sanayi ürünleri ihracatımızda artışlar gözlenmektedir.Bu bilgiler ülkemizin geri kalmış ülke özelliğinden yavaş yavaş gelişmekte olan ülke konumuna geçtiğinin bir göstergesidir.<br />
<br />
SORU-2-Ülkemizin ihracat gelirlerinin sektörlere dağılışı göz önüne alınırsa 2010 yılı için ne gibi değişimler olur.<br />
<br />
Çizimimizde mevcut değişim değerlerine bakıldığında sanayi ürünleri ihracatımızdan elde ettiğimiz gelir payı yine önde olacak maden ihracatı ülkemizdeki gelişime bağlı olarak biraz daha azalacak ancak işlenmiş maden ürünleri satacağımız için elde ettiğimiz gelir miktarında artma görülecektir.2007 şekline yakın bir şekil çizebilirsiniz…<br />
<br />
<br />
<br />
12.SINIF DERS ETKİNLİKLERİ (SAYFA 94) COĞRAFYA 12 SAYFA 94 ETKİNLİK ÇALIŞMASI<br />
<br />
<br />
<br />
12.SINIFLAR SAYFA 94 ETKİNLİK ÇALIŞMASI<br />
<br />
<br />
<br />
Kitabınızda verilen ithalat ihracatın ülkelere göre dağılım tablosundan faydalanarak aşağıdaki soruları cevaplandırınız…<br />
<br />
SORU-1-Ülkemiz ticaretinde hangi ülkeler ön plana çıkmaktadır.Bu duruma etki eden faktörler nelerdir.<br />
<br />
<br />
<br />
Almanya,Rusya Federasyonu,çin ön plandadır.<br />
<br />
<br />
<br />
Bu ilişkilerde ön plana çıkan etkenlerin başında Almanya’nın gelmesinde bu ülkeye 1960-1970 li yıllarda göndermiş olduğumuz Türk işçileri bunların sağlamış olduğu istihdam sahaları etkilerini Türkiye ile ticarette göstermektedir.Almanya2da çok sayıda Türk işçisi ve iş adamı bulunmaktadır.Bunların bağlantıları Türkiye ile Almanya arasında ticari faaliyetlerin gelişmesinde temel etkendir.<br />
<br />
<br />
<br />
Rusya ise Türkiye’nin enerji ihtiyacının karşılanmasında ön plana çıkan en önemli ülke konumundadır.Dikkat ederseniz sattıklarımız az ancak aldıklarımız ithalatımız çok fazladır burada temel etken Türkiye’nin enerji ihtiyaçlarının büyük bir kısmını bu ülkeden sağlaması gelmektedir.<br />
<br />
<br />
<br />
Çin ise dünya ekonomisinde büyüyen bir dev dir.Ucuz iş gücü ve sonrasında ucuz üretim hemen hemen her sektöre el atması Çin mallarının ülkemizde talep görmesine sebep olmaktadır.Bu etken ticari bağlantılarımızı geliştirmektedir.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-2-Türkiye’nin komşu ülkelerle ticaret ilişkilerinin zayıf olmasının da temel etken nedir.<br />
<br />
<br />
<br />
Temel etkenlerin başında komşularımız ile tarihi sorunlarımızın devam etmesi halledilemeyen tarihsel hesaplaşma günümüzde ticari faaliyetlerimizi kısıtlamaktadır.Örnek Yunanistan ile adalar ve Kıbrıs meselesi ,Ermenistan ile ermeni sorunu Suriye ile su problemi gibi konular verilebilir.<br />
<br />
<br />
<br />
12.SINIF DERS ETKİNLİKLERİ (SAYFA 95) COĞRAFYA 12 SAYFA 95 ETKİNLİK ÇALIŞMASI<br />
<br />
<br />
<br />
12.SINIF SAYFA 95 ÖLÇME DEĞERLENDİRME SORULARI<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-1-Ulaşım ağlarının ortaya çıkmasında hangi faktörler etkili olmuştur.<br />
<br />
Dünyada hızlı gelişim ,ekonomik faaliyetlerdeki çeşitlilik,teknolojik gelişmeler sonrası seri üretim,dünya üzerindeki ticari kültürel ekonomik ilişkileri hızlandırmış bu ilişkilerin aktif hala gelmesindeki en önemli rolü de ulaşım ağları oluşturmuştur.Mesafelerin gelişen teknolojik araçlar sayesinde kısalması insanların ürettiklerini başka bölgelere aktarmalarına imkan tanımış pazar payı büyümüş üretilen ürünlerin başka bölgelere aktarma düşüncesi beraberinde ulaşım ağlarının gelişmesini sağlamıştır.Ekonomik sebepler dışında kültürel sebepler de insanların bir yerden bir yere seyahat etme düşüncesi ,teknolojik araçlar ulaşım ağlarının gelişmesinde etkili olmuştur.<br />
<br />
SORU-2-Türkiye’nin ulaşım ağı içerisindeki yeri ve önemini söyleyiniz.<br />
<br />
Eski dünya karaları arasında doğal köprü özelliğine sahip olması ülkemizden tarih boyunca önemli yolların geçmesinde etkili olmuştur.Konum özelliklerinden dolayı Türkiye geçmişten günümüze kadar Avrupa ,Kafkasya,Orta Asya,Kuzey Afrika ve Orta Doğu’yu birleştiren kara ,demir,deniz ve hava yolu taşımacılığı ile enerji taşımacılığında Türkiye’yi son derece önemli bir noktaya yerleştirmiştir.Bu avantajlı konum Türkiye Ekonomik faaliyetlerine ciddi avantajlar sağlamakta ülke gelişimine ön ayak olmaktadır.<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-3-Ekonomik etkinliklerin gelişmesinde ulaşımın rolü nedir.<br />
<br />
Ekonomik faaliyetler üretim dağıtım tüketim üçgeni içerisinde gerçekleşir.Bu üçgen içerisinde kenarlardan birinde meydana gelecek aksama tüm ekonomik faaliyetleri olumsuz etkiler gelişmesini engeller.Üretilen malların gerek iç pazar gerekse başka pazarlara dağıtılmasında en önemli etken iyi bir ulaşım ağıdır.Ulaşım ağı gelişen noktalar ekonomik faaliyetlerin yoğunlaştığı ve beraberinde gelişme gösteren merkezler olmuştur.Ulaşım faaliyetleri bakımından kavşak noktasında olan ve çeşitlilik gösteren merkezler ekonomik faaliyetlerin yürütüldüğü önemli merkezler durumuna gelir bu özellik de o merkezin gelişmesinde en temel özelliklerden birini oluşturur.<br />
<br />
SORU-4-Yerleşmelerin konumu ile ulaşım sistemleri arasında nasıl bir ilişki vardır.<br />
<br />
Yerleşme yerleri uygun coğrafi koşullar dışında önemli ulaşım ağı noktalarının kavşak merkezlerine kurulur yada yerleşilen bölgeyi mevcut ekonomik faaliyetler ve ticaret yollarının bu noktadan geçmesi önemli bir merkez haline getirir.Yerleşme yeri olarak önemli kavşak bölgeler yada ticaret yolu üzerindeki güzergahlar yerleşme yeri olarak rantı yüksek bölgelerdir.Geçmişten günümüze önem taşıyan ticaret güzergahlarının çevre bölgeleri yerleşme yeri olarak tercih edilen noktalar olmuştur.<br />
<br />
<br />
<br />
Aşağıdaki çoktan seçmeli soruları cevaplandırınız.<br />
<br />
1-C Türkiye 2 de demir yolu ile her noktaya ulaşamamak karayolu gelişiminde önemli bir etkendir.<br />
<br />
2-C Antalya Türkiye için önemli bir turizm limanıdır.<br />
<br />
3-C Yapım giderleri<br />
<br />
4-E Trabzon’un iç kesimler ile bağlantısını sağlayan zigana geçidi önemli bir avantajtır.<br />
<br />
5-B İzmir limanı Türkiye’nin İstanbul’dan sonraki en önemli limanlarından biridir.<br />
<br />
6-E Türkiye’nin arazi yapısı demir yollarının gelişiminde engelleyici bir rol oynamaktadır bu etken kara yolunun gelişimini etkiler.<br />
<br />
<br />
<br />
12.SINIF DERS ETKİNLİKLERİ (SAYFA 99) COĞRAFYA 12 SAYFA 99 ETKİNLİK ÇALIŞMASI<br />
<br />
<br />
<br />
Kitabınızdaki haritada ülkemizi sembolize eden eserler gösterilmiştir.Her bölgeye ait tanıtıcı bir eseri tanıtınız.<br />
<br />
Karadeniz Bölgesi için Safranbolu Evleri uygun bir eser olabilir.<br />
<br />
İç Anadolu Bölgesi için Nasrettin Hoca örnek verilebilir.<br />
<br />
<br />
<br />
Akdeniz Bölgesi için Aspendos Tiyatrosu örnek verilebilir.<br />
<br />
Doğu Anadolu Bölgesi için İshakpaşa Sarayı örnek verilebilir.<br />
<br />
Güney Doğu Anadolu Bölgesi için Urfa Balıklı Göl örnek verilebilir.<br />
<br />
Marmara Bölgesi için Ayasofya Müzesi örnek verilebilir.<br />
<br />
<br />
<br />
Ege Bölgesi için Denizli Pamukkale örnek verilebilir.<br />
<br />
Mevcut resimlere tıklayarakta konu ile ilgili sizleri bilgilendiren sitelere ulaşabilir sitemizdeki yerlerin dışındada kendiniz araştırma yapabilirsiniz.<br />
<br />
<br />
<br />
12.SINIF DERS ETKİNLİKLERİ (SAYFA 61 ) Haritaları inceleyerek ve ön bilgilerinizden yararlanarak aşağıdaki soruları cevaplandırınız.<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-1-Ülkemizin coğrafi bölgelere ayrılmasında ve bölge sınırlarının belirlenmesinde nelere dikkat edilmiştir?<br />
<br />
<br />
<br />
Ülkemiz bölgelere ayrılmasında ve sınırlarının belirlenmesinde Doğal ,beşeri,ekonomik özelliklerine bakılmıştır.<br />
<br />
<br />
<br />
Konum, Yeryüzü şekilleri, İklim, Bitki örtüsü, Nüfus, Yerleşme ve Tarım ve hayvancılık, Sanayi ve madencilik, Ticaret, Turizm etkili olmuştur.<br />
<br />
SORU-2-Bölgelere isim verilirken bölgelerin hangi özellikleri dikkate alınmıştır?<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Bölgelerin coğrafi konum özellikleri etkili olmuştur.<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-3-Aşağıda verilen Türkiye Fiziki Haritası ile Coğrafi Bölgeler Haritası'nı karşılaştırdığınızda hangi özellikler dikkatinizi çekmektedir?<br />
<br />
<br />
<br />
Karadeniz ve Akdeniz bölgelerinin oluşturulmasında kıyıya paralel uzanan dağ sıraları ön plana çıkar.<br />
<br />
<br />
<br />
Marmara bölgesinde ise yükselti özelliklerine bakılırsa yeşil renk ile son derece sade yükseltisi az bir bölge olarak karşımıza çıkar.<br />
<br />
<br />
<br />
Ege bölgesinde ise kıyıya dik uzanan dağlar ve bu dağların arasında çöküntü ovaları grabenler yer almaktadır.Kıyı özellikleri doğal liman ve koy körfezlerin fazlalığı…<br />
<br />
<br />
<br />
İç Anadolu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde ova ve platolar geniş yer kaplamakta ve bu bölgelerimiz harita da sarı renk ile ayırt edilebilmektedir.İç Anadolu bölgesinin dağlar arasında kalan bir çanak özelliği göstermesi.<br />
<br />
<br />
<br />
Doğu Anadolu bölgesinde yükselti fazla hakim renk kahverengi olarak haritada seçilir bir özellik taşır.<br />
<br />
<br />
<br />
Fiziki haritalardaki yer şekilleri ve renklendirme özellikleri ile bölgeler haritasındaki bölünmeler arasında benzerlikler bulunmaktadır.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
12.SINIF DERS ETKİNLİKLERİ (SAYFA 103) COĞRAFYA 12 SAYFA 103 ETKİNLİK ÇALIŞMASI<br />
<br />
<br />
<br />
12.SINIF SAYFA 103 ETKİNLİK ÇALIŞMASI<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
YILLAR<br />
<br />
TOPLAM TURİST SAYISI<br />
<br />
TURİZM GELİRİ(Milyon &)<br />
<br />
1997<br />
<br />
9.738.000<br />
<br />
8.800<br />
<br />
1999<br />
<br />
7.487.385<br />
<br />
5.203<br />
<br />
2000<br />
<br />
10.428.153<br />
<br />
7.636<br />
<br />
2001<br />
<br />
11.619.909<br />
<br />
10.067<br />
<br />
2003<br />
<br />
13.956.405<br />
<br />
13.203<br />
<br />
2005<br />
<br />
21.124.886<br />
<br />
18.153<br />
<br />
2007<br />
<br />
23.312.657<br />
<br />
18.153<br />
<br />
SORU-1-Yıllara göre Türkiye’nin turizm gelirlerinde nasıl bir değişme olmuştur.<br />
<br />
<br />
<br />
Tablo incelendiğinde genel hatları ile 1997 yılına oranla 1999 ve 2000 li yıllarda azalma görülmekle beraber sonraki dönemlerde turizm gelirlerinde gelen turist sayısı doğrultusunda ve ülkemizdeki mevcut turizm yatırımları sonucunda artışlar gözlenmektedir.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-2-1999 yılında,önceki yıllara oranla gelirin azalmasının nedenleri neler olabilir.<br />
<br />
<br />
<br />
1999 yılında düşüşün temel sebebi ülkemizde meydana gelen Marmara depremidir.Yaşanmış olan bu doğal afet ülkemiz turizm potansiyelini de olumsuz etkilemekte ve gelirler düşmektedir.Aynı etki depremin 2003 yılında tekrarlamasıyla tekrar etkisini gösterir.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-3-Son yıllarda turizmde meydana gelen gelir artışının nedenleri neler olabilir.<br />
<br />
<br />
<br />
Ülkemizde son yıllarda yapılan yatırımlar bu yatırımların kalite olarak dünya standartlarını aratmaması,1980 li yıllardan sonra yabancı sermaye girişine sağlanan kolaylık,ülkemizin daha iyi tanıtılması, mevcut turizm faaliyetlerine oranla daha fazla gelir getiren turizm kollarına yönelik yatırımlar(yat turizmi,Golf Turizmi gibi)gelirlerin artmasında etkili olmuştur.<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-4-Tablodan yola çıkarak ,turizm gelirlerinde ve turist sayısında gelecek yıllarda nasıl bir değişme beklenmektedir.<br />
<br />
<br />
<br />
Tabloda genel olarak ülkemiz ciddi bir doğal afet ve savaş durumu olmadıkça turist sayısı ve turizmden elde ettiği gelir artış gösterecek niteliktedir.Yapılan olumlu teşvikler,tesislerde dünya standartlarının yakalanışı,kapasitelerinin arttırılması, faaliyetlerdeki çeşitlilik,ülkemizin sahip olduğu doğal güzellikler ülkemizi önemli bir turizm cenneti yapmaktadır.<br />
<br />
<br />
<br />
12.SINIF DERS ETKİNLİKLERİ (SAYFA 106-107) COĞRAFYA 12 SAYFA 106-107 ETKİNLİK ÇALIŞMASI<br />
<br />
<br />
<br />
12.SINIF SAYFA 106-107 ÖLÇME DEĞERLENDİRME SORULARI<br />
<br />
<br />
<br />
Aşağıdaki soruları cevaplandırınız.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-1-Kitabınızdaki fotoğraftaki evler nerde yaygın olarak görülmektedir?<br />
<br />
<br />
<br />
ŞANLI URFA Harran evlerinin tuğla kubbe ile örtülmesinin iki sebebi vardır. Biri, bölgenin çöl olmasından dolayı ağaç malzemenin bulunmayışıdır. Diğeri ise, Harran'da bol miktarda bulunan tuğla malzemedir. Evlerin yüksekliği içerden en çok 5 metreye varan kubbeler, 30–40 tuğla dizisi ile örülmüştür. Örgüleri düzensiz bir şekilde balçık sıva ile bağlanan kubbe ve duvarlar, içerden ve dışardan yine bu harçla sıvanmıştır<br />
<br />
Harran evleri bölge iklimine uyumlu olarak yazı n serin kışın sıcaktır.<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-2-Türkiye’nin dünyaca ünlü ilgi çeken doğal güzellikleri nelerdir?<br />
<br />
Pamukkale Travertenleri, Kapadokya (Peri bacaları) bölgesi,Ege ve Akdeniz kıyı kuşağındaki önemli plajları doğal zenginliklere örnek verilebilir.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-3-Türkiye’nin dünyada tanıtımını arttırmak için neler yapılmalıdır?<br />
<br />
<br />
<br />
Mevcut tarihi ve kültürel zenginliklerimize gereken önem verilmeli ,bu alanlar koruma altına alınmalı,dünya çapında ülkemizi tanıtıcı karnaval,reklam ,fuar,tanırım reklam filmleri çekilmeli bu konuda dünya medyasında ön plana çıkılmalı dünya turizm acenteleri ile iyi ilişkiler kurulmalı.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-4-İstanbul’un Türkiye’nin en tanınmış ili olmasında hangi özellikler etkili olmuştur?<br />
<br />
<br />
<br />
İstanbul’un tarihsel özellikleri geçmişten günümüze kadar bir çok medeniyetin bu bölgeye hakim olmaya çalışması buraya yerleşmeleri eserler bırakmaları bölgeyi tam bir kültür başkenti haline getirmiş bir çok toplumdan izlerin bulunduğu eserlerin bulunduğu bir yer haline getirmiştir.Birde bölge konum özelliklerinin beraberinde getirdiği avantajlar ekonomik ve ticari faaliyetleri yoğunlaştırmış dış ülkelerle bağlantıyı arttırmıştır.İstanbul Türkiye’nin mevcut özellikleri ile dış dünyada kimlik kartı konumundadır.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-5-Tarihi yapıların ülkemizin her bölgesinde bulunmasını nasıl açıklayabilirsiniz.<br />
<br />
<br />
<br />
Geçmişten günümüze Anadolu’nun yerleşmeye uygun bir yer olmasından dolayı çok fazla medeniyete merkezlik etmesine sebep olmuş burada medeniyet kuran topluluklar kendi kültürlerini yansıtan eserler bırakmıştır.Anadolu’nun her karış toprağı dönem dönem farklı kültürleri barındıran medeniyetlerin eserlerinin bulunduğu tam bir kültür yuvası haline gelmiştir.<br />
<br />
<br />
<br />
Aşağıdaki çoktan seçmeli soruları cevaplandırınız.<br />
<br />
<br />
<br />
1. B Deniz turizmi<br />
<br />
2. D Doğal güzelliklere sahip yerleri yerleşmeye açmak<br />
<br />
3. C Yalova kış turizmi<br />
<br />
4. A Sanayi<br />
<br />
5. B Muğla<br />
<br />
6. B Denizli –Pamukkale<br />
<br />
7. B Erzurum<br />
<br />
8. C Dış ticaret açığının artmasının<br />
<br />
9. D Turizm Faaliyetlerinin Gelişmesine<br />
<br />
10. A Mardin<br />
<br />
11. E Mardin-Nemrut Heykelleri<br />
<br />
12. E Deniz turizmi<br />
<br />
13. C 1 ve 3<br />
<br />
<br />
<br />
Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerleri uygun ifadelerle tamamlayınız.<br />
<br />
<br />
<br />
1. Nevşehir<br />
<br />
2. Nemrut Heykelleri<br />
<br />
3. Efes,Foça,Bergama<br />
<br />
4. Sümela Manastırı<br />
<br />
5. Pamukkale Travertenleri<br />
<br />
6. Karain,Damlataş,Dim mağaraları<br />
<br />
7. Turizm Bakanlğı<br />
<br />
<br />
<br />
Aşağıdaki ifadelerden doğru olanların başına D yanlış olanların başına Y yazınız.<br />
<br />
<br />
<br />
1. D<br />
<br />
2. D<br />
<br />
3. D<br />
<br />
4. Y<br />
<br />
5. D<br />
<br />
6. D<br />
<br />
<br />
<br />
Sevgili gençler bu etkinlikler yoğun üniversite temposunda sizlerin zaman kayıplarınızı azaltarak bir nebze faydamız olması açısından hazırlanmaktadır.Sizlerde gereken bilinci göstererek bu etkinliklerden faydalanmanız noktasında kopyala yapıştırmadan ziyade cevapları anlamaya çalışarak faydalanmanız temennimizdir.Aksi takdirde yapmış olduğumuz çalışma amacına ulaşmaz ve sizlerde sadece günü kurtarmış olursunuz.Kafanıza yatmayan cevaplara müdahale etmeniz gerekirse yorum bölümlerinden tartışmaya açmanız önerilmektedir.Aksi takdirde buradaki günü kurtarma talebiniz ileriki hayatınızda geleceğinizi kaybetmeye yönelik sizleri ciddi bir hataya sürükler…<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
12.SINIF DERS ETKİNLİKLERİ (SAYFA 118-119) COĞRAFYA 12 SAYFA 118-119 ETKİNLİK ÇALIŞMASI<br />
<br />
<br />
<br />
12.SINIFLAR SAYFA 118-119 ÖLÇME DEĞERLENDİRME SORULARI<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-1-Türkiye’nin nüfus özelliklerinin bilinmesi neden önemlidir?<br />
<br />
Ülkelerin gelecekleri ile planlama yapmaları noktasında en önemli etkenlerden biri nüfus özelliklerinin bilinmesidir.Türkiye gelecek dönemler ile ilgili güçlü bir devlet olmak için, mevcut varlığını ekonomik olarak devam ettirebilmesi için geleceğe yönelik yatırımlara ve planlamalara ihtiyaç duyar bu hesaplamaların amacına ulaşması başarılı sonuçlar vermesi mevcut nüfus özelliklerinin bilinmesiyle ve ona göre planlamalar yapılmasıyla mümkündür.<br />
<br />
SORU-2-Türkiye’de uygulanan nüfus politikalarında zaman içerisinde neden değişikliğe gidilmiştir.<br />
<br />
Ülkeler zaman içerisinde ekonomik ,sosyal,demografik olarak değişiklikler gösterebilir.Türkiye’de tarihsel serüveni içerisinde gelişmişlik seviyesinde, ekonomik ve sosyal yapısında hızlı bir gelişme sürecine girmiştir.Gelecek ile ilgili planlamalarında stratejileri ,elindeki kaynakları,ekonomik yapısındaki sektörlerin ağırlık dereceleri değişme gösterebilir.Bu etkileşim mevcut nüfus politikalarında değişiklik yapmasına sebep olmuştur.Bir dönem gelişmeye yönelik yatırımlar ve iş gücüne ihtiyaç artışı desteklerken günümüzdeki mevcut genç nüfus potansiyeli ve ülke şartları nüfusu kontrol altında tutmayı gerektirmektedir.<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-3-Türkiye’de nüfus artış hızının arttırılması için ne gibi uygulamalar yapılmıştır.<br />
<br />
Sayfa 112 de nüfusu arttırmaya yönelik uygulamalar belirtilmiştir.<br />
<br />
SORU-4-Türkiye’nin kalkınması için nüfus miktarı ve yapısı arasında nasıl bir ilişki vardır.<br />
<br />
Aşırı nüfus ülke kaynaklarının önüne geçiyor mevcut ekonomik faaliyetlerden sanayileşmeden daha hızlı ilerliyor ise bir noktadan sonra artık o ülke için taşınması zor bir yük olarak karşısına çıkar.Bu noktada mevcut nüfusun miktarı ülkenin gelişmişlik seviyesine ,öz kaynaklarına ,sanayileşme hızının kaldırabileceği bir oranda olmalıdır.Aksi takdirde ülke aşırı işsizlik ve ekonomik sorunlar ve nüfusa yapılan yoğun harcamalarla güç kaybına uğrar.Nüfus yapısı olarak Türkiye’nin genç nüfus potansiyeli kalkınmaya yönelik bir avantajdır.Genç nüfus üretici,rekabeti seven değişik fikirler üretebilen ülkeyi gerektiği gibi değerlendirildiğinde iyi eğitildiğinde istihdam alanları sağlandığında<br />
<br />
SORU-5-Nüfus artış hızını arttırmak için uygulanan politikaların dayanak noktaları nelerdir.<br />
<br />
Nüfus artışının arttırmaya yönelik çalışmaların özünde ülke nüfusunun yaş ortalamasının artması yani nüfusun yaşlanmasıdır.Nüfusun yaşlanması bir süre sonra ülkede işgücü açığına yol açar.Yatırımları yeteri kadar destekleyecek genç nüfus oranı azalır.Ülke nüfusunun dinamizmini kaybetmesi nüfusun azalma yönünde eğilim göstermesi söylenebilir.<br />
<br />
SORU-6-Nüfus planlamasının Türkiye için önemini belirtiniz.<br />
<br />
Türkiye mevcut nüfus yapısı ile genç nüfus potansiyeli yüksek bir ülkedir.Eğer ki mevcut nüfus yapısı iyi bir şekilde değerlendirilmediği taktirde ülkemiz için ciddi bir yük oluşturur.Ülke koşulları düşünüldüğünde ülkemizin öz kaynakları ve ekonomik gücü doğrultusunda nüfus yapımıza yön vermemiz gerekmektedir.Nüfusun kontrol altına alınması ve mevcut nüfusa nitelik kazandırılması ülkemizin ön plana çıkarttığı nüfus politikasıdır.Ülkemizin şu anki ekonomik refahı ve bundan sonraki devamlılığı için nüfusu sürekli dinamik kılacak bir nüfus planlaması uygulanmalıdır.Aksi taktirde ya çok gençleşir ki bu durumda ülke kaynakları bu genç nüfusu karşılayamaz yada çok yaşlanır bu durumda gelecek için olumsuz veriler doğurur.Bu durumları yaşamamak için ülkemiz için nüfus planlaması çok önemlidir.<br />
<br />
SORU-7-Nüfus politikaları uygulanırken nelere dikkat edilmelidir.<br />
<br />
Ülkeler nüfusu politikası uygulaması yaparken mevcut ekonomik durumlarını,öz kaynaklarını,nüfusun yaş yapısını yani demografik ve ekonomik özelliklerini çok iyi analiz etmelidirler.Elde edilen tespitler doğrultusunda planlama çalışmalarına yön verilmelidir.<br />
<br />
SORU-8-Nüfusun şehirlerde toplanmasının ve kadınların iş hayatına girmesinin nüfusun yapısı üzerinde nasıl bir etkisi olmuştur.<br />
<br />
Nüfusun şehirlerde toplanması insanların kırsal kesimdeki yaşantısından farklı düşüncelere sahip olması noktasında insanları yönlendirir.Kırsal kesimin değişmez kriterleri şehirsel yaşamda yavaş yavaş etkisini kaybeder.Aile bağları ve aileye bakış açısı değişir.Daha bireysel bir yaşam ön plana çıkar .Ekonomik sıkıntılar daha bir ön plandadır.Yada insanlar kendilerini yetiştirmiş daha iyi bir eğitime sahip olmuştur.Bütün bunları birleştirirsek nüfus yapısında bir yaşlanma doğumların azalmasını gözlemleyebiliriz.<br />
<br />
Kadınların iş hayatına girmesi beraberinde sorumluluklarını ve hayata katılış etkisini de etkiler. Aile içerisinde söz sahibi olur kendi bağımsızlığı ön plana çıkabilir.Kırsal kesimden gelen ataerkil yaklaşımlara karşı karşı koyma direnci ortaya çıkar.Çocuk yapmak istemeyebilir yada erteleyebilir yada sayı bakımından az çocuk yapar.Kariyer kadın için ön plana çıkabilir.Bu özellikleri birleştirirsek sonuç olarak nüfus yapısında doğumların azalmasına nüfusun yaşlanmasına etkide bulunur.<br />
<br />
SORU-9-Türkiye’nin ekonomik sosyal ve kültürel alanlarda yatırımlar yapmasında nüfusun hangi özellikleri ne gibi önem taşır.<br />
<br />
Türkiye nüfusunun genç yapıda olması çok önemlidir.Çünkü yapılacak bu yatırımları destekleyecek işgücüne ihtiyaç vardır.Nüfus yapısı yaşlı olması özellikle gelişmiş ülkelerde ciddi işgücü sıkıntıları oluşturur.Ülkemiz nüfus yapısı bu tür yatırımları fazlasıyla kaldırabilecek bir yapıdadır.Yine bu yatırımların desteklenmesinde nitelikli nüfus yapısı çok önemlidir.Genç nüfusu üretkendir yaratıcıdır mücadeleyi sever kolay pes etmez yeni yatırımlara karşı cesaretlidir.<br />
<br />
SORU-10-Türkiye’nin demografik yapısı ile kalkınma planlarının hazırlanmasında nasıl bir ilişki vardır.<br />
<br />
Türkiye’nin nüfus yapısı kalkınma planların hazırlanmasında belirleyici bir etkendir.Ülkemiz nüfus özelliklerine göre kalkınmaya yönelik projeler belirlenir.Mevcut nüfus yapımızın ihtiyaçlarını giderici sosyal ekonomik politikalar uygulanır.<br />
<br />
AŞAĞIDAKİ ÇOKTAN SEÇMELİ SORULARI CEVAPLANDIRINIZ.<br />
<br />
1-C Şehirlere göçün teşviki<br />
<br />
2-D Aile planlamaları<br />
<br />
3-E Ülkemizde 2. dünya savaşına girmemesine rağmen erkek nüfusun silah altına alınması<br />
<br />
4-D Çalışabilir nüfus oranının azalması demek aktif nüfus oranının (Piramitin orta kesiminin) azalması demektir bu durumda tabanın genişlemesi yani genç nüfusun artması demektir.<br />
<br />
5-D Kadınların çalışan nüfus içindeki payını ve köyden kente göç oranını tespit edemeyiz.<br />
<br />
6-B Yalnız II<br />
<br />
7-C Nüfus artış hızının ekonomik kalkınmayı olumsuz yönde etkilemesini önlemek<br />
<br />
8-E Ekonomik ,sosyal ve kültürel yatırımların nasıl olacağını tespit etmek.da olumlu bir özellik değildir.(Okul, Hastane gibi)<br />
<br />
9-C Demografik yatırımların artması devletin nüfus için yoğun yatırımlar yapması çok<br />
<br />
da avantajlı bir durum değildir.<br />
<br />
12. Sınıf, Coğrafya Kitabı, etkinlikleri, bütün, cevaplar<br />
çalışma kitabı cevaplarıhttp://www.blogger.com/profile/17043711503943562158noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6731306026908094684.post-66854714301250507832012-12-29T17:15:00.001-08:002012-12-29T17:15:20.745-08:0011.Sınıf Coğrafya Ölçme Değerlendirme Sayfa 46<br />
11.Sınıf Coğrafya Ölçme Değerlendirme Sayfa 46<br />
<br />
Aşağıdaki soruları cevaplandırınız.<br />
<br />
SORU-1- Çin'de nasıl bir nüfus politikası uygulanmaktadır?<br />
<br />
Nüfusu önceleri bir güç olarak görmektelerdi.1953 yılında nüfusu 583 milyon olduğunu gördü. Nüfus artış hızı planlanandan daha yüksek çıktığı için resmen ilan edilmeyen tek çocuk siyaseti izlenmeye başlanmıştır.Çin’de bu politika şehirlerde sıkı sıkıya uygulanmış ve kırsal kesimde iki kız çocuğa izin verilmiştir. Çin'de kırsal kesimde yaşayıp tek erkek çocuğu veya iki kız çocuğu olan ailelere anne, baba 60 yaşını geçtiklerin de yılda 75 dolara denk gelecek bir maaş bağlanmaktadır.Çin nüfus artış hızını azaltıcı yönde politika uygulamaktadır.<br />
<br />
SORU-2- Nüfus değişiminde rol oynayan faktörler nelerdir?<br />
<br />
Doğumlar,Ölümler(Savaşlar,salgın hastalıklar,doğal afetler),Göçler,Sınırların değişmesi<br />
<br />
SORU-3- Bir ülkede genç nüfusun artması sizce avantaj mıdır? Açıklayınız.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Genç nüfus bir ülke için avantajdır ancak ülkenin ekonomik yapısı bu nüfusu kaldırabilecek yapıda ise.Ülkenin öz kaynakları ülke nüfusunun ihtiyaçlarına cevap verebiliyorsa genç nüfus yatırımları destekleyen üretken rekabeti arttıran bir rol oynar.Aksi takdirde bir ülke için çeşitli ekonomik ve sosyal sorunlara yol açar.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-4- Roma şehrine tarihsel süreç içinde önem kazandıran özellikler nelerdir?<br />
<br />
Roma; Siyasi ,dini ve kültürel anlamda çok gelişen bir kenttir. Roma, dünya tarihindeki belirleyici rolünü asırlar boyu sürdürdüğünden olsa gerek "Dünyanın başkenti" unvanına layık görülmüştür. Roma İmparatorluğu'nun başkenti idi.Bundan dolayı yalnızca imparatorluğun sınırları içerisinde kalan yerleri değil dünyanın büyük kesimini siyasi ve dinî olarak etkisi altına almıştır. 1870' te Birleşik İtalya'nın başkenti olmuştur.Siyasi, dinî ve kültürel odak noktası olarak çok hızlı bir büyüme sürecine girmiştir.Roma, Katoliklerin dinî merkezi olan Vatikan'ı içine aldığından çift başkent rolüne de sahiptir. Vatikan bağımsız bir bütünlük hâlinde işlev görmektedir ve küresel etkisi İtalya'dan çok daha büyüktür.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-5- Nüfus politikalarının olumlu ve olumsuz yönleri nelerdir?<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
v Olumlu Sonuçları<br />
<br />
<br />
<br />
v Kişi başına düşen gelirin artması<br />
<br />
<br />
<br />
v Eğitim ve sağlık hizmetlerinin gelişmesi<br />
<br />
<br />
<br />
v İşsizliğin azalması<br />
<br />
<br />
<br />
v Köyden kente göçün azalması<br />
<br />
<br />
<br />
v Sosyal sorunların azalması<br />
<br />
<br />
<br />
v Tasarrufların artması<br />
<br />
<br />
<br />
v Tüketimin azalması<br />
<br />
<br />
<br />
v Devletin giderlerinin azalması<br />
<br />
<br />
<br />
v Ülke kalkınmasına daha fazla kaynak ayrılabilmesi<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Olumsuz Sonuçları<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
v Cinsiyet dengesizliği<br />
<br />
<br />
<br />
v Yaşlı nüfus oranının artması(Bağımlı nüfus oranının artması)<br />
<br />
<br />
<br />
v Genç ve eğitilebilir nüfus oranının azalması<br />
<br />
<br />
<br />
v Aktif(çalışan ve çalışabilecek) nüfus oranının azalması<br />
<br />
<br />
<br />
v Ülkenin savunma gücünün azalması<br />
<br />
<br />
<br />
v Sosyal güvenlik sisteminde sorunları ortaya çıkması<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-6- New York şehrinin dünya çapında öneme sahip olmasında hangi özellikleri etkili<br />
<br />
<br />
<br />
olmuştur?<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
New York'un caddelerinden biri olan Wall Street, dünyanın bir numaralı finans merkezi olması, dünyanın en kalabalık yerleşim bölgelerinden biri olması, ticaret ve sanayinin olduğu kadar eğitim ve kültür faaliyetlerinin de yoğunlaştığı bir yerleşim merkezi olmasıdır.<br />
<br />
<br />
<br />
ABD'nin eski başkenti olması, ABD'nin ve dünyanın önemli şirketlerinin merkezleri, sivil toplum örgütleri, ulusal ve uluslararası etkili medya kuruluşları burada toplanması,<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-7- Bir ülkede çalışma çağı dışındaki nüfusun artmasının olumsuz yansımalarını<br />
<br />
<br />
<br />
belirleyiniz.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Çalışan nüfus azalır, bağımlı nüfus artar, sosyal güvenlik sistemi çökme noktasına gelir,devletin vergi gelirleri azalır, Tasarruflar azalır,Kişi başına düşen gelir azalır,Eğitim ve sağlık hizmetleri yetmez,Sosyal sorunlar artar,Üretim azalır, Devletin giderleri artar,Ülke kalkınmasına daha az kaynak ayrılabilir,Dengesiz beslenme sorunu ortaya çıkar,İç ve dış göçler artar.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-8- Bir ülkede nüfus artış hızının sürekli azalması hangi olumsuzluklara neden<br />
<br />
<br />
<br />
olur?<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Tasarruflar azalır,Kişi başına düşen gelir azalır,üretimin azalması, devletin yatırım giderlerinin artmasına yol açar.Ülke nüfusu dinamik yapısını kaybeder buda yatırımlar için olumsuz sonuçlar doğurur.<br />
<br />
<br />
<br />
Yaşlı nüfus oranının artması(Bağımlı nüfus oranının artması), Genç ve eğitilebilir nüfus oranının azalması,Aktif(çalışan ve çalışabilecek) nüfus oranının azalması, Ülkenin savunma gücünün azalması,Sosyal güvenlik sisteminde sorunların ortaya çıkması, devletin vergi gelirleri azalır,<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-9- Dünyanın en büyük şehirleri nerelerde kurulmuştur? Bunda hangi özellikler<br />
<br />
<br />
<br />
etkili olmuştur?<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Özellikle Kuzey Yarımkürede ve Orta Kuşakta (300-600) kurulmuştur.Sanayi,ticaret<br />
<br />
<br />
<br />
ve ulaşımın geliştiği alanlarda büyük şehirler kurulmuştur.Sanayi Devriminden sonraki dönemlerde sanayileşen yerlerde çok büyük şehirler ortaya çıkmıştır.Özellikle ticaret,sanayi,liman ve siyasi fonksiyonlar etkili olmuştur.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-10- Ölüm oranı, nüfus patlaması, nüfus planlaması, nüfus politikası, aktif nüfus,<br />
<br />
<br />
<br />
demografik şişme kavramalarını açıklayınız.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Ölüm Oranı: Genel olarak, genelde yıllık hesaplanan, her 1000 kişi başına<br />
<br />
<br />
<br />
ölümlerin sayısının oranıdır.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Nüfus Patlaması: Bir ülkede ölüm oranlarının düşmesi, doğumların artması ve şehrin özelliklerinden dolayı yoğun göçlerle nüfusun büyük hızla çoğalmasıdır.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Nüfus Planlaması:Ülke öz kaynakları doğrultusunda ülkelerin uygulamış oldukları nüfusu kontrol altında tutmaya yönelik politikalara denir.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Nüfus Politikası:Nüfus artış hızını azaltmak ya da arttırmak veya nüfusun<br />
<br />
<br />
<br />
niteliklerini arttırmak için devletler tarafından yapılan çalışmaların tümüne<br />
<br />
<br />
<br />
nüfus politikası denir.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Aktif nüfus: 15- 64 yaş arasındaki nüfusa çalışma çağındaki nüfus<br />
<br />
<br />
<br />
denilmektedir.Çalışanlar ve iş arayanlar bu nüfus içinde yer alır.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Demografik Şişme: Kentlerin sanayi, ekonomik, kültürel özelliklerini<br />
<br />
<br />
<br />
gerçekleştirmeden, aşırı nüfuslanarak büyümesidir.Şanlı Urfa ve Diyarbakır’ın<br />
<br />
<br />
<br />
terör nedeniyle göç edenlerce nüfusunun artması<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-11- Japonya'da nüfus artışını teşvik eden nüfus politikaları uygulansa da nüfus<br />
<br />
<br />
<br />
artışı istenen düzeyde değildir. Bunun nedenlerini açıklayınız.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Japonya’nın gelişmiş bir ülke olmasıdır.Gelişmiş ülkelerde doğum oranları ve nüfus artış hızı düşüktür.doğum oranlarının düşük olmasının nedenleri: sanayileşme ve<br />
<br />
<br />
<br />
kentleşme,kadının çalışma hayatındaki yerini alması,eğitim düzeyinin artması,refah düzeyinin artması,doğum kontrolü ve evliliklerin geç yaşlarda yapılmasıdır.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-12- Aşağıdaki piramitte Japonya'nın 1955- 2015(tahminî)yılları arasındaki nüfus<br />
<br />
<br />
<br />
değişimi gösterilmiştir.Bu değişimin gerçekleşmesi için Japonya nasıl bir nüfus<br />
<br />
<br />
<br />
politikası uygulamış olabilir?<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Özellikle 1950 yılından sonra nüfus artış hızını azaltıcı bir politika uygulamıştır.1980 -1990 yılına kadar<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerleri uygun ifadelerle doldurunuz.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-1-Şehirsel fonksiyonlar sanayi, ulaşım ,ticaret, ,liman, kültür, turizm ve<br />
<br />
<br />
<br />
eğitimdir.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-2-Şehir sınıflandırılmalarında etkili olan faktörler fonksiyonel özellikleri<br />
<br />
<br />
<br />
Nüfusu ve etki alanlarının genişliğidir.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-3-Bir şehir çok büyük alanları etkisi altına alıyorsa etki alanı küresel<br />
<br />
<br />
<br />
çaptadır.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-4-Amsterdam'ın etki alanının küresel çapta olmasını sağlayan<br />
<br />
fonksiyonu Önemli bir liman özelliği göstermesidir.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-5-Nairobi,Bakü,Diyarbakır şehirleri bölgesel çapta etki alanına sahip iken,Roma,Mekke,Londra gibi şehirlerin etki alanları küresel çaptadır.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-6-New York'un küresel çapta etki alanı oluşturmasında Finans merkezi olması, ticari, siyasi ve ekonomik fonksiyonel özellikleri etkili olmuştur.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-7-Bir şehrin bölgesel veya küresel etkiye sahip olmasında o şehrin<br />
<br />
nüfusu ve fonksiyonel özellikleri etkilidir.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Aşağıdaki çoktan seçmeli soruları cevaplandırınız.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-1-Aşağıdaki şehirlerden hangisi iktisadi fonksiyonlarına göre şehirler<br />
<br />
<br />
<br />
sınıflandırması içinde yer almaz?<br />
<br />
<br />
<br />
A)Tarım B)Liman C)ulaşım D)Maden E)Askerî<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-2-Aşağıdaki şehirlerden hangisinin küresel etkisi en azdır?<br />
<br />
<br />
<br />
A)Şam B)Tokyo C)Paris D)Londra E)New York<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-3-Aşağıdaki şehirlerden hangisi liman fonksiyonu sayesinde küresel bir etkiye<br />
<br />
<br />
<br />
sahiptir?<br />
<br />
<br />
<br />
A)Marsilya B)Zürih C)Milano D)Moskova E)Mekke<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-4-Aşağıdaki şehirlerden hangisi liman şehri değildir?<br />
<br />
<br />
<br />
A)Amsterdam B)Marsilya C)İstanbul D)İskenderiye E)Varşova<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-5-Nüfus özellikleri dikkate alındığında aşağıdaki ülkelerin hangisinin<br />
<br />
nüfusunu artırıcı politika izlemesi daha uygundur?<br />
<br />
<br />
<br />
A)Almanya B)Çin C)Hindistan D)Türkiye E)Endonezya<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-6-Aşağıdaki şehirlerden hangisi etkileri bakımından küresel bir güce sahiptir?<br />
<br />
<br />
<br />
A)Manila B)Mekke C)La Paz D)Lizbon E)Mogadişu<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-7-Herhangi bir yerleşmenin merkez hâline gelmesi ve etki alanını<br />
<br />
genişletmesinde aşağıdakilerden hangisinin etkisi en azdır?<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
A)Tarım B)Ulaşım C)Ticaret D)Nüfus E)Endüstri<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-8-New York'un bir dünya şehri olmasında aşağıdaki fonksiyonel<br />
<br />
özelliklerinden hangisi daha etkilidir?<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
A)Ulaşım B)Ticaret C)Tarım D)Maden E)Sanayi<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-9-Nüfus artış hızının fazla olduğu ülkelerde genç nüfusa yapılan<br />
<br />
yatırımlar artmakta, buna bağlı olarak kalkınma hızı yavaşlamaktadır.<br />
<br />
Buna göre aşağıdaki ülkelerin hangisinde kalkınma süresinin en uzun olması beklenir?<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
A)Bulgaristan B)Fransa C)Finlandiya D)Afganistan E)Kanada<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-10-Bir ülkede nüfus artış hızının azalması sonucunda aşağıdakilerden<br />
<br />
hangisinin meydana gelmesi beklenemez?<br />
<br />
<br />
<br />
A)İşsizlik oranının azalması<br />
<br />
B)İç ve dış göçlerin artması<br />
<br />
<br />
<br />
C)Kalkınma hızının artması<br />
<br />
D)Genç nüfus oranının azalması<br />
<br />
<br />
<br />
E)Doğal kaynakların tüketiminin azalması<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-11-Aşağıdakilerden hangisi nüfus artış hızını azaltan faktörlerden biri<br />
<br />
<br />
<br />
değildir?<br />
<br />
<br />
<br />
A)Kadınların çalışma hayatına daha fazla girmesi<br />
<br />
<br />
<br />
B)Aile planlaması<br />
<br />
<br />
<br />
C)Savaşların artması<br />
<br />
<br />
<br />
D)Bebek ölüm oranlarının artması<br />
<br />
<br />
<br />
E)Sağlık hizmetlerinin yaygınlaşması<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-12-Nüfus artış hızının düşürülmesi için aşağıdaki önlemlerden hangisi daha etkili ve kalıcıdır?<br />
<br />
<br />
<br />
A)Az çocuklu ailelere vergi muafiyeti<br />
<br />
<br />
<br />
B)Çok sayıda hastane ve okul yapılması<br />
<br />
<br />
<br />
C)Doğum kontrolünün yaygınlaştırılması<br />
<br />
<br />
<br />
D)Küçük yaşta evliliklerin teşvik edilmesi<br />
<br />
<br />
<br />
E)İç göçlerin teşvik edilmesi<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-13-Aşağıdaki şehirlerden hangisinin etki alanı farklı bir nedene bağlıdır?<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
A)Marsilya B)Amsterdam C)İstanbul D)Rotterdam E)Paris<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-14-Nüfus artış hızının artması aşağıdaki ülkelerden hangisinde bir sorun<br />
<br />
<br />
<br />
oluşturmaz?<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
A)Hindistan B)Fransa C)Pakistan D)Mısır E)Çin<br />
çalışma kitabı cevaplarıhttp://www.blogger.com/profile/17043711503943562158noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6731306026908094684.post-14606041604966428302012-12-29T17:14:00.000-08:002012-12-29T17:14:00.785-08:0011.Sınıf Coğrafya Sayfa 46 Cevapları<br />
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<strong>11.Sınıf Coğrafya Sayfa 46 Cevapları</strong></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
Etkinlik-1</div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
SORU-1-Aşağıdaki dünya haritası üzerinde verilen şehirleri sembollere uygun olarak </div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
işaretleyiniz.</div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
New York-Küresel etki gösterir.</div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
Londra-Küresel etki gösterir</div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
Kudüs-Küresel etki gösterir</div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
Amsterdam-Küresel etki gösterir</div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
Kütahya-Yerel etki gösterir</div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
Yeni Delhi-Bölgesel etki gösterir</div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
Milano-Küresel etki gösterir</div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
Nairobi-Bölgesel etki gösterir</div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
Hong Kong-Küresel etki gösterir</div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
SORU-2-İşaretlediğiniz şehirlerin etkilerinin neler olduğunu sınıfta tartışınız.</div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
New York dünya finas merkezi özelliği gösterir beraberinde ekonomi ve ticaretin merkezidir ve liman şehri olup dünyanın en kalabalık şehirlerinden biridir. </div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
Londra ekonomi ve ticaretin bir diğer merkezidir ve liman şehri olup dünyanın en kalabalık şehirlerinden biridir. </div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
Amsterdam, Hollanda’nın başkenti olmasının yanında önemli bir liman şehri ve </div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
ticaretin bir başka küresel merkezidir. Ayrıca siyasi platformda birçok uluslar arası kuruluşun </div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
merkezidir.</div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
Milano İtalya’’nın sanayi ve ticaret başkentidir.beraberinde kültürel fonksiyonlar ve ekonomik fonksiyonlardan ticaret ön plandadır. </div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
Kütahya’da sanayi, tarım ve ticaret gelişmiştir ve etki alanı </div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
yereldir.</div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
Kudüs 3 din için de kutsal olan bir merkezdir.</div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
Nairobi,Kenya’nın başkentidir.</div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
Yeni Delhi, Hindistan’ın başkentidir.Bölgenin ekonomi ve yerleşme merkezidir.</div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
Hong Kong , Asya-Pasifik bölgesindeki önemli finans, ticaret ve ulaşım merkezi konumundadır.</div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
Etkinlik-2</div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
SORU-1-Aşağıdaki tabloda Hamburg şehrinin bulunduğu ülke, etki alanı ve etkin </div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
fonksiyonu verilmiştir.</div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
Siz de diğer şehirlerin bulunduğu ülkeyi, etki alanını ve fonksiyonunu tespit </div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
ediniz (Bazı şehirler birden fazla fonksiyonu ile ön plana çıkabilir).</div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
Şehirler</div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
Ülkeler</div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
Etki alanları</div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
Fonksiyon</div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
Yerel </div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
Bölgesel </div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
Küresel</div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
İstanbul</div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
Türkiye</div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
Küresel</div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
Ekonomi ,din ,liman</div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
Londra</div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
İngiltere</div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
Küresel</div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
Ekonomi,siyasi,kültürel</div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
Roma</div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
İtalya</div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
Küresel</div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
Din,ekonomi,siyasi,Kültürel</div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
Moskova</div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
Rusya</div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
Küresel</div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
Siyasi,Enerji,Ekonomi</div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
Kudüs</div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
İsrail</div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
Küresel</div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
Din</div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
Hamburg</div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
Almanya</div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
Küresel</div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
Liman</div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
Los Angeles</div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
ABD</div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
Küresell</div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
Kültürel</div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
Mexico City</div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
mexico</div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
Bölgesel</div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
Siyasi ,Ekonomi,</div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
Kahire</div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
Mısır</div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
Bölgesel</div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
Siyasi,Kültürel</div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
Jakarta</div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
Endonezya</div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
Yerel</div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
Siyasi,Ekonomik Liman</div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
Bakü</div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
Azerbeycan</div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
Yerel</div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
Siyasi,sanayi</div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
Delhi</div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
Hindistan</div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
Bölgesel</div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
Siyasi Ekonomi</div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
Yoruma açık bir tablo ufak tefek farklılıklar olabilir…</div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
SORU-2-Şehirlerin farklı fonksiyonlar kazanmasında etkili olan faktörleri </div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
yorumlayınız.</div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
Şehirlerin farklı fonksiyonlar kazanmasında şehrin coğrafi konumu,</div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
nüfusu,ekonomik,siyasi,kültürel ve dini özellikleri etkili olmuştur.</div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
İstanbul’un İstanbul boğazında bulunması,Türkiye’nin en önemli limanı </div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
olması,Hristiyan’lar için kutsal yerlerin bulunması,</div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
Londra’nın başkent olması,küresel finans merkezlerinden biri olması,Tarihi eserlerin bulunması ve sanatsal faaliyetlerin gelişmiş olması,</div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
Roma’nın başkent olması, Vatikan’ın Roma’da yer alması,ticaretin gelişmiş olması, Tarihi eserlerin bulunması ve sanatsal faaliyetlerin gelişmiş olması,</div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
Moskova’nın Dünya’nın büyük devlerinden biri olan Rusya ve B.D.T’nin merkezi olması, </div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
Kudüs’ün 3 din için de kutsal olan bir merkez olması,</div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
Hamburg’un Almanya ve Avrupa’nın en önemli limanlarından biri olması,</div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
Los Angeles’in Amerikan sinemasının merkezi olması,</div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
Mexico City’nin Meksika’nın başkenti olması,</div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
Kahire’nin Mısır’ın başkenti olması,</div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
Jakarta’nın Endonezya’nın başkenti olması,önemli bir ticaret ve liman şehri </div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
olması,</div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
Bakü’nün Azerbaycan’ın Başkenti olması ve mevcut enerji kaynakları , </div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<br /></div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
Delhi’nin Hindistan’ın başkenti ve ekonomik merkez olması.</div>
<div style="color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 15.800000190734863px;">
<em>11., Sınıf, Coğrafya, Sayfa, 46 Cevapları</em></div>
çalışma kitabı cevaplarıhttp://www.blogger.com/profile/17043711503943562158noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6731306026908094684.post-46347489992029300962012-12-29T17:13:00.002-08:002012-12-29T17:13:22.498-08:0011.sınıf coğrafya kitabı tüm cevapları<br />
11.sınıf coğrafya kitabı tüm cevapları<br />
<br />
EKOSİSTEMLERDE ENERJİ AKIŞI ve MADDE DÖNGÜLERİ<br />
<br />
Ekosistem, birbiriyle ilişkili canlı ve cansız unsurlardan oluşur. Ekosistem, bu unsurlar arsındaki madde ve enerji dolaşımı ile kendini besler ve yeniler. Madde döngüsü ve enerji dolaşımı ile hava,su,toprak,bitkiler ve diğer canlılar arasında sürekli bir alış veriş olur.Bu alış veriş yeryüzünün doğal zenginliklerinin tekrar tekrar kullanılabilmesine ve yaşamın sürmesine olanak sağlar.<br />
<br />
<br />
<br />
BESİN ZİNCİRİ<br />
<br />
Ekosistemdeki enerjinin birincil kaynağı güneştir. Dünyadaki tüm canlılar yaşamlarını sürdürebilmek için enerjiye ihtiyaç duyarlar. Canlılar arası ilişkinin temelinde beslenme bulunur. Ekosistemdeki madde ve enerji nakli organizmalar arasında görülen besin zinciri yoluyla olur.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Besin zinciri ekosistemdeki canlılardan birinin diğerini besin olarak alması sonucu oluşan bir zincirleme olaydır. Üretici ve tüketici canlılar arasında bir zincirin halkaları şeklindeki beslenme ilişkisine besin zinciri denir. Bütün canlıların kullandığı enerjinin temel kaynağı güneş enerjisi olup besin zinciri bu enerjinin canlıdan canlıya aktarılmasını sağlar. Bitkiler tarafından üretilen enerji önce ot oburlara oradan da etoburlara geçer. Doğada var olan enerji, beslenme ilişkileri ve diğer ekolojik ilişkilerle, biçim ve yer değiştirerek sürekli yenilenir, asla kaybolmaz. Besin zincirleri fotosentez yapılmasıyla başlar ve artıkların çürütülmesiyle biter<br />
<br />
1. halka – Üreticiler--(Fotosentezle organik besin üretirler, güneş enerjisini ilk olarak kullanırlar.)<br />
<br />
2. – Otçullar--(Üreticilerin depoladığı enerjiyi birinci derece tüketici olarak kullanırlar.)<br />
<br />
3. – Etçiller--(Üreticilerin depoladığı enerjiyi ikinci derece tüketici olarak kullanırlar.)<br />
<br />
4. – Yırtıcılar-- Üreticilerin depoladığı enerjiyi üçüncü derece tüketici olarak kullanırlar.)<br />
<br />
5. – Çürükçüller- Ölmüş bitki ve hayvan artıklarının yapısındaki organik maddeleri parçalayarak toprağa karışmasını sağlayan canlılara indirgeyici (ayrıştırıcı) denir. ( Ölen canlıları ve kalıntılarını ayrıştırarak beslenirler. Artan besin ve enerjinin fazlası, toprakta birikerek fosil yakıtların oluşmasına neden olur.)<br />
<br />
ENERJİ PİRAMİDİ:<br />
<br />
Besin zincirinin her bir halkasındaki canlıların birey sayılarının karşılaştırılmasıyla enerji piramidi oluşur. Bu nedenle enerji piramidinin ilk katında üreticiler ve son katında yırtıcı canlılar bulunur. Çürükçüller her bir katla ilişki halindedir.<br />
<br />
<br />
<br />
Bu piramitlerin temel amacı eko sistemdeki enerji akışını daha somut olarak görebilmektir. Böylece çeşitli eko sistemleri bir birleriyle karşılaştıracak bir model elde edilmiş olur .(Faklı ekosistemleri birbiri ile karşılaştırmak amacıyla düzenlenirler.)<br />
<br />
<br />
<br />
Kara ekosistemlerinde genellikle piramit 3 veya 4 basamaklıdır. Ancak su ekosistemlerinde piramit 4 ya da 5 basamaklı olabilir.Çünkü denizlerde üreticiler çoğunlukla mikroskobik fitoplanktonlardan oluşur. Fitoplanktonlar ot obur balıklara, ot obur balıklar da daha büyük et obur balıklara yem olur.<br />
<br />
<br />
<br />
Üstteki enerji piramidi her basamağın yılda metre kare başına enerji üretimini ve metabolik enerji kaybını özetlemektedir. Örneğin üreticilerin toplam net enerji üretimi 1000 Kilokalori/metrekare/yıl iken,ot oburların 100 K Cal. /m2/yıl, et oburların 10 K. Cal. /m2/yıl olur. Son besin düzeyindeki hem etçil hem de otçullarda (omnivorlar) ise 1 Kcal/ m2/yıl’dır. Yani 4.basamakta üretim 1 K. Cal. / m2/yıl ‘a düşmektedir ki bu da her basamakta ortalama %90 enerji kaybı olduğunu gösterir.<br />
<br />
Her enerji dönüşümünde bu örneğe yaklaşık %90 oranında enerji kaybı olmakta, o besin düzeyine ulaşan enerjinin ancak %10 u bir sonraki beslenme düzeyine aktarılabilmektedir. Aktarılabilen bu enerjiye kullanılabilir enerji denir.Geri kalan enerji artık kullanılamayacak bir enerji şekline dönüşür. Bu enerji düşük sıcaklıktaki ısı enerjisidir:Güneşten alınan ışık enerjisi 1. kattan yukarıya doğru besinler içerisinde aktarılmaktadır.<br />
<br />
Enerji piramidinde, aşağıdan yukarıya doğru her kattaki;<br />
<br />
– Canlı sayısı azalır,<br />
<br />
– Tür sayısı azalır,<br />
<br />
–Toplam besin ve enerji miktarı azalır,<br />
<br />
– Vücutta biriken artık oranı artar, şeklinde değişmeler görülür.<br />
<br />
<br />
<br />
Enerji piramidin her bir katındaki besin ve enerjinin bir kısmı canlının yaşamında kullanılırken depo edilen miktarı sonraki katlara aktarılır.<br />
<br />
<br />
<br />
Besin Zinciri ve Enerji Piramidinin Bozulması;<br />
<br />
Doğal ortamlardaki aşırı değerdeki olumsuz değişme ve gelişmeler ekosistemlerdeki canlı yaşamını ve düzenini bozar. Salgın hastalıklar, aşırı avlanmalar, iklim şartlarının değişmesi, kuraklıklar, don, sel, deprem, fırtına, kimyasal - biyolojik ve nükleer kirlenmeler besin zincirinin işleyişini bozar.<br />
<br />
ENERJİ AKIŞI:<br />
<br />
Güneş ekosistemlerin tek enerji kaynağıdır. Bazı canlılar doğal enerjiden faydalanarak ürettikleri maddeleri besin zinciri yoluyla diğer canlılara vermek suretiyle enerji akışını sağlarlar. Canlılar hayatsal faaliyetlerini sürdürebilmek için enerjiye ihtiyaç duyarlar. İhtiyaç duyulan bu enerji organik besinlerin parçalanması sonucu açığa çıkar. Dolayısıyla canlılarda besin aktarımına bağlı olarak enerji akışı da gerçekleşmiş olur.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Enerji piramitlerinde bir seviyeden diğerine geçişte enerji kaybı yaşanmaktadır. Enerji piramidinin en alt basamağında enerji en fazladır. Genelde bir basamaktan diğerine geçişte, enerjinin %90`ı kaybolurken, %10 kadarı bir sonraki beslenme düzeyine aktarılmaktadır.<br />
<br />
Enerji akışı iki aşamada gerçekleşir.<br />
<br />
— Birinci aşamada yeşil bitkiler güneş enerjisini fotosentez yoluyla kimyasal enerjiye çevirerek besinsel ürünlerde depolar. Bitki dokularında organik madde olarak depolanan bu enerjinin bir kısmı, bitkilerin yaşamları için kullanılır, diğer kısmı beslenme yoluyla ot obur hayvanların vücuduna geçer.<br />
<br />
—İkinci aşamada ise hayvanlar bu bitkileri ve birbirlerini yiyerek gerekli enerjiyi sağlarlar,<br />
<br />
A—Otçullar da besin yoluyla aldıkları bu enerjinin bir kısmı kendi yaşamları için enerji şeklinde kullanılır; kalan kısmını depolar ve otobur hayvanları yiyen etobur hayvanlara aktarılır.<br />
<br />
B—Etçillerde ot oburları ve birbirlerini yiyerek bu depolanmış organik maddeyi enerji üretimi, büyüme, gelişme ve üretimi için kullanır.<br />
<br />
<br />
<br />
user.tninet.se/~owl390d/dog_yasa/eko_cev.htm<br />
<br />
— Besin zincirinin son halkasını ayrıştırıcılar (parçalayıcılar) oluşturur. Ekosistemlerin çoğunda enerjinin önemli bir kısmı ayrıştırıcılar tarafından kullanılır. Bunlar canlı artıkların (ceset, dışkı vb.) ayrıştırarak organik maddeleri, mineralleri ayrıştırarak inorganik maddelere dönüştürürler ve tekrar toprağa iade ederler. Bu İnorganik maddeler ve minerallerde yeşil bitkiler tarafından alınarak tekrar organik maddelere çevrilirler.<br />
<br />
<br />
<br />
—Böylece, son tüketicilere doğru sürekli ve tek yönlü bir enerji akışı sağlanır. Zincirin her bağlantısı yiyecek düzeyi olarak bilinir. Böylece tabiattaki madde döngüsü devam eder. İnsan genellikle besin zincirinin son halkasıdır. İnsanlar bitki yedikleri zaman birincil tüketicilerin yiyecek düzeyine bağlı olurken, et yedikleri zaman ikincil tüketici olurlar.<br />
<br />
<br />
<br />
Tabiatta birçok küçük besin zinciri birbiri içine geçmiş durumdadır. İç içe geçmiş besin zincirlerinin tümüne besin ağı denir.Besin zinciri veya besin ağını oluşturan canlılar arasında bir denge vardır. Herhangi bir basamaktaki bir değişim hayvan popülâsyonları arasındaki dengeyi bozar ve herhangi bir basamaktaki değişimi onun üzerindeki veya onunla beslenen basamağı etkiler, değişimlere hatta açlıktan ölüme sebep olur. Örneğin; fareler ortadan kalktığında bunla beslenen yılan, tilki çakal, yırtıcı kuşlar, baykuş gibi hayvanlar açlıktan ölür. Veya tersi bir durumda, ortamdaki yılın, tilki, çakal yırtıcı kuşlar, baykuş gibi hayvanlar ortamdan kaldırılırsa köyler ve kentler fare istilasına uğrar (Üç sene önceki Samsun ve Muğla’daki sıçan istilası gibi). Fare ve sıçanların çoğalmasıyla tarladaki sebzeye, meyveye verilen zarar arttığı gibi, veba, kuduz, tularemi, beyin zarı iltihaplanması, kolera, kanamalı sarılık gibi birçok hastalıkların yayılmasına sebep olur.<br />
<br />
<br />
<br />
CANLILARDA BESLENME İLİŞKİLERİ<br />
<br />
Ekosistemleri oluşturan canlı varlıklar, beslenme ve yaşama şekillerine göre gruplandırılırlar.<br />
<br />
a) Beslenme Şekline Göre Canlılar :<br />
<br />
Canlılar beslenme şekline göre üreticiler, tüketiciler ve hem üretici hem de tüketiciler olmak üzere 3 grupta incelenirler.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
1- Üreticiler (Ototrof Canlılar) :<br />
<br />
Kendi besinlerini kendileri üretebilen canlılardır. Üreticiler, fotosentez yoluyla karbondioksit, su, madensel tuzlar ve güneş enerjisini kullanarak oksijen, besin ve kimyasal enerji üretirler. Üretilen kimyasal enerjinin bir kısmını kendi yaşamsal faaliyetleri için kullanırlar, kalan kısmını da protein, karbonhidrat, yağ, vitamin şeklinde bitkinin kök, gövde, yaprak, tohum, meyve gibi kısımlarda ürettikleri besinlerde (besinlerin kimyasal bağlarında) depo ederler. Bitkiler tarafından depo edilen besinler diğer canlıların besin ve enerji ihtiyacının karşılar.<br />
<br />
• Yeşil bitkiler, mavi – yeşil algler (su yosunları), öglenalar, bazı bakteriler ototrof canlılardır.<br />
<br />
<br />
<br />
Yeşil bitkiler Öglena Su yosunu Algler<br />
<br />
<br />
<br />
2- Tüketiciler (Heterotrof Canlılar) :<br />
<br />
Kendi besinlerini kendileri üretemeyip, dışarıdan hazır olarak aldıkları besinlerle beslenen canlılardır. Tüketiciler, hem üreticilerle hem de diğer tüketicilerle beslenirler.<br />
<br />
Tüketiciler, aldıkları besin kaynağına göre otçullar, etçiller ve hem otçul hem de etçiller olarak üç grupta incelenirler.<br />
<br />
• Otçullar = 1. Dereceden Tüketiciler :<br />
<br />
İhtiyaçları olan besin maddelerini ve enerjiyi üreticilerden yani yeşil bitkilerden karşılayan canlılardır.<br />
<br />
•Koyun, keçi, inek, et, eşek, geyik, fil, zürafa, zebra, (maymun), sincap, tavşan.<br />
<br />
<br />
<br />
İmpala Fil Tavşan<br />
<br />
• Etçiller = 2. Dereceden Tüketiciler :<br />
<br />
İhtiyaçları olan besin maddelerini ve enerjiyi diğer hayvanları (otçul ve diğer etçilleri) yiyerek karşılayan canlılardır.<br />
<br />
• Aslan, kaplan, köpek, kurt, tilki, sansar, kartal, şahin, baykuş, atmaca, kertenkele, timsah, köpek balığı, yılan.<br />
<br />
<br />
<br />
Aslan Timsah Kartal<br />
<br />
• Hem Etçil Hem de Otçullar (Hepçiller = Omnivorlar) = 2. Dereceden Tüketiciler :<br />
<br />
İhtiyaçları olan besin maddelerini ve enerjiyi hem üreticileri yani yeşil bitkileri hem de diğer tüketicileri yani hayvanları yiyerek karşılayan canlılardır.<br />
<br />
• İnsan, ayı, maymun, kuşların büyük bir bölümü, kaplumbağa, bazı balıklar, fare, domuz.<br />
<br />
<br />
<br />
Ayı Maymun Kaplumbağa<br />
<br />
3- Hem Üretici Hem de Tüketiciler (Hem Ototrof Hem de HeterotrofCanlılar) :<br />
<br />
İhtiyaçları olan besinin bir kısmını fotosentez yoluyla kendileri üreten bir kısmını da bazı canlıları yiyerek karşılayan canlılardır. Bu canlılar (protein sentezi için gerekli olan) azot ihtiyacını yakaladığı böcekleri yiyerek karşılarlar. Bataklıkta yaşayan böcekçil bitkiler (sinekkapan ve ibrik otu) bu gruba girerler.<br />
<br />
<br />
<br />
Sinek kapan İbrik otu<br />
<br />
<br />
<br />
NOT : 1-<br />
<br />
• 1. Dereceden Tüketiciler = Üreticileri Yiyen Canlılar<br />
<br />
Otçullar<br />
<br />
• 2. Dereceden Tüketiciler = 1. Dereceden Tüketicileri Yiyen Canlılar<br />
<br />
Etçiller<br />
<br />
• 3. Dereceden Tüketiciler = 1. ve 2. Dereceden Tüketicileri Yiyen Canlılar<br />
<br />
Etçiller – Hem Etçil Hem de Otçullar<br />
<br />
b) Yaşama Şekline Göre Canlılar :<br />
<br />
Canlılar yaşam şekline göre çürükçül yaşayanlar, parazit yaşayanlar ve ortak yaşayanlar olmak üzere üç grupta incelenirler.<br />
<br />
<br />
<br />
1- Çürükçül Yaşayanlar (Ayrıştırıcılar = Saprofitler) :<br />
<br />
İnsan, hayvan, bitki atıkları ile ölmüş insan, hayvan ve bitkileri vücutlarındaki bazı (organik) besinleri salgıladıkları enzimlerle parçalayan canlılardır. Bu canlılar böylece ihtiyacı olan besin ve enerjiyi parçaladığı maddelerden karşılarken atık maddeleri de diğer canlıların kullanabileceği maddeler (inorganik maddeler = mineraller = madensel tuzlar) haline getirip toprağa verirler.<br />
<br />
Ayrıştırıcıların en önemli görevi doğadaki madde döngülerinin gerçekleşmesini sağlamaktır.<br />
<br />
• Bazı bakteriler, küf mantarları (çürükçül bakteriler).<br />
<br />
<br />
<br />
Bakteri ve Mantarlar<br />
<br />
<br />
<br />
2- Ortak (Birlikte = Simbiyotik) Yaşayanlar :<br />
<br />
Farklı türden canlıların yaşamlarını birada sürdürmelerine ortak (birlikte = simbiyoz) yaşama denir. Ortak yaşayan canlılar birbirlerine zarar vermezler.<br />
<br />
Ortak yaşama canlıların birbirinden faydalanma şekline göre iki çeşittir.<br />
<br />
• Mutualistler :Birlikte yaşayan iki canlıdan her ikisinin de yarar gördüğü yaşama şekline mutualizm, bu şekilde yaşayan canlılara da mutualistler denir.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
• Geviş getiren hayvanların (otçulların) sindirim sisteminde bulunan ve selülozun sindirilmesini sağlayan bakteriler.<br />
<br />
• İnce bağırsakta yaşayan bakteriler kendileri için uygun yaşama ortamı bulurken B ve K vitaminlerini sentezleyerek üzerinde yaşadığı canlıya fayda sağlarlar.<br />
<br />
• Baklagillerin köklerinde yaşayan azot bakterileri bitkinin besiniyle beslenir, bitkiye ise havadan aldığı azotu verir.<br />
<br />
•Liken Birliği : Liken birliğini mantarlar (şapkalı) ile mantarların hiflerine tutunarak yaşayan su yosunu (alg) oluşturur. Mantarların kökleri vardır ama besin üretemezler. Su yosununun ise kökleri yoktur ama besin üretebilirler. Mantarların aldığı suyu su yosunu kullanarak besin üretir ve ürettiği bu besini hem kendisi hem de mantarlar kullanır. Ayrıca mantarların solunum sonucu havaya verdiği CO2 gazını da su yosunu kullanır.<br />
<br />
• Kommensalistler :<br />
<br />
Birlikte yaşayan iki canlıdan birinin yarar görüp, diğerinin etkilenmediği yaşama şekline kommensalizm, bu şekilde yaşayan canlılara da kommensalistler denir.<br />
<br />
• Köpek balığının karnına tutunan ya da etrafında gezen küçük balıkların (echeneis) köpek balığının parçaladığı canlılardan veya köpek balığının atıklarından faydalanması.<br />
<br />
<br />
<br />
3- Parazit (Asalak) Yaşayanlar (Asalaklar) :<br />
<br />
Birlikte yaşayan iki canlıdan birinin yarar, diğerinin zarar gördüğü yaşama şekline parazit yaşama, bu şekilde yaşayan canlılara da parazit yaşayanlar (asalaklar) denir.<br />
<br />
Parazit yaşayan canlılar, ihtiyaçları olan besin maddelerini üzerinde yaşadığı canlıdan, canlının sindirilmiş besinlerinden hazır olarak alırlar. Bu nedenle parazit yaşayan canlılar üzerinde canlıya zarar verirler.<br />
<br />
<br />
<br />
Canlı vücudunun içinde yaşayan ve sindirim enzimleri bulunmayan parazitlere iç parazitler (iç asalaklar) denir. Tenya, bağırsak solucanı, mantarlar, amip, sıtma mikrobu ve hastalık yapan bakteriler iç asalaklardır. Bu canlıların üreme sistemleri gelişmiştir.<br />
<br />
Canlı vücudunun dışında yaşayan ve sindirim enzimleri bulunan parazitlere dış parazitler (dış asalaklar) denir. Bit, pire, kene, tahtakurusu, sivrisinek, uyuz böceği, çeçe sineği (uyku hastalığı yapar), tatarcık (şark çıbanı yapar) dış asalaklardır. Dış asalaklar üzerinde yaşadığı canlının kanındaki sindirilmiş besinleri kullanırlar.<br />
<br />
Dış asalakların sindirim sistemi gelişmiş, iç asalaklarınki gelişmemiştir.<br />
<br />
<br />
<br />
11. SINIFLAR SAYFA 31 ETKİNLİK ÇALIŞMALARI<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-1- Bazı ülkelerde nüfus artış hızını azaltmak için bazılarında arttırmak için çalışmalar yapılmaktadır.Sebeblerini tartışınız.<br />
<br />
<br />
<br />
Ülkelerin gelişmişlik yapılarına göre ülkeler ya nüfuslarını azaltmaya çalışır yada arttırır.Gelişmiş ülkeler genel olarak nüfus artışını arttırmaya çalışır çünkü mevcut yapı içerisinde nüfus artışı oldukça düşüktür doğum oranları iyice düşmüştür.Buda ülkede üreten aktif nüfus oranını azaltmış bağımlı yaşlı nüfus oranını arttırmıştır.Nüfus dinamizmini kaybetmiş yapılan gelişme hamlelerini destekleyecek yapıda değildir.Bu ülkeler artışı destekler…<br />
<br />
<br />
<br />
Geri kalmış ve gelişmekte olan ülkelerde ise durum farklıdır bu ülkelerdeki mevcut şartların tam olarak gelişmemesinden dolayı eğitim hizmetleri yetersizidir.Kadının iş hayatındaki rolü sınırlıdır ve doğurganlığı fazladır.Doğumlar fazladır buda artışı destekler bu ülkelerde mevcut ekonomik yapıları içerisinde kendisine yetecek nüfusu oluşturmak için aile planlaması şeklinde tedbirler alarak nüfusu azaltmaya çalışmaktadır.Aksi takdirde mevcut nüfus sayısı sanayileşme ve şehirleşmenin önünde gittiği için işsizilik vb sorunlaır beraberinde getirir.<br />
<br />
SORU-2-Dünya nüfusunun her 20 yılda 2 kat arttığını varsayalım .Bu durumun ileride oluşturacağı sorunlar nelerdir.<br />
<br />
<br />
<br />
Byle bir olay dünya için tam bir felaket olur.Mevcut kaynaklar yaşam alanları yetersiz kalır. Dünyanın doğal yapısı çok daha fazla bozulur.Şu anki aşırı nüfusun bize yaşattığı yan etkiler çok daha ağır şekilde etkilerin gösterir.<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-3-Dünyada Nüfus artışı doğal seyrine bırakılsa ne gibi sonuçlar ortaya çıkardı.<br />
<br />
<br />
<br />
Böyle bir durum dünya için çok da iyi sonuçlar doğurmaz.çünkü artış hızının fazla ve az olduğu ülkeler ülkelerin sayılarına bakarsak genel olarak artış oranı fazla olan ülkeler sayıca fazladır.Denge oluşması pek söz konusu olmaz.Artışın fazla olmasıda dünyanın mevcut yaşam alanlarının daralmasına yol açardı.<br />
<br />
<br />
<br />
ENDONEZYA VE FRANSA NÜFUS POLİTİKALARI<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Endonezya’nın gelişmemiş yapısı içerisinde doğum oranlarının fazla olması ve mevcut ülke imkanlarının bu nüfus artışını kaldıramamasına yol açtığından nüfus azaltıcı politika uygular.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Fransa ise gelişmiş yapısıyla şu an için nüfusunun isteklerini rahatlıkla karşılayabilecek bir ekonomik yapıya sahiptir.Ancak gelişimin devam ettirmek için yapması gereken yatırımları destekleyecek bir nüfus yapısı yoktur.Genç nüfus azdır yaşlı nüfus fazladır buda ileriki dönemlerde Fransa için sıkıntıları beraberinde getireceğinden kontrollü bir şekilde nüfusunu arttırmak ister.<br />
<br />
<br />
<br />
11 SINIFLAR SAYFA 32 -33 ETKİNLİK ÇALIŞMALARI<br />
<br />
<br />
<br />
Kitabınızda bazı ülkelerin 2006 yılına ait nüfus piramitleri verilmiştir.Bu piramitlerden ve ön bilgilerinizden faydalanarak aşağıdaki soruları cevaplandırınız.<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-1-Piramitler arasındaki farklılıklar nelerdir.?<br />
<br />
<br />
<br />
Piramitlerde ülke nüfusları,doğum oranları,ölüm oranları cinsiyet yapısı,nüfusun yaş yapıları farklılık göstermektedir.<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-2-Piramitlerden hangisi nüfusu hızla azalan bir ülkeyi göstermektedir.<br />
<br />
<br />
<br />
Piramitlerde özellikle Japonya nüfusu hızla azalan özellik gösteriyor .Gelişmiş bir ülke olmasından kaynaklı olarak doğum oranların düşmesi uygulanmış nüfus politikaları da bunda etkili olmuştur.İlk olarak nüfusu desteklemiş artış oranı %2 ye çıkmış 1948 de azaltıcı politika uygulamış ve artış oranını %1 e düşürmüş.1990 lara gelince artış oranı iyice azalmış arttırmaya yönelik politika uygulasa da başarılı olamamıştır..<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-3-Ülkelerden hangisinin nüfusu hızla artmaktadır.?<br />
<br />
<br />
<br />
Endonezya ‘da hızlı nüfus artışı görülmektedir taban genişlemektedir.Doğum oranları yüksektir .Gelişmekte olan bir ülkedir.Eğitim seviyesi yeteri düzeyde değildir ,aile planlaması çalışmaları yetersizdir.Ayrıca ülkede sağlık hizmetlerinin gelişme göstermesi çocuk ölümlerini de azaltarak artışa katkıda bulunur.<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-4-Endonezya nüfus planlaması yoluyla ülkesinde sanayileşme ve kentleşmenin önünde giden artışı azaltarak işsizlik sorununu çözmeyi,bağımlı nüfus oranını azaltmayı ,eğitim sağlık hizmetlerinde kaliteyi yükseltmeyi amaçlamaktadır.<br />
<br />
<br />
<br />
Japonya ise arttırıcı politikalar uygulayarak yaşlanan nüfusunu doğum oranlarını arttırarak dinamizm kazandırmayı amaçlıyor.Mevcut gelişimine yönelik yapacağı yatırımlara için gerekli genç dinamik nüfus sağlamak istiyor…<br />
<br />
<br />
<br />
SAYFA 33 ETKİNLİK ÇALIŞMASI<br />
<br />
<br />
<br />
Kitabınızda ki grafikte Japonya’nın 2005 yılına kadar belirlenmiş ve 211 yılına kadar tahmini nüfusu verilmiştir.Buradan hareketle aşağıdaki soruları cevaplandırınız.<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-1-1970 yılında Japonya nüfusu ne kadardır?<br />
<br />
<br />
<br />
100,2 milyon…<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-2-Hangi yıldan itibaren nüfus artış hızında düşüş tahmin edilmektedir.Bu düşüşün ardındaki sebebler hakkında neler söylenebilir?<br />
<br />
<br />
<br />
Yaklaşık 2020 yıllarda düşüş eğilimi beklenmektedir.Gelişmiş ülke olmasından dolayı doğum oranları düşük ,kadının iş hayatındaki rolü fazla eğitim seviyesi yüksektir.Gelişmiş ülke olmasının getirdiği sosyal yapı bunu destekler.<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-3-1920 yılından günümüze kadar olan zaman aralığını nüfus değişimini yorumlayınız.<br />
<br />
<br />
<br />
1920 yılından itibaren hızlı bir nüfus artışı mevcut ancak 1940 -1950 arası dönem 2. dünya savaşını nedeniyle azalma göstermiş.1980 li yıllara kadar kısmen artış devam ediyor ancak sonrasındaki artış önceki dönemlere oranla azalma gösteriyor.<br />
<br />
<br />
<br />
LİSE 3. SINIFLAR SAYFA 34-35- ETKİNLİK ÇALIŞMALARI<br />
<br />
<br />
<br />
Aşağıdaki tabloda Japonya’nın yıllara göre yaş gurupları dağılımı verilmiştir.Buradan hareketle Japonya’nın ileride ne gibi sorunlar yaşayabileceğini nedenleriyle birlikte söyleyiniz.<br />
<br />
<br />
<br />
Yıllar<br />
<br />
Yaş gurupları<br />
<br />
Yıllık Ortalama artış oranı(%)<br />
<br />
Toplam nüfus (milyon)<br />
<br />
0-14 (Milyon)<br />
<br />
15-64 (Milyon)<br />
<br />
65+<br />
<br />
1960<br />
<br />
28,4<br />
<br />
61,5<br />
<br />
5,3<br />
<br />
1,1<br />
<br />
94<br />
<br />
1985<br />
<br />
25,9<br />
<br />
82,3<br />
<br />
12,4<br />
<br />
0,61<br />
<br />
120,7<br />
<br />
2003<br />
<br />
18,0<br />
<br />
85,4<br />
<br />
23,5<br />
<br />
0,04<br />
<br />
127,2<br />
<br />
<br />
<br />
Tablo incelendiğinde Japonya’nın nüfus artış oranının azaldığı görülmektedir.Doğum oranlarının azalmasıyla paralel olarak genç nüfus oranında düşme yaşlı bağımlı nüfus oranında artma gözlenmektedir.İleriki dönemlerde yapılan yatırımları desteklemek amaçlı genç ve dinamik nüfusun azalması Japonya için sıkıntı oluşturacak yine bağımlı yaşlı nüfusun artması da Japon ekonomisini olumsuz etkileyecektir.Nüfus artışının giderek düşmesi ileriki dönemde Japon nüfusunun azalmasına sebeb olacak nüfus kendini yenileyemeyecek ve dinamizmini kaybedecektir.<br />
<br />
<br />
<br />
11.SINIF SAYFA 35 ETKİNLİK ÇALIŞMASI<br />
<br />
<br />
<br />
Kitabınızda 1950 den 1999 a kadar Fransa’nın nüfusu kaydedilen gelişmeler verilmiştir.Buradan hareketle aşağıdaki soruları cevaplayınız.<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-1-Fransa’nın nüfusu hangi dönemlerde en fazla artış göstermişitr.<br />
<br />
<br />
<br />
En fazla artış dönemi 1960-1969 yılları arasındaki dönemdir.Tablo incelendiğinde bu dönemde doğal artışla beraber göç dalgası etkilidir.<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-2-Nüfusun değişmesinde göçlerin etkisi nasıl olmuştur.<br />
<br />
<br />
<br />
Fransa ve çeşitli Avrupa ülkeleri 2. dünya savaşından sonra ortaya çıkan iş gücü eksikliğini gidermek için 1960 dan yaklaşık 1970 li yıllara kadar ülkelerine işçi göçü almıştır.Bu dönemde gerek işçi göçü gerekse bu göçle beraber ülke nüfus yapısının değişmesi doğurganlığı etkilemiş ve doğal nüfus artışı göçle beraber ön plana çıkmıştır.<br />
<br />
11.SINIF SAYFA 38 ETKİNLİK ÇALIŞMASI<br />
<br />
<br />
<br />
Kitabınızdaki haritadan grafikten ve ön bilgilerinizden yararlanarak aşağıdaki soruları cevaplandırınız.<br />
<br />
SORU-1-Şehirleşme en hızlı hangi dönemde gerçekleşmiştir?<br />
<br />
Biraz eskiye gidersek 1848 sanayi sanayi inkilabı ile başlangıç gösteriyor.Sonrasında ise 1950-1960 dan sonra ağırlık kazanıyor.<br />
<br />
<br />
<br />
Haritaya bakıldığında özellikle yeşil noktaların ağırlık kazandığı görülmektedir.Buda bize şehirleşmenin beraberinde nüfus artışını da getirdiğinden 10 milyon üstü şehirlerde artış görülmektedir.Yaklaşık olarak 1990 sonrası 2000 li yıllarda şehirleşme hız kazanmıştır.<br />
<br />
SORU-2-Şehirlerin hızlı gelişmesinde hangi faktörler etkili olmuştur.”<br />
<br />
Coğrafi konum özellikleri,ulaşım,sanayi faaliyetlerinin gelişme göstermesi bu süreci hızlandırmıştır.<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-3- 2030 yılında şehirlerin nüfus gelişimi hakkında neler söyleyebilirsiniz.?<br />
<br />
<br />
<br />
Şehirleşmeye bağlı sanayi devrimiyle başlayan süreç 1950-1960 lı yıllar sonrasında 2000 li yıllarda gelişimini devam ettirmektedir.Bu süreç 2030 lu yıllarda da mevcut teknolojik ve bilimsel gelişmeler hızlı şehirleşme,şehirlerdeki yaşam standartlarının çekiciliği ile başlayan göç hareketi ve nüfus artışı bu yıllarda da artış göstererek devam edecektir.<br />
<br />
SORU-4-Haritada nüfusu 10 milyonu aşan şehirlerin ağırlıklı olarak güneydoğu Asya da yoğunluk kazanmasının sebebi nedir.<br />
<br />
<br />
<br />
Dünya nüfusunun büyük bir bölümü uygun yasama koşulları taşıyan ılıman iklim kuşağında toplanmıştır.<br />
<br />
Güney Doğu Asya Muson Asyası: Asya kıtasının güney ve güneydoğusundaki ülkeleri kapsayan bu bölgede, bol yağışlı iklim nedeniyle pirinç ve çay tarımı önem taşır. Dünya’nın en kalabalık ülkeleri olan Çin Halk Cumhuriyeti ve Hindistan bu bölgede bulunmaktadır. ( tarım) Japonya: Sanayileşmenin ve kısmen madenciliğin etkisiyle sık nüfuslanmıştır.Önemli bir Pazar alanı oluşturur.<br />
<br />
<br />
<br />
11.SINIFLAR SAYFA 46 ETKİNLİK ÇALIŞMASI<br />
<br />
<br />
<br />
Etkinlik-1<br />
<br />
SORU-1-Aşağıdaki dünya haritası üzerinde verilen şehirleri sembollere uygun olarak<br />
<br />
işaretleyiniz.<br />
<br />
<br />
<br />
New York-Küresel etki gösterir.<br />
<br />
Londra-Küresel etki gösterir<br />
<br />
Kudüs-Küresel etki gösterir<br />
<br />
Amsterdam-Küresel etki gösterir<br />
<br />
Kütahya-Yerel etki gösterir<br />
<br />
Yeni Delhi-Bölgesel etki gösterir<br />
<br />
Milano-Küresel etki gösterir<br />
<br />
Nairobi-Bölgesel etki gösterir<br />
<br />
Hong Kong-Küresel etki gösterir<br />
<br />
SORU-2-İşaretlediğiniz şehirlerin etkilerinin neler olduğunu sınıfta tartışınız.<br />
<br />
<br />
<br />
New York dünya finas merkezi özelliği gösterir beraberinde ekonomi ve ticaretin merkezidir ve liman şehri olup dünyanın en kalabalık şehirlerinden biridir.<br />
<br />
<br />
<br />
Londra ekonomi ve ticaretin bir diğer merkezidir ve liman şehri olup dünyanın en kalabalık şehirlerinden biridir.<br />
<br />
<br />
<br />
Amsterdam, Hollanda’nın başkenti olmasının yanında önemli bir liman şehri ve<br />
<br />
ticaretin bir başka küresel merkezidir. Ayrıca siyasi platformda birçok uluslar arası kuruluşun<br />
<br />
merkezidir.<br />
<br />
<br />
<br />
Milano İtalya’’nın sanayi ve ticaret başkentidir.beraberinde kültürel fonksiyonlar ve ekonomik fonksiyonlardan ticaret ön plandadır.<br />
<br />
<br />
<br />
Kütahya’da sanayi, tarım ve ticaret gelişmiştir ve etki alanı<br />
<br />
yereldir.<br />
<br />
<br />
<br />
Kudüs 3 din için de kutsal olan bir merkezdir.<br />
<br />
<br />
<br />
Nairobi,Kenya’nın başkentidir.<br />
<br />
<br />
<br />
Yeni Delhi, Hindistan’ın başkentidir.Bölgenin ekonomi ve yerleşme merkezidir.<br />
<br />
<br />
<br />
Hong Kong , Asya-Pasifik bölgesindeki önemli finans, ticaret ve ulaşım merkezi konumundadır.<br />
<br />
<br />
<br />
Etkinlik-2<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-1-Aşağıdaki tabloda Hamburg şehrinin bulunduğu ülke, etki alanı ve etkin<br />
<br />
fonksiyonu verilmiştir.<br />
<br />
Siz de diğer şehirlerin bulunduğu ülkeyi, etki alanını ve fonksiyonunu tespit<br />
<br />
ediniz (Bazı şehirler birden fazla fonksiyonu ile ön plana çıkabilir).<br />
<br />
<br />
<br />
Şehirler<br />
<br />
Ülkeler<br />
<br />
Etki alanları<br />
<br />
Fonksiyon<br />
<br />
Yerel<br />
<br />
Bölgesel<br />
<br />
Küresel<br />
<br />
İstanbul<br />
<br />
Türkiye<br />
<br />
Küresel<br />
<br />
Ekonomi ,din ,liman<br />
<br />
Londra<br />
<br />
İngiltere<br />
<br />
Küresel<br />
<br />
Ekonomi,siyasi,kültürel<br />
<br />
Roma<br />
<br />
İtalya<br />
<br />
Küresel<br />
<br />
Din,ekonomi,siyasi,Kültürel<br />
<br />
Moskova<br />
<br />
Rusya<br />
<br />
Küresel<br />
<br />
Siyasi,Enerji,Ekonomi<br />
<br />
Kudüs<br />
<br />
İsrail<br />
<br />
Küresel<br />
<br />
Din<br />
<br />
Hamburg<br />
<br />
Almanya<br />
<br />
Küresel<br />
<br />
Liman<br />
<br />
Los Angeles<br />
<br />
ABD<br />
<br />
Küresell<br />
<br />
Kültürel<br />
<br />
Mexico City<br />
<br />
mexico<br />
<br />
Bölgesel<br />
<br />
Siyasi ,Ekonomi,<br />
<br />
Kahire<br />
<br />
Mısır<br />
<br />
Bölgesel<br />
<br />
Siyasi,Kültürel<br />
<br />
Jakarta<br />
<br />
Endonezya<br />
<br />
Yerel<br />
<br />
Siyasi,Ekonomik Liman<br />
<br />
Bakü<br />
<br />
Azerbeycan<br />
<br />
Yerel<br />
<br />
Siyasi,sanayi<br />
<br />
Delhi<br />
<br />
Hindistan<br />
<br />
Bölgesel<br />
<br />
Siyasi Ekonomi<br />
<br />
<br />
<br />
Yoruma açık bir tablo ufak tefek farklılıklar olabilir…<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-2-Şehirlerin farklı fonksiyonlar kazanmasında etkili olan faktörleri<br />
<br />
yorumlayınız.<br />
<br />
Şehirlerin farklı fonksiyonlar kazanmasında şehrin coğrafi konumu,<br />
<br />
nüfusu,ekonomik,siyasi,kültürel ve dini özellikleri etkili olmuştur.<br />
<br />
<br />
<br />
İstanbul’un İstanbul boğazında bulunması,Türkiye’nin en önemli limanı<br />
<br />
olması,Hristiyan’lar için kutsal yerlerin bulunması,<br />
<br />
<br />
<br />
Londra’nın başkent olması,küresel finans merkezlerinden biri olması,Tarihi eserlerin bulunması ve sanatsal faaliyetlerin gelişmiş olması,<br />
<br />
<br />
<br />
Roma’nın başkent olması, Vatikan’ın Roma’da yer alması,ticaretin gelişmiş olması, Tarihi eserlerin bulunması ve sanatsal faaliyetlerin gelişmiş olması,<br />
<br />
<br />
<br />
Moskova’nın Dünya’nın büyük devlerinden biri olan Rusya ve B.D.T’nin merkezi olması,<br />
<br />
<br />
<br />
Kudüs’ün 3 din için de kutsal olan bir merkez olması,<br />
<br />
<br />
<br />
Hamburg’un Almanya ve Avrupa’nın en önemli limanlarından biri olması,<br />
<br />
<br />
<br />
Los Angeles’in Amerikan sinemasının merkezi olması,<br />
<br />
<br />
<br />
Mexico City’nin Meksika’nın başkenti olması,<br />
<br />
<br />
<br />
Kahire’nin Mısır’ın başkenti olması,<br />
<br />
<br />
<br />
Jakarta’nın Endonezya’nın başkenti olması,önemli bir ticaret ve liman şehri<br />
<br />
olması,<br />
<br />
<br />
<br />
Bakü’nün Azerbaycan’ın Başkenti olması ve mevcut enerji kaynakları ,<br />
<br />
Delhi’nin Hindistan’ın başkenti ve ekonomik merkez olması.<br />
<br />
<br />
<br />
11.SINIFLAR SAYFA 47 ÖLÇME DEĞERLENDİRME SORULARI<br />
<br />
<br />
<br />
Aşağıdaki soruları cevaplandırınız.<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-1- Çin'de nasıl bir nüfus politikası uygulanmaktadır?<br />
<br />
<br />
<br />
Nüfusu önceleri bir güç olarak görmektelerdi.1953 yılında nüfusu 583 milyon olduğunu gördü. Nüfus artış hızı planlanandan daha yüksek çıktığı için resmen ilan edilmeyen tek çocuk siyaseti izlenmeye başlanmıştır.Çin’de bu politika şehirlerde sıkı sıkıya uygulanmış ve kırsal kesimde iki kız çocuğa izin verilmiştir. Çin'de kırsal kesimde yaşayıp tek erkek çocuğu veya iki kız çocuğu olan ailelere anne, baba 60 yaşını geçtiklerin de yılda 75 dolara denk gelecek bir maaş bağlanmaktadır.Çin nüfus artış hızını azaltıcı yönde politika uygulamaktadır.<br />
<br />
SORU-2- Nüfus değişiminde rol oynayan faktörler nelerdir?<br />
<br />
<br />
<br />
Doğumlar,Ölümler(Savaşlar,salgın hastalıklar,doğal afetler),Göçler,Sınırların değişmesi<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-3- Bir ülkede genç nüfusun artması sizce avantaj mıdır? Açıklayınız.<br />
<br />
<br />
<br />
Genç nüfus bir ülke için avantajdır ancak ülkenin ekonomik yapısı bu nüfusu kaldırabilecek yapıda ise.Ülkenin öz kaynakları ülke nüfusunun ihtiyaçlarına cevap verebiliyorsa genç nüfus yatırımları destekleyen üretken rekabeti arttıran bir rol oynar.Aksi takdirde bir ülke için çeşitli ekonomik ve sosyal sorunlara yol açar.<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-4- Roma şehrine tarihsel süreç içinde önem kazandıran özellikler nelerdir?<br />
<br />
<br />
<br />
Roma; Siyasi ,dini ve kültürel anlamda çok gelişen bir kenttir. Roma, dünya tarihindeki belirleyici rolünü asırlar boyu sürdürdüğünden olsa gerek "Dünyanın başkenti" unvanına layık görülmüştür. Roma İmparatorluğu'nun başkenti idi.Bundan dolayı yalnızca imparatorluğun sınırları içerisinde kalan yerleri değil dünyanın büyük kesimini siyasi ve dinî olarak etkisi altına almıştır. 1870' te Birleşik İtalya'nın başkenti olmuştur.Siyasi, dinî ve kültürel odak noktası olarak çok hızlı bir büyüme sürecine girmiştir.Roma, Katoliklerin dinî merkezi olan Vatikan'ı içine aldığından çift başkent rolüne de sahiptir. Vatikan bağımsız bir bütünlük hâlinde işlev görmektedir ve küresel etkisi İtalya'dan çok daha büyüktür.<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-5- Nüfus politikalarının olumlu ve olumsuz yönleri nelerdir?<br />
<br />
<br />
<br />
vOlumlu Sonuçları<br />
<br />
vKişi başına düşen gelirin artması<br />
<br />
vEğitim ve sağlık hizmetlerinin gelişmesi<br />
<br />
vİşsizliğin azalması<br />
<br />
vKöyden kente göçün azalması<br />
<br />
vSosyal sorunların azalması<br />
<br />
vTasarrufların artması<br />
<br />
vTüketimin azalması<br />
<br />
vDevletin giderlerinin azalması<br />
<br />
vÜlke kalkınmasına daha fazla kaynak ayrılabilmesi<br />
<br />
<br />
<br />
Olumsuz Sonuçları<br />
<br />
<br />
<br />
vCinsiyet dengesizliği<br />
<br />
vYaşlı nüfus oranının artması(Bağımlı nüfus oranının artması)<br />
<br />
vGenç ve eğitilebilir nüfus oranının azalması<br />
<br />
vAktif(çalışan ve çalışabilecek) nüfus oranının azalması<br />
<br />
vÜlkenin savunma gücünün azalması<br />
<br />
vSosyal güvenlik sisteminde sorunları ortaya çıkması<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-6- New York şehrinin dünya çapında öneme sahip olmasında hangi özellikleri etkili<br />
<br />
olmuştur?<br />
<br />
<br />
<br />
New York'un caddelerinden biri olan Wall Street, dünyanın bir numaralı finans merkezi olması, dünyanın en kalabalık yerleşim bölgelerinden biri olması, ticaret ve sanayinin olduğu kadar eğitim ve kültür faaliyetlerinin de yoğunlaştığı bir yerleşim merkezi olmasıdır.<br />
<br />
ABD'nin eski başkenti olması, ABD'nin ve dünyanın önemli şirketlerinin merkezleri, sivil toplum örgütleri, ulusal ve uluslararası etkili medya kuruluşları burada toplanması,<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-7- Bir ülkede çalışma çağı dışındaki nüfusun artmasının olumsuz yansımalarını<br />
<br />
belirleyiniz.<br />
<br />
<br />
<br />
Çalışan nüfus azalır, bağımlı nüfus artar, sosyal güvenlik sistemi çökme noktasına gelir,devletin vergi gelirleri azalır, Tasarruflar azalır,Kişi başına düşen gelir azalır,Eğitim ve sağlık hizmetleri yetmez,Sosyal sorunlar artar,Üretim azalır, Devletin giderleri artar,Ülke kalkınmasına daha az kaynak ayrılabilir,Dengesiz beslenme sorunu ortaya çıkar,İç ve dış göçler artar.<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-8- Bir ülkede nüfus artış hızının sürekli azalması hangi olumsuzluklara neden<br />
<br />
olur?<br />
<br />
<br />
<br />
Tasarruflar azalır,Kişi başına düşen gelir azalır,üretimin azalması, devletin yatırım giderlerinin artmasına yol açar.Ülke nüfusu dinamik yapısını kaybeder buda yatırımlar için olumsuz sonuçlar doğurur.<br />
<br />
Yaşlı nüfus oranının artması(Bağımlı nüfus oranının artması), Genç ve eğitilebilir nüfus oranının azalması,Aktif(çalışan ve çalışabilecek) nüfus oranının azalması, Ülkenin savunma gücünün azalması,Sosyal güvenlik sisteminde sorunların ortaya çıkması, devletin vergi gelirleri azalır,<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-9- Dünyanın en büyük şehirleri nerelerde kurulmuştur? Bunda hangi özellikler<br />
<br />
etkili olmuştur?<br />
<br />
<br />
<br />
Özellikle Kuzey Yarımkürede ve Orta Kuşakta (300-600) kurulmuştur.Sanayi,ticaret<br />
<br />
ve ulaşımın geliştiği alanlarda büyük şehirler kurulmuştur.Sanayi Devriminden sonraki dönemlerde sanayileşen yerlerde çok büyük şehirler ortaya çıkmıştır.Özellikle ticaret,sanayi,liman ve siyasi fonksiyonlar etkili olmuştur.<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-10- Ölüm oranı, nüfus patlaması, nüfus planlaması, nüfus politikası, aktif nüfus,<br />
<br />
demografik şişme kavramalarını açıklayınız.<br />
<br />
<br />
<br />
Ölüm Oranı: Genel olarak, genelde yıllık hesaplanan, her 1000 kişi başına<br />
<br />
ölümlerin sayısının oranıdır.<br />
<br />
<br />
<br />
Nüfus Patlaması: Bir ülkede ölüm oranlarının düşmesi, doğumların artması ve şehrin özelliklerinden dolayı yoğun göçlerle nüfusun büyük hızla çoğalmasıdır.<br />
<br />
<br />
<br />
Nüfus Planlaması:Ülke öz kaynakları doğrultusunda ülkelerin uygulamış oldukları nüfusu kontrol altında tutmaya yönelik politikalara denir.<br />
<br />
<br />
<br />
Nüfus Politikası:Nüfus artış hızını azaltmak ya da arttırmak veya nüfusun<br />
<br />
niteliklerini arttırmak için devletler tarafından yapılan çalışmaların tümüne<br />
<br />
nüfus politikası denir.<br />
<br />
<br />
<br />
Aktif nüfus: 15- 64 yaş arasındaki nüfusa çalışma çağındaki nüfus<br />
<br />
denilmektedir.Çalışanlar ve iş arayanlar bu nüfus içinde yer alır.<br />
<br />
<br />
<br />
Demografik Şişme: Kentlerin sanayi, ekonomik, kültürel özelliklerini<br />
<br />
gerçekleştirmeden, aşırı nüfuslanarak büyümesidir.Şanlı Urfa ve Diyarbakır’ın<br />
<br />
terör nedeniyle göç edenlerce nüfusunun artması<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-11- Japonya'da nüfus artışını teşvik eden nüfus politikaları uygulansa da nüfus<br />
<br />
artışı istenen düzeyde değildir. Bunun nedenlerini açıklayınız.<br />
<br />
<br />
<br />
Japonya’nın gelişmiş bir ülke olmasıdır.Gelişmiş ülkelerde doğum oranları ve nüfus artış hızı düşüktür.doğum oranlarının düşük olmasının nedenleri: sanayileşme ve<br />
<br />
kentleşme,kadının çalışma hayatındaki yerini alması,eğitim düzeyinin artması,refah düzeyinin artması,doğum kontrolü ve evliliklerin geç yaşlarda yapılmasıdır.<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-12- Aşağıdaki piramitte Japonya'nın 1955- 2015(tahminî)yılları arasındaki nüfus<br />
<br />
değişimi gösterilmiştir.Bu değişimin gerçekleşmesi için Japonya nasıl bir nüfus<br />
<br />
politikası uygulamış olabilir?<br />
<br />
<br />
<br />
Özellikle 1950 yılından sonra nüfus artış hızını azaltıcı bir politika uygulamıştır.1980 -1990 yılına kadar<br />
<br />
<br />
<br />
Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerleri uygun ifadelerle doldurunuz.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-1-Şehirsel fonksiyonlar sanayi, ulaşım ,ticaret, ,liman, kültür, turizm ve<br />
<br />
eğitimdir.<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-2-Şehir sınıflandırılmalarında etkili olan faktörler fonksiyonel özellikleri<br />
<br />
Nüfusu ve etki alanlarının genişliğidir.<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-3-Bir şehir çok büyük alanları etkisi altına alıyorsa etki alanı küresel<br />
<br />
çaptadır.<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-4-Amsterdam'ın etki alanının küresel çapta olmasını sağlayan<br />
<br />
fonksiyonu Önemli bir liman özelliği göstermesidir.<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-5-Nairobi,Bakü,Diyarbakır şehirleri bölgesel çapta etki alanına sahip iken,Roma,Mekke,Londra gibi şehirlerin etki alanları küresel çaptadır.<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-6-New York'un küresel çapta etki alanı oluşturmasında Finans merkezi olması, ticari, siyasi ve ekonomik fonksiyonel özellikleri etkili olmuştur.<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-7-Bir şehrin bölgesel veya küresel etkiye sahip olmasında o şehrin<br />
<br />
nüfusu ve fonksiyonel özellikleri etkilidir.<br />
<br />
<br />
<br />
Aşağıdaki çoktan seçmeli soruları cevaplandırınız.<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-1-Aşağıdaki şehirlerden hangisi iktisadi fonksiyonlarına göre şehirler<br />
<br />
sınıflandırması içinde yer almaz?<br />
<br />
A)Tarım B)Liman C)ulaşım D)Maden E)Askerî<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-2-Aşağıdaki şehirlerden hangisinin küresel etkisi en azdır?<br />
<br />
A)Şam B)Tokyo C)Paris D)Londra E)New York<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-3-Aşağıdaki şehirlerden hangisi liman fonksiyonu sayesinde küresel bir etkiye<br />
<br />
sahiptir?<br />
<br />
A)Marsilya B)Zürih C)Milano D)Moskova E)Mekke<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-4-Aşağıdaki şehirlerden hangisi liman şehri değildir?<br />
<br />
A)Amsterdam B)Marsilya C)İstanbul D)İskenderiye E)Varşova<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-5-Nüfus özellikleri dikkate alındığında aşağıdaki ülkelerin hangisinin<br />
<br />
nüfusunu artırıcı politika izlemesi daha uygundur?<br />
<br />
A)Almanya B)Çin C)Hindistan D)Türkiye E)Endonezya<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-6-Aşağıdaki şehirlerden hangisi etkileri bakımından küresel bir güce sahiptir?<br />
<br />
A)Manila B)Mekke C)La Paz D)Lizbon E)Mogadişu<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-7-Herhangi bir yerleşmenin merkez hâline gelmesi ve etki alanını<br />
<br />
genişletmesinde aşağıdakilerden hangisinin etkisi en azdır?<br />
<br />
<br />
<br />
A)Tarım B)Ulaşım C)Ticaret D)Nüfus E)Endüstri<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-8-New York'un bir dünya şehri olmasında aşağıdaki fonksiyonel<br />
<br />
özelliklerinden hangisi daha etkilidir?<br />
<br />
<br />
<br />
A)Ulaşım B)Ticaret C)Tarım D)Maden E)Sanayi<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-9-Nüfus artış hızının fazla olduğu ülkelerde genç nüfusa yapılan<br />
<br />
yatırımlar artmakta, buna bağlı olarak kalkınma hızı yavaşlamaktadır.<br />
<br />
Buna göre aşağıdaki ülkelerin hangisinde kalkınma süresinin en uzun olması beklenir?<br />
<br />
<br />
<br />
A)Bulgaristan B)Fransa C)Finlandiya D)Afganistan E)Kanada<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-10-Bir ülkede nüfus artış hızının azalması sonucunda aşağıdakilerden<br />
<br />
hangisinin meydana gelmesi beklenemez?<br />
<br />
A)İşsizlik oranının azalması<br />
<br />
B)İç ve dış göçlerin artması<br />
<br />
C)Kalkınma hızının artması<br />
<br />
D)Genç nüfus oranının azalması<br />
<br />
E)Doğal kaynakların tüketiminin azalması<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-11-Aşağıdakilerden hangisi nüfus artış hızını azaltan faktörlerden biri<br />
<br />
değildir?<br />
<br />
A)Kadınların çalışma hayatına daha fazla girmesi<br />
<br />
B)Aile planlaması<br />
<br />
C)Savaşların artması<br />
<br />
D)Bebek ölüm oranlarının artması<br />
<br />
E)Sağlık hizmetlerinin yaygınlaşması<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-12-Nüfus artış hızının düşürülmesi için aşağıdaki önlemlerden hangisi daha etkili ve kalıcıdır?<br />
<br />
A)Az çocuklu ailelere vergi muafiyeti<br />
<br />
B)Çok sayıda hastane ve okul yapılması<br />
<br />
C)Doğum kontrolünün yaygınlaştırılması<br />
<br />
D)Küçük yaşta evliliklerin teşvik edilmesi<br />
<br />
E)İç göçlerin teşvik edilmesi<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-13-Aşağıdaki şehirlerden hangisinin etki alanı farklı bir nedene bağlıdır?<br />
<br />
<br />
<br />
A)Marsilya B)Amsterdam C)İstanbul D)Rotterdam E)Paris<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-14-Nüfus artış hızının artması aşağıdaki ülkelerden hangisinde bir sorun<br />
<br />
oluşturmaz?<br />
<br />
<br />
<br />
A)Hindistan B)Fransa C)Pakistan D)Mısır E)Çin<br />
<br />
<br />
<br />
11. SINIF SAYFA 50 ETKİNLİK ÇALIŞMALARI Mal ve hizmetlerin sağlanmasıdır.<br />
<br />
ÜRETİM<br />
<br />
<br />
<br />
Mal ve hizmetlerin tüketiciye ulaşmasıdır.<br />
<br />
DAĞITIM<br />
<br />
Mal ve hizmetlerin kullanımıdır.<br />
<br />
TÜKETİM<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Kitabınızdaki kavram haritasını inceleyerek doğal unsurların üretim ,tüketim,dağıtım faaliyetleri üzerine etkisinin nasıl olduğunu değerlendiriniz.<br />
<br />
Üretim tüketim dağıtım etkinlikleri birçok faktörden etkilenir.Bunlar sanayi tesisi için yer seçimi,su , iklim ve yer şekilleridir.<br />
<br />
Ham maddenin bozulabilir olduğu yerlerde tesisler genellikle ham madde kaynağına yakındır veya kolay ulaşabilecek bir yerdedir.<br />
<br />
Örneğin, konserve tesisleri çoğu kez meyve ve sebze yetiştirilen bölgelerde<br />
<br />
kurulur.Üretim etkisi<br />
<br />
<br />
<br />
Bazı ham maddelerin işlenmesi sırasında büyük oranda suya ihtiyaç vardır.<br />
<br />
Kâğıt ve demir-çelik sanayisi ile termik ve nükleer santraller gibi<br />
<br />
tesislerde de su büyük önem taşır. (üretime etkisi)<br />
<br />
<br />
<br />
Su büyük önem taşır bu noktada suyun varlığı miktarı yada yokluğu kurulacak tesis üzerinde etki oluşturarak üretim ve beraberinde üretilecek ürünün dağıtım ve tüketimine etkide bulunur.<br />
<br />
<br />
<br />
İklim, bazı sanayi kollarının yer seçiminde dolaylı etkiye sahiptir. Ham<br />
<br />
madde olarak tarımsal ürünlerin kullanıldığı tesisler, iklim koşullarının bu<br />
<br />
maddeleri etkilemesi nedeniyle dolaylı yoldan etkilenir. Bazı tesisler üzerinde<br />
<br />
ise doğrudan etkiye sahiptir. Uçak sanayi üzerine etkisi doğrudandır.<br />
<br />
<br />
<br />
Gemi tezgâhları da iklimden doğrudan etkilenir. Şiddetli soğuklarda gemi inşa<br />
<br />
faaliyetlerinin durması, yazın sıcakta demir-çelik aksamının ısınması çalışma<br />
<br />
koşullarını güçleştirir. (üretime etkisi)<br />
<br />
<br />
<br />
İklim koşulları çalışanlar üzerinde de etkilidir. Şiddetli sıcaklar, verimi<br />
<br />
düşürürken şiddetli soğuklar ısıtma sorunu nedeniyle maliyeti arttırır.<br />
<br />
<br />
<br />
Yer şekilleri, ulaşımı etkilediği için dolaylı olarak üretim, dağıtım ve<br />
<br />
tüketim faaliyetlerini de etkiler. Ham maddenin gerek işleneceği tesise<br />
<br />
götürülmesi gerekse mamul ürünün tüketiciye sunulabilmesi ulaşımla<br />
<br />
bağlantılıdır. Kara yolları ve demir yolları güzergâhları yer şekillerinden<br />
<br />
etkilenir.<br />
<br />
<br />
<br />
Enerji hatlarının güzergâhları dikkatli seçilmeli veya bu hatlar yer altına<br />
<br />
gömülmelidir. Bu da yer şekilleri ve iklimle ilgilidir. Hidroelektrik enerji<br />
<br />
için uygun yer şekilleri ve su potansiyeli gerekmektedir.<br />
<br />
<br />
<br />
Yer şekilleri, iklim ve su kaynakları, bitki örtüsünün gelişmesinde etkili<br />
<br />
olur.<br />
<br />
<br />
<br />
Bitki örtüsü tarımsal hammadde kaynaklarının ortaya çıkması üzerinde etkili<br />
<br />
olarak üretimi etkiler.<br />
<br />
<br />
<br />
İklim şartları dağıtımı da etkiler. Kar yağışları, don olayları gibi iklim<br />
<br />
olayları dağıtımında aksamasına neden olur.<br />
<br />
<br />
<br />
Yer şekilleri ise ulaşımı etkilediği için dolaylı olarak üretim ,dağıtım ve tüketim faaliyetlerini etkilemiş olur.Uygun ulaşım koşulları hem üretilen ürünün rahatça mevcut pazarlara taşınmasına sebeb olarak maliyeti düşürür tüketimi destekler.<br />
<br />
<br />
<br />
Sonuç olarak mevcut sanayi kollarının gerek yer seçimi gerekse üretim miktarı bunun pazarlara taşınması ve tüketilmesinde iklim,su,yer şekilleri doğrudan yada dolaylı etkide bulunur.Dönem dönem üretimi destekleyici özellik gösterebilir dönem dönem şartları zorlaştırabilir…Unutulmamalıdır ki üretim ,dağıtım ve tüketim bozulmaz bir halkadır.Tüketimdeki artış direk üretimi etkiler bu iki etkenin oluşmasında dağıtım koşullarıda önemli rol oynar ürettiğinizi dağıtamazsanız tüketim miktarı azalır talep gelmediği içinde üretim düşer.<br />
<br />
<br />
<br />
11.SINIFLAR SAYFA 78 ETKİNLİK ÇALIŞMASI<br />
<br />
<br />
<br />
Kitabınızdaki resimde küçük menderes ovasının bir kısmının resmi verilmiştir.<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-1-Araziler hangi amaçla kullanılmıştır ve bunun üzerinde yer şekilleri nasıl etkili olmuştur.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Resimlere bakıldığında genel bilgilerimizden de faydalanarak bölgenin horst ve graben alanlarından oluştuğunu söyleyebiliriz.Bu bölge özellikle tarımsal faaliyetlerin yoğunluk kazandığı toprak ve iklim özelliklerine sahiptir.Genel olarak tarımsal faaliyetlerin ön plana çıktığı beraberinde tarıma dayalı yer yer sanayi tesislerinin bulunduğu yerleşmeler gözlenmektedir.Yamaçlara doğru yerleşmeler görülmekle birlikte yayılım verimli tarım arazilerine doğrudur.Yer şekilleri bunda önemli bir etkendir.Horst alanlar yükselti ve engebe şartlarından dolayı yerleşmeleri horstlar arasında kalan bölgelere yönlendirmiştir.<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-2-Arazilerin gelecekteki muhtemel kullanımı ile ilgili senaryolar oluşturunuz.<br />
<br />
<br />
<br />
Arazilerin gelecekte kullanımı ile ilgili olarak hızlı nüfus artışı ve insanların barınma ihtiyaçları için konut yapımı ve diğer ihtiyaçları için üretim tesislerinin kurulması gelecekte mevcut tarımsal alanların iyice daralmasına yol açacaktır.İnsanlar bir noktadan sonra tarımsal faaliyetlerin önemini kavradığı noktada yerleşmeler yamaç bölgelere kullanım alanı olarak ölü noktalara kayabilir tarımsal alanlar korunmaya çalışılabilir.<br />
<br />
<br />
<br />
11.SINIF SAYFA 79-80-81 ETKİNLİK ÇALIŞMALARI<br />
<br />
<br />
<br />
Sektörlerin ülke ekonomisi içerisindeki oranı gelişmişlik düzeyi hakkında bilgi verir.Geri kalmış ülkelerde tarım sektörü ülke ekonomisi içinde önemli bir yer tutarken hizmet ve sanayi geri plandadır.Gelişmiş ülkelerde ise durum tersidir.<br />
<br />
<br />
<br />
Kitabınızdaki grafiklerden ve bilgilerden faydalanarak Türkiye’nin gelişmişlik düzeyini tartışınız.<br />
<br />
SEKTÖRLER…<br />
<br />
%65,5 HİZMET<br />
<br />
%24,4 TARIM<br />
<br />
%10,1 SANAYİ<br />
<br />
<br />
<br />
Burada belirtilen değerler sektörlerin ekonomiye katkılarıdır.Her ne kadar tarım sektörünün ekonomiye katkısı az gibi gözükse de tarımda çalışan kişi sayısı çok tur.Sanayi sektöründe çalışan kişi sayısı ise azdır.Buradaki dağılım ülkemizin tarım toplumundan kurtulup sanayi ve hizmet sektörüne geçiş sürecinin yansıtıldığı yani gelişmekte olan bir ülke yapısı olduğunu göstermektedir.<br />
<br />
SAYFA 80 ETKİNLİK PANO ÇALIŞMASI /1<br />
<br />
<br />
<br />
Aşağıdaki tabloda Türkiye’nin coğrafi konumu ile ilgili bazı faktörler ve bu faktörlerden bir tanesinin ekonomiye katkısı açıklanmıştır. Siz de diğer faktörlerin etkisini tablodaki boşluklara yazınız.<br />
<br />
<br />
<br />
Coğrafi konum özellikleri Ekonomiye katkısı<br />
<br />
<br />
<br />
Üç tarafının denizlerle çevrili olması ve boğazlara sahip olması:Ülkemiz üç tarafı denizlerle çevrili olmasından dolayı hinterlandı çok iyi limanlara sahiptir.Bu özelliği uluslar arası ticaret faaliyetlerinde ülkemize ciddi avantajlar sağlar.Karadeniz’e komşu ülkeler ile diğer ülkeler arasındaki deniz ticareti boğazlar yoluyla yapılır ve böylece ülkemize stratejik önem kazandırır.Turizm yoluyla çeşitli gelirler elde edilir.<br />
<br />
<br />
<br />
Önemli/stratejik enerji ve yer altı kaynaklarına sahip olması ve bu kaynaklar bakımından zengin ülkelere komşu olması:Enerji kaynakları aktarımı açısından son derece önemli stratejik bir noktadadır.Sanayi için gerekli olan hammadde ve enerji kaynaklarına kolayca erişilebilir.Komşu ülkelerin sahip olduğu petrol ve doğalgazın dünya pazarlarına ulaştırılmasında ülkemiz önemli bir yere sahiptir.<br />
<br />
<br />
<br />
Farklı mevsimlerin yaşanması:Turizm faaliyetleri için önemli avantajlar sağlar.Buna bağlı olarak Ege ve Akdeniz kıyılarında plaj turizmi gelişirken yükseltinin kış sporları için uygun olduğu dağlarda ise kayak turizmi gelişir.Turizm açısından çeşitlilik sunması ülkemiz için ciddi bir avantajdır.<br />
<br />
<br />
<br />
Asya, Avrupa ve Afrika Kıtalarının birbirine en fazla yaklaştığı yerde olması:Kıtalar arası ulaşım bağlantılarının ülkemizden sağlanması gerek ekonomik gerekse kültürel açıdan ülkemize katkılar sağlar. Bu durum ülkemize stratejik açıdan önem kazandırır.Bu kıtalar arasındaki ulaşım bağlantısını ülkemiz kurar.<br />
<br />
<br />
<br />
Doğu ve Batı medeniyetlerinin buluşma noktasında yer alması:Ülkemize kültür turizmi faaliyetleri açısından avantaj sağlar.Sahip olduğu bu özellik ülkemizde turizm açısından zenginlik sağlar.Kültürel kaynaşmaya yardımcı olur. Ülkemizde hem doğu hem de batı medeniyetlerine ait tarihi eserleri görebilmek mümkündür.<br />
<br />
<br />
<br />
Bulunduğu bölgeye göre zengin su kaynaklarına sahip olması:Geleceğin en önemli kaynaklarından biri su olacaktır.Enerji kaynağı olarak ülkemiz hidroelektrik enerji potansiyeli bakımından Avrupa’da 3. sıradadır. AyrıcaOrtadoğu’nun can damarı olan Fırat ve Dicle kaynaklarını ülkemizden alır ve bu durum ülkemizin stratejik önemini arttırmaktadır.Tarımsal faaliyetler üzerinde etkili olur.<br />
<br />
<br />
<br />
11.SINIF SAYFA 80 ETKİNLİK ÇALIŞMASI /2<br />
<br />
<br />
<br />
Türkiye’nin 26 - 45 doğu boylamları ile 20 - 25 kuzey enlemleri arasında yer<br />
<br />
aldığını düşününüz. Bu yeri atlasınızdan tespit ederek aşağıdaki soruları<br />
<br />
cevaplandırınız.<br />
<br />
<br />
<br />
1.Ülkemizde yapılan ekonomik faaliyetler bugünkünden farklı olur muydu?<br />
<br />
Sebebini belirtiniz?<br />
<br />
<br />
<br />
Evet farklı olurdu.Çünkü iklim,toprak yapısı,denize göre konum,yükselti şartları,stratejik avantajlarımız ortadan kalkabilir yada değişirdi bizde mevcut konum özelliklerimize göre ekonomik faaliyetlerimizi belirlerdik…<br />
<br />
<br />
<br />
2.Bu konum Türkiye’nin ekonomisini nasıl etkilerdi? Açıklayınız.<br />
<br />
<br />
<br />
Ülkemizin matematik konumu belirtilen enlemler olduğunda Türkiye şu anki iklim özelliklerinden farklı özellikler gösterirdi.İklim çeşitliliği ortadan kalkar buda ülkemizdeki ekonomik faaliyetlerin çeşitliliğini olumsuz etkilerdi.Yine özel konum özelliklerimiz değişirdi bu noktada şu an ekonomik faaliyetlere yön veren konum avantajlarımızı kaybederdik.Enerji kaynakları geçiş noktasında olmaz ,Asya Avrupa’yı birbirine bağlamaz geçmişten gelen tarihsel kültür zenginliklerine sahip olamazdık.Bu özellikler birleştiğinde ekonomik faaliyetlerimizdeki çeşitlilik azalır yada değişirdi.<br />
<br />
<br />
<br />
SAYFA 81 ETKİNLİK ÇALIŞMASI<br />
<br />
<br />
<br />
Kitabınızdaki grafikte Türkiye arazisinin yükselti basamaklarına göre oranı<br />
<br />
verilmiştir. Ön bilgilerinizden ve atlasınızdan faydalanarak aşağıdaki soruları<br />
<br />
cevaplandırınız.<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-1-Türkiye arazisinin ne kadarında verimli bir şekilde tarım yapılabilir? Bu<br />
<br />
araziler Türkiye’nin nerelerinde yoğunlaşmıştır?<br />
<br />
<br />
<br />
Kitabınızda bir üst paragrafta tarım yapılabilecek uygun alanlar için 500 m den az olan arazilerimizin daha uygun olduğu belirtilmiştir.Bu alanlar toplam arazimiz yalnızca % 16 sını meydana getirmektedir.Bu araziler Türkiye’nin kıyı bölgelerinde ve ülkemizin batısında yoğunlaşmıştır.<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-2-Türkiye’de arazinin ne kadarı, tarımda verimin azaldığı ve<br />
<br />
yerleşmenin zorlaştığı kuşakta yer alır?<br />
<br />
Bu araziler Türkiye’nin nerelerinde yoğunlaşmıştır?<br />
<br />
<br />
<br />
1000 m nin üzerine çıkıldığında tarım da verim azalır ve yerleşme zorlaşır.Uygun düzlükler olsa bile çoğu kez iklim şartlarının elverişsizliği tarımda çeşitliliği engeller.<br />
<br />
Bu araziler toplam arazimizin %58 ini meydana getirmektedir. Bu alanlar ülkemizin<br />
<br />
Kuzey Anadolu dağları , Toros dağları ve Doğu Anadolu bölgesinde yer almaktadır.<br />
<br />
<br />
<br />
11.SINIF SAYFA 83/1/2 ETKİNLİK ÇALIŞMASI<br />
<br />
<br />
<br />
Aşağıdaki tabloda Türkiye’nin ekonomisini etkileyen iklim olaylarından birisi<br />
<br />
açıklanmıştır. Siz de diğer iklim olaylarının olumlu ve olumsuz etkisini<br />
<br />
tablodaki boşluklara yazınız.<br />
<br />
<br />
<br />
Kar yağışlarının yoğun görülmesi:<br />
<br />
<br />
<br />
Kış sporlarının gelişmesine bağlı olarak turizm gelirlerin artması. Bu etkiler yaygın olarak Bursa, Kayseri, Bolu, Erzurum, Kars illerinde görülür.Ulaşımda zorlukların yaşanması, bazı<br />
<br />
işletmelerin maliyetinin artması, açık hava da çalışılan tesislerin üretime ara vermesi. Bu etkiler genellikle ülkemizin doğusunda görülür.<br />
<br />
<br />
<br />
Güneşlenme süresinin uzun olması:<br />
<br />
<br />
<br />
Deniz turizmin gelişmesini, ısıtma maliyetlerinin düşmesini, güneş enerjisi potansiyelinin fazla olmasına yol açar.Akdeniz ve Ege kıyıları ile İç Anadolu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde görülür.Kuraklık yaşanmasına neden olur.Akdeniz ve Ege kıyıları ile İç Anadolu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde görülür.<br />
<br />
Yaz mevsiminin yağışsız geçmesi:<br />
<br />
<br />
<br />
Deniz turizmin gelişmesini sağlar. Yaz kuraklığı isteyen tarım ürünlerinin yetişmesine imkân tanır.Akdeniz,Ege, İç Anadolu, Güneydoğu Anadolu bölgelerinde görülür.Kuraklığın ve orman yangınlarının artmasına neden olur.Akdeniz,Ege, İç Anadolu, Güneydoğu Anadolu bölgelerinde görülür.<br />
<br />
<br />
<br />
Yıl boyunca yağışın görülmesi:<br />
<br />
<br />
<br />
Su kaynakları zenginleşir, hidroelektrik potansiyeli artar, gür ormanlar gelişebilir.Karadeniz kıyılarımızda görülür.Ulaşım zorlaşır, sel ve heyelan olayları artar.Karadeniz kıyılarımızda görülür.<br />
<br />
<br />
<br />
Donma olayının yaşanması:<br />
<br />
<br />
<br />
Kış turizminin gelişmesini sağlar,Doğu Anadolu başta olmak üzere deniz etkisinden uzak iç kesimlerde görülür.Ulaşım zorlaşır, tarımsal üretim ve ekonomi de kayıplar ortaya çıkar.Doğu Anadolu başta olmak üzere deniz etkisinden uzak iç kesimlerde görülür.<br />
<br />
<br />
<br />
11.SINIF SAYFA 83/2 ETKİNLİK ÇALIŞMASI<br />
<br />
<br />
<br />
Kitabınızda Türkiye’nin 2000 yılına ait nüfus piramidi görülmektedir. Piramide<br />
<br />
bakarak;<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-1-Nüfusun yaş yapısı hakkında neler söyleyebilirsiniz?<br />
<br />
<br />
<br />
Nüfus piramiti incelendiğinde doğum oranlarını kontrol altına almaya çalışanbir ülke özelliği göstermektedir.Ülkemiz genç ve dinamik bir nüfusa sahiptir. Yaşlı nüfus oranı azdır.<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-2-Nüfusun yaş yapısının ülkemiz ekonomisine sağladığı avantajlar ve<br />
<br />
Dezavantajlar nelerdir?Tartışınız.<br />
<br />
<br />
<br />
Genel olarak düşünüldüğünde ülkemiz nüfus yapısında genç nüfus oranı fazladır.<br />
<br />
İş sıkıntısının yaşanması, nüfus artış hızının ve bağımlı nüfus oranın<br />
<br />
fazla olması ekonomiyi olumsuz yönde etkilemektedir.<br />
<br />
Buna karşın nüfusun mevcut genç nüfusun eğitilerek nitelikli hâle gelmesi ve istihdamın sağlanması durumunda ülkemiz için nüfus, önemli bir zenginlik olacaktır. Ülkemiz genç ve dinamik bir nüfusa sahiptir.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Sevgili gençler bu etkinlikler yoğun üniversite temposunda sizlerin zaman kayıplarınızı azaltarak bir nebze faydamız olması açısından hazırlanmaktadır.Sizlerde gereken bilinci göstererek bu etkinliklerden faydalanmanız noktasında kopyala yapıştırmadan ziyade cevapları anlamaya çalışarak faydalanmanız temennimizdir.Aksi takdirde yapmış olduğumuz çalışma amacına ulaşmaz ve sizlerde sadece günü kurtarmış olursunuz.Kafanıza yatmayan cevaplara müdahale etmeniz gerekirse yorum bölümlerinden tartışmaya açmanız önerilmektedir.Aksi takdirde buradaki günü kurtarma talebiniz ileriki hayatınızda geleceğinizi kaybetmeye yönelik sizleri ciddi bir hataya sürükler…<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
11.SINIF SAYFA 85 -86 ETKİNLİK ÇALIŞMASI<br />
<br />
<br />
<br />
Aşağıda Türkiye millî gelirin farklı yıllara ait sektörel dağılımı<br />
<br />
verilmiştir.<br />
<br />
<br />
<br />
Buna göre;<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-1-Türkiye ekonomisinin sektörel dağılımında uygulanan ekonomik politikaların etkisi nasıl olmuştur?Tartışınız.<br />
<br />
<br />
<br />
Tablolar incelendiğinde özellikle Cumhuriyetin ilk yıllarında tarımsal faaliyetler ön plana çıkmakta bu yıllardan sonra özellikle 1950 sonra sanayi ve hizmet sektörünü geliştirmeye yönelik politikalar ön plana çıkmakta ve bu değişim sonucunda tarımsal pay azalmış sanayi ve hizmet sektöründe artışlar gözlenmiştir.<br />
<br />
SORU-2-Yıllara bağlı olarak en fazla değişim hangi sektörde olmuştur? Bu değişim neyi ifade eder?<br />
<br />
<br />
<br />
Şekillerdeki rakamlar incelendiğinde en fazla değişim tarımsal sektörde gözlenmekte bu değişim ülkemizin yavaş yavaş tarım toplumu özelliğinden kurtularak sanayileşme yolunda adımlar attığının gelişmeye yönelik hamleler gösterdiğinin bir göstergesidir.<br />
<br />
%45 den %16 lara kadar gerilemiş buradaki gerileme sanayi ve hizmet sektörünün etkin bir konuma geldiğinin bir göstergesi ülkenin geliştiğinin bir işaretidir.<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-3-Sektörlerdeki değişimi göz önüne alarak Türkiye ekonomisinin geleceğe yönelik sektörel dağılımı hakkında senaryolar oluşturunuz.<br />
<br />
<br />
<br />
Tarım sektörünün ekonomi içinde payı giderek azalacaktır. Sanayi ve özellikle de hizmet sektörlerinin payı giderek artacaktır.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
11.SINIF SAYFA 86 ETKİNLİK ÇALIŞMASI<br />
<br />
<br />
<br />
Teşvik politikalarını uygulayan bir yönetici olduğunuzu düşününüz.<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-1-Ülkemizin nerelerine teşvik politikası uygulardınız? Niçin? Tartışınız.<br />
<br />
<br />
<br />
Ülkemizin işsizliğin fazla olması nedeniyle göç veren ve geri kalmış Doğu Anadolu ,bölgelerine ,Doğu Karadeniz İç anadolunun ön plana çıkamamış şehirlerine ,Güney doğu Anadolu bölgelerine teşvik politikaları uygulardık.Belirli illerde yapılacak yatırımlara sağlanacak vergi ve sigorta primi teşvikleri, enerji desteği ve bedelsiz arsa temini ile yeni yatırım sahaları açılacak, yatırımlarla burada yaşayan insanlara iş imkanları sağlanacak ve gelir düzeylerini yükseltecektir. Böylece yöre insanlarının başka bölgelere göçü de önlenmiş olacaktır.Bölge gelişecek kentleşecek diğer sektörlerin gelişmesi sağlanacak.<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-2-Hangi sektörün gelişmesi için teşvik uygulardınız? Söyleyiniz.<br />
<br />
<br />
<br />
Ekonomik değer açısından ön plana çıkan sektörler desteklenebilir yine öncelikle fazla işçi çalıştıran sektörler başta olmak üzere (Tekstil , turizm gibi) , teşvik verilen bölgedeki doğal kaynakları değerlendirebilecek yani bölgedeki tarım, hayvancılık, madencilik faaliyetlerinin gelişmesini sağlayacak sektörlere teşvik uygulardık. Bölgedeki doğal kaynaklarla uyumlu yatırımlar teşvik politikalarında öncelikli olurdu.<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-3-Yapacağınız uygulamada ne tür kolaylıklar sağlardınız? Sebeplerini tartışınız.<br />
<br />
<br />
<br />
Bedava ya da ucuz arsa ile vergi indirimi veya ertelemesi, araç gereç alımında gümrük vergisi, KDV indirimi veya muafiyeti, ucuz enerji,iş gücü teminini gibi çeşitli kolaylıklar sağlardık. Bunlar yatırımcıyı teşvik ederek yatırım yapılmasını kolaylaştırmaktadır.<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-4-Yakın çevrenize hangi sektöre teşvik uygulanmasını isterdiniz? Bunda<br />
<br />
bulunduğunuz yerin hangi özelliğini dikkate alırdınız? Söyleyiniz.<br />
<br />
<br />
<br />
Bu soru ile ilgili bulunduğunuz bölge için ön plana çıkamamış fazla istihdam sağlayacak sektörlere teşvik uygulanabilir.Yine bölgenin kaynakları ,tarımsal özellikleri,madenleri,ulaşım özellikleri dikkate alınabilir.gelişmiş ise çevre bölgelere yönelik alanları seçebilirsiniz.Bu değerlendirmeyi yaparken<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
11.SINIF SAYFA 89 ETKİNLİK ÇALIŞMASI<br />
<br />
TÜRKİYE’DE TARIMI ETKİLEYEN FAKTÖRLER<br />
<br />
<br />
<br />
İnsanların toprağı işleyerek, çeşitli kültür bitkileri yetiştirmesi ve onlardan<br />
<br />
ürün elde etmesine tarım denir.<br />
<br />
<br />
<br />
Türkiye’de Tarımı ETKİLEYEN FAKTÖRLER:<br />
<br />
<br />
<br />
İklim, Yer şekilleri,Toprak Bakımı, Sulama,Gübreleme, Tohum Islahı,Makineleşme<br />
<br />
Pazarlama,İlaçlama, Tarımı Destekleyen Kuruluşlar<br />
<br />
<br />
<br />
İklim: Tarımsal üretim büyük ölçüde yağışlara bağlıdır. Türkiye’de yağışın yıl içindeki dağılışı düzensizdir.Karadeniz ikliminin görüldüğü yerler hariç bütün bölgelerimizde yazlar kurak geçer. Kışların ılık geçtiği kıyı kesimlerinde don olayları çok enderdir. Sıcaklığın çok düşük değerlere indiği iç ve doğu bölgelerde don olayları uzun sürer. Buna bağlı olarak tarımsal ürün çeşitliliği ve tarım yapabilme süresi kıyıdan iç kesimlere, batıdan doğuya doğru azalır.Kışların ılıman geçtiği bölgelerde sebze,meyve ve sanayi ürünleri üretimi<br />
<br />
yaygınken, iç bölgelerde soğuk iklim şartlarına dayanıklı tahıl,üzüm,elma vb.ürünlerin üretimi yaygındır.<br />
<br />
Yer şekilleri:Türkiye’nin ortalama yüksekliğinin fazla olması, ekonomik faaliyetleri genellikle olumsuz etkilenmiştir. Yükselti tarımsal faaliyetlerin sınırlanıp, hayvancılık faaliyetlerinin ön plana çıkmasına yol açmıştır. Dağlık ve engebeli arazi yapısı tarım<br />
<br />
topraklarının dağınık ve küçük olmasına yol açmıştır. Bu durum makine kullanımı da zorlaştırmıştır.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Toprak Bakımı:Tarım topraklarında devamlı üretim yapılabilmesi, toprağın mineralce zengin olmasına bağlıdır. Sürekli olarak üzerinde tarım faaliyeti yapılan toprağın, çeşitli şekillerde bakımının yapılması gereklidir. Toprakanalizi ile topraktaki mineral maddeler belirlenir. Böylece toprağın hangi tür bitkilere elverişli, hangi tür gübreye ihtiyacı olduğu saptanarak daha bilinçli tarım yapılır.<br />
<br />
Taşlı topraklarda taşların ayıklanması,drenajı iyi olmaya topraklarda suyun,tuzlu topraklarda tuzun topraktan uzaklaştırılması ve toprağın havalandırılması toprak bakımı ile ilgili faaliyetlerdir.<br />
<br />
<br />
<br />
Sulama:Türkiye’de tarımsal verimi etkileyen en önemli faktör sulamadır.Ülkemizin büyük bir bölümü kurak ve yarı kurak iklimin etkisindedir. Çoğu yerde tarımsal faaliyetin yoğunlaştığı yaz döneminde, kuraklık hüküm sürmektedir. Bu da tarımdaki su ihtiyacını artırmaktadır. Ayrıca, yağışların düzensiz düşmesi, özellikle tahıl tarımının yaygın olduğu sahalarda, nadas uygulaması yapılmakta ve her yıl üretimde dalgalanmalara neden olmaktadır.Nadas sulama imkanının olmadığı sahalarda toprağın 1 yıl boyunca su tutması için boş bırakılmasıdır.Nadas verim düşüklüğüne neden olan olaylardan biridir.<br />
<br />
<br />
<br />
Türkiye’de sulama yaygınlaştırılırsa;<br />
<br />
1. Kuru tarım (nadas) metodu uygulaması sona erer.<br />
<br />
2. Bir yılda, birden fazla ürün alınan sahalar genişler.<br />
<br />
3. Tarım iklime bağımlılıktan kurtulur ve bilhassa tahılların üretiminde yıllara<br />
<br />
4. göre dalgalanmalar azalır.<br />
<br />
5. Üretimde süreklilik sağlanır.<br />
<br />
6. Ürün artışı sağlanır.<br />
<br />
7. Tahıl tarımı yerine, sebze ve meyve tarımı ile endüstri bitkileri ekimi yaygınlaşır.<br />
<br />
8. Çiftçilerin tarım ürünlerindeki verimi ve geliri artar. Buna bağlı olarak, göç<br />
<br />
9. olayında azalma görülür.<br />
<br />
10. Tarımın milli gelir içindeki ve ihracatındaki payı artar.<br />
<br />
<br />
<br />
Gübreleme:Sulamadan sonra, verimi artıran en önemli faktör gübrelemedir.<br />
<br />
Toprağın devamlı kullanılması minerallerin azalmasına neden olmakta ve verimi azaltmaktadır. Gübreleme ile mineral takviyesi yapılarak toprağın verimi artırılmaya çalışılır. Gübre, doğal ve hayvansal gübre olarak ikiye ayrılır.Hayvansal gübreler Doğu Anadolu bölgesinde yakacak olarak kullanılmaktadır.Kimyasal gübreler pahalı oldukları için devlet sübvansiyon uygulayarak çiftçiye destek olmaktadır.<br />
<br />
<br />
<br />
Tohum Islahı:Tarım ürünlerinden yüksek verim elde edilmesi, sulama ve gübrelemenin yanında kaliteli tohumun kullanılmasıyla da yakından ilişkilidir.Tohum ıslahı, melezleştirme ve iyi tohumların seçilmesi şeklinde yapılır.Tohum Islahı İstasyonları,devlet Tarım İşletmeleri ve Ziraat Fakülteleri tohum ıslahı ile uğraşan kuruluşlardır.<br />
<br />
<br />
<br />
Zirai Mücadele:Hastalık ve haşerelerin üretimde zaman zaman % 20 - 30 civarında verim düşüklüğüne neden olduğu görülmüştür. Türkiye’de zirai mücadele ile tarlalardaki yabancı otların gelişmesi önlenmekte ve haşerelerin çoğalmasına imkân verilmemektedir. Böylece verim düşüklüğünün önüne geçilmektedir.Ancak ilaçlamanın bilinçli şekilde yapılması gerekir.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Makineleşme:Toprakların kısa sürede ve zamanında sürülmesi, hasadın zamanında yapılabilmesi günümüzde makineleşme ile mümkündür.Ülkemizde makineleşme ile birlikte;Çayır ve mera alanları sürülerek tarım alanları genişlemiş,Tarım ürünlerinin üretim miktarında ve veriminde artışlar olmuş,Tarım da insan ve hayvan gücüne duyulan ihtiyaç azalmış ve ortaya çıkan işsizlik köyden kente göçe neden olmuştur.<br />
<br />
<br />
<br />
Türkiye’de bazı alanlarda makineli tarıma tam geçilememiştir. Bu durumun<br />
<br />
sebepleri şunlardır:<br />
<br />
<br />
<br />
1. Makine kullanımına elverişli olmayan engebeli arazilerin varlığı (Doğu Karadenizkıyı şeridi gibi)<br />
<br />
2. Makine fiyatlarının çiftçinin alım gücünün üstünde olması<br />
<br />
3. Bazı bölgelerde işgücünün daha ucuz olması<br />
<br />
4. Makine kullanımının ekonomik olmayacağı küçük işletmelerin bulunması<br />
<br />
<br />
<br />
Çiftçinin Eğitimi:Günümüzde tarım, modern aletler, kaliteli tohum ve hassas ilaçlar kullanımıyla yapılmaktadır. Bütün bunlar çiftçinin eğitimini gerektirmektedir. Ülkemiz genelinde çiftçilerin eğitim düzeyi düşüktür.<br />
<br />
<br />
<br />
Pazarlama:Ürünlerin üretimi kadar, ürünlerin iyi fiyatlardan satılması da önemlidir.Pazarlama amacıyla çeşitli ürünler için kooperatifler kurulmuştur.Devlet bazı ürünlerde çiftçiyi korumak için destekleme alımları yapmaktadır.<br />
<br />
<br />
<br />
Tarımı Destekleyen Kuruluşlar:Tarım ürünlerinin toplanması, pazarlanması ve işlenmesi yönüyle çiftçilerin desteklenmesi gerekmektedir. Türkiye’de tarıma destek sağlayan çeşitli kuruluşlar bulunmaktadır.Tarım Bakanlığı,Ziraat Bankası,tarım Kredi ve Satış Koperatifleri,Türkiye Zirai Donatım Kurumu,Devlet Üretme Çiftlikleri,Çaykur,Tekel,Toprak Mahsulleri Ofisi,Tariş,Çukobirlik, Antbirlik,Fiskobirlik,Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü ve Devlet Su İşleri tarımı destekleyen ve tarımla ilgilenen kuruluşlardır.<br />
<br />
<br />
<br />
11. SINIF SAYFA 90-91 ETKİNLİK ÇALIŞMASI<br />
<br />
Türkiye de yetiştirilen bazı tarım ürünlerinin yıllara göre üretim miktarlarındaki değişmeler. Üretimdeki değişimlerin genel nedenleri…<br />
<br />
BAKLAGİLLER:<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Baklagiller (Nohut, Mercimek, Fasulye, Bakla, Bezelye), dengeli ve sağlıklı beslenmek için insan sağlığına, ekildiği tarım topraklarına verdiği azot ile toprak verimliliğine katkısı olan, uzun yıllar saklama imkanı olan ürünlerdir.<br />
<br />
1950 lerden sonra üretim miktarında katlamalı artışlar olmuştur. Üretim miktarları istikrarlı değil, üretimdeki dalgalanma kuru tarım yöntemleriyle üretim yapılması ve baklagillere ayrılan tarım alanları miktarının yıllara göre değişmesi temel etken olmuştur.<br />
<br />
<br />
<br />
PAMUK:<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Dokuma sanayinin temel hammadde kaynağıdır.<br />
<br />
Üretim miktarı düzenli bir şekilde sürekli artmıştır. Getirisinin fazla olması nedeniyle ekim alanları sürekli artmıştır. Modern tarım yöntemleri özellikle sulu tarımla üretilmesi dalgalanmaları önlemiştir.<br />
<br />
BUĞDAY:<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Temel besin maddemizdir. Ülkemizde ekim alanı ve üretim miktarı en fazla olan tarım ürünüdür. İç tüketim fazla olduğu için ihraç değeri yoktur.<br />
<br />
Üretim miktarı 1980 lere kadar katlanarak artmıştır. Bu artış ekim alanlarında sürekli artış ve üretim teknolojilerindeki gelişmelerdir. 1980 lerden günümüze kadar üretim miktarı fazla değişmemiştir, bu süreçte küçük üretim dalgalanmaları var, bunun temel sebebi kuru tarım yöntemleriyle üretilmesidir.<br />
<br />
DERS DIŞI ETKİNLİK SAYFA 93<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
TARIM ÜRÜNÜ<br />
<br />
YETİŞTİĞİ YERLER<br />
<br />
İKLİM ŞARTLARI<br />
<br />
KULLANIM ALANI<br />
<br />
Sebze<br />
<br />
Akdeniz-Ege kıyı ovaları, Güney Marmara<br />
<br />
Akdeniz İklimi<br />
<br />
Temel besin maddesi, Konserve,taze ve kurutularak tüketilir<br />
<br />
Yer Fıstığı<br />
<br />
Adana Bölümü<br />
<br />
Akdeniz İklimi<br />
<br />
Kuru yemiş, yağ üretimi<br />
<br />
Çay<br />
<br />
Doğu Karadeniz<br />
<br />
Karadeniz İklimi<br />
<br />
Kahvaltılarda ve Keyif verici olarak demi içilir<br />
<br />
Muz<br />
<br />
Anamur Yöresi<br />
<br />
Ekvatoral İklim (Türkiye’de Akdeniz iklimi<br />
<br />
Taze meyve olarak yenilir<br />
<br />
Haşhaş<br />
<br />
İç Batı Anadolu Bölümü<br />
<br />
Karasal İklim<br />
<br />
Tıp da uyuşturucu madde, yağ üretimi<br />
<br />
Soya Fasülyesi<br />
<br />
Adana bölümü, Karadeniz bölgesi<br />
<br />
Karadeniz İklimi<br />
<br />
Yağ üretimi<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
11. SINIF SAYFA 90-91 ETKİNLİK ÇALIŞMASI TÜRKİYE’DE HAYVANCILIK<br />
<br />
<br />
<br />
Geniş anlamda hayvancılık tarımsal etkinlerin bir koludur. Tarımla uğraşan nüfus bir yandan toprağı işleyip çeşitli ürünler elde ederken, diğer yandan da hayvan besler. Tarımın bir kolu olan hayvancılık ; ekonomik değeri olan hayvanların yetiştirilmesi, çeşitli şekillerde yararlanılması ve pazarlanması olayıdır. Kırsal kesimlerde hayvancılık tarımın sigortası durumundadır. İklimdeki karasızlıkların tarımı olumsuz yönde etkilemesinden dolayı. Tarım hayvancılık birbirini destekler. Örnek : Şeker fabrikaları çevresinde besi hayvancılığının gelişmesi. Türkiye hayvan varlığı fazla olan bir ülkedir. Ancak hayvanlarımızın et, süt, yumurta, yapağı verimleri düşüktür.<br />
<br />
Hayvancılık,ülkemizde hızlı bir gelişme göstermesine rağmen istenilen düzeye ulaşamamıştır. Çeşitli iklimleri ve geniş meralarıyla Türkiye, hayvancılık açısından önemli bir potansiyele sahiptir. Hayvancılık iki yöntemle yapılmaktadır ;<br />
<br />
1) Mera Hayvancılığının Özellikleri :<br />
<br />
Yağış ve doğal bitki örtüsünün dağılışı ile hayvan dağılışı arasında bir paralellik vardır. Örneğin çayır alanlarının geniş yer kapladığı alanlarda büyükbaş hayvancılık , bozkırların geniş yer kapladığı yerlerde ise küçükbaş hayvancılık yaygındır. Mera hayvancılığı iklim koşullarına bağlı olduğu için et ve süt verimi yıllara göre değişmektedir. Genel olarak et ve süt verimi düşüktür.Hayvancılık doğal koşullara bağlı değildir. Modern hayvancılık yöntemidir. Ahır adı verilen kapalı mekanlarda yapılır.Verim yüksektir. Marmara bölgesinde yaygındır.Türkiye’de hayvancılık bazı faktörlerin etkisi altındadır. Bunlar şunlardır ;a) Hayvan Soyları İyileştirilmeli (Islah edilmeli)<br />
<br />
Yerli ırklar et-süt verimi yüksek olan ırklarla melezleştirilmeli veya iyi cins hayvan ithal ederek sayısını artırmalıyız. İyi cins hayvan yetiştirmek amacıyla Cumhuriyetin ilk yıllarında çalışmalar başlatılmıştır. İyi cins hayvan yetiştiren çiftliklere hara denir.<br />
<br />
Örnek : Bursa-Karacabey, Eskişehir-Çifteler. b) Mera Hayvancılığı Yerine Ahır Hayvancılığı Geliştirilmeli<br />
<br />
Otlaklarımız tarımda makineleşme ile sürekli olarak daralmaktadır. Ayrıca otlaklarda aşırı otlatma sonucu otlaklar bozulmaktadır. Bu olumsuzluklar sonucunda hayvanlarımız yeterince beslenememektedir. Hayvancılığı geliştirmek için bu olumsuz durumlar önlenmeli.<br />
<br />
ç) Yem üretimi artırılmalı.<br />
<br />
d) Erken kesim önlenmeli (süt kuzu-süt dana)<br />
<br />
e)Salgın hastalıklarla mücadele edilmeli<br />
<br />
f) Çiftçi eğitilmeli ve kredi desteği sağlanmalı.<br />
<br />
HAYVANCILIĞIMIZIN COĞRAFİ DAĞILIŞI:<br />
<br />
BÜYÜKBAŞ HAYVANCILIK: (Sığır, at, eşek, katır, deve)<br />
<br />
İNEK<br />
<br />
<br />
<br />
Aşağıdaki resim küçültülmüştür. Buraya tıklayarak büyütebilirsiniz. Resmin orijinal boyutları 800x564.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
İ Mera hayvancılığı otlaklarda yapılan hayvancılık şeklidir. Masrafsızdır. Ancak verim düşüktür. Bundan dolayı yem kullanımı fazla olan , fakat verimi yüksek olan ahır hayvancılığına önem verilmelidir.c) Otlaklar KorunmalıİLKÇAĞ İNEKLERİ Türkiye’nin doğal koşulları büyükbaş hayvan yetiştiriciliği için elverişli değildir. Onun için belirli yörelerde sınırlı kalmıştır. Karadeniz Bölgesinin kıyı kesimi ile Doğu Anadolu Bölgesinde Erzurum-Kars Bölümünde gelişmiştir. Karadeniz Bölgesinde gelişmesi yağışların fazla olmasından dolayı çayırların fazla olmasıdır. Erzurum-Kars bölümünde gelişmesi yaz yağışlarıyla oluşan gür ot ve çayırlıklardır.Büyük baş hayvanlar içinde en fazla sığır(inek, öküz ,dana, manda) yetiştiriciliği vardır. Sığırlar içinde de en fazla inek yetiştirilmektedir. Bütün bölgelerimizde inek yetiştiriciliği vardır. İnek yetiştiriciliği ayrıca şeker fabrikaları çevresinde de gelişmiştir. Ş.Pancarı küspesinin hayvan yemi olarak kullanılmasından dolayı.Manda: Akarsu ya da bataklık kenarlarında beslenir. Suyu çok seven bir hayvandır. Sütü yağlı olduğundan kaymak yapımında kullanılır.<br />
<br />
<br />
<br />
foto:hayvan-resimleri.info<br />
<br />
Türkiye’de daha çok Karadeniz Bölgesi’nde beslenir. Sayıları gittikçe azalmaktadır. 1994 de 305 bine düşmüştür.<br />
<br />
KÜÇÜKBAŞ HAYVANCILIK<br />
<br />
Türkiye’nin toprakları ,iklimi,bitki örtüsü ve yer şekilleri kırsal kesimde yaşayanların büyük bir kısmını küçükbaş hayvancılığa yönlendirmiştir.<br />
<br />
<br />
<br />
KEÇİ<br />
<br />
<br />
<br />
KÜMES HAYVANCILIĞI ( Tavuk , horoz, hindi, kaz, ördek,devekuşu)<br />
<br />
Kümes hayvanları içinde en fazla yetiştirilen tavuktur. Kümes hayvancılığı bütün bölgelerimizde yapılabilmektedir. Ama en fazla Marmara ve Ege Bölgelerinde gelişmiştir. İstanbul, İzmir, Manisa, Balıkesir, Ankara gibi büyük kentler çevresinde gelişmiştir. Bu durumun nedeni tüketimin büyük kentlerde fazla olması ve tavuk etinin kısa sürede bozulmasıdır.<br />
<br />
KOYUN Türkiye Dünyanın en çok koyun yetiştiren ülkelerinden biridir. Bozkırların hayvanıdır. Hafif dalgalı düzlüklerde iyi yetişir. Türkiye’nin iklim şartları genelde koyun yetiştiriciliğine elverişlidir. Düşük sıcaklık sebebiyle Doğu Anadolu Bölgesinin doğusunda yetiştiriciliği gelişmemiştir. Ayrıca Doğu Karadeniz Bölümünün kıyı kesiminde yüksek nem ve gür çayırlardan dolayı koyun yetiştirilmez. En fazla koyun yetiştiren bölgemiz İç Anadolu’dur. Bozkırların geniş alan kaplamasından dolayı. Doğu Anadolu Bölgesi (batısı) ve Güney Doğu Anadolu Bölgeleri de koyun yetiştiriciliği gelişmiştir. Kıvırcık: Soğuğa dayanıklı değildir. Et verimi yüksektir. Marmara ve Ege Bölgelerinde yetiştirilir. Dağlıç ve sakız: Ege ve İç Batı Anadolu’da yetiştirilir. Karaman: İç, Doğu ve Güney Doğu Anadolu Bölgelerinde yetiştirilir. Merinos: Güney Marmara Bölümünde yetiştirilir. Merinos yünü için yetiştirilmektedir. Kıl keçisi: Koyuna göre doğal koşullara daha dayanıklıdır. Beslenmesi koyundan daha kolaydır. Dağlık bölgelerin hayvanıdır. Ağaçların filizlerini yemek suretiyle beslenir. Ormanlara zarar verdiği için sayılarının azaltılması yoluna gidilmektedir. En fazla Akdeniz Bölgesi ile Doğu Anadolu Bölgelerinde yetiştirilir. TİFTİK KEÇİSİ (Ankara Keçisi)Tiftiği için yetiştirilmektedir. Yurdumuzda Ankara- Konya çevresi ile Güney Doğu Anadolu Bölgesinde Siirt çevresinde yetiştirilmektedir.<br />
<br />
ARICILIK<br />
<br />
Bal, bal mumu, polen ,arı sütü elde etmek için arıcılık bütün bölgelerimizde yapılabilmektedir. Balı kokusu ,rengi ve tadı arıların dolaştığı yere ve çiçeklerişn çeşidine göre değişir. En fazla Ege ve Doğu Anadolu Bölgelerinde gelişmiştir.Muğla, Manisa,İzmir, Balıkesir,Çanakkale, Ağrı, Erzurum, Hakkari, Rize (Anzer yöresinin balları çok ünlüdür.) ,Artvin , Ordu önemli bal üretim merkezlerimizdir.<br />
<br />
İPEK BÖCEKÇİLİĞİ<br />
<br />
İpek böceği yetiştirme ve kozasından ipek elde etme faaliyetidir.Dut yaprağı yemek suretiyle beslenir. En fazla G.Marmara’da gelişmiştir. Bursa, Balıkesir, Bilecik çevresinde çok gelişmiştir. İpekli dokumada ise Bursa-Gemlik-İstanbul gelişmiştir.<br />
<br />
<br />
<br />
BALIKÇILIK<br />
<br />
Türkiye , yüksek bir su ürünleri potansiyeline sahiptir. Ancak üç tarafı denizlerle çevrili olmasına rağmen balıkçılık ülke ekonomisinde önemli bir yere sahip değildir.<br />
<br />
Deniz balıkçılığı : Denizlerimizde balıkçılık kıyı balıkçılığı şeklinde yapılmaktadır. Balıkçılığın en fazla geliştiği bölgeKaradeniz Bölgesidir.<br />
<br />
Balıkçılığın gelişememesinin nedenleri :<br />
<br />
a) Açık deniz balıkçılığının yapılmaması<br />
<br />
b)Modern avlanma yöntemlerinin uygulanamaması<br />
<br />
c) kaçak ve aşırı avlanma<br />
<br />
d) denizlerimizin hızla kirlenmesi.<br />
<br />
İç sular balıkçılığı : İç sularda ( akarsular,göller ve barajlarda ) yapılan balıkçılık yöntemidir.<br />
<br />
<br />
<br />
Deniz balıkçılığı: Ülkemizdeki su ürünlerinin büyük bir kısmı (% 90) denizlerden elde edilmektedir. Denizlerden sağlanan balık üretiminin % 81 ini Karadeniz, % 11'ini Marmara, % 5 ini Ege, % 3 ünü Akdeniz karşılar.<br />
<br />
<br />
<br />
foto:ilkhabergazetesi.com<br />
<br />
Tatlı su balıkçılığı: Bu balıkçılık akarsularda tatlı su göllerinde ve barajlarda yapılır. Eğirdir, Beyşehir, Ulubat, İznik, Sapanca, Çıldır göllerinde tatlı su balıkçılığı yapılırken, Tuz Gölü, Burdur, Acıgöl ve Van Gölü’nün akarsu ağızları dışında balık üretimi yapılamaz. Son yıllarda Keban, Karakaya, Seyhan, Hirfanlı, Atatürk gibi baraj göllerinde balık üretim çalışmaları başlamıştır.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Kültür Balıkçılığı: Son yıllarda ülkemizde temiz akarsu boylarında, özel yapılmış havuzlarda kültür balıkçılığı yapılmakta ve çoğunlukla alabalık yetiştirilmektedir.<br />
<br />
<br />
<br />
2) Ahır hayvancılığının özellikleri :<br />
<br />
11.SINIF SAYFA 94-95-96-97 ETKİNLİK ÇALIŞMALARI<br />
<br />
<br />
<br />
Etkinlik 94/1 etkinlik<br />
<br />
Kitabınızdaki Haritada Türkiye’deki büyükbaş ve küçükbaş hayvan türlerinin sayısal dağılışı gösterilmiştir.Atlasınızdan ve ön bilgilerinizden faydalanarak:<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-1-İklim ve yer şekilleri ile hayvancılığın dağılışı arasındaki ilişkiyi tartışınız.<br />
<br />
Yer şekillerinin engebeli olduğu yerlerde daha çok hayvancılık faaliyeti ön plana çıkmıştır. Çünkü engebeli ve eğimli yüzeylerin bulunduğu araziler diğer ekonomik faaliyetlere uygun değildir. Hayvancılık faaliyetlerin yoğunlaştığı yerler öncelikle tarıma uygun olmayan arazilerdir.<br />
<br />
İklim şartları tarıma uygun olmayan yerlerde hayvancılık faaliyeti ön plana çıkmaktadır. Sıcaklıkların çok yüksek ve çok düşük olduğu yerler ile yağışların çok düşük olduğu sahalarda hayvancılık daha çok ön plana çıkmaktadır.<br />
<br />
Bir yerdeki hayvan varlığı ve türü oranın öncelikle bitki örtüsüne bağlıdır. Bitki örtüsü ise oranın iklim şartlarına bağlıdır.<br />
<br />
SORU-2-Hayvan türlerinin dağılışından faydalanarak aşağıdaki tabloyu verilen örnekteki gibi tamamlayınız.<br />
<br />
<br />
<br />
HAYVANCILIK<br />
<br />
Türleri<br />
<br />
Faydalanma alanı<br />
<br />
Yoğunlaştığı yerler<br />
<br />
Büyükbaş<br />
<br />
Hayvancılık<br />
<br />
Sığır, Manda, Deve, At, Eşek, Katır<br />
<br />
Et, Süt, Deri, Güçleri<br />
<br />
Kuzeydoğu Anadolu (Erzurum-Kars Bölümü, Doğu Karadeniz Bölümü)<br />
<br />
Küçükbaş<br />
<br />
Hayvancılık<br />
<br />
Koyun, Kıl keçisi, Tiftik keçisi<br />
<br />
Dericilik, Yün, Et, Süt<br />
<br />
Doğu Anadolu’nun doğusu, İç Anadolu platoları<br />
<br />
<br />
<br />
Sayfa 95 /1 etkinlik<br />
<br />
Aşağıdaki tabloda ülkemizde büyükbaş ve küçükbaş hayvancılığı etkileyen faktörler verilerek bu faktörlerden bir tanesi açıklanmıştır.Sizde diğer faktörlerin etkisini boşluklara yazınız.<br />
<br />
<br />
<br />
Büyükbaş ve Küçükbaş<br />
<br />
Hayvancılığı Etkileyen<br />
<br />
Faktörler<br />
<br />
Bu Faktörler Hayvancılığı Nasıl Etkiler?<br />
<br />
Yer şekilleri<br />
<br />
Büyükbaş hayvanlar hareket kabiliyeti düşük olduğu için engebeli arazilerde yetişmezken, küçükbaş hayvanlar özellikle keçiler eğimli engebeli arazilerde daha kolay yetişmektedir.<br />
<br />
İklim ve Bitki örtüsü<br />
<br />
Kış mevsiminin uzun ve soğuk geçtiği yerlerde soğuğa dayanıklı türler (uzun tüylü, büyük kuyruklu) yetişirken, sıcaklıkların yüksek olduğu yerlerde ince tüylü ve küçük kuyruklu koyunlar yetişmektedir.<br />
<br />
Bitki örtüsünün gür olduğu yerlerde daha fazla gelir getirdiği için büyükbaş hayvanlar yetiştirilirken, cılız otlaklarda küçükbaş hayvanlar yetiştirilir. Cılız otlaklar büyükbaş hayvanlar için uygun değildir çünkü cılız otlar büyükbaş hayvanlar için doyurucu ve ağız yapılarına uygun değildir.<br />
<br />
Hayvan soylarının ıslahı<br />
<br />
Islah edilmiş kültür ırk hayvanlar ıslah edilmemiş hayvanlara göre çok daha fazla et ve süt verimliğine sahiptir. Hayvancılığı geliştirmek için verimliliği yüksek hayvan türlerini yaygınlaştırmak yerli ırkları ıslah etmek gerekir.<br />
<br />
Otlakların ıslahı<br />
<br />
Türkiye de mera hayvancılığı ön plandadır. Otlaklarımız aşarı ve yanlış otlatma nedeniyle verimsizleşmiştir. Hayvancılığı geliştirmek iç in otlaklarımızın ıslah edilerek iyileştirilmesi gerekir.<br />
<br />
Yem üretiminin artırılması<br />
<br />
İyi beslenen hayvanlardan elde edilen ürünler fazladır. Bunun için ucuz ve bol yem üretimi sağlanırsa hayvancılık olumlu yönde gelişme gösterecektir.<br />
<br />
Üreticiye teşvik verilmesi<br />
<br />
Hayvancılıkla uğraşacaklara verilecek uzun vadeli ve düşük faizli krediler hayvancılığı yaygınlaştırarak gelişmesini sağlayacaktır.<br />
<br />
Pazarlama<br />
<br />
Hayvancılıktan elde edilen ürünler değeri üzerinde satılırsa faaliyet gelişir. Üretilen ürünler maliyetinin altında satılırsa faaliyet zarar ederek işletmeler kapanır, hayvancılık geriler.<br />
<br />
Ahır hayvancılığının geliştirilmesi<br />
<br />
Mera hayvancılığının verimi ve getirisi düşüktür. Daha çok ürün için ahır hayvancılığının gelişmesi için gerekli düzenlemeler yapılmalıdır. Ahır hayvancılığında hayvanlar kontrol altında olduğu için ürünler daha sağlıklı ve çoktur.<br />
<br />
<br />
<br />
Sayfa 95/2 etkinlik<br />
<br />
Kitabınızdaki tablo ve haritayı inceleyerek;<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-1-İpek böcekçiliğinin yapıldığı illeri söyleyiniz.<br />
<br />
<br />
<br />
En çok Bilecik olmak üzere, Bursa, Adapazarı, Antalya, Diyarbakır, Balıkesir, Ankara, Eskişehir illerimizde yapılmaktadır.<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-2-İpek Böcekçiliği üretiminde yıllara göre meydana gelen değişimi inceleyerek bu değişimin sebeplerini açıklayınız.<br />
<br />
İpek böcekçiliğinden elde edilen doğal ipek çok pahalıdır. Sanayide ipeğe benzen suni iplik yapımı nedeniyle doğal ipeğe olan talep azalmış böylece ipek böcekçiliği gittikçe önemini kaybetmiştir. Yani ipek böcekçiliği suni ipek üretimi ile rekabet edememiştir.<br />
<br />
<br />
<br />
Sayfa 96 /1 etkinlik<br />
<br />
Kitabınızdaki tablo ve haritayı inceleyerek;<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-1-Arıcılığın Türkiye üzerinde dağılımda etkili olan faktörleri söyleyiniz.<br />
<br />
Bitki örtüsü temel etkendir. Çiçekli bitkilerin ve çam ağaçlarının zengin olduğu yerler arıcılığın geliştiği yerlerdir. Arıcılıktan elde edilen balın kalitesi arının beslendiği bitki örtüsüne göre değişir. Bunun yanında bazı yörelerde arazi tarıma uygun olmadığı için arıcılık bir geçim kaynağı halini almıştır.<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-2-Arı kovanı ve bal üretiminde meydana gelen değişim ile bu değişimin sebeblerini tartışınız.<br />
<br />
Ülkemizde kovan sayısı düzenli bir şekilde artmıştır. Ama bal üretimindeki artış kovan sayısına göre oldukça fazla bunun sebebi modern kovanlarda üretime geçiş ve iyi tür arıların yetiştirilmesi ve modern arıcılığın gün geçtikte gelişmesidir. Arıcılık faaliyeti insanlara sunduğu imkanlar sayesinde her geçen gün daha da yaygınlaşmaktadır.<br />
<br />
<br />
<br />
Etkinlik 97/1<br />
<br />
Aşağıdaki tabloda Türkiye’deki büyükbaş ve küçükbaş hayvan sayısının yıllara göre dağılımı verilmiştir.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Örnekteki gibi grafik haline getirerek yorumlayınız.<br />
<br />
<br />
<br />
Hayvan Türleri<br />
<br />
(Milyon Baş)<br />
<br />
1935<br />
<br />
1950<br />
<br />
1990<br />
<br />
1995<br />
<br />
2000<br />
<br />
2005<br />
<br />
Sığır<br />
<br />
6,5<br />
<br />
10,1<br />
<br />
11,4<br />
<br />
11,8<br />
<br />
10,8<br />
<br />
10,5<br />
<br />
Koyun<br />
<br />
13,6<br />
<br />
23<br />
<br />
40,5<br />
<br />
33,4<br />
<br />
28,5<br />
<br />
25,3<br />
<br />
Keçi<br />
<br />
11,7<br />
<br />
18,5<br />
<br />
11<br />
<br />
9,1<br />
<br />
7,2<br />
<br />
6,5<br />
<br />
Diğer<br />
<br />
(Deve,Yük hayvanı, manda vb)<br />
<br />
2,8<br />
<br />
3,6<br />
<br />
2,1<br />
<br />
1,8<br />
<br />
1<br />
<br />
0,7<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Tablonun yorumu:<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Sığır:10 milyon civarındaki üretimiyle fazla değişim göstermemektedir. Miktarını koruyan tek hayvancılık koludur. Getirisinin çok oluşu varlığını korumasını sağlamıştır. Özellikle ahır hayvancılığında sığır yetiştirilmesi önemini korumasını sağlamıştır.<br />
<br />
<br />
<br />
Koyun:1990’lara kadar sürekli artış göstermiş ancak sonrasında miktarı sürekli azalmaktadır. Otlakların verimsizleşmesi, insanlara sunduğu gelir azlığı koyun yetiştiriciliğini azaltmaktadır.<br />
<br />
<br />
<br />
Keçi:1950 lerden sonra miktarı sürekli azalış göstermektedir. Özellikle ormanlık sahalarda yetişen keçiler, ormanlara zarar vermesinden dolayı ormanlık alanlarda yetiştirilmesi yasaklanınca sayısında önemli düşüşler olmuştur.<br />
<br />
<br />
<br />
Diğerleri: 1950 lerden sonra miktarı sürekli azalmaktadır. Daha çok gücünden yararlanılan hayvanlardır. Tarımda ve ulaşımda makine kullanımı bu hayvanlara verilen önemi azaltmış ve sayıları gittikçe düşmüştür.<br />
<br />
<br />
<br />
11. SINIF SAYFA 94-95-96 ETKİNLİK ÇALIŞMASI<br />
<br />
HAYVANCILIK ETKİNLİK<br />
<br />
HAYVANCILIK KAVRAM AĞI HARİTASI<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
SAYFA 94’DEKİ ETKİNLİK<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-1-İklim ve yer şekilleri ile hayvancılığın dağılışı arasındaki ilişkiyi tartışınız.<br />
<br />
<br />
<br />
Yer şekillerinin engebeli olduğu yerlerde daha çok hayvancılık faaliyeti ön plana çıkmıştır. Çünkü engebeli ve eğimli yüzeylerin bulunduğu araziler diğer ekonomik faaliyetlere uygun değildir. Hayvancılık faaliyetlerin yoğunlaştığı yerler öncelikle tarıma uygun olmayan arazilerdir.<br />
<br />
<br />
<br />
İklim şartları tarıma uygun olmayan yerlerde hayvancılık faaliyeti ön plana çıkmaktadır. Sıcaklıkların çok yüksek ve çok düşük olduğu yerler ile yağışların çok düşük olduğu sahalarda hayvancılık daha çok ön plana çıkmaktadır.<br />
<br />
<br />
<br />
Bir yerdeki hayvan varlığı ve türü oranın öncelikle bitki örtüsüne bağlıdır. Bitki örtüsü ise oranın iklim şartlarına bağlıdır.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
HAYVANCILIK<br />
<br />
<br />
<br />
Türleri<br />
<br />
Faydalanma alanı<br />
<br />
Yoğunlaştığı yerler<br />
<br />
<br />
<br />
Büyükbaş Hayvancılık<br />
<br />
<br />
<br />
Sığır, Manda, Deve, At, Eşek, Katır<br />
<br />
Et, Süt, Deri, Güçleri<br />
<br />
Kuzeydoğu Anadolu (Erzurum-Kars Bölümü, Doğu Karadeniz Bölümü)<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Küçükbaş Hayvancılık<br />
<br />
<br />
<br />
Koyun, Kıl keçisi, Tiftik keçisi<br />
<br />
Dericilik, Yün, Et, Süt<br />
<br />
Doğu Anadolu’nun doğusu, İç Anadolu platoları<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
SAYFA 95/1’DEKİ ETKİNLİK<br />
<br />
<br />
<br />
Aşağıdaki tabloda ülkemizde büyükbaş ve küçükbaş hayvancılığı etkileyen faktörler verilerek bu faktörlerden bir tanesi açıklanmıştır.Sizde diğer faktörlerin etkisini boşluklara yazınız.<br />
<br />
<br />
<br />
Büyükbaş ve Küçükbaş<br />
<br />
<br />
<br />
Hayvancılığı Etkileyen<br />
<br />
<br />
<br />
Faktörler<br />
<br />
Bu Faktörler Hayvancılığı Nasıl Etkiler?<br />
<br />
<br />
<br />
Yer şekilleri<br />
<br />
Büyükbaş hayvanlar hareket kabiliyeti düşük olduğu için engebeli arazilerde yetişmezken, küçükbaş hayvanlar özellikle keçiler eğimli engebeli arazilerde daha kolay yetişmektedir.<br />
<br />
<br />
<br />
İklim ve Bitki örtüsü<br />
<br />
Kış mevsiminin uzun ve soğuk geçtiği yerlerde soğuğa dayanıklı türler (uzun tüylü, büyük kuyruklu) yetişirken, sıcaklıkların yüksek olduğu yerlerde ince tüylü ve küçük kuyruklu koyunlar yetişmektedir.<br />
<br />
<br />
<br />
Bitki örtüsünün gür olduğu yerlerde daha fazla gelir getirdiği için büyükbaş hayvanlar yetiştirilirken, cılız otlaklarda küçükbaş hayvanlar yetiştirilir. Cılız otlaklar büyükbaş hayvanlar için uygun değildir çünkü cılız otlar büyükbaş hayvanlar için doyurucu ve ağız yapılarına uygun değildir.<br />
<br />
<br />
<br />
Hayvan soylarının ıslahı<br />
<br />
Islah edilmiş kültür ırk hayvanlar ıslah edilmemiş hayvanlara göre çok daha fazla et ve süt verimliğine sahiptir. Hayvancılığı geliştirmek için verimliliği yüksek hayvan türlerini yaygınlaştırmak yerli ırkları ıslah etmek gerekir.<br />
<br />
<br />
<br />
Otlakların ıslahı<br />
<br />
Türkiye de mera hayvancılığı ön plandadır. Otlaklarımız aşarı ve yanlış otlatma nedeniyle verimsizleşmiştir. Hayvancılığı geliştirmek iç in otlaklarımızın ıslah edilerek iyileştirilmesi gerekir.<br />
<br />
<br />
<br />
Yem üretiminin artırılması<br />
<br />
İyi beslenen hayvanlardan elde edilen ürünler fazladır. Bunun için ucuz ve bol yem üretimi sağlanırsa hayvancılık olumlu yönde gelişme gösterecektir.<br />
<br />
<br />
<br />
Üreticiye teşvik verilmesi<br />
<br />
Hayvancılıkla uğraşacaklara verilecek uzun va**** ve düşük faizli krediler hayvancılığı yaygınlaştırarak gelişmesini sağlayacaktır.<br />
<br />
<br />
<br />
Pazarlama<br />
<br />
Hayvancılıktan elde edilen ürünler değeri üzerinde satılırsa faaliyet gelişir. Üretilen ürünler maliyetinin altında satılırsa faaliyet zarar ederek işletmeler kapanır, hayvancılık geriler.<br />
<br />
<br />
<br />
Ahır hayvancılığının geliştirilmesi<br />
<br />
Mera hayvancılığının verimi ve getirisi düşüktür. Daha çok ürün için ahır hayvancılığının gelişmesi için gerekli düzenlemeler yapılmalıdır. Ahır hayvancılığında hayvanlar kontrol altında olduğu için ürünler daha sağlıklı ve çoktur.<br />
<br />
<br />
<br />
SAYFA 95/2’DEKİ ETKİNLİK<br />
<br />
SORU-1-İpek böcekçiliğinin yapıldığı illeri söyleyiniz.<br />
<br />
<br />
<br />
En çok Bilecik olmak üzere, Bursa, Adapazarı, Antalya, Diyarbakır, Balıkesir, Ankara, Eskişehir illerimizde yapılmaktadır.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-2-İpek Böcekçiliği üretiminde yıllara göre meydana gelen değişimi inceleyerek bu değişimin sebeplerini açıklayınız.<br />
<br />
<br />
<br />
İpek böcekçiliğinden elde edilen doğal ipek çok pahalıdır. Sanayide ipeğe benzen suni iplik yapımı nedeniyle doğal ipeğe olan talep azalmış böylece ipek böcekçiliği gittikçe önemini kaybetmiştir. Yani ipek böcekçiliği suni ipek üretimi ile rekabet edememiştir.<br />
<br />
<br />
<br />
SAYFA 96/1’DEKİ ETKİNLİK<br />
<br />
SORU-1-Arıcılığın Türkiye üzerinde dağılımda etkili olan faktörleri söyleyiniz.<br />
<br />
<br />
<br />
Bitki örtüsü temel etkendir. Çiçekli bitkilerin ve çam ağaçlarının zengin olduğu yerler arıcılığın geliştiği yerlerdir. Arıcılıktan elde edilen balın kalitesi arının beslendiği bitki örtüsüne göre değişir. Bunun yanında bazı yörelerde arazi tarıma uygun olmadığı için arıcılık bir geçim kaynağı halini almıştır.<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-2-Arı kovanı ve bal üretiminde meydana gelen değişim ile bu değişimin sebeplerini tartışınız.<br />
<br />
<br />
<br />
Ülkemizde kovan sayısı düzenli bir şekilde artmıştır. Ama bal üretimindeki artış kovan sayısına göre oldukça fazla bunun sebebi modern kovanlarda üretime geçiş ve iyi tür arıların yetiştirilmesi ve modern arıcılığın gün geçtikte gelişmesidir. Arıcılık faaliyeti insanlara sunduğu imkanlar sayesinde her geçen gün daha da yaygınlaşmaktadır.<br />
<br />
<br />
<br />
SAYFA 97’DEKİ ETKİNLİK<br />
<br />
Sığır:10 milyon civarındaki üretimiyle fazla değişim göstermemektedir. Miktarını koruyan tek hayvancılık koludur. Getirisinin çok oluşu varlığını korumasını sağlamıştır. Özellikle ahır hayvancılığında sığır yetiştirilmesi önemini korumasını sağlamıştır.<br />
<br />
<br />
<br />
Koyun:1990’lara kadar sürekli artış göstermiş ancak sonrasında miktarı sürekli azalmaktadır. Otlakların verimsizleşmesi, insanlara sunduğu gelir azlığı koyun yetiştiriciliğini azaltmaktadır.<br />
<br />
<br />
<br />
Keçi:1950 lerden sonra miktarı sürekli azalış göstermektedir. Özellikle ormanlık sahalarda yetişen keçiler, ormanlara zarar vermesinden dolayı ormanlık alanlarda yetiştirilmesi yasaklanınca sayısında önemli düşüşler olmuştur.<br />
<br />
<br />
<br />
Diğerleri: 1950 lerden sonra miktarı sürekli azalmaktadır. Daha çok gücünden yararlanılan hayvanlardır. Tarımda ve ulaşımda makine kullanımı bu hayvanlara verilen önemi azaltmış ve sayıları gittikçe düşmüştür<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
SAYFA 98’DEKİ ETKİNLİK<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
SAYFA 99’DAKİ ETKİNLİK<br />
<br />
<br />
<br />
Maden kaynakları bakımından zengin ülkeler, ekonomik kalkınma için büyük avantaja sahiptirler. Madenler ülkelerin hammadde ihtiyacını daha ucuz ve kolay karşılama yanında çok sayıda insana iş imkanı vermesi ile de büyük katkılar sağlar. Her yerdeki maden ekonomik olarak işletmeye açılamaz. Özellikle ulaşım kolaylığı ve büyük miktarda enerji yanında teknik imkanların da olması gerekir. Çıkarılan maddenler imalat sanayinin gelişmesini sağlar. Böylece ülke ekonomik olarak büyümeye başlar. İşletmeye açılan madenler büyük oranda göç alarak kısa zamanda büyüyerek büyük bir şehir halini alabilir. Batman bu durumun en güzel örneğidir.<br />
<br />
<br />
<br />
SAYFA 100’DEKİ ETKİNLİK<br />
<br />
<br />
<br />
TÜRKİYE MADEN HARİTASININ DEĞERLENDİRİLMESİ<br />
<br />
<br />
<br />
1-Türkiye’de madenlerin yoğunlaştığı yerler: Ege Bölgesi, Güney Marmara Bölümü, Yukarı Fırat Bölümü, Doğu Karadeniz Bölümü<br />
<br />
<br />
<br />
2-Türkiye de en yaygın madenler: Manganez, Bakır, Linyit, Krom, Demirdir.<br />
<br />
Sebebi;<br />
<br />
1-Ülkemizin dağ oluşumu hareketlerinden fazla etkilenmesi,<br />
<br />
2-Dağ oluşumu hareketleri sonucunda başkalaşım ve volkanizma hareketlerine yaygın olarak uğramasıdır.<br />
<br />
Söz gelimi demir, krom, çinko, bakır ve kurşun oluşumu bu tür yer hareketleri ile ilgilidir.<br />
<br />
<br />
<br />
3-Türkiye Maden haritası ile Fiziki harita karşılaştırıldığında; Marmara Bölgesi, Ege Bölgesi, İç Anadolu, Güneydoğu Anadolu madenleri daha kolay işletilebilir.<br />
<br />
<br />
<br />
Sebebi:Yer şekillerinin engebesiz oluşu.Dağlık ve engebeli arazilerdeki madenlerin işletilmesi zordur. İşletme maliyeti çok yüksek olacağından ekonomik olmaz.<br />
<br />
<br />
<br />
4-Pazara yakınlık ve Ulaşım: Sanayi merkezlerine yakınlık ve ulaşım kolaylığı madenlerin üretim maliyetini azaltacağı için; Marmara ve Ege bölgelerindeki madenler daha ekonomik olarak değerlendirilebilir.<br />
<br />
SAYFA 103’DEKİ ETKİNLİK<br />
<br />
<br />
<br />
GRAFİĞİN YORUMLANMASI<br />
<br />
<br />
<br />
1- Grafikteki üç madeninde çıkarılma miktarları istikrarsızdır.<br />
<br />
<br />
<br />
2- 1998 toplam çıkarımın en fazla olduğu yıldır.<br />
<br />
<br />
<br />
3- 2002 toplam çıkarımın en az olduğu yıldır.<br />
<br />
<br />
<br />
4- En çok çıkarılan maden Demirdir.<br />
<br />
<br />
<br />
5- En az çıkarılan maden Kromdur.<br />
<br />
<br />
<br />
6- Genel olarak üç madeninde üretimi gittikçe azalmaktadır.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
SAYFA 107’DEKİ ETKİNLİK<br />
<br />
<br />
<br />
TÜRKİYE MADEN İHRACAT VE İTHALAT TABLOLARININ KARŞILAŞTIRILMASI<br />
<br />
<br />
<br />
1-Taş Kömürü İthalatı: Türkiye Taş Kömürü çıkarımının iç ihtiyacı karşılayamadığını gösterir.Yine ülke içi kullanımının fazla olması ithalatta etkilidir.<br />
<br />
<br />
<br />
2-Bazı madenlerin ithal edilmemesinin sebebi: Kendi üretimimizin ihtiyacımızı karşılayabildiğini, ya da alınmayan madenin Türkiyede kullanım alanının olmadığını gösterir.<br />
<br />
<br />
<br />
3-Linyitin az ihraç edilmesinin sebebi: Kalorisi düşük, kalitesiz olması.<br />
<br />
<br />
<br />
4-Bakırın hem ihraç hem de ithal ürünü olması: ihracatta ham bakır ön planda, ithalatta bakırdan yapılan yarı işlenmiş ürünler yer almaktadır. Bu durum bakırın hem ihracat hem de ithalat ürünü yapmaktadır.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
TÜRKİYEDE MADENLER<br />
<br />
MADEN: Yer kabuğunda bulunan insanlar için ekonomik değer taşıyan katı,sıvı veya gaz halindeki her türlü maddeye maden denir.<br />
<br />
Anadolu’da Madenciliğin Tarihçesi<br />
<br />
Yapılan arkeolojik çalışmalar, Anadolu’da madenciliğin M.Ö.7000 yıllarına kadar uzandığını ve buradaki uygarlıkların gelişmesinde önemli bir rol oynadığını ortaya koymuştur. Yer yüzünün ilk yerleşilen karalarından biri olarak Anadolu’da, madene dayalı yüksek uygarlıklar kurulmuştur. Madeni çok önceleri tanıyıp kullanan Orta Asya kökenli Türkler, Anadolu’ya gelip yerleştikçe madene dayalı uygarlık daha da gelişmiştir.<br />
<br />
Madenlerin Genel Özellikleri<br />
<br />
Madenler, doğada ender olarak saf halde bulunur. Yer altında “filiz” adı verilen bileşimler halinde çıkarılan ham madenler, işlenerek ve yabancı maddelerden ayıklanarak (rafine edilerek) saf metal haline getirildikten sonra kullanıma sunulur. Maden filizleri, tabakalar arasında “damarlar” yada “yataklar” halinde bulunur.<br />
<br />
Madenlerin İşletimesini Etkileyen Faktörler nelerdir<br />
<br />
Madenlerin işletmeye açılabilmesi için belli şartları taşıması gerekir.<br />
<br />
1-Tenör: Bunların başında maden cevheri içindeki metal oranının “bu orana tenor denir.” Yüksek olması gelir. Bulunan ya da bulunacak olan maden Yatağındaki maden; Metal oranı bakımından yeteri kadar zengin değilse,<br />
<br />
o maden işletilemez.<br />
<br />
2-Rezerv: İşletmeye açılacak yerdeki maden cevherinin Rezervi (yedeği) yeterli olmalıdır. Yedeği (rezervi) az ve çabuk bitebilecek durumdaysa, o maden işletmeye açılamaz.<br />
<br />
3-Ulaşım: Cevheri çıkarma ve işlenecek yere nakletme çok pahalıya mal oluyorsa, o maden işletilemez.<br />
<br />
4-Sermaye: Madenlerin aranması, bulunan madenlerin çırarılması ve taşınması gibi çalışmalar büyük miktarda para gerektirir. Gerekli sermaye olmadan madenler işletilemez. Günümüzde gerikalmış ülkelerin madenlerini gelişmiş ülkelerin işletmesinin temel nedeni sermayedir.<br />
<br />
5-Teknik İmkanlar : Madenlerin işletilmesi için gerekli araç-gereçler ile teknik personeldir. Madencilik konusunda uzman insanlar olmadan bir maden işletilemez.<br />
<br />
Türkiyenin Maden Zenginliği konusu<br />
<br />
Türkiye Dünya da maden yatakları bakımından şanslı ülkeler arasında yer alır. Dünyada üretilen 50′yi aşkın maden çeşidi için yapılan değerlendirmede Türkiye, 29 çeşit ile Dünyada ilk 10 ülke arasında yer almaktadır. Bunun başlıca nedeni;<br />
<br />
1-Ülkemizin dağ oluşumu hareketlerinden fazla etkilenmesi,<br />
<br />
2-Dağ oluşumu hareketleri sonucunda başkalaşım ve volkanizma hareketlerine yaygın olarak uğramasıdır.<br />
<br />
Söz gelimi demir, krom, çinko, bakır ve kurşun oluşumu bu tür yer hareketleri ile ilgilidir. Fakat, bazı maden rezervlerimiz çok zengin değildir. Bu nedenle maden çeşidi bakımından ilk sıralarda yer alan ülkemiz, Dünya maden pazarındaki payı açısından gerilerde bulunmaktadır. Bunun bir nedeni, Türkiye’nin yer yüzünün ilk yerleşilen karalarından biri olması ve maden yataklarının bir bölümünün çok eskiden beri işletilmesidir. Ayrıca Türkiye’nin bulunduğu arazi ,değişik jeolojik devirlerde oluşmuş ve çok sayıda yer hareketlerine uğramıştır. Başka bir deyişle Türkiye’nin jeolojik yapısı oldukça karmaşıktır. Bu durum maden yataklarının çeşitliliğini sağlarken; öte yandan maden aranmasında ve bulunan maden yataklarının işletilmesinde çeşitli güçlüklere neden olmaktadır.<br />
<br />
Ülkemizdeki maden rezervinin zengin olmamasının temel nedeni ise Türkiye’nin bulunduğu arazinin jeolojik yapısının zengin maden<br />
<br />
yataklarının oluşumuna elverişli yapıda olmamasıdır.<br />
<br />
Cumhuriyetten önceki dönemde, maden üretiminin tamamına yakını yabancı şirketlerin elindeydi. Cumhuriyetin ilk yıllarında madenlerimiz yabancılardan alınarak millileştirilmiştir. Atatürk, milli sanayinin kurulması ve gelişmesinin maden arama ve işletmeye sıkı sıkıya bağlı olduğunu belirtmiş ve madenciliğe özel bir önem vermiştir. Çünkü gelişen milli sanayi artan ham madde ve enerji ihtiyacının karşılanması ancak madenciliğin geliştirilmesi ve yeni enerji kaynaklarının sağlanmasıylamümkün olur.<br />
<br />
Türkiye de Madencilik alanında ilk sistemli ve geniş ölçülü araştırma 1935 yılında Maden Tetkik ve Arama Enstitüsü (MTA) nün kurulması ile başlamıştır. Bundan sonra bir çok yeraltı kaynağımız işletmeye açılmıştır. Türkiye madenleri ile ilgili büyük bir kuruluşta Eti banktır. Cumhuriyet döneminde, bulunan madenlerin işletilmesi görevi Eti bank’a verilmiştir.<br />
<br />
Bugün Türkiye’de madenciliğin önemi gittikçe artmakta ve madenden faydalanma yaygınlaşmaktadır. Madenciliğimizin gelişme yoluna girilmiştir.<br />
<br />
Türkiyede Başlıca Madenler<br />
<br />
DEMİR:<br />
<br />
Demir, insan oğlunun bildiği en eski madenlerden biridir. Günümüzde de ağır sanayinin ana metali demirdir. Demirin çok geniş bir alanının olması,ona büyük bir önem kazanmıştır<br />
<br />
Yurdumuzun bir çok yerinde demir yatakları olmakla birlikte bunların önemli bir bölümü işletilmeye elverişli değildir. Türkiye’de iki ana demir madeni havzası bulunmaktadır. Bunlardan biri Sivas – Malatya arasındadır. Bu bölümün önemli yatakları Divriği, Hekimhan ve Hasan çelebi’dedir. Demir – çelik sanayimizin ihtiyacının önemli bir bölümünün yüksek verimli olan bu yataklar karşılar. Buradan çıkarılan ham cevher, demir yoluyla Samsun’a oradan da gemilerle Ereğli’ye taşınır. İkinci havza, Kayseri’den Adana ve Kahraman Maraş’a uzanmaktadır. Bu bölümün önemli yatakları da Mansurlu ve Karamadazı’dır. Bu iki havzanın dışında; Bitlis, Sakarya, Eskişehir ve Balıkesir yörelerinde de demir cevheri yatakları vardır.<br />
<br />
Bakır:<br />
<br />
İnsanların çok eskiden beri bilip kullandığı madenlerden biride bakırdır. Günümüzde, elektronik ve elektroteknik sanayinde uçak, motor ve ev aletleri yapımı başta olmak üzere bir çok sanayi dalında yaygın olarak kullanılan bir madendir.<br />
<br />
Ülkemizde bakır yatakları genellikle çinko ve kurşun yatakları ile birlikte bulunur.<br />
<br />
Bakır, Türkiye’nin bir çok yerinde bulunmakla birlikte, işletilen önemli yataklar iki yörededir. bunlar; Murgul (Artvin) ile Küre (Kastamonu) dedir. Bakır yataklarının en yaygın olduğu bölüm, Dogu Karadeniz’dir. Murgul dışında; maden köy (Rize), Körü başı, Lahanos, Asarcık (Giresun), Kutlular ve Alaca dağ (Trabzon) da da bakır yatakları vardır. Yurdumuzda bunlar dışındaki bakır yatakları, Koyu Hisar (Sivas) ile Maden köy (Siirt) dedir. Maden (Elezıg) deki bakır yatakları, çok eskiden buyana işletildiği için ekonomik değerini yitirmiş ve kapatılmıştır.<br />
<br />
Türkiye’de çıkarılan bakır, iç tüketime yetmediğinden her yıl, bir miktar bakır ithal edilmektedir.<br />
<br />
Krom:<br />
<br />
Krom; sert, çok iyi cilalanabilen ve paslanmayan bir maden olduğu için, madeni eşya yapımında büyük önem taşır. Bu maden, çeliğin sertleştirilmesinde ve paslanmayı önlemek için çelik eşyaların kaplanmasında kullanılır.<br />
<br />
Türkiye, 19. yüzyılın başlarına kadar dünya krom üretiminin yarısından çoğunu gerçekleştiriyordu. Fakat Rusya federasyonu, Güney Afrika Hindistan ve Küba’da yüksek nitelikli krom yataklarının bulunmasıyla Türkiye eski üstünlüğünü kaybetmiştir. Bununla birlikte yurdumuz, dünyanın sayılı krom üreticileri arasında yer almaya devam etmektedir.<br />
<br />
Türkiye’de krom yatakları oldukça yaygın ve dağınıktır. Öyle ki yurdumuzda bilinen krom yataklarının sayısı 700′ü geçmektedir. Bu yatakların toplandığı ana yöreler şunlardır<br />
<br />
• Guleman – Elazığ,<br />
<br />
• Fethiye – Köyceğiz – Denizli,<br />
<br />
• Bursa – Eskişehir,<br />
<br />
• Kop Dağı (Doğu Karadeniz),<br />
<br />
• İskender – İslahiye – Kahraman Maraş,<br />
<br />
• Kayseri – Adana – İçel,<br />
<br />
Ülkemizde, ferro – krom tesislerinin yetersizliği nedeniyle üretilen kromun önemli bir bölümü ham olarak ihraç edilmektedir. Kromun kullanım alanının yaygın oluşu nedeniyle Türkiye’de üretilen krom, dış piyasada her zaman alıcı bulmaktadır. Son yıllarda krom üretimi sürekli<br />
<br />
artış göstermiştir.<br />
<br />
Boksit:<br />
<br />
Boksit, alüminyumun ham maddesidir. Çok hafif olduğu için uçak sanayide, otomobil, ev eşyası, elektrik malzemesi yapımında kullanılır. Başlıca boksit yatakları; Seydişehir (Konya), Akseki (Antalya), İslahiye (Gaziantep) ve Milas’tadır. Boksit yatakları içinde en önemlisi Seydişehir’dekidir. Seydişehir alüminyum fabrikasının ihtiyacını karşılayan yataklar, Suğla gölünün batısındaki giden gelmez dağlarının eteklerindedir.<br />
<br />
Alüminyumun elde edilmesi esnasında, çok yüksek miktarda elektrik enerjisi tüketilir. Bu nedenle elektrik enerjisinin ucuza mal edildiği (Su güçünden elektrik elde edilen) ülkelerde, alüminyum sanayi daha çok gelişmiştir. Seydişehir alüminyum fabrikasının elektrik gereksiniminin karşılamak amacı ile Oyma pınar Barajı ve Hidro elektrik Santrali yapılmıştır.<br />
<br />
Bor Mineralleri:<br />
<br />
Bor mineralleri, sanayide sayısız denecek kadar çok çeşitli işlerde kullanılmaktadır. Bor minerallerinden elde edilen boraks ve asit borik; özellikle nükleer alanda, jet ve roket yakıtı, sabun, deterjan, lehim, fotoğrafçılık, tekstil boyaları, cam elyafı ve kağıt sanayinde kullanılmaktadır. Bor mineralleri, dünyanın sayılı bir kaç ülkesinde bulunur. Bunlar içinde yedekleriyle en zengin ülke, Türkiye’dir. Ancak üretimin ve ihracatın sınırlı olması nedeniyle bu maden, yurt ekonomisinde önemli bir yer tutmaktadır.<br />
<br />
Başlıca bor yatakları; Kütahya, Eskişehir ve Balıkesir’dedir. Bor minerallerini işletmek için Bandırma ve Kütahya Kırka’da tesisler kurulmuştur.<br />
<br />
Kükürt:<br />
<br />
Kükürt; kimya, lastik ve boya sanayinde, barut ve gübre yapımında, zirai mücadelede kullanılır. Kükürdün bağcılıkta önemli bir yeri vardır. Asmaların ve sebzelerin yapraklarında üreyen bakteriler, kükürtlü bileşiklerle yok edilir.<br />
<br />
Türkiye’de önemli kükürt yatakları Keçi borlu (Isparta) dadır, Son yıllarda, ekonomik olmadığı için buradaki üretim durdurulmuştur.<br />
<br />
Zımpara Taşı:<br />
<br />
Zımpara taşı; hassa optik araçların merceklerinin parlatılmasında, zımpara kağıdı ve özel çimento yapımında kullanılır. Taşları ve madenleri cilalamak için de toz halindeki zımpara taşından yararlanılır. Ayrıca zımpara, bileği taşı olarak da kullanılır.<br />
<br />
Başta Tire olmak üzere İzmir’in bir çok ilçesinde, Akça alan (Manisa) yöresinde, Söke, Karacasu (Aydın) Yatağan, Milas civarında ve Denizlinin Tavas ile Buldan ilçelerinde zımpara taşı yatakları vardır. Üretimin büyük bir bölümü ihraç edilmektedir.<br />
<br />
Barit:<br />
<br />
Baritin kullanım alanı oldukça geniştir. Boya, deri, kimya, şeker, cam, kauçuk sanayilerinde ve ilaç yapımında kullanılır. Petrol aramalarında da sondaj kuyularını ve duvarlarını sabitleştirmede çok işe yarar.<br />
<br />
Türkiye, barit rezervlerinin zenginliği bakımından dünyada ilk sıralarda yer alır. Türkiye’deki üretimin büyük bir bölümü; Alanya, Gazipaşa (Antalya) ile Köprü başı – Dereli (Giresun) ve Beyşehir (Konya) yörelerindeki yataklardan sağlanmaktadır.<br />
<br />
Tuz:<br />
<br />
Tuz, günlük ihtiyaçların yanı sıra; dericilik, konservecilik, zeytincilik ile kimya ve tekstil sanayinde kullanılmaktadır. Kara yollarında kar ve buzla mücadelede de tuzdan yararlanılır.<br />
<br />
Türkiye’nin tuz ihtiyacı; Denizlerden, göllerden, kaya ve kaynak tuzlarından karşılanmaktadır.<br />
<br />
Son 15 yılda, göl tuzlarındaki tuz üretimi, hızla artarak 3 katına çıkmıştır. Şuanda ülkemizdeki tuz üretiminin yaklaşık üç de ikisi göl tuzlarından elde edilmektedir. Ülkemizdeki en büyük göl tuzları Tuz gölünde yer almaktadır. Bunun dışında Konya – Karapınar ve Kayseri’de de göl tuzları bulunmaktadır.<br />
<br />
Ülkemizdeki deniz tuzlarının en önemlisi İzmir’deki cam altı tuzlasıdır. Türkiye’nin yıllık tuz üretiminin dörtte birinden fazlasını burası sağlamaktadır. Ayrıca; İstanbul (Tuzla) Edirne (Tekke göl) ve Adana (Akdeniz) tuzlarından da tuz elde edilmektedir.<br />
<br />
Türkiye, kaya tuzu kaynakları bakımından çok zengindir. Kaya tuzu yataklarının başlıcaları; Çankırı, Kars, (Kağızman) Iğdır (Tuzluca) Nevşehir (Gül şehir ve tuz köy) Yozgat (Yerköy ve sekili) ve Erzurum (Oltu) illerindendir.<br />
<br />
Yer altı sularının, tuz alanlarından geçerek kaynak şeklinde ortaya çıkmasıyla oluşan kaynak tuzları da tuz üretiminde önemli yer tutar. Türkiye’de 40 civarında kaynak tuzlasının tuz elde edilmektedir.<br />
<br />
Diğer madenler:<br />
<br />
Türkiye’de yukarıda açıklanan başlıca madenler dışında çok sayıda maden işletilmektedir. Manganez, antimon, civa, volfram, asbest, nikel, flüorit, fosfat, manyezit, kurşun ve çinko bunların başlıcalarıdır<br />
<br />
Kurşun ve cinko: Genelde bakır yatakları ile birlikte bulunur. Başlıcaları: Ak dağ madeni (Yozgat), Cam ardı (Niğde), Koyulhisar (Sivas) Yenice (Çanakkale) ve köprübaşı (Trabzon)’ın dadır.<br />
<br />
Antimon: Kurşunla karıştırılarak cephane ve batarya yapımında kullanılır. Yüksek verimli antimon yatakları: Niğde, Tokat ve Ödemiş’tedir.<br />
<br />
Civa: Akışkan haldeki tek madendir. Eczacılıkta ve elektrik araçlarının<br />
<br />
yapımında kullanılır. Türkiye’nin başlıca civa yatakları; İzmir, Konya, Uşak, Niğde ve Balıkesir yörelerindedir. Ekonomik olmadıkları için üretimleri durdurulmuştur.<br />
<br />
Volfram: Kaliteli çelik ve yüksek sıcaklığa dayanıklı boya yapımında, elektrik ve elektronik sanayilerinde kullanılan çok önemli bir madendir. En önemli volfram (Tungsten) yatağı, Uludağ’dadır. Ekonomik değeri olmadığı için, son 10 yıldır üretim yapılmamaktadır.<br />
<br />
Amyant: (asbest) lif halindedir. Tıpkı pamuk yada yün gibi eğrilerek iplik haline getirilebilir, kumaş biçiminde dokunabilir, dövülerek keçeleştirilebilir. Asbest bezi; firen balatalarında, debriyaj kaplamalarında, ateşe dayanıklı elbise ve iş eldivenleri ile sıcak malzeme taşıyan bantların yapımında kullanılır. Erzincan ve Hayat’ta zengin asbest yatakları vardır.<br />
<br />
Gümüş: Kütahya’daki Gümüş köyde üretilmektedir. Keban ve<br />
<br />
Gümüşhane’deki yataklar, çok eskiden buyana işletildiği için ekonomik değerini yitirmiş ve kapatılmıştır.<br />
<br />
Nikel: Daha çok kaplamacılıkta (Nikelaj) kullanılan nikel cevherinin, en zengin yatakları Manisa’dadır.<br />
<br />
Flüorit: Maden, cam, kimya, seramik ve optik sanayinde kullanılan flüorit; daha çok Karaman (Kırşehir) Şefaatli (Yozgat) Ovacık (Kütahya) ve Beyli kahırda (Eskişehir) bulunmaktadır.<br />
<br />
Fosfat: Mardin, Adıyaman, Hatay, Bingöl, Bitlis yörelerinde bulunan fosfat; özellikle Suni gübre yapımında çok gerekli bir ham maddedir. Manyezit: Yatakları; Karaca ören (Kütahya) Mihallıçık (Eskişehir) Çayırbağ Yunak (Konya) ve çayırlı (Erzincan) da bulunmaktadır.<br />
<br />
Metalik Olmayan Maden<br />
<br />
Yurdumuzda ayrıca metalik olmayan maden yatakları da vardır. Bunların başlıcaları; mermer, kil, kaolin, kireç taşı, lüle taşı ve oltu taşıdır.<br />
<br />
Mermer: Çoğunlukla yapı malzemesi olarak kullanılır. Afyon, Bursa, Marmara adası, Bandırma ve Gemlik, kaliteli mermer yataklarıyla ünlüdür. Bunlar dışında, yurdumuzun hemen her yerinde zengin mermer yatakları vardır.<br />
<br />
Kaolin: Arı kil olan kaolin; çini, porselen ve seramik yapımında ve elektrik yalıtım malzemesi olarak kullanılır.<br />
<br />
Kil: Kilden çömlek, tuğla vb. yapılır.<br />
<br />
Lüle taşı: Süs eşyası, ağızlık, pipo vb. yapımında kullanılan lüle taşı, en çok Eskişehir’de çıkarılır ve işlenir.<br />
<br />
Oltu taşı: Erzurum’un Oltu ilçesinde çıkarılan siyah renkli Oltu taşından, tespih başta olmak üzere, çeşitli takı ve süs eşyaları yapılır.<br />
<br />
Madenler etkinlik<br />
<br />
ETKİNLİK:1<br />
<br />
Maden kaynakları bakımından zengin ülkeler, ekonomik kalkınma için büyük avantaja sahiptirler. Madenler ülkelerin hammadde ihtiyacını daha ucuz ve kolay karşılama yanında çok sayıda insana iş imkanı vermesi ile de büyük katkılar sağlar. Her yerdeki maden ekonomik olarak işletmeye açılamaz. Özellikle ulaşım kolaylığı ve büyük miktarda enerji yanında teknik imkanların da olması gerekir. Çıkarılan maddenler imalat sanayiinin gelişmesini sağlar. Böylece ülke okonomik olarak büyümeye başlar. İşletmeye açılan madenler büyük oranda göç alarak kısa zamanda büyüyerek büyük bir şehir halini alabilir. Batman bu durumun en güzel örneğidir.<br />
<br />
ETKİNLİK:2<br />
<br />
TÜRKİYE MADEN HARİTASININ DEĞERLENDİRİLMESİ<br />
<br />
1-Türkiye’de madenlerin yoğunlaştığı yerler: Ege Bölgesi, Güney Marmara Bölümü, Yukarı Fırat Bölümü, Doğu Karadeniz Bölümü<br />
<br />
2-Türkiye de en yaygın madenler: Manganez, Bakın, Linyit, Krom, Demirdir. Sebebi;Türkiye’nin Orojenik (Dağ Oluşumu) hareketleri sonucu başkalaşım ve volkanizma olaylarına yaygın olarak uğramasıdır.<br />
<br />
3-Türkiye Maden haritası ile Fiziki harita karşılaştırıldığında; Marmara Bölgesi, Ege Bölgesi, İç Anadolu, Güneydoğu Anadolu madenleri daha kolay işletilebilir. Sebebi: yer şekillerinin engebesiz oluşu. Dağlık ve engebeli arazilerdeki madenlerin işletilmesi zordur. İşletme maliyeti çok yüksek olacağından ekonomik olmaz.<br />
<br />
4-Pazara yakınlık ve Ulaşım: Sanayi merkezlerine yakınlık ve ulaşım kolaylığı madenlerin üretim maliyetini azaltacağı için; Marmara ve Ege bölgelerindeki madenler daha ekonomik olarak değerlendirilebilir.<br />
<br />
ETKİNLİK:3<br />
<br />
GRAFİK YORUMLANMASI<br />
<br />
1- Grafikteki üç madeninde çıkarılma miktarları istikrarsızdır.<br />
<br />
2- 1998 toplam çıkarımın en fazla olduğu yıldır.<br />
<br />
3- 2002 toplam çıkarımın en az olduğu yıldır.<br />
<br />
4- En çok çıkarılan maden Demirdir.<br />
<br />
5- En az çıkarılan maden Kromdur.<br />
<br />
6- Genel olarak üç madeninde üretimi gittikçe azalmaktadır.<br />
<br />
ETKİNLİK:4<br />
<br />
TÜRKİYE MADEN İHRACAT VE İTHALAT TABLOLARININ KARŞILAŞTIRILMASI<br />
<br />
1- Taş Kömürü İthalatı: Türkiye Taş Kömürü çıkarımının iç ihtiyacı karşılayamadığını gösterir<br />
<br />
2- Bazı madenlerin ithal edilmemesinin sebebi: Kendi üretimimizin ihtiyacımızı karşılayabildiğini, ya da alınmayan madenin Türkiyede kullanım alanının olmadığını gösterir.<br />
<br />
3- Linyitin az ihraç edilmesinin sebebi: Kalorisi düşük, kalitesiz olması.<br />
<br />
4- Bakırın hem ihraç hem de ithal ürünü olması: ihracatta ham bakır ön planda, ithalatta bakırdan yapılan yarı işlenmiş ürünler yer almaktadır. Bu durum bakırın hem ihracat hem de ithalat ürünü yapmaktadır.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
SAYFA 108’DEKİ ETKİNLİK<br />
<br />
TÜRKİYE ENERJİ KAYNAKLARI 2005 YILI ÜRETİMİ<br />
<br />
VE TÜKETİMİ(TÜİK)<br />
<br />
Kitabınızda verilen Türkiye Enerji Üretim ve Tüketim tablolarından faydalanarak aşağıdaki soruları cevaplandırınız.<br />
<br />
1-2005 yılı üretim ve tüketime göre en fazla açık: DOĞALGAZ dadır.(Yaklaşık 27 kat)<br />
<br />
2-Toplam üretim ve tüketim değerlerine göre açık en fazla 2005 yılıdır.(66 milyon ton açık var)<br />
<br />
3-Enerji ihtiyacımızdaki değişim: sürekli artmaktadır. Enerji kullanım alanlarının çoğalması özellikle kentleşme ve sanayileşme, nüfusun sürekli ve hızlı artması enerji ihtiyacını da artırmaktadır.<br />
<br />
4-İhraç ettiğimiz enerji türleri: Asfaltit, Linyit<br />
<br />
5-1998 den önceki yıllarda Rüzgar enerjisinin istatistiklerde yer almamasının sebebi üretiminin olmamasıdır.<br />
<br />
6-İthal ettiğimiz enerji türleri: Taş kömürü, Linyit, Petrol, Doğalgaz<br />
<br />
<br />
<br />
SAYFA 113’DEKİ ETKİNLİK<br />
<br />
<br />
<br />
Tablodaki fabrikalar hangi şehirlere kurulmalı ve nedenleri<br />
<br />
FABRİKALAR Kurmak İstediğiniz Yer Hammadde Enerji İş Gücü Ulaşım Teknoloji Pazar<br />
<br />
Şeker Fabrikası Kayseri x x x x<br />
<br />
Konserve Fabrikası Bursa x x x<br />
<br />
Zeytinyağı Fabrikası Balıkesir x<br />
<br />
Ayçiçeği Yağı Fabrikası Tekirdağ x x<br />
<br />
Çay Fabrikası Rize x<br />
<br />
Sigara Fabrikası Manisa x x x<br />
<br />
Demir-Çelik Fabrikası Sivas x<br />
<br />
Pamuklu Dokuma Fabrikası İzmir x x x x x x<br />
<br />
Yünlü Dokuma Fabrikası Van x x<br />
<br />
Halı ve Kilim Fabrikası Gaziantep x x x<br />
<br />
İpekli Dokuma Fabrikası Bursa x x x<br />
<br />
Otomobil Fabrikası İzmit x x x x<br />
<br />
Tersane İstanbul x x x x x<br />
<br />
<br />
<br />
Çimento Fabrikası Nevşehir<br />
<br />
Cam Fabrikası Sinop<br />
<br />
Seramik Fabrikası Bilecik<br />
<br />
Kereste Fabrikası Kastamonu<br />
<br />
<br />
<br />
SAYFA 117’DEKİ ETKİNLİK<br />
<br />
<br />
<br />
Türkiye Haritasında işaretli şehirlerde hangi sanayi kolları gelişmiştir nedenleri.<br />
<br />
<br />
<br />
Şehir Hangi Sanayi Faaliyetleri Neden<br />
<br />
İstanbul Makine, gemi, cam, otomotiv, mobilya, gıda, giyim, tekstil, kimya, deri, meşrubat, yedek parça Ulaşım kolaylığı, pazara yakınlık, işgücü varlığı, sermaye varlığı<br />
<br />
İzmit Kağıt, kimya, plastik, rafineri, otomotiv, mobilya Ulaşım, Pazar, sermaye<br />
<br />
Bursa Tekstil, otomotiv, gıda, elektronik, lastik, kimya Hammadde, ulaşım, Pazar, işgücü<br />
<br />
İzmir Tekstil, giyim, otomotiv, gıda, mobilya, dokuma, toprak ve çimento Hammadde, enerji, ulaşım, Pazar, sermaye<br />
<br />
Eskişehir Seramik, makine, yedekparça, şeker, gıda, elektronik Hammadde, ulaşım<br />
<br />
Zonguldak Metal, demir-çelik, toprak ve çimento Hammadde, enerji, ulaşım<br />
<br />
Karabük Demir-çelik Enerji<br />
<br />
Ankara Gıda, şeker, çimento, mobilya, plastik, kimya, tekstil Ulaşım, Pazar, sermaye, işgücü<br />
<br />
Konya Gıda, şeker, çimento, giyim, tekstil Hammadde, ulaşım, Pazar,<br />
<br />
Kayseri Mobilya, şeker, makine ekipmanı, meşrubat, gıda, giyim, kimya Hammadde, ulaşım, işgücü, Pazar<br />
<br />
Mersin Metal, tekstil, giyim, plastik, kimya, gıda Ulaşım, hammadde<br />
<br />
Adana Tekstil, giyim, otomotiv, lastik, elektronik Hammadde, ulaşım, Pazar<br />
<br />
İskenderun Demir-çelik Ulaşım<br />
<br />
Samsun Sigara, metal, şeker, giyim, makine ekipmanı, toprak ve çimento Hammadde, ulaşım, Pazar<br />
<br />
Gaziantep Plastik, metal, tekstil, mobilya, Ulaşım, Pazar<br />
<br />
Rize Çay, orman ürünleri ve mobilya Hammadde<br />
<br />
Erzurum Gıda, çimento, şeker, deri Hammadde<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
ETKİNLİK<br />
<br />
<br />
<br />
1-Türkiye’de Sanayinin Geliştiği Yerler<br />
<br />
<br />
<br />
a. Marmara Bölgesinde: İstanbul, İzmit, Adapazarı, Bursa<br />
<br />
b. Ege Bölgesinde: İzmir, Denizli, Aydın, Manisa<br />
<br />
c. İç Anadolu Bölgesinde: Ankara, Eskişehir, Konya, Kayseri<br />
<br />
d. Akdeniz Bölgesinde: Adana, Mersin, Kahramanmaraş, İskenderun<br />
<br />
e. Güneydoğu Anadolu Bölgesinde: Gaziantep<br />
<br />
f. Karadeniz Bölgesinde: Samsun, Zonguldak, Karabük<br />
<br />
g. Doğu Anadolu Bölgesinde: Erzurum, Elazığ<br />
<br />
<br />
<br />
Türkiye’de sanayinin geliştiği yerlerde sanayinin gelişme nedenleri:<br />
<br />
Nüfusun Kalabalık olması; Pazarlama kolaylığı ve İşgücü temin kolaylığı<br />
<br />
Ulaşım Kolaylığı; hammadde ve mamul maddelerin kolaylıkla taşınabileceği her türlü taşıma imkânlarının varlığı.<br />
<br />
İklim şartlarının uygunluğu (özellikle kıyı bölgelerdeki yoğunlaşmada iklim şartlarının uygunluğu önemli bir etkendir)<br />
<br />
<br />
<br />
2- Türkiye’de en yaygın sanayi kolu:<br />
<br />
<br />
<br />
Gıda Sanayi<br />
<br />
<br />
<br />
Sebebi:<br />
<br />
Hammaddesinin her yerde bol miktarda bulunması ve insanların temel besin ürünleri olduğu için gıda ürünlerine talebin fazla olması.<br />
<br />
Gıda sanayisinin kuruluş yeri genel olarak hammaddeye bağlıdır. Örneğin; et ve süt ürünleri üretim yerlerinde işlenmeli, uzak mesafelere taşınıp işlenmesi üründe bozumalara sebep olur.<br />
<br />
<br />
<br />
3- Kıyı ve İç Bölgelerin sanayi durumlarının karşılaştırılması:<br />
<br />
<br />
<br />
Kıyı bölgeler sanayi faaliyetleri bakımından daha zengindir. Kıyı bölgeler sanayi faaliyetleri için daha uygun şartlara sahiptirler. Özellikle ılıman iklim şartları ve ulaşım kolaylığı kıyı bölgelerde sanayinin daha çok gelişmesini sağlamaktadır.<br />
<br />
<br />
<br />
4- Şeker Fabrikalarının her yerde yaygın olmasının sebebi:<br />
<br />
<br />
<br />
Şeker fabrikalarının hammaddesi olan şekerpancarının uzak mesafelere taşınmasının ekonomik olmaması (yükte ağır, pahada hafif hammadde) nedeniyle, şeker fabrikalarının şekerpancarı üretim yerlerinin yakınlarına yapılmasını gerektirmiştir. Bu da her yerde şeker fabrikasının yaygın olarak kurulmasını sağlamıştır.<br />
<br />
<br />
<br />
5- Orman ürünleri sanayisinin orman olmayan yerlerde de kurulmasının sebebi:<br />
<br />
<br />
<br />
Orman ürünleri hammaddesinin kolay taşındığı için her yerde fabrikası kurulabilir. İç bölgelerde tüketim yerlerine yakınlık nedeniyle kolaylıkla gelişmektedir.<br />
<br />
<br />
<br />
SAYFA 118’DEKİ ETKİNLİK<br />
<br />
1-Türkiye’de Sanayinin Geliştiği Yerler<br />
<br />
a. Marmara Bölgesinde: İstanbul, İzmit, Adapazarı, Bursa<br />
<br />
b. Ege Bölgesinde: İzmir, Denizli, Aydın, Manisa<br />
<br />
c. İç Anadolu Bölgesinde: Ankara, Eskişehir, Konya, Kayseri<br />
<br />
d. Akdeniz Bölgesinde: Adana, Mersin, Kahramanmaraş, İskenderun<br />
<br />
e. Güneydoğu Anadolu Bölgesinde: Gaziantep<br />
<br />
f. Karadeniz Bölgesinde: Samsun, Zonguldak, Karabük<br />
<br />
g. Doğu Anadolu Bölgesinde: Erzurum, Elazığ<br />
<br />
<br />
<br />
Türkiye’de sanayinin geliştiği yerlerde sanayinin gelişme nedenleri:<br />
<br />
<br />
<br />
Nüfusun Kalabalık olması; Pazarlama kolaylığı ve İşgücü temin kolaylığı<br />
<br />
Ulaşım Kolaylığı; hammadde ve mamul maddelerin kolaylıkla taşınabileceği her türlü taşıma imkânlarının varlığı.<br />
<br />
İklim şartlarının uygunluğu (özellikle kıyı bölgelerdeki yoğunlaşmada iklim şartlarının uygunluğu önemli bir etkendir)<br />
<br />
<br />
<br />
2-Türkiye’de en yaygın sanayi kolu:<br />
<br />
Gıda Sanayi<br />
<br />
Sebebi:Hammaddesinin her yerde bol miktarda bulunması ve insanların temel besin ürünleri olduğu için gıda ürünlerine talebin fazla olması.<br />
<br />
Gıda sanayisinin kuruluş yeri genel olarak hammaddeye bağlıdır. Örneğin; et ve süt ürünleri üretim yerlerinde işlenmeli, uzak mesafelere taşınıp işlenmesi üründe bozumalara sebep olur.<br />
<br />
<br />
<br />
3-Kıyı ve İç Bölgelerin sanayi durumlarının karşılaştırılması:<br />
<br />
<br />
<br />
Kıyı bölgeler sanayi faaliyetleri bakımından daha zengindir. Kıyı bölgeler sanayi faaliyetleri için daha uygun şartlara sahiptirler. Özellikle ılıman iklim şartları ve ulaşım kolaylığı kıyı bölgelerde sanayinin daha çok gelişmesini sağlamaktadır.<br />
<br />
<br />
<br />
4- Şeker Fabrikalarının her yerde yaygın olmasının sebebi:<br />
<br />
<br />
<br />
Şeker fabrikalarının hammaddesi olan şekerpancarının uzak mesafelere taşınmasının ekonomik olmaması (yükte ağır, pahada hafif hammadde) nedeniyle, şeker fabrikalarının şekerpancarı üretim yerlerinin yakınlarına yapılmasını gerektirmiştir. Bu da her yerde şeker fabrikasının yaygın olarak kurulmasını sağlamıştır.<br />
<br />
<br />
<br />
5-Orman ürünleri sanayisinin orman olmayan yerlerde de kurulmasının sebebi:<br />
<br />
<br />
<br />
Orman ürünleri hammaddesinin kolay taşındığı için her yerde fabrikası kurulabilir.İç bölgelerde tüketim yerlerine yakınlık nedeniyle kolaylıkla gelişmektedir.Çabuk bozulma özelliği yoktur taşınmada dayanıklıdır.<br />
<br />
<br />
<br />
SAYFA 120/1’DEKİ ETKİNLİK<br />
<br />
<br />
<br />
1-Doğa olayları ne zaman afete dönüşür?<br />
<br />
<br />
<br />
Doğa olayları can ve mal kaybına yol açtığı noktada doğal afet gurubuna girer. Afetin ilk özelliği doğal olması, ikincisi can ve mal kaybına neden olması bir diğeri çok kısa zamanda meydana gelmesi ve son olarak da başladıktan sonra insanlar tarafından engellenememesidir.<br />
<br />
<br />
<br />
Doğa olaylarının afete dönüşmesinde etkili olan faktörler şunlardır:<br />
<br />
1.Ülkemizin jeolojik özellikleri<br />
<br />
2.Ülkemizin jeomorfolojik özellikleri<br />
<br />
3.Ülkemizin meteorolojik özellikleri<br />
<br />
4.Göç alan yerleşmelerin plansız kentleşmesi<br />
<br />
5.Tarıma elverişli düzlüklerin yerleşme ve sanayi alanlarına dönüştürülmesi<br />
<br />
6.Ekolojik dengenin bozulmasıdır.<br />
<br />
<br />
<br />
2-Sizce yurdumuza en çok zarar veren doğal afetler hangileridir?<br />
<br />
<br />
<br />
Türkiye’deki doğal afetlerin yüzde 61′ini deprem, yüzde 15′ini heyelan, yüzde<br />
<br />
14′ünü sel, yüzde 5′ini kaya düşmesi, yüzde 4′ünü yangın, yüzde 1′ini çığ<br />
<br />
oluşturuyor.<br />
<br />
<br />
<br />
SAYFA 120/2’DEKİ ETKİNLİK<br />
<br />
1.Doğal afetlerden hangisi ya da hangileri yaşadığınız yer veya bölgede meydana<br />
<br />
gelmiştir?<br />
<br />
<br />
<br />
Türkiye’de görülen önemli doğal afetler ve nedenleri kısaca aşağıya çıkartılmıştır.Kendi yörenize uyarlayarak kullanabilirsiniz.<br />
<br />
<br />
<br />
Türkiye’de görülen Doğal Afetler eprem, Heyelan, Sel ve Taşkın, Yangın, Çığ<br />
<br />
<br />
<br />
Doğu Anadolu için çığ ,Karadeniz için heyelan ,toprak kayması,Ege ve Akdeniz kıyıları için orman yangınları ön plana çıkar.<br />
<br />
<br />
<br />
2.Yaşadığınız yerin hangi özellikleri bu afetlerin meydana gelmesinde etkili olmuştur?<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Aşağıdaki bilgileri kullanarak kendi bölgenizde yaşanan doğal afetlerin sebepleri hakkında yorum yapabilirsiniz.<br />
<br />
<br />
<br />
Doğal Afetlerin Sebepleri:<br />
<br />
<br />
<br />
a)Deprem: Aktif fay hatlarının bulunması. Depremin şiddeti fayın özelliği ve uzunluğuna bağlıdır.<br />
<br />
<br />
<br />
b)Heyelan: Yamaç dengesinin bozulması, yamaçlarda yapılan çalışmalar, bitki örtüsünün tahrip edilmesi.<br />
<br />
<br />
<br />
c)Sel ve Taşkınlar: Akarsu yatak kapasitesi üzerinde yağış olması, alt yapı yetersizliği, arazinin hatalı kullanılması, bitki örtüsünün tahrip edilmesi,<br />
<br />
drenaj sisteminin yetersizliği<br />
<br />
<br />
<br />
d)Yangın: Aşırı sıcaklıklar, şiddetli kuraklık, yıldırım düşmesi, şiddetli rüzgârlar. İnsan kaynaklı olarak ( ihmal, dikkatsizlik, kaza, kasıt)<br />
<br />
<br />
<br />
e)Çığ: Bitki örtüsünün olmaması, kuvvetli eğim, çok kar yağışı, arazi eğim dengesinin bozulması, insan faaliyetleri (ulaşım, dağcılık, turizm vs.)<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
3.Bu afetlerin yakın çevrenize etkileri nasıl olmuştur?<br />
<br />
<br />
<br />
Afetlerin Etkileri:<br />
<br />
<br />
<br />
Afetlerin etkileri iki ana grupta toplanabilir. Maddi hasar, Manevi hasar.<br />
<br />
<br />
<br />
Manevi hasar olarak; İnsan kaybı, Yaralanmalar, Moral bozukluğu, psikolojik sorunlar, sakatlanmalar vs.<br />
<br />
<br />
<br />
Maddi hasar olarak; Evlerin, yolların, havaalanlarının, limanların, fabrikaların, ormanların, Hayvanların, Tarımsal alanların, Toprakların vb kaybedilmesi.<br />
<br />
<br />
<br />
SAYFA 124’DEKİ ETKİNLİK<br />
<br />
<br />
<br />
1-Nüfusumuzun büyük çoğunluğunun birinci derece deprem bölgesi üzerinde yaşamasının nedenleri ve sonuçları hakkında bilgi veriniz.<br />
<br />
<br />
<br />
Deprem-Nüfuslanma-Topraklar arasındaki ilişki;<br />
<br />
<br />
<br />
İnsanlar için en uygun toprakların % 70 i 1 ve 2. derece deprem sahalarında yer almaktadır. Bu nedenle nüfusumuzun % 70 den fazlası deprem tehlikesinin en yüksek olduğu 1. ve 2. deprem kuşakları üzerinde toplanmasına neden olmuştur.<br />
<br />
<br />
<br />
1. ve 2. derece en şiddetli depremlerin meydana geldiği yerler, verimli topraklar, engebesiz düz araziler, zemin yapısı gevşek dolgu alüviyal arazilerdir. Bu tür araziler ise insanların yaş***** en uygun yerlerdir. Örneğin sanayi tesislerimizin % 90 ı bu tür arazilerde kurulmuştur. Dolayısı ile deprem riski çok yüksek olan bu tür arazilerden fazlaca yararlanma zorunluluğu vardır. Yapılacak tek şey depremle yaşamasını öğrenmek, depreme uygun yapılaşmayı sağlamaktır. Çünkü “deprem öldürmez, binalar öldürür”<br />
<br />
<br />
<br />
Bu bilgilerden sonuçla ülkemiz deprem kuşağı üzerinde yer alan bir ülke özelliği gösterir yerleşmelerde biraz daha yamaç bölgeler tercih edilebilir özellikle deprem kuşakları üzerindeki bölgelerde konut yapımlarında ek önlemler alınarak depreme dayanıklı binalar yapılmalıdır.Aksi sonuçlarını 17 ağustos depreminde ülkemiz fazlasıyla yaşamıştır.<br />
<br />
<br />
<br />
SAYFA 125’DEKİ ETKİNLİK<br />
<br />
<br />
<br />
1-Depremin dağılış özellikleri hakkında fikir yürütünüz.<br />
<br />
<br />
<br />
Türkiye deprem haritası incelendiğinde Türkiye’nin büyük bir bölümünde şiddetli depremlerin olduğu görülmektedir.<br />
<br />
<br />
<br />
Özellikle Kuzey Anadolu Fay Kuşağı, Batı Anadolu Fay Kuşağı, Doğu Anadolu Fay Kuşağı ve yakın çevresinde büyük depremler olmuştur.Dağılış özellikleri ülkemizin üzerinde bulunduğu Alp Himalaya Kıvrım dağ kuşağı üzerinde yer alan dağlar boyunca paralellik gösterir.Karadeniz ve Toros dağları ve bu dağların karşılaşma alanı Doğu Anadolu bölgesi.Genç yapıdaki araziler tam olarak oturmamış özellikle olan yerler depreme açık yerlerdir.Ülkemiz oluşumu ağırlıklı olarak 3 ve 4 jeolojik zamanda gerçekleştiği için genç oluşumlu bir yapı ağırlık kazanır.<br />
<br />
<br />
<br />
2-Harita 2 den faydalanarak deprem bölgelerinin yüzey şekilleri ile ilişkilendiriniz.<br />
<br />
<br />
<br />
Fay hatları dağlar ile çöküntü alanlarının kesiştiği yerlerden geçmektedir. Dolayısı ile dağların uzanışı ile fayların uzanışı paralellik göstermektedir. Türkiye’deki Dağlar ile fay hatları genel olarak doğu-batı uzanışlıdır.<br />
<br />
<br />
<br />
Türkiye’nin 1.derece aktif fayları Kuzey Anadolu Dağları, Batı Anadolu Dağları ve Güneydoğu Toros dağlarına paralel uzanmaktadır.<br />
<br />
<br />
<br />
3-Ülkemizin her yerinde aynı büyüklükte ve sıklıkta depremler meydana gelmemesinin nedenlerini söyleyiniz.<br />
<br />
<br />
<br />
Her bölgenin jeolojik yapısı aynı değildir.Bazı bölgeler daha oturmuş bazı bölgeler daha genç yapıdadır.Yine fayların türü ve fayların uzunluğu her yerde farklı şiddette deprem üretmektedir.<br />
<br />
<br />
<br />
SAYFA 129’DEKİ ETKİNLİK<br />
<br />
<br />
<br />
1-Kitabınızdaki haritadan ve atlaslarınızdan ,Türkiye Bitki Örtüsü Haritasından faydalanarak ormanların yoğun ,yangınların az olduğu yerleri tespit ediniz.Sebeplerini yazınız.<br />
<br />
<br />
<br />
Ormanların yoğun, yangınların az olduğu yerler:<br />
<br />
Türkiye’nin Kuzey kıyıları: Karadeniz bölgesi, özellikle doğu ve batı Karadeniz bölümleri ile Marmara bölgesinde Yıldız dağlarının kuzey yamaçları.Kuzeydoğu Anadolu; Kars ve Ardahan çevresi<br />
<br />
<br />
<br />
Türkiye’de Orman yangınlarının az olduğu yerlerde yangın azlığının sebepleri:<br />
<br />
Buralarda yaz kuraklığının olmaması, sıcaklıkların fazla yükselmemesi, ağaçların ve orman altı otlarının sürekli yeşil yanmaya dirençli olması. Havanın genelikle nemli ve yağışlı olması yangınlara karşı dirençli olmasını sağlamaktadır.<br />
<br />
<br />
<br />
Orman yangınları bakımından hassas olan koruma alanları<br />
<br />
2-Kitabınızdaki grafikten hareketle 1937’den 2000 yılına kadar meydana gelen yangın adedi ve yangından etkilenen alan arasında nasıl bir değişim görmektesiniz. Bu değişimin sebeplerini belirtiniz.<br />
<br />
<br />
<br />
Orman Yangınları 1937-200 yılları arası dağılış grafiği<br />
<br />
<br />
<br />
1937-2000 Arası orman yangın sayısı ve yanan alan ilişkisi:<br />
<br />
<br />
<br />
1937-2000 yılları arasındaki orman yangınları sayısı ile yangın alanları arasında istikrarsız bir ilişki vardır. Yani bazı yıllar az yangınlarda daha fazla alan kaplayan orman yanmıştır.Eski dönemlerde günümüzdeki söndürme teknolojisine sahip değildik şu an için yangın sayısı artmış olsa bile mevcut teknoloji sonrası söndürme işlemlerindeki başarı yanan orman alanlarını azaltmıştır.<br />
<br />
Günümüze doğru orman yangınları sayısı genel olarak artmakta iken, yanan orman alanı ise azalmaktadır.<br />
<br />
<br />
<br />
Nedeni: Orman yangınlarını önlemeye yönelik tedbirlerin etkili olmasıdır.<br />
<br />
<br />
<br />
Yangınlarla mücadelede teknolojik imkanlar ön plana çıkmış buda yangın söndürmede başarılı sonuçlar ortaya çıkarmıştır, yangın oluşumunu önlemede başarısızlık vardır.<br />
<br />
Yangınlara karşı en iyi mücadele yangının oluşumunu önlemektir. Bu nedenle bütün insanlarımız yangıların olmaması için gerekli bilince ve davranışa sahip olmalıdır.<br />
<br />
SAYFA 130’DEKİ ETKİNLİK<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
1-Çığ afetinin yaşandığı şehirlerin dağılışları ve coğrafi özellikleri arasında nasıl bir ilişki vardır?<br />
<br />
<br />
<br />
Çığ felaketi olan yerlerin coğrafi özellikleri:<br />
<br />
<br />
<br />
Çığ felaketi özellikle yer şekillerinin dağlık ve engebeli olduğu, çok eğimli yüzeylerin fazla olduğu yerler ile kar yağışının çok olduğu yüksek yerlerde meydana gelmektedir.<br />
<br />
<br />
<br />
Genel olarak buralarda bitki örtüsü fakirdir.<br />
<br />
<br />
<br />
Bu özellikler; en etkili çığ felaketi olan Tunceli, Bingöl, Bitlis gibi Doğu Anadolu Bölgesinin doğu kesimlerinde etkili olmasına sebep olmaktadır.<br />
<br />
<br />
<br />
2-Çığ felaketinin yerleşim alanlarına büyük zarar vermesinde etkili olan faktörler nelerdir.<br />
<br />
<br />
<br />
Çığ Felaketinin Yerleşmelere zarar vermesinin sebepleri:<br />
<br />
<br />
<br />
1. Yerleşmelerin dik yamaçların eteklerinde kurulması,<br />
<br />
2. Eğimli yüzeylerde yol açılması<br />
<br />
3. Yamaçlardaki bitki örtüsünün tahrip edilmesi<br />
<br />
4. Yerleşmeleri çığ felaketine karşı koruyacak tedbirlerin alınmaması<br />
<br />
<br />
<br />
3-Türkiye Fiziki Haritası’ndan faydalanarak çığ riskinin az ve ya çok olduğu iki şehir seçip bu durumun nedenlerini açıklayınız.<br />
<br />
<br />
<br />
Türkiye’de Çığ felaketinin en az en çok olacağı iki örnek şehir:<br />
<br />
<br />
<br />
En az: İzmir, kar yağışının olmaması, eğimli yüzeylerin azlığı<br />
<br />
<br />
<br />
En Fazla: Hakkari, Eğimli yüzeylerin çok olması, kar yağışının çok olması ve uzun süre yerde kalması.<br />
<br />
<br />
<br />
Burada değişik seçenekler verilebilir.Akdeniz Ege Kıyı illerinde az Doğu Anadolu illerinde genel olarak fazladır.<br />
<br />
<br />
<br />
SAYFA 131’DEKİ ETKİNLİK<br />
<br />
<br />
<br />
Aşağıda verilen kavramları yukarıdaki kavram haritasındaki boşluklara uygun şekilde yerleştiriniz.<br />
<br />
<br />
<br />
Jeolojik, uzunlukları, yağış, yer şekli, yatak, arazi, insan, iklim, bitki,<br />
<br />
eğim, kayaç, tabakaların uzanışı<br />
<br />
<br />
<br />
TÜRKİYE’DE EN ÇOK YAŞANAN AFETLER VE NEDENLERİ<br />
<br />
<br />
<br />
1-Depremler<br />
<br />
Jeolojik yapı,<br />
<br />
Faylar: Fayları Türü, Fayların Uzunluğu<br />
<br />
<br />
<br />
2-Sel ve Taşkınlar<br />
<br />
Yağış Miktarı<br />
<br />
Bitki Örtüsü<br />
<br />
Arazi Kullanımı<br />
<br />
Jeomorfolojik özellikler: Yer Şekilleri, Eğim<br />
<br />
Drenaj Özellikleri: Yatak özellikleri, Drenaj Sistemi<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
3- Kütle Hareketleri<br />
<br />
Kayaç Türü<br />
<br />
Tabakaların Uzanışı<br />
<br />
Suya Doygunluk<br />
<br />
Arazi Kullanımı: Yanlış yerleşimlerin etkisi, Yol tünel köprü yapımı, Maden ocağı açma<br />
<br />
Jeomorfolojik özellikler: Eğim, Yer Şekli<br />
<br />
<br />
<br />
4- Orman Yangınları<br />
<br />
Türkiye’nin Matematik Konumu<br />
<br />
İnsan Faktörü<br />
<br />
Jeomorfolojik özellikler: Engebe, Eğim, Toprak özellikleri<br />
<br />
İklim Özellikleri: Sıcaklık, Nem, Basınç, Rüzgarlar<br />
<br />
<br />
<br />
5- Çığ<br />
<br />
Bitki örtüsü: Sıklığı, Türü<br />
<br />
İklim Özellikleri: Sıcaklık, Yağış<br />
<br />
Jeomorfolojik Özellikler: Eğim, Yer Şekli<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
SAYFA 132’DEKİ ETKİNLİK<br />
<br />
<br />
<br />
Afet Türü TÜRKİYE’NİN COĞRAFİ ÖZELLİKLERİ<br />
<br />
Yüzey Şek. İklim Bitki Ört. Jeolojik Yapı Arazi Kul.<br />
<br />
Deprem Fay Hatları: Aktif ve Uzun faylar<br />
<br />
Sel<br />
<br />
Eğimli arazinin çokluğu Fazla yağış Kar erimeleri Bitki örtüsünün tahribi Akarsu yataklarının su akışını engelleyecek şekilde kullanımı<br />
<br />
Taşkın Eğimli arazi Faz yağış, Kar erimeleri Bitki örtüsünün tahribi Akarsu yataklarının su akışını engelleyecek şekilde kullanımı<br />
<br />
Kütle Hareketleri Eğimli arazi Bol yağış Bitki örtüsünün tahribi Geçirgen arazi yapısı Yamaç kazıları<br />
<br />
Çığ Dağlık ve engebeli arazi Kar yağışının yoğun olduğu yerler Orman ve bitki örtüsünden yoksun yerler Titreşim yaratan faaliyetler<br />
<br />
Orman Yangınları Dağlık ve engebeli arazi Çok yüksek sıcak ve Kuraklık, Şiddetli Rüzgarlar, Yıldırım düşmesi Yanmaya uygun kuru bitkiler Piknik, enerji nakil hatları, anız yakımı, tarla açma<br />
<br />
<br />
<br />
SAYFA 134’DEKİ ETKİNLİK<br />
<br />
<br />
<br />
TÜRKİYE’DE COĞRAFİ ÖZELLİKLERE GÖRE BÖLGE ÖRNEKLERİ<br />
<br />
<br />
<br />
FİZİKİ COĞRAFYA ÖZELLİKLERİNE GÖRE BÖLGELER<br />
<br />
<br />
<br />
A-Yeryüzü şekillerine göre bölgeler:<br />
<br />
<br />
<br />
a)Dağlık bölgeler<br />
<br />
<br />
<br />
1-Karadeniz dağlık bölgesi<br />
<br />
<br />
<br />
2-Toros dağları bölgesi<br />
<br />
<br />
<br />
3-Batı Anadolu dağları bölgesi<br />
<br />
<br />
<br />
4-Doğu Anadolu dağları bölgesi<br />
<br />
<br />
<br />
5-Güneydoğu Anadolu dağları bölgesi<br />
<br />
<br />
<br />
b)Düzlük (ovalık) bölgeler<br />
<br />
<br />
<br />
1-Adana (Çukurova) bölgesi<br />
<br />
<br />
<br />
2-Büyük Menderes Ovası bölgesi<br />
<br />
<br />
<br />
3-Bursa ovası bölgesi<br />
<br />
<br />
<br />
4-Harran ovası bölgesi<br />
<br />
<br />
<br />
5-Bafra ovası bölgesi<br />
<br />
<br />
<br />
B-İklim tipine göre bölgeler<br />
<br />
<br />
<br />
1-Karadeniz iklim bölgesi<br />
<br />
<br />
<br />
2-Akdeniz iklim bölgesi<br />
<br />
<br />
<br />
3-Karasal iklim bölgesi<br />
<br />
<br />
<br />
C-Bitki örtüsüne göre bölgeler<br />
<br />
<br />
<br />
1-Orman bitki örtüsü bölgesi<br />
<br />
<br />
<br />
2-Maki bitki örtüsü bölgesi<br />
<br />
<br />
<br />
3-Bozkır bitki örtüsü bölgesi<br />
<br />
<br />
<br />
4-Çayır bitki örtüsü bölgesi<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
SAYFA 135’DEKİ ETKİNLİK<br />
<br />
<br />
<br />
BEŞERİ COĞRAFYA ÖZELLİKLERİNE GÖRE BölGELER<br />
<br />
<br />
<br />
A-Nüfus yoğunluğuna göre bölgeler<br />
<br />
<br />
<br />
a)Yoğun Nüfuslu Bölgeler:<br />
<br />
<br />
<br />
1-İstanbul-İzmit çevresi<br />
<br />
<br />
<br />
2-İzmir çevresi<br />
<br />
<br />
<br />
3-Ankara çevresi<br />
<br />
<br />
<br />
4-Adana-Hatay çevresi<br />
<br />
<br />
<br />
5-Zonguldak çevresi<br />
<br />
<br />
<br />
b)Seyrek Nüfuslu Bölgeler:<br />
<br />
<br />
<br />
1-Hakkari ve çevresi<br />
<br />
<br />
<br />
2-Tunceli ve çevresi<br />
<br />
<br />
<br />
3-Tuz gölü çevresi<br />
<br />
<br />
<br />
4-Menteşe yöresi çevresi<br />
<br />
<br />
<br />
5-Gümüşhane çevresi<br />
<br />
<br />
<br />
6-Taşeli platosu çevresi<br />
<br />
<br />
<br />
B-Yerleşim özelliklerine göre bölgeler<br />
<br />
<br />
<br />
a)Kentsel Bölgeler:<br />
<br />
<br />
<br />
1-İzmir ve çevresi<br />
<br />
<br />
<br />
2-Antalya ve çevresi<br />
<br />
<br />
<br />
3-İstanbul ve çevresi<br />
<br />
<br />
<br />
4-Ankara ve çevresi<br />
<br />
<br />
<br />
5-Bursa ve çevresi<br />
<br />
<br />
<br />
b)Kırsal Bölgeler:<br />
<br />
<br />
<br />
1-Giresun ve çevresi<br />
<br />
<br />
<br />
2-Rize ve çevresi<br />
<br />
<br />
<br />
3-Hakkari ve çevresi<br />
<br />
<br />
<br />
4-Nevşehir ve çevresi<br />
<br />
<br />
<br />
5-Kars ve çevresi<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
SAYFA 136’DEKİ ETKİNLİK<br />
<br />
<br />
<br />
C-Ekonomik özelliklerine göre bölgeler<br />
<br />
<br />
<br />
a)Tarım Bölgesi:<br />
<br />
<br />
<br />
1-Konya-Aksaray ve çevresi<br />
<br />
<br />
<br />
2-Şanlıurfa ve çevresi<br />
<br />
<br />
<br />
3-Edirne ve çevresi<br />
<br />
<br />
<br />
4-Tokat ve çevresi<br />
<br />
<br />
<br />
5-Isparta ve çevresi<br />
<br />
<br />
<br />
b)Sanayi Bölgesi:<br />
<br />
<br />
<br />
1-İstanbul-İzmit ve çevresi<br />
<br />
<br />
<br />
2-İzmir çevresi<br />
<br />
<br />
<br />
3-Adana-Mersin-İskenderun çevresi<br />
<br />
<br />
<br />
4-Ankara-Eskişehir çevresi<br />
<br />
<br />
<br />
5-Kayseri çevresi<br />
<br />
<br />
<br />
c)Maden Bölgesi:<br />
<br />
<br />
<br />
1-Zonguldak ve çevresi<br />
<br />
<br />
<br />
2-Batman ve çevresi<br />
<br />
<br />
<br />
3-Seydişehir ve çevresi<br />
<br />
<br />
<br />
4-Divriği ve çevresi<br />
<br />
<br />
<br />
5-Murgul ve çevresi<br />
<br />
<br />
<br />
d)Serbest Ticaret Bölgesi:<br />
<br />
<br />
<br />
1-Mersin Limanı<br />
<br />
<br />
<br />
2-İstanbul Ticaret bölgesi<br />
<br />
<br />
<br />
3-Antalya Serbest Ticaret Bölgesi<br />
<br />
<br />
<br />
4-İzmir Serbest Ticaret Bölgesi<br />
<br />
<br />
<br />
5-Kayseri Serbest Ticaret Bölgesi<br />
<br />
<br />
<br />
e)Turizm Bölgesi:<br />
<br />
<br />
<br />
1-Antalya ve çevresi<br />
<br />
<br />
<br />
2-Muğla ve çevresi<br />
<br />
<br />
<br />
3-Nevşehir ve çevresi<br />
<br />
<br />
<br />
4-İzmir ve çevresi<br />
<br />
<br />
<br />
5-İstanbul ve çevresi<br />
<br />
<br />
<br />
D-Karma Bölgeler<br />
<br />
<br />
<br />
a)Tarım-Sanayi-Turizm Bölgesi:<br />
<br />
<br />
<br />
1-Adana-Mersin çevresi<br />
<br />
<br />
<br />
2-Aydın-İzmir-Manisa<br />
<br />
<br />
<br />
3-Bursa-Balıkesir<br />
<br />
<br />
<br />
4-Kayseri-Nevşehir<br />
<br />
<br />
<br />
5-Antalya<br />
<br />
<br />
<br />
b) Maden-Sanayi bölgesi<br />
<br />
<br />
<br />
1-Zonguldak-Karabük çevresi<br />
<br />
<br />
<br />
2-Divriği çevresi<br />
<br />
<br />
<br />
3-Seydişehir çevresi<br />
<br />
<br />
<br />
4-Murgul çevresi<br />
<br />
<br />
<br />
5-Batman çevresi<br />
<br />
<br />
<br />
c)Ticaret-Turizm ve Tarım bölgesi<br />
<br />
<br />
<br />
1-İzmir-Manisa çevresi<br />
<br />
<br />
<br />
2-Aydın-Denizli çevresi<br />
<br />
<br />
<br />
3-Mersin-Adana çevresi<br />
<br />
<br />
<br />
4-Antalya çevresi<br />
<br />
<br />
<br />
5- Kayseri-Nevşehir çevresi<br />
<br />
<br />
<br />
SAYFA 142’DAKİ ETKİNLİK<br />
<br />
<br />
<br />
1-Türk Kültürünün Yaşandığı Bağımsız Türk Devletleri ve haritası:<br />
<br />
Türkiye Cumhuriyeti<br />
<br />
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti<br />
<br />
Azerbaycan<br />
<br />
Türkmenistan<br />
<br />
Özbekistan<br />
<br />
Kazakistan<br />
<br />
Kırgızistan<br />
<br />
Tacikistan<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
2-Türklerin yaşadığı bölgelerde iklim şartları ve yer şekillerinin Türk Kültürü üzerindeki Etkileri:<br />
<br />
<br />
<br />
İKLİM<br />
<br />
Türk kültürünün ocağı Orta Asya’nın iklim şartları, Türk Kültürüne şekil veren en önemli etkendir. Orta Asya’nın yarı kurak iklim şartları ve iklime bağlı bozkır bitki örtüsü, Türklerde ana geçim kaynağının küçükbaş hayvancılık olmasını zorunlu kılmıştır.Göçebe ve yarı göçebe yaşam tarzına bağlı olarak Türk Kültürü doğmuş ve bütün Dünya’ya yayılmıştır.<br />
<br />
<br />
<br />
İklimin etkilerine ait birkaç örnek;<br />
<br />
<br />
<br />
Sıcak yerlerde ince giyisiler, soğuk yerlerde kalıngiyisiler kullanılır.Yetişen ürünleri ve yemekleri belirler.Sıcak bölgelerdeki erkeklerin başını örtü ile örtmesiTürklerde düğünlerin iklim nedeniyle sonbaharda yapılması.Orta Asya kültüründe zeytinyağı ve pirinç olmaması<br />
<br />
<br />
<br />
SU ÖZELLİKLERİ<br />
<br />
Bölgede mevcut olan su şartları bu bir akarsu göl olabilir o bölgede yaşayan insanların geçim kaynakları yaşam tarzları üzerinde etkili olabilir tarımsal faaliyetleri destekleyebilir su kaynakları deniz olarak düşünülürse bölge halkının kültüründe deniz ürünleri ön plana çıkabilir yine denize kıyısı olan ülke insanlarının kişilik özelliklerinde farklı özellikler ön plana çıkabilir.<br />
<br />
<br />
<br />
TOPRAK VE ARAZİ YAPISI<br />
<br />
Yerleşmenin toplu veya dağınık olmasını arazi belirler.Bölgedeki toprak , taş ve madenler el sanatı ve takıları etkiler(çini,gümüş,oltu).Düzlü klerde hayvancılığın gelişmesine bağlı olarak dokuma ve kilim üretiminin yaygın olması.Dağların uzanışı nedeniyle İç Anadolu ile kıyılardaki kültürlerin birbirlerinden etkilenmemeleri.Yine bölge ekonomisi için arazinin engebeli olduğu yerler ile düzlük alanlar arasında farklılıklar görülebilir.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
3-Türklerin Yaşadıkları bölge bir ada olsaydı Kültürel Özellikleri nasıl olurdu?<br />
<br />
<br />
<br />
v Türk Kültürü şimdiki kadar Dünyanın geniş bir alanına yayılamazdı.<br />
<br />
v Etkileşim alanı daha dar olurdu.<br />
<br />
v Türk Kültür zenginliği şimdiki kadar geniş içerikli olmazdı.<br />
<br />
v Türk kültürünü oluşturan örf adetler,ekonomik faaliyetler,yaşamtarzları ve diğer özelliklerinde değişiklikler ve daralma<br />
<br />
v görülürdü.<br />
<br />
v Türk kültürünü oluşturan yaşam tarzları ve ekonomik<br />
<br />
v özelliklerinde deniz özellikleri ön plana çıkardı.<br />
<br />
<br />
<br />
SAYFA 143’DAKİ ETKİNLİK<br />
<br />
<br />
<br />
1-Kitabınızdaki resimler Türk Kültürü ile ilgili hangi düşünceleri çağrıştırmaktadır.a)Aile bağlarının güçlü olması geniş yapılı aile birlikteliği ve yerleşik hayata geçişe uygunluk mimariye verilen önem.<br />
<br />
<br />
<br />
b)Başka kültürler ile etkileşim,dostluk sohbet samimiyet,Türklerin dostluğa verdiği önem.<br />
<br />
<br />
<br />
c)Yaşam tarzımız ekonomik faaliyetlerimiz bozkır kültürünün ekonomik faaliyetlere etkisi üzerine kültürümüzle ilgili bilgiler verir.<br />
<br />
d)Türk kültürünün sanatsal zenginliği,güzelliğe bakış açısı ,sanatla ilişkisi üzerine bize bilgiler verir.<br />
<br />
<br />
<br />
e)Lale bizim kültürümüzde kültürel zenginliği,çeşitliliği,estetiğ i temsil eder.Bir çok alanda kültürümüzün içinde yer alır.Bazen yaşam sevincimiz,bazen tarihi bir dönem,bazen kızlarımızın çeyizlerinde bir motif ,bazende edebiyatta bir şiirdir.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
f)Orta Asya bozkır kültürünün en temel simgesidir at.Orta Asya yaşam kültürü içerisinde atın ayrı bir önemi ve kalıcılığı vardır.Bozkır kültürünün olmazsa olmazlarındandır.<br />
<br />
2-Bu simgelerin Tür Kültürünü en güzel şekilde temsil etmesinin sebepleri;<br />
<br />
Yaşam alanı ve geçim kaynakları ile yaşam biçimleri hakkında en net bilgiler içerdiği için<br />
<br />
<br />
<br />
SAYFA 144’DAKİ ETKİNLİK<br />
<br />
ORTA ASYA’DAN GÖÇ<br />
<br />
<br />
<br />
Soru1-Türkler Orta Asya'dan hangi nedenlere bağlı göç etmişlerdir?<br />
<br />
<br />
<br />
Topraklarının tarıma elverişsiz olması,<br />
<br />
Hayvanlar için otlakların yetersiz olması,<br />
<br />
İklim koşullarının değişmesi nedeniyle kuraklık ve şiddetli kış yaşanması,<br />
<br />
Türk boyları ve yabancı kavimlerle yapılan mücadelelerdir.<br />
<br />
<br />
<br />
Soru2-Türkler Orta Asya'da kalsalardı Türk Kültürü bu kadar geniş alanlara yayılır mıydı.<br />
<br />
<br />
<br />
Türk Kültürü çok zengin bir yapıya sahiptir.Bu zenginlik köklerini coğrafyadan ve tarihin derinliklerinden alır.Türkler Sibirya'dan Balkanlara Yemen'den Hindistan'a ,Çin'e kadar çok geniş bir coğrafyaya yayılmış bu coğrafyada devletler kurmuş bir çok uygarlığı etkilemiş ve etkilenerek türk kültürünü oluşturmuştur.<br />
<br />
Sadece Orta Asya'da kalınmış olsa idi bu kadar yoğun bir etki alanı olmayacak ve<br />
<br />
etkilenmeyecekti.<br />
<br />
<br />
<br />
Soru3-Türkler Orta Asya'da kalsalardı bugün ki Türk kültürünün özellikleri nasıl olurdu.<br />
<br />
<br />
<br />
Türkler Orta Asya'da kalmış olsaydı bu kadar geniş bir potansiyel zenginliğe sahip olamazdı.Çünkü sadece bulunduğu bölgedeki coğrafya şartlarından etkilenecek kültür öğelerini Orta Asya bölgesindeki yaşam koşulları belirleyecek ve çok fazla diğer kültürlerden etkilenemeyecek daha dar kapsamlı bir kültürel yapısı olacaktı.Orta<br />
<br />
Asya'da tarım koşulları elverişsiz olduğu için tarım daha geri planda yapılabildiği kadar küçük baş hayvancılığa dayalı bir kültür oluşacaktı.Deniz etkisinden kapalı kalacak giyim tarzlarından ,ekonomik faaliyetlerinde daha kısıtlı bir kültürel yapıya sahip olacaklardı.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
SAYFA 145’DAKİ ETKİNLİK<br />
<br />
Soru-1 İpek yolu güzergahıyla bağlantılı olarak Türk kültürü nasıl etkilenmiştir.<br />
<br />
<br />
<br />
İpek yolu da Türkler açısından önemli bir yer tutmaktadır.Türklerin temel geçim kaynaklarının hayvancılık ve kısıtlı imkanlarla tarım olduğu anlaşılmıştır. Ayrıca dokumacılık ve madencilikte önemli bir yer tutmaktadır.Daha çok Türk kültüründe bu faktörler etkili olacaktı.Ancak İpek yolunun denetimi elde tutulduğu sürece ticaret de<br />
<br />
Türkler için önemli bir geçim kaynağı olmuştur.Yine ticari faaliyetler sırasında diğer topluluklarla kültür alışverişi içerisinde bulunulmuş buda günümüz Türk kültürünün ortaya çıkmasında zenginleşmesinde etkilidir.<br />
<br />
<br />
<br />
Türklerin yarı göçebe yerleşim tarzından yerleşik hayata geçişleri ve yaşam tarzlarının da bu doğrultuda belirlenmesinde ipek yolu etkili bir<br />
<br />
faktördür.<br />
<br />
<br />
<br />
Soru-2 İpek yolu daha kuzeyden ve güneyden geçse Türk kültürüne etkisi nasıl olurdu?<br />
<br />
<br />
<br />
İpek Yolu güzergahı daha kuzeyden ve güneyden geçmiş olsaydı Türkler ipek yolunun ortaya çıkardığı zenginliklerden faydalanamayacak doğu batı kültürü arasında ortaya çıkan kültürel etkileşimin içerisinde olamayacak göçebe hayata bağlı hayvancılık<br />
<br />
faaliyetleri etkisini koruyacaktı. Bu etkileşimlerden uzak olan Türk Kültürü daha sığ ve dışa kapalı bir özellik kazanacaktı.<br />
<br />
<br />
<br />
Soru-3 İpek yolu hangi Türk cumhuriyetlerinden geçmektedir.<br />
<br />
<br />
<br />
İpek yolu Çinden sonra DoğuTürkistan,Kırgızistan,Taci kistan, Özbekistan,Türkmenistan,<br />
<br />
Kazakistan üzerinden Anadolu'ya ulaşmaktadır.<br />
<br />
<br />
<br />
SAYFA 146’DAKİ ETKİNLİK<br />
<br />
<br />
<br />
1.Yukarıda fotoğraflarda görülen Türklerin yaptığı mimari eserler, hangi ülkelerde bulunmaktadır? Bu ülkelerin birbirleriyle coğrafi sınırları olup olmadığını tespit ediniz.<br />
<br />
<br />
<br />
Tac Mahal: Hindistan<br />
<br />
Şirdar Medresesi:Özbekistan<br />
<br />
Mostar Köprüsü:Bosna Hersek<br />
<br />
Kavalalı Mehmet Ali Paşa Camii:Mısır<br />
<br />
Selimiye Camii:Türkiye<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
SAYFA 147’DEKİ ETKİNLİK<br />
<br />
<br />
<br />
Türk Kültürünü Etkileyen Faktörler<br />
<br />
Komşu medeniyetler<br />
<br />
Bulunduğu coğrafi konum<br />
<br />
Yoğun olarak yapılan ekonomik faaliyetler (Tarım ve Hayvancılık)<br />
<br />
Türklerin kendilerine has karakter özellikleri<br />
<br />
İklim ve Bitki Örtüsü<br />
<br />
Yeryüzü şekilleri<br />
<br />
Bağımsız yaşama düşüncesi<br />
<br />
<br />
<br />
SAYFA 148/1’DEKİ ETKİNLİK<br />
<br />
<br />
<br />
Konu ile ilgili ön bilgi:<br />
<br />
<br />
<br />
TİCARET: İki taraf arasında bir değişim aracı(örneğin para) vasıtasıyla yapılan mal ve hizmet alış verişidir. Ticaretin insanlık tarihindeki ilk şekli takastır. Takas yöntemi ile mal ve hizmetler birbiri karşılığında değiş tokuş edilir. Günümüzde ise artık değişim aracı olarak para kullanılmaktadır.<br />
<br />
<br />
<br />
Ticaret faaliyetlerinin en önemli üç elemanıdır.<br />
<br />
<br />
<br />
Ham madde :Sanayileşme için temel koşullardan biridir. Makinelerde mamul maddeye dönüşebilen işlenmemiş maddelerdir. Bu maddeler bitkisel ( pamuk , buğday .....vb) , hayvansal ( süt , et , yün.....vb ) ve madensel ( demir , bakır , krom .....vb ) kökenli olabilir.<br />
<br />
<br />
<br />
Pazar: Üretilen ürünlerin tüketilebileceği nüfus potansiyeline sahip olan yer.Pazar ticarette çok önemlidir . Ticaret faaliyetlerinin yoğunluk kazandığı noktalar aynı zamanda önemli nüfus potansiyeline sahip alanlardır.<br />
<br />
<br />
<br />
Üretim: İmalat, bir ham maddeyi işleyerek bir sanayi ürünü, bir mal üretme işlemlerinin bütününe denir. Üretim faaliyetlerinin yoğun olduğu alanlar aynı zamanda yoğun nüfuslu alanlardır.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
SAYFA 148/2’DEKİ ETKİNLİK<br />
<br />
<br />
<br />
ORMAN ÜRÜNLERİ KONGO<br />
<br />
<br />
<br />
DOĞALGAZ RUSYA-İRAN<br />
<br />
<br />
<br />
PETROL SUUDİ ARABİSTAN-VENEZUELLA<br />
<br />
<br />
<br />
TAŞKÖMÜRÜ RUSYA, ÇİN<br />
<br />
<br />
<br />
PAMUK ÇİN, ÖZBEKİSTAN<br />
<br />
<br />
<br />
YÜN AVUSTURALYA<br />
<br />
<br />
<br />
ALTIN-GÜMÜŞ GÜNEY AFRİKA<br />
<br />
<br />
<br />
BUĞDAY ÇİN , RUSYA<br />
<br />
<br />
<br />
PİRİNÇ ÇİN<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Bu rakamlar yıllara göre farklılık gösterebilir. Ancak yayınladığımız ülkeler son dönemde bu ürünlerde ilk sıralarda yer alan ülkelerdir.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
SAYFA 149’DEKİ ETKİNLİK<br />
<br />
<br />
<br />
Kitabınızda verilen haritada dünyada önemli hammadde ,üretim,ve pazar alanları verilmektedir.<br />
<br />
SORU-1-Kitabınızdaki haritada dünyadaki önemli ham madde, üretim ve Pazar alanları görülmektedir.Bu alanlar arasında ticaretin nasıl gerçekleştiğini,ne tür ham madde ve işlenmiş ürünlerin alınıp satıldığını araştırınız.<br />
<br />
<br />
<br />
Bu alanlar arasında ticaret faaliyetleri daha çok işlenmemiş hammadde alımı ve işlenmiş sanayi ürünü satışı şeklinde gerçekleşir.Özellikle sanayi faaliyetleri gelişmiş, nüfus potansiyeli yüksek,sermaye birikimi olan teknolojik gelişimini tamamlamış bölgeler daha çok dışardan işlenmemiş tarımsal ve madensel hammadde alarak diğer bölgelere işlenmiş sanayi ürünleri ve teknolojik ürünler satar.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-2-Bu alan ve bölgelerin bazılarının aynı zamanda büyük Pazar alanı olmalarının nedenlerini belirtiniz.<br />
<br />
<br />
<br />
Bu alanların özellikle Amerika,Avrupa ve Uzakdoğu Asya bölgelerinin önemli pazar olmasında nüfusunun özellikle tüketici potansiyeli yüksek nüfusun fazla olması ,bölgede sermaye birikiminin yüksek olması ve teknolojik gelişmeler ile sanayi faaliyetlerinin yoğunluk kazanmasına bağlı olarak önemli bir ticaret merkezi olarak ortaya çıkmaları etkili olmuştur.<br />
<br />
<br />
<br />
SORU-3-Kendinizi uluslar arası ticaret yapan bir şirket sahibi olarak düşünüp harita ile kitabınızdaki tabloyu eşleştirerek kendi ticaret ağınızı oluşturunuz.<br />
<br />
<br />
<br />
Kişisel cevap vermeniz gereken bir soru…Aşağıdaki açıklamadan faydalanabilirsiniz.<br />
<br />
Genel mantık olarak ticaret ağı Amerika-Avrupa -Uzakdoğu Asya arasında önemli bir pazar bölgesi olarak yine daha geri kalmış platformdaki Güney Amerika -Afrika bölümlerinden ham madde ticareti şeklinde gerçekleştirilebilir.<br />
<br />
<br />
<br />
SAYFA 152/1’DEKİ ETKİNLİK<br />
<br />
<br />
<br />
Ülke Bölge Adı Hammadde alanı Üretim alanı Pazar alanı<br />
<br />
Kuzey Amerika X X X<br />
<br />
Japonya X X<br />
<br />
Avrupa X X X<br />
<br />
Çin X X X<br />
<br />
Güneydoğu Asya X X X<br />
<br />
Kuzey Afrika X<br />
<br />
Orda Doğu X X<br />
<br />
Nijerya X<br />
<br />
İngiltere X<br />
<br />
Brezilya X<br />
<br />
<br />
<br />
SAYFA 150/2’DEKİ ETKİNLİK<br />
<br />
1-Ürettiğinden fazla, ürettiğinden az, ürettiği kadar tüketen ülke yada bölgeleri tespit ediniz.<br />
<br />
Ürettiğinden fazla:Amerika,Uzakdoğu,Avrupa<br />
<br />
Ürettiğinden az: Orta Doğu,Bağımsız Devletler Topluluğu ,Latin<br />
<br />
Amerika,Afrika<br />
<br />
Ürettiği kadar: AVUSTRALYA dır.<br />
<br />
2-Farklılık olan bölge yada ülkelerde farklılığın nedenlerini tartışınız.<br />
<br />
Bu farklılığın ortaya çıkmasında özellikle ürettiğinden çok tüketimin olduğu bölgelerde petrole dayalı sanayinin gelişmiş olması, gelişmişlik ve yoğun nüfus özelliklerine bağlı olarak tüketimin artması etkilidir.Bölgeler arası teknolojik şartlarda da üretim miktarında farklılıklara yol açabilir.Kaynak olmasına rağmen yeterli donanıma sahip değilse bu üretim miktarını düşürür.En belirleyici etken petrole dayalı sanayi faaliyetleri ve nüfus özellikleri denilebilir.<br />
<br />
<br />
<br />
SAYFA 152/3’DEKİ ETKİNLİK<br />
<br />
Sanayi üretim alanlarının oluşmasında etkili olan faktörler için:<br />
<br />
Sermaye,iklim,ulaşım,teknoloji k olanaklar,pazar,konum özellikleri,hammadde özellikleri(japonya hariç) söylenilebilir.<br />
<br />
Tarım üretim alanlarının oluşmasında etkili olan faktörler:<br />
<br />
İklim şartları, verimli topraklar,su kaynakları,tarımsal sanayiye yönelik hammadde<br />
<br />
zenginliği,gıda tüketiminin nüfusa bağlı olarak fazla ,bölgelerin pazar bölgelerine göre konumu etkili olmuştur denilebilir.<br />
<br />
<br />
<br />
SAYFA 155’DEKİ ETKİNLİK<br />
<br />
Ülke Gelen turist sayısı Dünyadaki payı (%) Turizm Geliri Dünyadaki Payı<br />
<br />
Fransa 76 9,4 42,3 6,2<br />
<br />
İspanya 55,6 6,9 47,9 7<br />
<br />
ABD 49,4 6,1 81,7 12<br />
<br />
Çin 46,8 5,8 29,3 4,3<br />
<br />
İtalya 36,5 4,5 35,4 5,2<br />
<br />
İngiltere 30 3,7 30,4 4,4<br />
<br />
Almanya 21,5 2,7 29,2 4,3<br />
<br />
Türkiye 20,3 2,5 18,2 2,7<br />
<br />
Avusturya 20 2,5 15,5 2,3<br />
<br />
<br />
<br />
1-Akdeniz kıyısındaki ülkelerin dünya turizmindeki yerini yorumlayınız.<br />
<br />
<br />
<br />
Akdeniz kıyısındaki ülkelere bakıldığında dünya turizminde ön planda yer almaktadır.Uygun iklim şartlarına sahip bir bölge olması deniz turizmini cazip kılıcı bir etkide bulunur.Bulunduğu konum itibariyle önemli bir merkez noktası oluşturur.Geçmişten beri Akdeniz çevresinde kurulan uygarlıklar kültürel turizmi olumlu etkiler.Buradaki turizm faaliyetleri biraz mevsimsel özellik göstermektedir.Yaz aylarında ağırlık kazanır.<br />
<br />
<br />
<br />
2-Tabloda belirtilen ülkelerde,gelen turist sayısı ile ülkelerin turizm gelirleri arasındaki ilişkiyi yorumlayınız.<br />
<br />
<br />
<br />
Gelen turist sayıları her zaman için yüksek turizm gelirini ifade etmeyebilir. Burada dikkat edilmesi gereken nokta turizm faaliyetlerinin yıl boyunca yayılabilmesi ve iyi bir tesisleşme,daha fazla gelir getiren turizm kollarının ön plana çıkmasıdır.Çok turist ucuz fiyat kalitesi düşük tesisler den ziyade yüksek kalite belirli bir fiyat standardı ve gelir getiren turizm kollarının ön plana çıkartılması elde edilen kazancı arttırır.Örnek golf turizmi,yat turizmi,safari turları,<br />
<br />
<br />
<br />
3-Hangi ülkede kişi başına bırakılan döviz daha fazladır.<br />
<br />
<br />
<br />
Rakamlar incelendiğinde gelen turist sayısına oranla elde edilen gelir olarak ABD ön plana çıkmaktadır.ABD de turizm faaliyetlerin yıl boyunca yapılması ve kalite standartlarının yüksek olması gelir getiren turizm kollarının tercih edilmesi sebepler, arasında gösterebilir.<br />
<br />
<br />
<br />
SAYFA 168’DEKİ ETKİNLİK<br />
<br />
<br />
<br />
1-Japonya’da yıkıcı depremlerin fazla olmasının nedenleri nelerdir.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Yerküre üzerinde oluşan depremlerin büyüklüğü ve neden oldukları zararlar göz önüne alındığında iki ana deprem kuşağı en çok ilgi çeken bölgelerdir. Bunlardan biri Büyük Okyanusu çevreleyen ve özellikle Japonya üzerinde etkili olan Pasifik Deprem Kuşağı (Yeryüzündeki depremlerin yaklaşık %81'i bu kuşakta meydana gelir.),<br />
<br />
diğeri ise Cebelitarık’tan Endonezya adalarına uzanan ve Türkiye’nin de içinde bulunduğu Akdeniz-Himalaya deprem kuşağıdır (%17'si de bu kuşakta oluşur).Genel olarak depremlerin, kabuğu oluşturan levhaların sınırlarında oluştuğu söylenebilir.<br />
<br />
Buradan anlaşılacağı gibi Japonya’nın üzerinde bulunduğu adalar aynı zamanda volkanik faaliyetlerin aktif olarak devam ettiği sismik hareketlerin aktif olarak devam ettiği pasifik deprem kuşağı üzerinde yer alan levhaların karşılaşma alanıdır.<br />
<br />
<br />
<br />
SAYFA 170’DEKİ ETKİNLİK<br />
<br />
<br />
<br />
1-Japonya'nın nüfusu neden kıyılarda toplanmıştır.<br />
<br />
<br />
<br />
Japonya yüzölçümü küçük ve iç kesimleri engebeli olan bir ülke olduğu için , ada devleti olduğu için dışarıdan ciddi derecede hammadde aldığı için önemli liman şehirler kıyılarda kurulmuştur...<br />
<br />
<br />
<br />
SAYFA 176’DEKİ ETKİNLİK<br />
<br />
TANIM-1<br />
<br />
Sanayi Devrimi, Avrupa’da 18. ve 19. yüzyıllarda yeni buluşların üretime uygulanması ve buhar gücüyle çalışan makinaların makinalaşmış endüstriyi doğurması, bu gelişmelerin de<br />
<br />
Avrupa’daki sermaye birikimini arttırmasına denir.Üretimde insan ve hayvan gücü yerine buhar gücü ile çalışan makineler kullanılmış ,üretimin şekli ve miktarı değişmiştir. Ev ve atölye tipi üretimden ,büyük fabrikalarda ve büyük miktarlarda üretime geçilmiştir.<br />
<br />
TANIM -2<br />
<br />
18. yüzyılın ikinci yarısıyla 19. yüzyılın ilk yılları arasında bir seri buluşun, enerji, tekstil, demir, çelik ve ulaştırma üretimlerini etkilemek yoluyla İngiltere'nin üretim karakterinde meydana getirdiği yapısal değişmedir.<br />
<br />
Neden pek çok teknik icat İngiltere patentlidir.<br />
<br />
Bilime ve eğitime verilen önem,İngiltere’deki özgür ortam,Sanayi devriminin İngiltere’de ortaya çıkması nedeniyle,bu konudaki bilgi birikiminin İngiltere’nin elinde olması gibi sebepler gösterilebilir.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
SAYFA 178’DEKİ ETKİNLİK<br />
<br />
<br />
<br />
1.1769′da Arkwright (Arkvrayt) tarafından icat edilen su gücü ile işleyen pamuklu dokuma makinesi<br />
<br />
<br />
<br />
2.Buhar gücünün makineleri çalıştırmak için kullanılması.<br />
<br />
<br />
<br />
3.Sanayileşmenin gerektirdiği icatlar ve teknik buluşların gerçekleşmesi.<br />
<br />
<br />
<br />
4.Ulaşımın gelişmesi.<br />
<br />
<br />
<br />
5.Bilime verilen önem ve bunu destekleyen özgürlükçü ortam.<br />
<br />
<br />
<br />
6.Sömürgecilik.<br />
<br />
<br />
<br />
7.Finans sektörünün gelişmiş olması<br />
<br />
<br />
<br />
8-Buhar kömür ve demirin ortak kullanmı<br />
<br />
Sizce sanayinin bu gün ulaştığı boyutlar hangi geliştirici faktörlere dayanmaktadır.<br />
<br />
1.Bilim ve teknolojiye verilen önem<br />
<br />
2.İletişim ve bilgi paylaşımının kolaylaşması<br />
<br />
3.Hammadde ve Pazar alanlarına ulaşımın kolaylaşması,<br />
<br />
4.Ticaretin gelişmesi<br />
<br />
<br />
<br />
İngiltere sahip olduğu deniz güzü sayesinde coğrafi keşifler sonrasında doğal kaynakları olan bir çok ülkeyi sömürgeleştirmiştir.Bu ülkelerin doğal kaynaklarını önce yelkenli gemilerle sonrasında buharlı gemilerle kendi ülkesine taşımıştır.Bir ada devleti olan İngiltere Avrupa ana karasına oranla daha elverişli bir coğrafi konuma sahiptir.XIX. yüzyıl başlarında ana karada başlamış olan Derebeylik mücadelesi,mezhep farkı huzursuzlukları,savaşlar gibi siyasi rahatsızlıklardan hiç etkilenmemiş ve siyasi istikrarını erken sağlamıştır.<br />
<br />
İngiltere'nin Avrupa karasına oranla daha özgür bir ortama sahip olması birçok bilim,sanat ve fikir adamının bu ülkeye yerleşmesinde ve mesleğini örgürce gerçekleştirmesinde etkili olmuştur.<br />
<br />
SORUNUN MADDELEŞTİRİLMİŞ CEVABI:<br />
<br />
1.Önemli bir deniz gücüne sahip olması<br />
<br />
2.Sömürgecilik yapmaları<br />
<br />
3.Coğrafi konumunun uygun olması<br />
<br />
4.Bilim ve sanata verilen önem<br />
<br />
5.Devlet düzeninin getirdiği özgür ortam<br />
<br />
6.Finans sektörünün gelişmiş olması<br />
<br />
7.Parlamento, kapitalizm ilkeleri doğrultusunda iç piyasada özgür rekabeti<br />
<br />
önleyici bütün engelleri kaldırmış olması<br />
<br />
8.Kömür ve demir yönünden zengin yeraltı kaynaklarına sahip olması.<br />
<br />
9.Sanayileşmenin gerektirdiği icatlar ve teknik buluşların bu ülkede<br />
<br />
gerçekleşmesi.<br />
<br />
SAYFA 186’DEKİ ETKİNLİK<br />
<br />
<br />
<br />
1-Hollanda ve Hindistan’da yapılan tarım faaliyetlerini karşılaştırınız ve çıkarımlarda bulununuz.<br />
<br />
<br />
<br />
Hollanda’da gelişmiş tarım(İntansif)Hindistan’da ise gerikalmış tarım (Ekstansif)tarım özellikleri görülür.<br />
<br />
<br />
<br />
Hollanda birim alandan mümkün olduğunca yüksek verim elde eden modern tarım metotlarını kullanan tarımda çalışan kişi sayısının az olduğu ancak tarımsal gelirin ekonomiye katkısının fazla olduğu bir yapı gösterir.<br />
<br />
<br />
<br />
Hindistan’da ise birim alandan düşük verim elde edilen ilkel metotların kullanıldığı tarımsal verimin iklimden etkilendiği tarımda çalışan kişi sayısının fazla olduğu ve tarımsal üretimin ekonomiye katkısının az olduğu bir yapı gösterir.<br />
<br />
<br />
<br />
Modern tarım metotları ülke ihtiyaçlarını karşılamanın yanında yüksek verim özelliği ile ülke ekonomisine de ciddi katkı sağlar.Özellikle uygun tarım koşullarının olmadı gerek iklim gerekse tarım arazisi yeterliliğinin olmadığı gelişmiş ülkeler teknolojik imkanlarını da kullanarak modern tarım metotlarını uygular .Geri kalmış tarım özelliklerinde ana hedef ülke ihtiyaçlarını sağlamaktır.Uygun iklim ve yer şekilleri koşulları olmasına rağmen gelişmişliğini sağlayamayan yoğun nüfuslu ülkeler bu metotu uygular tarımda çalışan kişi sayısı fazladır.<br />
<br />
<br />
<br />
2-Tarımın ülke ekonomilerine etkisini karşılaştırınız.<br />
<br />
<br />
<br />
Hollanda’da tarımın ülke ekonomisine katkısı yüksektir.Geniş arazi yapısına sahip olmamasına rağmen modern tarım sonrası elde ettiği yüksek verim bu ürünlerin dış ülkelere satılması ülke ekonomisine ciddi katkı sağlar.Hollanda tarımı öylesine bir etkinlik olarak değil ekonomik kazanç sağlayacağı bir konuma dönüştürmüştür.<br />
<br />
<br />
<br />
Hindistan da ise tarımdan elde edilen gelirin ülke ekonomisine katkısı düşüktür.Daha çok ülke nüfusunun ihtiyaçlarını karşılandığı bir sektör olarak ön plan çıkar.Modern metotları uygulayamaması elindeki mevcut tarımsal potansiyeli iyi değerlendirememesine sebep olmaktadır.<br />
<br />
<br />
<br />
SAYFA 194’DEKİ ETKİNLİK<br />
<br />
<br />
<br />
Aşağıdaki tabloda keşifler ve icatlar verilmiştir. Örnekteki gibi bu keşif ve icatların önemini arttırdığı doğal kaynağı yazınız.<br />
<br />
<br />
<br />
Keşif ve icatlar Önemi artan<br />
<br />
Bitkiler kültür altına alınması ile Tarım toprağı<br />
<br />
Buhar makinesinin icadı ile Kömür ve demirin<br />
<br />
Dinamonun icadı ile Akarsuların<br />
<br />
Neolitikte hayvanların evcilleştirilmesi Meraların ,toprağın<br />
<br />
Gemi yapımının yaygınlaşması Okyanus,deniz,ormanlar<br />
<br />
Gezip görme isteği ile Denizler,göller,plajlar,mağara lar,dağlar,doğal güzelliklerin denilebilir…<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
SAYFA 195’DEKİ ETKİNLİK<br />
<br />
1.Doğal kaynakların farklı amaçlarla kullanılmasının nedenleri söyleyiniz:<br />
<br />
Ülkelerin gelişmişlik düzeylerinin teknolojik imkanlarının farklı olması,Ülkelerin o doğal kaynağa ihtiyaç oranlarının farklı olması ,ülkelerin sosyal ve kültürel yapıları,ülkelerin gelenek ve görenekleri ile alışkanlıkları bu kaynakların kullanımında farklılıklar oluşturur.<br />
<br />
<br />
<br />
2.Doğal kaynakların önemi her ülke için aynı mıdır?<br />
<br />
Her ülke için aynı değildir .İhtiyaç duyulma derecesine göre farklılıklar gösterebilir.<br />
<br />
<br />
<br />
SAYFA 201’DEKİ ETKİNLİK<br />
<br />
<br />
<br />
1.Kobe örneğinden hareketle kıyı alanlarının doldurularak kullanılmasının fayda ve zararlarını çevresel bakış açısı ile sınıfta tartışınız.<br />
<br />
<br />
<br />
Ciddi derecede arazi kazanımı söz konusudur. Bu araziler yerleşme,ulaşım ve ekonomik faaliyetler için kullanılır.<br />
<br />
Kıyı ekosisteminin olumsuz etkilenmesine yol açar.Çevre de ve özellikle deniz yaş***** geri dönülemeyecek zararlar verir.Zengin balık alanları ya da ekolojik bakımdan değerli bataklıklar ortadan kalkar.<br />
<br />
2.Kobe'nin şehirsel gelişimi ile kıyı alanlarının kullanımı arasındaki ilişkiyi kitabınızdaki resimlerden faydalanarak tartışınız. ....<br />
<br />
Nüfusun büyük bir kısmı güneyde Kobe Körfezi ile kuzeyde Rokko Dağları arasında yaklaşık 2-4 km genişliğinde ve 30 km uzunluğundaki dar bir kıyı şeridi üzerinde yaşamaktadır. Bu durum, denizden arazi kazanmayla ilgili olan "Dağdan Denize"projesinin uygulanmasını zorunlu kılmıştır .1980 yılında ise kıyıdan biraz açıkta bir ada oluşturmak amacıyla daha büyük bir proje uygulanmaya başlandı. Şehrin gerisinde yer alan Rokko Dağlarından çıkarılan taş ve toprak kıyıya taşınarak gemiye yüklenmiş ve yaratılması düşünülen arazi, deniz seviyesinde belirinceye kadar Kobe Körfezi'nin sularına boşaltılmıştır. Günümüzde bu adaya ek olarak Rokko Adası ve Kobe Körfezi'nin güneyinde uluslararası uçuşlar için yeni bir havalimanı inşa edilmiştir. Yeni oluşan sahalarda 20 bin kişiyi barındırabilecek dükkân, park, okul vb. olanaklara sahip yüksek binalar yer almaktadır. Projenin bir diğer etkisi de Rokko Dağlarında taş ve toprak çıkarımı sonucu düzleştirilmiş alanlarda "Suma Yeni Şehri" adıyla çok büyük yeni bir şehirsel mekân oluşturulmasıdır.<br />
<br />
Sonuç olarak kıyı alanlarının kullanım özellikleri şehirsel gelişimin yönünü tayın etmektedir.şehirsel gelişim deniz içlerine doğru yapılanmaktadır.<br />
<br />
<br />
<br />
SAYFA 202’DEKİ ETKİNLİK<br />
<br />
SORU-1- Kobe örneğine benzer uygulamaları ulusal ve uluslararası perspektifte araştırınız. Benzerlik ve farklılıklarını tartışınız. Ulaştığınız sonuçları sözlü olarak ifade ediniz.<br />
<br />
Kobe örneğine benzer benzer çalışma yapan ülkelerden biride HOLLANDA dır.Kobe de arazinin aşırı engebeli olması sonucu denizden toprak kazanılmaya çalışılır.Hollanda’da ise ülke yüzölçümü küçük olduğu için denizden toprak kazanılır bu tür topraklara Polder denilir.<br />
<br />
SORU-2- Yakın çevrenizde kıyısı doldurulmuş deniz, akarsu ya da göl alanlarının olup olmadığını araştırarak bu alanların inceleme ve değerlendirmelerini yapınız.<br />
<br />
Kıyılarımızda bu tür çalışmalara Karadeniz Bölgesinde yol yapım çalışmalarında görülebilir ülkemizde çok yaygın değildir.<br />
<br />
SORU-3- Kıyı alanlarında yapılan kazı ve dolgu çalışmalarını, ülkelerin gelişmişlik düzeyleri ile ilişkilendirerek çıkarımlarda bulununuz.<br />
<br />
Bu tür planlamalar ciddi planlama ,ekonomik güç ve teknolojik alt yapı ister geri kalmış ülkelerin teknolojik ve ekonomik yapıları bu tür çalışmaları destekleyecek güce sahip değildir.Gelişmiş ülkeler özellikle yüzölçümü bakımından küçük yada arazi engebeli yapıda ise düz arazi miktarı düşükse maddi yapıları iyi olduğu için bu tür çalışmalara girebilmektedirler.<br />
<br />
11.sınıf, coğrafya, kitabı, tüm, cevapları<br />
çalışma kitabı cevaplarıhttp://www.blogger.com/profile/17043711503943562158noreply@blogger.com0